سوخت استاندارد شهریور 91 می‌آید

عکس: نگار متین‌نیا

دولت نمی‌تواند بنزین را ۱۰۰۰ تومانی کند

۲۵ اسفند، تصمیم‌گیری درمورد بنزین نوروزی گروه خودرو- ظاهرا داستان «خودروسازان» و «سوخت استاندارد»، سر دراز دارد و قرار نیست به این سادگی‌ها فصل پایانی آن فرا برسد.

اگرچه قرار بود با عرضه سوخت استاندارد (یورو۴) در جایگاه‌های کشور از اول سال آینده، خودروهای داخلی نیز متناسب با این استاندارد به تولید برسند و در پی آن، گام بلندی در راستای کاهش مصرف سوخت و آلایندگی خودروها برداشته شود، اما ظاهرا باید برای تحقق این هدف، تا یک سال دیگر نیز صبر کرد، زیرا قرار است سوخت یورو۴ از شهریور ۹۱ در جایگاه‌های کشور عرضه شود.

آن طور که رییس سازمان ملی استاندارد در حاشیه مراسم روز گذشته افتتاح خط آزمون یورو۴ و آغاز طرح توسعه آزمایشگاه یورو ۵ خودرو (وابسته به شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران)، عنوان کرد، وزارت نفت تعهد داده سوخت یورو۴ را از شهریور سال آینده وارد جایگاه‌ها کند.

به گفته نظام‌الدین برزگری، خودروسازان نیز باید متناسب با برنامه وزارت نفت در عرضه سوخت استاندارد، محصولات خود را مطابق با استاندارد موردنظر به تولید برسانند.

این در شرایطی است که پیش تر قرار بود جایگاه‌های سوخت کشور از ابتدای سال آینده میزبان سوخت یورو۴ باشند و خودروسازان نیز شش ماه بعد، تمام تولیدات خود را متناسب با این استاندارد تولید کنند. این بازه شش ماهه به صراحت در قانون آمده است، به نحوی که خودروسازان تا شش ماه پس از آغاز عرضه سوخت استاندارد در جایگاه‌ها، برای عرضه محصولات متناسب با استاندارد موردنظر فرصت خواهند داشت.با این حساب، اگر قول وزارت نفت مبنی بر عرضه بنزین یورو۴ تا شهریور سال آینده عملی شود، خودروسازان از ابتدای سال ۹۲ ملزم به ارائه کل محصولات خود متناسب با استاندارد موردنظر خواهند بود. این بدان معنا است که عملا یک سال در برنامه‌ریزی‌های کشور برای کاهش مصرف سوخت و آلایندگی خودروها، تاخیر به وجود می‌آید.

ضرورت تناسب استاندارد خودرو سوخت

هرچند وزارت نفت اعتقاد دارد خودروسازان باید بدون توجه به برنامه عرضه سوخت یورو۴، به تولید و عرضه محصولات استاندارد بپردازند و حتی گاهی آنها را به کم‌کاری نیز متهم می‌کند، اما خودروسازان نیز معتقدند سوخت استاندارد لازمه اصلی تولید و عرضه خودروهای استاندارد است.

به گفته آنها اگر سوخت غیر استاندارد در باک خودرو استاندارد ریخته شود، آسیبی جدی به موتور خودرو وارد می آید، بنابراین نمی توان در خودرویی که استاندارد آن یورو ۴ است، بنزین یا گازوئیل مثلا یورو۲ ریخت.

حتی آن طور که دبیر انجمن خودروسازان می‌گوید، بنزینی که وزارت نفت تحت عنوان یورو۴ و برای تست در اختیار خودروسازان قرار داده، چندان استاندارد نیست و بیش از چهار برابر حد استاندارد، گوگرد دارد.

به هر حال این کشمکش و اختلاف نظر میان وزارت نفت و خودروسازان همواره در یکی دو سه سال گذشته وجود داشته و ظاهرا قرار نیست به این زودی‌ها نیز پایان یابد و از همین رو به نظر می‌رسد عملا باید حداقل یک سال دیگر برای استفاده از خودرو و سوخت استاندارد در کشور صبر کرد.

تازه این بازه یک ساله به شرطی است که هم وزارت نفت به تعهد جدید خود مبنی بر عرضه سوخت استاندارد تا شهریور ۹۱ پایبند باشد و هم خودروسازان شش ماه بعد از عرضه این سوخت، محصولات خود را متناسب با یورو۴ تولید و عرضه کنند.

وارداتی‌ها فقط با یورو ۵ می‌آیند

هرچند برخی از خودروهای داخلی دارای تکنولوژی قدیمی بوده و هم اکنون از مصرف سوخت بالایی برخوردارند و این موضوع، تولید و عرضه همه خودروهای داخلی را بر مبنای استاندارد یورو۴ با تردید روبه‌رو می‌سازد، اما به گفته رییس سازمان ملی استاندارد، «قدیمی‌ها» نیز توان اخذ استاندارد موردنظر را خواهند داشت.

