مرکز تست جاده‌ای نداریم
مژگان میرزایی- حدود ۱۰ سال پیش و همزمان با اتمام طراحی خودروی سمند و آغاز شعار خودروساز جهانی شدن، احداث مرکز تست جاده‌ای در کشور از سوی مراجع مختلف مورد توجه قرار گرفت و در نهایت مقرر شد که سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و شرکتهای خودروساز و بخش‌های مرتبط دیگر با کمک هم مجموعه‌ای به نام مرکز آزمون جاده‌ای را احداث کنند.
در این زمینه نیز ۵ سال پیش، شرکتی به منظور پیشبرد اجرای این پروژه تاسیس شد اما با گذشت چندین سال این پروژه همچنان در سازمان گسترش در حال خاک خوردن است و این سازمان تاکنون نتوانسته اقدامی جهت پیشبرد این طرح صورت دهد.
حال این سوال مطرح است که آیا شرکتهای خودروسازی که داعیه جهانی شدن را دارند نباید به الزاماتی همچون ایجاد مرکز تست جاده‌ای مقید باشند؟
به گفته برخی کارشناسان، خودروساز جهانی شدن نیازمند داشتن شرایطی است که بهره‌مندی از یک زنجیره تامین قطعه قوی و دانش طراحی خودرو از ملزومات آن بوده و پس از رسیدن به طراحی، داشتن مرکزی برای تست خودرو الزامی است که در صورت نبود چنین مرکزی در کشور طراح خودرو، امکان تست آن در سایر کشورها وجود دارد.
به‌گفته کارشناسان احداث مرکز تست جاده‌ای نیازمند زمینی در حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هکتار است که یافتن این متراژ زمین در اطراف تهران و ترجیحا نزدیک مراکز تحقیقاتی به‌نظر مشکل بوده، به‌همین دلیل اجرای این طرح با تاخیر روبه‌رو شده است.
هرچند که اواخر تیرماه سال‌جاری محرابیان وزیر صنایع و معادن از توافق میان این وزارتخانه و وزارت جهاد کشاورزی برای تخصیص زمینی به‌این‌منظور خبر داده بود اما با این وجود هنوز خبری در این خصوص از سوی مسوولان اعلام نشده و این پروژه همچنان مسکوت مانده است به‌گفته کارشناسان صنعت خودرو هزینه احداث چنین مرکزی درحدود ۵۰ میلیارد تومان است که تامین آن از سوی خودروسازان امکان‌پذیر نبوده و باید دولت در این زمینه سرمایه‌گذاری کند.
ایجاد مرکز تست جاده‌ای و رشد کیفی خودروها
گودرزی یکی از اساتید دانشگاه نیز درخصوص لزوم داشتن مرکز تست جاده‌ای در کشور می‌گوید: وقتی شرکت خودروسازی اقدام به طراحی خودروی جدید می‌کند باید تست جاده‌ای و کرش تست را بر روی خودرو انجام دهد تا طراح بتواند عیوب خودرو را بررسی و برطرف کرده و خودرو به سطح کیفی مدنظر برساند.
به گفته گودرزی همچنین سطح استاندارد و سطح کیفی خودرو نیز با انجام این تست مشخص شده و امکان برطرف کردن عیوب خودرو برای خودروساز فراهم می‌شود.
از سوی دیگر طی سالهای گذشته استاندارد ایمنی خودرو توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی به تصویب رسیده و شرکتهای خودروساز ملزم به اجرای این قوانین هستند. به گفته گودرزی، با وجود تصویب این مصوبه از سوی موسسه استاندارد هنوز این قانون به صورت کامل در کشور اجرا نشده است.
به گفته گودرزی در صورت اجرای کامل استاندارد اجباری در کشور باید از تولید خودروهایی که از ایمنی لازم برخوردار نیستند. جلوگیری شود اما هنوز این اتفاق صورت نپذیرفته و خودروهای که حتی از لحاظ کیفی در سطح پایینی نیز قرار دارند در حال حاضر در کشور تولید می‌شوند.
