ساز مخالف سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت

گروه خودرو - کمتر از یک ماه پیش ایران‌خودرو به رغم عدم توافق کامل با موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی، در حالی اقدام به نصب برچسب سوخت روی محصولات تولیدی خود کرد که سازمان بهینه‌سازی طی هفته گذشته، بار دیگر با طرح غیر مجاز بودن مصرف سوخت ۳ خودروی تولیدی این شرکت، به اختلافات موجود دامن زد.

سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت یکی از اعضای کمیته تعیین مصرف سوخت است. در این کمیته وزارت صنایع، موسسه استاندارد و سازمان حفاظت از محیط زیست در کنار سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت و همچنین وزارت نیرو، معیار مصرف سوخت خودروهای تولیدی و خارجی را تعیین می‌کنند.

کمیته مذکور در سال ۸۲ شکل گرفت. این در حالی است که در سال ۸۴ اولین مصوبه خود را ابلاغ کرد. اما نصب برچسب سوخت روی خودروها که بر اساس ماده ۱۲۱ قانون برنامه توسعه سوم و ماده ۲۰ برنامه چهارم، در حیطه وظایف کمیته مذکور قرار گرفت، با مخالفت خودروسازها که سهمی در کمیته مذکور ندارند، در سال گذشته اجرایی شد.

در آخرین جلسه کمیته تعیین مصرف سوخت خودروهای داخلی، تمامی اعضای آن به جز سازمان بهینه‌سازی به این نتیجه رسیدند که متوسط مصرف سوخت باید روی درجه D قرار گیرد. این در حالی است که سازمان بهینه‌سازی به رغم توافق دیگر اعضای کمیته، اصرار دارد که میانگین مصرف باید روی آخرین درجه‌بندی یعنی G قرار گیرد.

در هر حال شرکت ایران‌خودرو که هم‌اکنون خط تولید ۳ خودروی تولیدی آن از سوی سازمان بهینه‌سازی تهدید به تعطیلی شده، در شرایطی اقدام به نصب برچسب سوخت روی خودروهای تولیدی خود کرده که بدون اعمال نظرات سازمان بهینه‌سازی، تنها اقدام به اجرای ابلاغیه وزارت صنایع و معادن و موسسه استاندارد در این زمینه کرده است.

اقدام شرکت ایران‌خودرو از اختلاف نظر عمیق اعضای کمیته معیار مصرف سوخت خبر می‌دهد، این در حالی است که نظام‌الدین برزگری سرپرست فعلی موسسه استاندارد روز گذشته در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس اعلام کرده که سازمان بهینه‌سازی تنها یک عضو کمیته تعیین معیار است نه تصمیم‌گیرنده. اینکه کمیته معیار مصرف سوخت پس از گذشت ماه‌ها و با برگزاری جلسات مکرر و همچنین زیر فشار قرار دادن خودروسازها، نصب برچسب سوخت را عملی کرده، امری پسندیده است اما اینکه اختلافات موجود میان اعضای کمیته مذکور مانع از ادامه روند نصب برچسب شود، نشان‌دهنده این خواهد بود که اجرای ماده ۱۲۱ قانون برنامه سوم توسعه بار دیگر دچار اختلال شده است. به طوری که حسین بهمن‌آبادی دبیر کمیته انرژی ستاد مدیریت حمل‌و‌نقل و سوخت نیز روز گذشته تاکید کرده است که دستیابی به نصب برچسب سوخت روی خودروها امری پسندیده به حساب می‌آید اما اینکه سازمان بهینه‌سازی بر خلاف مصوبات کمیته اعلام کرده که از تولید ۱۱ خودرو خارج از محدوده مصرف سوخت جلوگیری می‌کند صحیح نیست چرا که ما را از دستیابی به اهداف بعدی باز می‌دارد.

