گروه خودرو- داستان تلخ نفوذ و ورود «چینی‌ها» به بازار ایران، بار دیگر در قالب ششمین نمایشگاه بین‌المللی قطعات و مجموعه‌های خودرو کشور، خود را نشان داد، تا این نمایشگاه به جای آنکه محلی برای عرضه قطعات داخلی باشد، عملا به ویترین فروشندگان چشم بادامی تبدیل شود.ششمین نمایشگاه بین‌المللی قطعات و مجموعه‌های خودرو اگرچه روز گذشته به شکلی غیررسمی افتتاح شد، اما چون هیچ مقام دولتی در این مراسم حضور نداشت، افتتاح رسمی این نمایشگاه امروز با حضور وزیر «صنعت، معدن و تجارت» صورت خواهد گرفت. در این «گردهمایی قطعه‌ای» که تا هفتم آذر ماه در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برپا خواهد بود، ۴۸۳ شرکت خارجی از کشورهایی مانند چین، ترکیه، کره جنوبی، تایوان، آلمان، امارات، برزیل، ایتالیا، فرانسه، انگلستان، هند، ژاپن و سنگاپور، جدیدترین تولیدات خود را در فضایی بالغ بر ۶ هزار و ۳۰۰ متر مربع به نمایش گذاشته‌اند. همچنین ۳۲۸ شرکت داخلی نیز آخرین تولیدات و دستاوردهای خود را در حوزه قطعات خودرو در فضایی بالغ بر ده هزار و ۴۰۰ مترمربع در معرض دید عموم قرار داده‌اند. اگر نگاهی آماری به نمایشگاه ششم بیندازیم، متوجه خواهیم شد شرکت‌های خارجی به خصوص چینی، ۱۵۵ غرفه بیش از ایرانی‌ها در اختیار دارند و طبعا بیشتر به چشم می‌آیند.این در شرایطی است که پایه و اساس نمایشگاه بین‌المللی قطعات و مجموعه‌های خودرو، بر مبنای به نمایش گذاشتن دستاوردهای شرکت‌های قطعه‌ساز داخلی و با هدف افزایش صادرات آنها شکل گرفته، اما در عمل اتفاق دیگری در حال رخ دادن است. بدعت حضور پررنگ شرکت‌های چینی و تایوانی و سایر تولیدکنندگان خارجی در نمایشگاه قطعات کشور، از سال ۸۸ گذاشته شد، سالی که مسوولیت برگزاری این نمایشگاه از انجمن قطعه‌سازان سلب شد. با یک نگاه آماری متوجه می‌شویم تعداد شرکت‌کنندگان خارجی به خصوص چینی در نمایشگاه بین‌المللی قطعات، از سال ۸۸ به بعد روندی رو به رشد داشته است، که این موضوع دلایل اقتصادی و سیاسی خاص خود را داراست.به اعتقاد کارشناسان، این موضوع را باید از دو جنبه اقتصادی و سیاسی مورد بررسی قرار داد، زیرا هر یک سهم جداگانه خود را دارند و قابل انکار نیز نیستند.به گفته آنها، روابط بازرگانی خوب ایران و چین، یکی از دلایل سهل‌الوصول بودن بازار ایران برای شرکت‌های چینی به حساب می‌آید و دلیل مهم دیگر نیز با تغییر تفکرات اقتصادی شرکت‌های داخلی در ارتباط است. به هر حال وقتی فضای کسب و کار به سمتی پیش می‌رود که «تجارت» بر «تولید» برتری می‌یابد، شرکت‌های داخلی نیز آسانترین راه کسب درآمد را انتخاب می‌کنند و برای تجارت سودآورتر، به سراغ چینی‌ها می‌روند.