گودرزی معتقد است در صورت اجرا و راهاندازی مرکز تست جاده‌ای در کشور علاوه‌بر آنکه کیفیت خودروهای داخل افزایش می‌یابد طراحی خودرو در کشور نیز بومی می‌شود زیرا طراحان داخلی پس از طراحی خودرو می‌توانند آن را در این مرکز تست کرده و به این طریق با دانش طراحی خودرو نیز آشنا شوند.
از سوی دیگر نداشتن مرکز تست برای ارزیابی خودرو طی سالهای گذشته نه تنها برای خودروهای داخلی مشکل‌ساز شد، بلکه نبود چنین مرکزی خودروهای وارداتی را نیز با مشکلاتی روبه‌رو کرده است. گودرزی در این خصوص می‌گوید: نبود مرکز تست خودرو علاوه بر آنکه برای خودروهای داخلی مشکل‌ساز شده خودروهای وارداتی را نیز درگیر کرده به طوری که در حال حاضر هیچ تستی برای خودروهای وارداتی صورت نمی‌گیرد.
گودرزی معتقد است طی دو سال گذشته دولت برنامه‌های بسیاری را برای کاهش آلایندگی خودرو و کنترل سوخت صورت داده اما تاکنون هیچ برنامه‌ای برای ارتقای کیفیت خودروهای داخلی صورت نگرفته است و متقاضیان نیز به هنگام خرید خودرو به ایمنی آن توجه نمی‌کنند که این امر موجب می‌شود دولت نیز در این خصوص سخت‌گیری چندانی انجام ندهد. وی در پاسخ به این پرسش که دلیل عدم پیشرفت در اجرای این پروژه چه می‌باشد؟ نیز می‌گوید: علاوه بر تامین زمین با متراژ بالا که در حال حاضر اجرای این پروژه را با مشکل مواجه کرده است تقاضای بسیار برای خودروهای تولیدی در داخل کشور نیز موجب شده که ایمنی در گزینه آخر برای خرید خودرو قرار گیرد به همین دلیل تاکنون نیازی برای احداث چنین مرکزی از سوی مسوولان احساس نشده به همین دلیل این طرح با کندی بسیار پیش می‌رود. در حال حاضر ایران در رده اول جهان در تصادفات جاده‌ای قرار داد که مجهز نبودن خودروها به تجهیزات ایمنی یکی از مهم‌ترین علل آن است. به گفته گودرزی در صورت احداث این مرکز تست سطح کیفی خودروها به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت که این امر موجب می‌شود سطح تصادفات جاده‌ای در کشور نیز کاهش یابد.
به گفته گودرزی در حال حاضر در دنیا نهادهایی وجود دارد که هر ساله خودروها را از لحاظ ایمنی و کیفی مورد ارزیابی قرار می‌دهند و خودروها را با تعداد ستاره‌ها مشخص و به متقاضیان معرفی می‌کنند و به این طریق مردم می‌توانند با تعداد ستاره از وضعیت کیفی خودروها مطلع شوند.
وی در ادامه می‌گوید: در حال حاضر در دنیا خودروهایی که حداقل از لحاظ کیفی چهار ستاره دارند مورد توجه قرار دارند و به دلیل آنکه خودروهای تولیدی در کشور ما در گروه خودروهای کمتر از چهارستاره هستند با استقبال در این کشورها مواجه نمی‌شود.
تست سمند در خارج از کشور
کیوان وزیری، نماینده مدیرعامل شرکت ایران‌خودرو در استانداردهای خودرو نیز درخصوص دلایل لزوم داشتن مرکز تست جاده‌ای می‌گوید: به منظور افزایش کیفیت و کسب رضایت مشتری شرکتهای خودروساز پس از انجام مرحله طراحی تا تولید انبوه تست‌های مختلفی را بر روی خودرو انجام می‌دهند که این تست‌ها در فازهای مختلف انجام می‌شود.
به گفته وزیری، در حال حاضر تمام شرکتهای خودروساز با توجه به بضاعتشان پس از رسیدن به تولید انبوه تست ۳هزار تا ۲۰ هزار کیلومتر را انجام می‌دهند که این امر به خاطر کاهش برگشت‌پذیری خودرو و برطرف کردن عیوب پیش از ورود محصول به بازار انجام می‌شود.