حاشیه‌های یک اطلاعیه

پس از اعلام توقف تولید ۱۱ خودروی داخلی به دلیل خارج بودن از معیار مصرف سوخت از سوی سازمان بهینه‌سازی، بار دیگر شرکت ایران‌خودرو در کانون توجه مشتریان و مسوولان قرار گرفت. چرا که ۳ خودرو پرفروش این شرکت در لیست سیاه سازمان بهینه‌سازی قرار دارند. مسوولان ایران‌خودرو با اظهار گلایه‌مندی از اطلاعیه سازمان بهینه‌سازی که به‌طور وسیع در رسانه‌های خبری نیز پوشش داده شد، معتقدند اظهارنظر این شرکت که متفاوت از ابلاغیه وزارت صنایع و معادن به خودروسازها است، فروش سه محصول پرفروش این شرکت را تحت تاثیر قرار خواهد داد. آنها همچنین گلایه دیگری نیز دارند. با این عنوان که اگر شرکت‌های خودروساز نیز در جلسات کمیته معیار مصرف سوخت شرکت و به ارائه اظهار نظرات کارشناسی می‌پرداختند به طور حتم، بسیاری از اختلافات موجود قابل حل بود. کیوان وزیری نماینده مدیرعامل ایران خودرو در اخذ استانداردهای خودرو در این زمینه به خبرنگار ما می‌گوید که تدوین معیارهای اندازه‌گیری مصرف سوخت باید مبتنی بر روش‌های علمی و کارشناسانه باشد، این در حالی است که هم‌اکنون سلایق شخصی در این امر دخیل شده است.وی ادامه می‌دهد که در اجرای نصب برچسب سوخت، ۲۵درصد در حق خودروسازها اجحاف شده است. وزیری ضمن تشریح سنجش معیار مصرف سوخت در دو شرکت بزرگ مزدا و فورد چنین نتیجه‌گیری کرد که به‌دلیل اینکه استاندارد مورد قبول کشور ما یورو ۲ است لذا براساس همین معیار باید متوسط مصرف سوخت تعیین شود که متاسفانه اینچنین نشده است.

وی با اشاره به این مطلب که اساسا استانداردهای جهانی در این زمینه وجود ندارد و هر کشور بر مبنای وضعیت خاص خود، افزایش مصرف انرژی و افزایش راندمان سوخت و انرژی را به عنوان یک راهبرد مدیریت می‌کند، گفت: برای اندازه‌گیری معیار مصرف سوخت خودروها از دو روش معیار حجمی و معیار کربن بالانس استفاده می‌شود.

وزیری تعیین معیار در ایران را مورد اشاره قرار داد و افزود: در کمیته تدوین معیار مقرر شد که از روش کربن بالانس برای اندازه گیری میزان مصرف سوخت استفاده شود که این امر با استقبال خودروسازان به ویژه ایران خودرو رو‌به‌رو شد، زیرا محصولات ایران خودرو طبق گزارش‌های مستند و قانونی از تاریخ اول فروردین ماه سال ۸۲ آلایندگی مصوب محیط زیست را رعایت کرده است.

وی ادامه داد: استنباط ما این بود چون محصولات ما شرایط استاندارد آلایندگی یورو ۲ را پاس می‌کنند، لذا بر اساس همین معیار، در مصرف سوخت مشکل خاصی به وجود نمی‌آید.

وزیری با اشاره به تغییرات متوالی و غیر کارشناسی معیار استاندارد تصریح کرد: در کمیته تدوین به طور متوالی معیارها تغییر یافت و با آ‌ن که روش اندازه‌‌گیری، کربن بالانس تعیین شده بود، با تدوین معیاری به نام معیار استاندارد سیکل شهری در نظر گرفته شد و پس از اعتراض کارشناسان، به ۴۱-۴۲ تغییر یافت و سیکل ترکیبی در آن گنجانده و دوباره تغییر دیگری داده شد و استاندارد آمریکایی یعنی محاسبه بر مبنای حجم اتاق خودرو جایگزین محاسبه بر مبنای حجم موتور شده و اسم آن معیار۴۲-۴۲ گذاشته شد.