برزگری دیروز و در حاشیه مراسم افتتاح خط آزمون یورو۴ و آغاز طرح توسعه آزمایشگاه یورو۵، در پاسخ به این پرسش که آیا خودروهایی مانند پژو ۴۰۵ و پارس نیز می‌توانند مطابق با استاندارد یورو۴ تولید و عرضه شوند، گفت: ایران خودرو موتور پارس و ۴۰۵ را ارتقا داده است، بنابراین این دو محصول نیز می‌توانند مجهز به استاندارد یورو۴ به تولید برسند.

وی با اشاره به اینکه هم اکنون ۱۰ درصد خودروهای کشور (داخلی و خارجی) استاندارد یورو۴ را پاس می‌کنند، افزود: از سال آینده خودروهای داخلی باید استاندارد یورو ۴ را پاس کنند و وارداتی‌ها نیز در صورت اخذ استاندارد یورو۵، مجاز به ورود به کشور خواهند بود.رییس سازمان ملی استاندارد همچنین در واکنش به اینکه گفته می‌شود مصرف سوخت خودروها در دو سال گذشته و پس از عرضه بنزین تولید داخل، افزایش یافته است، تاکید کرد: ما نه تنها استاندارد خودروها بلکه استاندارد سوخت را نیز تحت کنترل داریم و معتقدیم این دو باید متناسب با یکدیگر باشند. برزگری ادامه داد: بنزین فعلی استاندارد یورو۲ را پاس می‌کند و اکتان آن پایین است، بنابراین به خودروسازان در مورد اظهارات شان درباره استاندارد بنزین، حق می‌دهیم.

به گفته وی، با عرضه سوخت استاندارد، نه خودروسازان می‌توانند نسبت به بحث مصرف سوخت و آلایندگی فرافکنی کنند نه وزارت نفت امکان فرافکنی در مورد استاندارد سوخت را خواهد داشت.آن طور که برزگری تاکید کرد، وزارت نفت تعهد داده از شهریور ماه سال آینده عرضه سوخت استاندارد را در جایگاه‌های کشور آغاز کند.این وعده وزارت نفت البته در حالی است که ۲۹ دی ماه امسال همزمان با روز هوای پاک نیز بنزین استاندارد روانه جایگاه‌های سوخت پایتخت شد و همگی گمان کردند عرضه این سوخت رسما آغاز شده است، اما بعدها مشخص شد این «عرضه» به شکل «نمادین» بوده و فقط همان روز اعتبار اجرایی داشته است.حتی آن طور که معاون وزیر نفت چندی پیش در نشستی خبری عنوان کرد، در صورت عرضه سوخت یورو۴، باز هم باید مدتی برای استفاده از سوخت کاملا استاندارد صبر کرد. وی در توضیح این اظهارنظر خود تاکید کرد که لوله‌های انتقال سوخت به جایگاه‌های کشور آلوده به پسماندهای بنزین و گازوئیل غیراستاندارد فعلی است، بنابراین وقتی سوخت یورو۴ در آنها سرازیر شود، تا مدتی مخلوطی از یورو۴ و یور۲ وارد باک خودروها خواهد شد.

باید به سمت خودروهای دیزلی حرکت کنیم

اما مراسم دیروز افتتاح خط آزمون یورو۴ و آغاز طرح توسعه آزمایشگاه یورو۵ خودرو، رییس سازمان محیط زیست را نیز به عنوان سخنران اصلی به خود دید تا محمد جواد محمدی زاده از ضرورت ارتقای استاندارد خودرو و سوخت بگوید و بر تولید و عرضه خودروهای دیزلی تاکید کند.

وی که همواره به نوعی از آلایندگی خودروهای داخلی انتقاد کرده، در مراسم دیروز گفت: از حدود ۲۲۷ مدل خودرو داخلی و وارداتی در کشور حدود ۴۵ درصد از آنها موفق به اخذ استانداردهای یورو۲ شدند و همچنین ۴۲ درصد دیگر نیز استاندارد یورو ۳ را پاس کرده‌اند.

محمدی‌زاده با بیان اینکه ۱۰ درصد خودروها نیز دارای استاندارد یورو ۴ هستند، افزود:‌ البته سه درصد خودروهای داخلی و خارجی که در کشور تردد داشته‌اند، فاقد استاندارد بوده‌اند وخطوط تولید آنها متوقف شده است.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه افزود: حدود ۷۰ درصد آلایندگی شهرها از منابع متحرک به ویژه خودروها است. وی با تاکید بر اینکه شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران «امین» و «معتمد» سازمان حفاظت محیط زیست است، گفت: وجود مراکز تست و آزمون کیفی خودرو که دارای صلاحیت‌های لازم از سوی مراجع بین‌المللی باشند، از جمله ضروریات ارتقای کیفی خودروها است که شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران این وظیفه را بر عهده دارد.