وزیری در خصوص جایگاه‌هایی که خودروها در آنها تست می‌شوند، می‌گوید: اکثر شرکتهای بزرگ خودروساز مجهز به مراکزی هستند که به منظور تست خودروها در نظر گرفته شده‌اند و این امکان را به وجود می‌آورند که خودروسازان بتوانند محصولات خود را به صورت استاندارد در این مراکز تست کنند اما در کشور ما به دلیل نبود چنین مراکزی، امکان تست خودرو به صورت استاندارد وجود ندارد و شرکتهای خودروساز تنها می‌توانند تست پیمایش را انجام دهند که در این روش نیز تنها میزان پیمایش خودرو مشخص و امکان تست به صورت استاندارد وجود ندارد.
وزیری معتقد است هرچند امکان تست خودرو به صورت استاندارد در کشور وجود ندارد اما شرکتهای خودروساز داخلی سعی دارند با استفاده از روش‌های مشابه توانایی‌های خود را افزایش داده و میزان برگشت‌پذیری محصول را کاهش دهند.
وزیری در پاسخ به این پرسش که استفاده از روش‌های مشابه برای تست خودرو تا چه میزان توانسته شرکتهای خودروساز را به هدف خود برای افزایش کیفیت محصول نزدیک کند و آیا استفاده از این روش‌ها رضایت‌بخش بوده یا خیر، می‌گوید: ضریب خطا در روش‌های مشابه نسبت به روش استاندارد متفاوت است اما با اجرای همین روش‌ها نیز شرکتهای خودروساز توانسته‌اند تا اندازه‌ای به اهداف خود برای افزایش سطح کیفی محصولات دست پیدا کنند.
وزیری در ادامه بااشاره به اینکه نبود مراکز استاندارد و تست موجب شده که شرکتهای خودروساز محصولات خود را برای انجام تست به‌خارج از کشور ارسال کنند می‌گوید: شرکتهای خودروساز داخلی به‌دلیل اینکه اعتقاد دارند باید تست خودروها به‌صورت استاندارد انجام شود تا بتوانند تست دینامیک، عمر قطعات و ایمنی را به‌صورت استاندارد انجام دهند به همین منظور خودروهای خود را در مرحله طراحی (صحه‌گذاری) به کشورهایی که به این مراکز مجهز هستند ارسال می‌کنند.
به‌گفته وزیری خودروی سمند برای انجام تمام مراحل تست به‌خارج از کشور ارسال شد تا به این طریق ایرادات طراحی و مشکلات فنی آن قبل از رسیدن به‌تولید انبوه برطرف شود.
تست در خارج از کشور
درحال حاضر نبود مرکز تست جاده‌ای در کشور موجب شده که شرکتهای خودروساز، خودروهای تولید شده در داخل کشور را برای تست به کشورهای آلمان و انگلستان ارسال کنند که این امر هزینه بسیاری را برای شرکتهای خودروساز دربردارد. در این کشورها سایت‌هایی وجود دارند که به همه خودروسازان سرویس می‌دهد و علاوه برآن بسیاری از شرکتهای خودروساز درحال حاضر از سایت‌های اختصاصی نیز برخوردار هستند به‌گفته برخی از کارشناسان ایجاد مراکز تست خودرو درحال حاضر به یک نیاز اساسی تبدیل شده و در اکثر کشورهای مطرح صنعت خودرو چندین مرکز تست وجود دارد.
کرش تست تنها در سایپا
احمد نعمت‌بخش رییس انجمن خودروسازان نیز در خصوص لزوم راهاندازی مرکز تست جاده‌ای در کشور می‌گوید: خودروسازها هم‌‌اکنون برای تست جاده‌ای خودروها را به کشورهای خارج منتقل می‌کنند.