وی ادامه داد: متعاقبا همین معیار نامناسب نیز تغییر یافت و اعلام شد، باید از هر عددی که از طریق این معیار به عنوان مصرف سوخت خودرو به دست می‌آید، ۲۵ درصد کم شود!

نچسبانده‌ایم اما می‌چسبانیم

اما درحالی که ایران خودرو در مراسم نمادین ذکر شده نصب برچسب روی محصولات خود را آغاز کرد، وزیری خبر از عدم نصب این برچسب روی پژو روآ و وانت‌پیکان داد.

وی در پاسخ به این سوال که باتوجه به اختلافات موجود میان ایران‌خودرو و سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت و همچنین حضور روآ و وانت‌پیکان در لیست اخراجی‌های سازمان بهینه سازی، تکلیف این دو محصول استراتژیک این شرکت برای نصب برچسب چه می‌شود، اظهار کرد: ما از نیمه اول ماه گذشته نصب برچسب سوخت روی خودروهای تولیدی خود را آغاز کرده‌ایم اما این موضوع شامل روآ و وانت‌پیکان نمی‌شود.

وی افزود: البته این بدان معنی نیست که این دو از نصب برچسب سوخت محروم شوند، بلکه ایران خودرو برای روآ و وانت‌پیکان نیز در این زمینه برنامه دارد و روی این دو محصول پرتیراژ و پرفروش‌ خود نیز نصب برچسب را عملی خواهد کرد.

اظهار نظر نماینده مدیرعامل ایران‌خودرو در حالی است که وی تاریخ مشخصی را برای نصب برچسب روی وانت‌پیکان و روآ تعیین نکرد و بدین ترتیب معلوم نیست دست آخر چه زمانی این امر محقق خواهد شد.

صرفه‌جویی ۱۱۰ میلیونی روآ

روآ و وانت‌پیکان از همان ابتدا که از سوی سازمان بهینه‌سازی در لیست خودروهایی که باید به لحاظ مصرف سوخت و همچنین آلایندگی از خط تولید داخلی خارج شوند جای گرفته بودند مورد غضب این سازمان قرار گرفتند. این در حالی است که ایران‌خودرویی‌ها معتقدند موتوری را که با نام OHV روی روآ سوار کرده‌اند بهینه بوده و با این حساب به‌رغم آنکه از لحاظ بیس اولیه همان موتور پیکان و RD است، به دلیل اصلاحات و بهینه‌سازی انجام گرفته روی آن، هم مصرف سوخت و هم میزان آلایندگی پژو روآ پایین آمده است.

این ادعای مسوولان ایران‌خودرو تا جایی است که حتی وزیری از صرفه‌جویی ۱۱۰میلیون لیتری طی مدتی که روآ به خیابان‌های کشور وارد شده است خبر داد. وی گفت: نمی‌دانم سازمان بهینه‌سازی با چه پیش‌فرض و استدلالی همچنان روآ را خودرویی پرمصرف و در حد آلایند‌گی RD می‌داند در حالی که ایران‌خودرو موتور این محصول را بهینه‌سازی کرده و با این کار موجبات صرفه‌جویی ۱۱۰میلیون لیتری در مصرف بنزین طی دو سه سالی که این خودرو به بازار کشور راه پیدا کرده را فراهم آورده است.

این گفته وزیری در حالی است که باز هم طبق ادعای ایران‌خودرویی‌ها، وانت‌پیکان نیز شرایطی مشابه روآ را طی این مدت تجربه کرده و موتور آن بهینه‌سازی شده و مصرف سوخت و آلایندگی آن پایین آمده است. البته وزیری در مورد میزان صرفه‌جویی بنزین در پی بهینه‌سازی موتور وانت‌پیکان صحبتی نکرد.