مونا مشهدی رجبی

در نمایشگاه خودروی دیترویت بارزترین مساله‌ای که به چشم می‌خورد حضور خودروهای الکتریکی و هیبریدی است. این خودروها که با شعار حفظ محیط زیست تولید شده است، هم‌اکنون بزرگ‌ترین پروژه‌های خودروسازان دنیا محسوب می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد صنعت خودروسازی جهان با وسعت بسیار زیادی به سمت الکتریکی شدن حرکت می‌کند و در این راستا قرار دادهای بسیار بزرگی برای تولید باتری‌های مورد نیاز برای این قبیل خودروها به امضا رسیده است. در نمایشگاه خودروی دیترویت نه تنها خودروهای لوکس و گران قیمتی هم چون بی‌ام‌و کانسپت سری ۷ و کادیلاک کانورج هیبریدی حضور دارند، بلکه خودروهای کوچکی هم چون خودروی کانسپت FT-EV تولیدی شرکت تویوتا نیز به صورت خودروی هیبریدی عرضه شده است. ریک واگونر رییس شرکت جنرال موتورز در حاشیه نمایشگاه در مورد نیازمندی‌های خودروهای هیبریدی و سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در این بخش گفت: «جنرال موتورز باتری‌های مورد نیاز برای خودروهای الکتریکی را خود تولید می‌کند. این باتری‌ها که باتری‌های لیتیوم یون هستند با سرمایه‌هایی هنگفت تولید خواهند شد زیرا برای تولید آن هزینه‌های کلانی باید در طراحی، توسعه طرح، و تولید صرف شود که در شرایط کنونی حاکم بر اقتصاد این شرکت بسیار مشکل است.» از طرف دیگر اخباری مبنی بر انعقاد قرار داد جنرال موتورز با شرکت ال جی برای ساخت باتری مورد نیاز خودروهای ولت شنیده می‌شود.

در هر حال طرح تولید خودروهای الکتریکی برای کاهش وابستگی به نفت خارجی و در پاسخ به افزایش قیمت بنزین در سال ۲۰۰۸ میلادی در اولویت کاری تمامی شرکت‌های خودروسازی جهان قرار دارد. این طرح از نظر ایدئولوژیکی طرح بسیار مقبول و پسندیده‌ای است، ولی در فضای کنونی حاکم بر بازار خودرو سرمایه‌گذاری در این بخش ضرورتی دارد یا خیر؟

مدیر عامل جنرال موتورز در پاسخ به این سوال می‌گوید: «ما برای نسل‌های آینده سرمایه‌گذاری می‌کنیم. همان طور که گذشتگان برای ما کار کردند. خودروهای الکتریکی که با سرمایه‌گذاری‌های کلان تولید می‌شود توان تامین نیازهای مردم آینده را دارد زیرا هم منابع نفت و گاز کم خواهند شد و هم قیمت آنها نوسان زیادی دارد. بنابراین نسل آینده بشر نباید برای تامین نیاز حرکتی خود وابسته به این ذخایر باشد.» وی برنامه‌ریزی‌ شرکت‌های خودروسازی را برای ۱۰۰ سال آینده خواند ولی آیا با صرف این مبالغ کلان جنرال موتورز می‌تواند تا صد سال آینده در بازار باقی بماند. این شرکت در صورتی که نمی‌توانست موافقت دولت برای ارایه وام را جلب کند ورشکسته شده بود و حتی توان تامین هزینه نیروهای شاغل را نداشت.

از طرف دیگر خودروسازان آمریکایی بر این باورند که بازار خودروی این کشور حتی بعد از اتمام بحران نیز کاملا اصلاح نمی‌شود. آنها معتقدند فروش خودرو در آمریکا در سال ۲۰۰۹ میلادی به کمترین سطح طی ۲۷ سال اخیر خواهد بود و همین مساله بسیاری از شرکت‌ها را مجبور به تعدیل نیرو و توقف پروژه‌های هزینه بر کرده است. شرکت جنرال موتورز در گزارش اخیر خود نوشته است: «انتظار می‌رود در سال ۲۰۰۹ میلادی حداکثر ۵/۱۰میلیون دستگاه خودرو در آمریکا به فروش برسد که پایین‌ترین سطح طی ۲۷ سال گذشته خواهد بود. این در حالی است که در برآورد گذشته میزان فروش در سال ۲۰۰۹ میلادی ۱۲میلیون اعلام شده بود. پیش‌بینی می‌شود مجموع خودروهای فروخته شده در جهان در سال ۲۰۰۹ میلادی برابر با ۵/۵۷میلیون دستگاه باشد در حالی که در سال ۲۰۰۸ میلادی در مجموع ۱/۶۷میلیون دستگاه خودرو در سراسر جهان فروخته شد.»

حال با توجه به این برآوردها و رشد تولید خودروهای هیبریدی در سراسر جهان این سوال وجود دارد که آیا خریداری برای این خودروهای جدید وجود خواهد داشت؟ خودروهایی که قطعا با قیمت بالاتری به بازار عرضه می‌شود. آیا خودروهای هیبریدی و الکتریکی که با استفاده از میلیاردها دلار وام در شرکت‌های مختلف تولید می‌شود مورد استقبال جهان قرار می‌گیرد یا خیر؟ برای پاسخ به این سوال باید در انتظار آینده بود.