تبعات منفی حضور پررنگ چینی‌ها

اگرچه حضور شرکت‌های خارجی در بازار ایران را نمی توان خلاف اصول اقتصاد آزاد دانست، اما وقتی این شرکت‌ها فقط به دنبال فروش اجناس خود هستند و سرمایه‌گذاری خاصی در کشور انجام نمی‌دهند، این یعنی «ظلم به تولید داخل»، که بعید است مورد قبول هیچ کارشناسی واقع شود. تازه اگر این شرکت‌ها جزو «درجه یک‌ها» در دنیا بودند و حداقل کالاهایی باکیفیت را در بازار ایران عرضه می‌کردند، باز تا حدی جای دفاع داشت، اما وقتی درجه دو و سه‌ها به پایین، بازار و نمایشگاه‌های داخل را قرق می‌کنند، دیگر نمی‌توان این موضوع را توجیه کرد.در این مورد، دبیر انجمن قطعه سازان با اشاره به اینکه حضور پررنگ چینی‌ها در نمایشگاه بین‌المللی قطعات باعث تاسف است، می‌گوید: همه جای دنیا نمایشگاه‌های قطعات را انجمن‌های تخصصی برگزار می‌کنند، اما در ایران به طور عکس عمل می‌شود و با سلب مسوولیت از انجمن قطعه‌سازان، این مهم را به دیگران واگذار کرده‌اند و نتیجه اش این است که می‌بینیم.ساسان قربانی می‌افزاید:در حال حاضر بسیاری از شرکت‌های داخلی به هوای تجارت و درآمدزایی بیشتر، سراغ چینی‌ها می‌روند و با فراهم آوردن مقدمات حضور آنها در نمایشگاه قطعات، به دنبال افزایش سودشان هستند، که البته چندان هم نمی توان ایراد و اعتراضی را متوجه این دسته از شرکت‌ها کرد.وی با تاکید بر اینکه مشکل اصلی از ناحیه سازمان‌های دولتی است، می‌گوید: آنها هستند که نباید اجازه دهند بازار و نمایشگاه‌های داخلی به دست خارجی‌ها به خصوص شرکت‌های چینی بیفتد، چون پای منافع ملی در میان است.قربانی به عملکرد سایر کشورها در قبال صنایع داخلی اشاره و تاکید می‌کند: آمریکایی‌ها چند سال پیش وقتی دیدند صنعت فولادشان به خطر افتاده، پا روی همه قوانین بین‌المللی گذاشتند و با افزایش تعرفه فولاد، اجازه ندادند این صنعت داخلی رو به نابودی برود. وی ادامه می‌دهد: وقتی هم سازمان تجارت جهانی در این مورد ایراد گرفت، آمریکایی‌ها این گونه پاسخ دادند که برای آنها منافع ملی شان «خط قرمز» است.دبیر انجمن قطعه‌سازان تاکید می‌کند: تولید و اشتغال داخلی به حدی مهم است که حتی «سیاست» نیز نباید اثر منفی در آنها بگذارد، با این حال متاسفانه در ایران دقیقا برای همان صنایعی که مزیت تولید داریم، هووهای خارجی می‌آورند.

به نمایشگاه قطعات چین خوش آمدید

اظهارات دبیر انجمن قطعه‌سازان را عضو هیات مدیره این انجمن نیز به نوعی تایید کرده و می‌گوید: اوضاع ششمین نمایشگاه قطعات به شکلی است که باید بر سر در آن بزنند «به نمایشگاه قطعات چین خوش آمدید.»محمدرضا نجفی منش با بیان اینکه هدف اصلی از برگزاری نمایشگاه قطعات، عرضه دستاوردها و محصولات تولید داخل به منظور رشد صادرات است، می‌افزاید: ما می‌خواهیم با برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی، امثال پژو و رنو را به خرید از قطعه سازان داخلی ترغیب کنیم، اما متاسفانه هم اکنون «دید اقتصادی» غالب شده و به جای نمایشگاه صادرات، فروشگاه واردات برپا کرده‌ایم.به گفته نجفی منش، نه تنها شرکت‌های چینی بخش مهمی از نمایشگاه را در اختیار گرفته‌اند، بلکه شرکت‌های داخلی حاضر در نمایشگاه نیز، بیشتر واردکننده هستند تا تولیدکننده!

نجفی منش تاکید می‌کند:حضور پررنگ چینی‌ها در کشور تبعات منفی به همراه دارد و حتی ممکن است به تعطیلی واحدهای تولیدی داخلی بینجامد.