همکاری‌ها باید سه‌‌جانبه باشد

گروه خودرو- انتشار اخبار مربوط به امضای تفاهم‌نامه همکاری بین دو شرکت خودروسازی پروتون مالزی و سایپا طی ۱۰ روز گذشته، با شایعاتی در مورد نقش زاگرس‌خودرو، شریک دیرینه پروتون در رسانه‌های داخلی همراه بود.

ریشه شایعات در آنجا بود که چهار سال پیش نیز چنین تفاهم‌نامه‌ای از سوی شرکت پروتون با دو خودروساز بزرگ کشورمان به واسطه سازمان گسترش و نوسازی به امضا رسیده بود که با شکایت زاگرس‌خودرو، نماینده انحصاری پروتون مالزی در ایران، به کمیسیون امنیت ملی مجلس لغو شد.

حال تفاهم‌نامه دیگری به امضا رسیده که این بار نیز منافع شریک دیرینه یعنی پروتون نادیده انگاشته شده و در حین امضای تفاهم‌نامه از شرکت مذکور به عنوان توزیع‌کننده محصولات پروتون در ایران نام برده شده است. هرچند زاگرس‌خودرو هنوز واکنشی نسبت به اقدام دو شرکت پروتون و سایپا نشان نداده، اما ظاهرا این شرکت همچنان در انتظار است، انتظار برای اقدامات بعدی که شاید با منافع شرکت مذکور همخوانی نداشته باشد.

از سویی دیگر، همزمان با امضای دومین تفاهم‌نامه که شنبه گذشته در کوالالامپور و با حضور احمد بداوی، نخست‌وزیر مالزی و مهرداد بذرپاش صورت گرفت، مدیرعامل سایپا در مراسم یاد شده به نکته‌ای اشاره کرد که شاید خیلی به مذاق زاگرس‌خودرویی‌ها خوش نیامد. وی عنوان کرده که خودرو مشترک ایران‌ و مالزی در سطح بالا و با قیمت ارزان تا یک سال و نیم آینده وارد بازار می‌شود.

اظهارنظر مدیرعامل سایپا در شرایطی است که زاگرس‌خودرو، تاکنون بیش از ۴۰۰میلیون دلار در ارتباط با تولید و فروش خودروهای پروتون مالزی سرمایه‌گذاری کرده است. از سوی دیگر، خودروی «ساوی» که طراحی آن متعلق به شرکت لوتوس انگلیس است، ارزان‌ترین خودروی تولیدی پروتون محسوب شده و شنیده می‌شود که سایپا و پروتون بر تولید مشترک خودروی مذکور در ایران اتفاق‌نظر دارند.

این در حالی است که زاگرس‌خودرو در حین امضای تفاهم‌نامه دو شرکت تذکر داده بود که هر قراردادی مبنی‌بر واردات یا مونتاژ خودرویی از پروتون، در ایران را از مسیری به غیر از شرکت مذکور برنمی‌تابد و حق اقدامات بعدی در این زمینه را برای خود محفوظ نگه خواهد داشت.

رییس کمیسیون امنیت ملی پیش‌دستی کرد

روز گذشته علاء‌الدین بروجردی رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گویی با ایرنا نسبت به امضای دومین تفاهم‌نامه پروتون و سایپا واکنش نشان داد. وی تفاهم‌نامه یادشده را اقدامی غیرقابل‌قبول و فاقد توجه به منافع ملی کشور و برخلاف اصل ۴۴ قانون اساسی خوانده است.

وی با یادآوری استقرار کارخانه زاگرس‌خودرو در شهرستان محروم بروجرد که طرف نخستین همکاری با پروتون مالزی در ایران محسوب می‌شود، گفته است: تفاهم‌نامه سایپا با پروتون مالزی در کوالالامپور ضربه به استان محروم لرستان است که با داشتن نرخ بیکاری دو برابر میانگین کشوری، بالاترین نرخ بیکاری را در کشور دارد.

وی ادامه داده که زاگرس خوروی بروجرد در مدت ۱۲سال عمر خود، اقدام به تولید خودروهای پروتون مالزی در ایران کرده و در ۴۰ شهر کشور مبادرت به ایجاد نمایندگی فروش، تعمیرگاه و خدمات پس از فروش کرده و تاکنون در سطح کشور در بین خودروسازان ایرانی مقام اول را به لحاظ خدمات پس از فروش دارد به طوری که موجب شناساندن پروتون مالزی در ایران شده و حتی معرف این شرکت مالزیایی به سایپا بوده است.

رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی سپس اضافه کرده است: بنابراین عدم‌توجه سایپا به این تلاش گسترده زاگرس خودروی بروجرد در یک منطقه محروم و سرمایه‌گذاری وسیع بخش خصوصی در یک استان محروم در شرایطی که اجرای اصل ۴۴ مورد تاکید مقام معظم رهبری و همه مسوولان عالی‌رتبه نظام از جمله جناب آقای احمدی‌نژاد رییس‌جمهور محترم است، موجب شگفتی است.

وی هشدار داد طبیعی است که مجلس شورای اسلامی اقدامات لازم را در این جهت انجام خواهد داد.

وی در عین حال اظهار امیدواری کرد که سایپا پس از بازگشت مدیرعامل آن از مالزی این تک‌روی را اصلاح و برای قرارداد سه‌جانبه زاگرس‌خودرو - سایپا - پروتون اقدام لازم به عمل آورد و خط تولید این قرارداد سه‌جانبه را در شهرستان بروجرود و در محل زاگرس‌خودروی این شهر ایجاد کند.

وی خطاب به شرکت پروتون مالزی نیز تاکید کرد پروتون نیز باید بداند که اقدام موازی در کنار شرکت اصلی طرف قرارداد خود یعنی زاگرس‌خودروی بروجرد، سوء‌استفاده از شرایط کشور تلقی می‌شود و اضافه‌بر اینکه آثار منفی بر افکار عمومی ایجاد خواهد کرد، تبعات دیگری نیز به بار خواهد آورد.

اظهارنظر رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در شرایطی است که شرکت زاگرس‌خودرو هنوز اظهارنظری مبنی بر شکایت از شرکت طرف قرارداد پروتون نکرده و نامه رسمی در این زمینه منتشر نشده است.

همکاری‌ها باید سه‌جانبه باشد

سیروس غلامی مدیرعامل شرکت زاگرس‌خودرو هرچند این روزها در کشور مالزی به سر می‌برد و حتی در مراسم امضای دومین تفاهم‌نامه پروتون و سایپا نیز حضور داشته است، اما به نظر می‌رسد که با نگرانی، تفاهمنامه مذکور را دنبال می‌کند. روزنامه «دنیای‌اقتصاد» روز گذشته گفت‌وگوی تلفنی با وی انجام داده است که در ذیل می‌خوانید:

روز گذشته خبر امضای تفاهم‌نامه همکاری میان پروتون مالزی و شرکت سایپا منتشر شد و ظاهرا شما هم به عنوان شریک تجاری پروتون در آن جلسه حضور داشتید. با صراحت بفرمایید نظرتان در مورد این همکاری چیست؟

همان‌گونه که استحضار دارید شرکت زاگرس‌خودرو به عنوان تولیدکننده خودروهای پروتون در ایران سال‌ها است با شرکت پروتون مالزی همکاری دارد و قاعدتا هرگونه همکاری مالزیایی‌ها با خودروساز دیگری در ایران نمی‌تواند بدون هماهنگی با زاگرس‌خودرو انجام شود.

ولی ظاهرا شما به عنوان مدیرعامل زاگرس‌خودرو در نخستین مراسم امضای تفاهم‌نامه همکاری میان پروتون مالزی و سایپا که در تهران با حضور وزیر صنایع و معادن برگزار شد، حضور نداشتید.

ببینید! این یک تفاهم‌نامه کلی است که براساس رسوم اداری در دو مرحله یعنی مرحله اول در ایران و مرحله دوم در مالزی به امضا رسید ولی هرگونه سند اجرایی و قرارداد همکاری باید سه جانبه باشد و منافع زاگرس خودرو هم در آن لحاظ شود. ما اگر در مراسم اول شرکت می‌کردیم به معنای آن بود که همه چیز را تایید می‌کنیم و از آنجا که به عنوان شریک دیرینه پروتون مالزی در ایران هنوز به جمع‌بندی نهایی نرسیده بودیم بنابراین حضور ما در آن جلسه می‌توانست به معنای تایید همه چیز باشد.