محمدی‌زاده افزود:‌ در سال‌های اخیر با ارتقای کیفیت خودروها، آلایندگی آنها کاهش یافته است، به گونه‌ای که به نسبت استاندارد یورو۲ شاهد کاهش ۵۰ درصدی آلایندگی هستیم.

وی با بیان اینکه آلایندگی هر ۲۰ خودرویی که در حال حاضر تولید می‌شود به اندازه‌ یک خودروی تولیدی قبل از اجرای استاندارد یورو۲ است، افزود: وابستگی ما به بنزین کار انگلیسی‌ها بود و اگر الان بنزین تحریم شود کشور با مشکل مواجه خواهد شد؛ اما ما در مذاکره با دستگاه‌های مختلف تلاش کردیم تا سبد سوخت خودرو را متنوع کنیم.

محمدی‌زاده ادامه داد: درحال حاضر در اروپا ۵۵ درصد خوروهای سبک دیزلی هستند، در حالی که در ایران این مقدار تنها ۱۵ درصد است. البته سیاست‌گذاری شده تا به سمت تولید خودروهای سبک دیزلی نیز حرکت کنیم.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست همچنین با بیان اینکه باید نظارت‌ها در زمینه برخورد با خودروهای غیر استاندارد و فرسوده تشدید شود، گفت:‌ درحال حاضر در اروپا هر خودرو اسقاطی که از آن استفاده شود، به طور خودکار و از طریق GPS جرایم سنگینی به آن تعلق می‌گیرد، بنابراین مالکان خودروهای فرسوده تمایلی به استفاده از این خودروها ندارند، بنابراین ما هم باید با به‌کارگیری روش «جریمه» کاری کنیم که کسی جرات استفاده از خودرو غیراستاندارد را نداشته باشد.

وی با بیان اینکه امیدواریم مجلس در مصوبه خود در زمینه افزایش دوره‌های معاینه فنی به هر پنج سال یکبار تجدیدنظر کند، تصریح کرد: طبق گزارش‌های رسیده، در برخی مراکز معاینه فنی نیز این موضوع جدی گرفته نمی‌شود که باید با آنها برخورد لازم صورت گیرد.

به گفته محمدی‌زاده، تمام تلاش‌های صورت گرفته در زمینه ارتقای کیفیت خودروها در شرایطی جواب خواهد داد که روند خروج خودروهای فرسوده با سرعت بیشتری پیگیری شود که در این زمینه درحال تلاش برای تامین منابع مربوطه هستیم. این گفته وی در شرایطی است که قائم مقام ستاد مدیریت حمل‌و‌نقل مصرف سوخت در حاشیه مراسم دیروز از عدم تامین اعتبار در نظر گرفته شده برای خروج خودروهای فرسوده خبر داد.

عبدالله جلالی گفت: طبق قانون می بایست ۱۰ هزار میلیارد تومان به طرح خروج خودروهای فرسوده اختصاص می‌یافت، اما تاکنون اعتباری در کار نبوده است.

اظهارنظر قائم مقام ستاد مدیریت نشان می‌دهد موضوع خروج خودروهای فرسوده هنوز هم با چالش مالی روبه‌رو است و این در شرایطی است که بخش زیادی از آلودگی هوا به فرسودگی خودروها اختصاص دارد.

سهمیه بنزین نوروزی؟

موضوع دیگری که در حاشیه مراسم دیروز مطرح شد، به بحث قیمت و سهمیه بنزین اختصاص داشت و قائم مقام ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت در واکنش به آنها، گفت: در مورد قیمت و سهمیه بنزین کارهای کارشناسی صورت می‌گیرد و تبعات اجتماعی و اقتصادی آن در نظر گرفته می‌شود، اما در نهایت شخص رییس‌جمهور نظر نهایی را می‌دهد.

جلالی افزود: تا ۲۵ اسفند ماه مشخص می‌شود که سهمیه بنزین فروردین ماه چقدر خواهد بود.

وی ادامه داد: همچنین تا آن تاریخ مشخص خواهد شد که دولت بنزین نوروزی در نظر می‌گیرد یا نه؛ بنابراین نه می‌توان این موضوع را رد کرد و نه تایید.

جلالی در مورد قیمت بنزین نیز تاکید کرد که هنوز در این مورد تصمیمی اتخاذ نشده است. وی با بیان اینکه تاکنون بحثی در خصوص تغییر قیمت بنزین در اسفندماه مطرح نبوده است، خاطرنشان کرد: سهمیه سوخت اسفند ماه نیز مانند سابق بوده و تغییری در این خصوص پیش‌بینی نشده است.

به گفته جلالی، چون مجلس محدودیت‌هایی برای افزایش قیمت بنزین در نظر گرفته، دولت عملا نمی‌تواند قیمت هزار تومان را برای این سوخت در نظر بگیرد.