به گفته نعمت‌بخش محصولات تولیدی تاکنون به صورت تحت لیسانس تولید می‌شدند و تست را شرکت مادر انجام می‌داد ولی در حال حاضر و با تولید محصولات فیس‌لیفیت در کشور نیاز به چنین مرکزی بیش از پیش احساس می‌شود.
وی در ادامه می‌گوید: سایپا در حال حاضر تنها شرکت خودروسازی است که در آن کرش تست انجام می‌شود و مابقی خودروسازان از آن استفاده می‌کنند.
از سوی دیگر بهنام خلج، مدیر کیفی محصولات رنو در شرکت پارس‌خودرو نیز در این خصوص می‌گوید: در مجموع دو نوع تست جاده‌ای برای تست خودرو در دنیا وجود دارد که در روش اول و در فاز طراحی تست‌های هلدینگ بر روی خودرو انجام می‌شود که این تست‌ها توسط شرکت مادر انجام می‌شود و طراح می‌تواند دراین مرحله به عیوب خودروی طراحی شده پی ببرد.
خلج در ادامه می‌گوید: در مرحله دوم، خودرو وقتی وارد خط تولید می‌شود باید یکسری تست‌ها را پاس کند تا بتواند به مرحله تولید انبوه برسد که این تست‌ها برای این است که ایرادات خودرو به صورت کامل برطرف شود که این امر در مسافت کم صورت می‌پذیرد و تمام خودروسازان این مرکز تست را در شرکتهای خود دارند. خلج در خصوص لزوم داشتن مرکز تست جاده‌ای نیز می‌گوید: به دلیل اینکه خودروسازان ما تاکنون برند خاصی را به تولید نرسانده‌اند نیاز به داشتن چنین مرکزی احساس نشده است اما در صورتی که خودروسازان بخواهند به سمت جهانی شدن پیش بروند باید به مرکز تست جاده‌ای مجهز باشند به گفته خلج علاوه بر تست جاده‌ای کرش تست نیز توسط شرکتهای خودروساز باید اجرایی شود اما تفاوت این دو در آن است که کرش تست اجباری است و شرکتهای خودروساز باید پس از اجرای پروژه و آغاز تولید یک یا دو خودرو را برای سنجش میزان استحکام و دوام خودرو مورد ارزیابی قرار دهند.
کرش تست چیست؟
گرش تست یا تست تصادف معیاری است برای سنجش کیفیت عملکرد خودرو و فاکتورهای ایمنی آن از جمله قدرت جذب ضربه توسط شاسی و بدنه، ایربگ‌ها و کمربند ایمنی به هنگام تصادف خودرو، این استاندارد در سال ۱۹۹۶ توسط خودروسازان اروپایی تدوین شد و وظیفه آن مشخص کردن میزان آسیب وارده به سرنشینان از طریق تست خودرو در تصادفات واقعی است. در مجموع دو نوع آزمایش تصادف بر روی خودرو انجام می‌شود روش تصادف از روبه‌رو و تصادف از اطراف خودرو که به این طریق میزان خسارت وارده به خودرو و سرنشینان مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
درحال حاضر مرکز تحقیقات سایپا تنها مرکزی است که به سیستم کرش تست مجهز است که به گفته یک منبع آگاه این مرکز نیز درحال حاضر بدون استفاده بوده و باوجود آن شرکتهای خودروساز محصولات خود را برای تست به سایر کشورها ارسال می‌کنند که این امر هزینه بسیاری را برای شرکتهای خودروساز در بردارد.
بخش خصوصی پیشی گرفت
تاخیرهای به‌وجود آمده در احداث مرکز تست جاده‌ای کشور توسط بخش دولتی موجب شد که بخش خصوصی برای تست و عرضه محصولات خود اقدام به راهاندازی یک مرکز تست جاده‌ای خصوصی در شهر کرمان کند به‌گفته یک منبع آگاه این مرکز در شهر کرمان توسط یک شرکت تایرسازی درحال راهاندازی است و بخش اعظمی از ساخت‌و‌ساز آن به اتمام رسیده که این نشان‌دهنده آن است که بخش خصوصی توانسته از بخش دولتی پیشی بگیرد.
ارسال نظر