مگر شما موافق این همکاری نیستید؟

چنانچه توافقات به صورت سه جانبه باشد ما با همکاری‌های تکنولوژیکی و تحقیقاتی میان سایپا و پروتون مخالفتی نداریم و حتی برای حمایت مالی از این همکاری‌ها نیز اعلام آمادگی می‌کنیم؛ ولی اگر قرار باشد خودرویی با برند پروتون توسط سایپا در ایران تولید شود، شدیدا با آن مخالفت می‌کنیم؛ زیرا زاگرس‌خودرو با داشتن کارخانه و خط تولید خودرو در استان محروم که میلیون‌ها دلار برای آن سرمایه‌گذاری کرده است می‌تواند خودش خودرو تولید کند، بنابراین ما با تولید هر نوع خودرو پروتون در ایران توسط خودروساز دیگری مخالفت می‌کنیم.

چه تضمینی در سه جانبه شدن قراردادهای همکاری وجود دارد؟

به دنبال اتفاقات اخیر، مدیرعامل شرکت پروتون مالزی یعنی آقای زین‌العابدین رسما از ما دعوت کرد تا برای مذاکره در این مورد به مالزی برویم. ما جلسات خوبی با ایشان داشتیم و او تضمین داد که بدون هماهنگی با زاگرس‌خودرو و جلب رضایت ما هیچ سند رسمی با دیگر خودروسازان ایرانی امضا نکند. ایشان قول داد از این پس هرگونه قراردادی با سایپا به صورت سه‌جانبه باشد و حتی اگر زاگرس خودرو موافق نبود حق «وتو» و مخالفت با قرارداد را خواهد داشت.

آیا مدیرعامل پروتون مالزی این تعهدات را کتبی به شما اعلام کرد؟

او به عنوان یک مسلمان و به عنوان مدیر ارشد خودروساز بزرگ مالزی این تعهدات را شفاهی به ما اعلام کرد و حتی قرار شد این تعهدات را رسما در حضور خبرنگاران نیز اعلام کند.

بنابراین به عنوان خودروساز خصوصی در ایران به ادامه همکاری با شرکت دولتی پروتون مالزی خوش‌بین هستید؟

بله! فکر نمی‌کنم خللی در روند همکاری میان زاگرس خودرو ایران و پروتون مالزی ایجاد شود ضمن اینکه مدیرعامل پروتون مالزی به خاطر اتفاقات اخیر و یک‌سری ناهماهنگی‌ها حتی از زاگرس خودرو عذرخواهی کرده است.

پس شما فقط با ورود و تولید خودروهای پروتون در ایران توسط خودروسازی دیگر مخالفید؟

مخالفت ما در مورد واردات، مونتاژ و تولید خودروهای پروتون در ایران توسط شرکت‌های دیگر است؛ زیرا امکان تولید آنها توسط زاگرس خودرو وجود دارد.

میزان سرمایه‌گذاری زاگرس خودرو برای تولید و عرضه خودروهای پروتون در ایران تاکنون چقدر بوده است؟

زاگرس خودرو تاکنون با احداث کارخانه‌ای به وسعت ۷۵۰ هکتار در بروجرد و تشکیل ۴۰ نمایندگی خدمات پس از فروش به همراه تاسیس و راه‌اندازی شرکت‌های تاکسیرانی و لیزینگ برای معادل ۴۴۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری و بسترسازی کرده و نیمی از این میزان انجام شده و ۵۰درصد مابقی نیز تا پایان سال آینده محقق می‌شود.

میزان اشتغال مستقیم این سرمایه‌گذاری بالغ بر ۱۲ هزارو ۵۰۰ نفر است که معادل نصف تعداد کارکنان بزرگ‌ترین خودروساز ایران یعنی شرکت ایران‌خودرو است. ظرفیت تولید خودروهای پروتون در ایران سالانه ۵۰ هزار دستگاه است که امکان عرضه ۸ هزار دستگاه از این تعداد از طریق فروش اعتباری توسط لیزینگ زاگرس‌خودرو وجود دارد.

ما همچنین با راه‌اندازی شرکت زاگرس تاکسی، بزرگ‌ترین ناوگان خصوصی تاکسیرانی را ایجاد کرده‌ایم و مالکیت تمام ۵ هزار دستگاه تاکسی این شبکه نیز در اختیار زاگرس‌خودرو است.