گروه خودرو - پنج‌شنبه گذشته درحالی به جزییات هفتمین نشست هیات نمایندگان اتاق تهران پرداختیم که در این جلسه با حضور معاون بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت موانع و مشکلات واردات خودروهای خارجی از سوی نمایندگان اتاق مذکور مطرح شد. اما سه‌شنبه گذشته یعنی همان روزی که هفتمین نشست هیات نمایندگان اتاق بود ،جلسه‌دیگری با حضور مدیران دو شرکت خودروسازی برگزار شد .بانی این نشست دو کمیسیون «حمل و‌نقل» و «تولید و تجارت» اتاق بود. جوادنجم الدین مدیرعامل ایران خودرو وسعید فلاحی قائم مقام مدیر عامل سایپا از حاضرین این جمع بودند که به دعوت محمدرضا نجفی منش پاسخگوی پرسش نمایندگان بودند.

برخی از نمایندگان اتاق انتقادات تندو تیزی از خودروسازی کشور کردند که با پاسخ خودروسازان همراه بود. در این زمینه محسن بهرامی ارض اقدس یکی از اعضای اتاق خطاب به خودروسازان تاکید کرد که تا زمانی که خودروسازها در کشور از یارانه استفاده کنند، دولت نیز خود را موظف به قیمت‌گذاری می‌داند. در عین حال صاحبان این صنعت در کشور، چنانچه خواهان آزادسازی قیمت خودرو هستند نباید نسبت به حفظ تعرفه بالا پافشاری کنند.»محمدرضا نجفی منش نیز به عنوان سخنران دیگر تاکید کرد که متاسفانه حمله به صنعت خودروسازی برای بعضی‌ها فضیلت شده است و هر روز صبح کار خود را با هجمه به شرکت‌های خودروسازی آغاز می‌کنند».

قائم مقام مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا هم با اشاره به برخی انتقادها از افزایش هزینه محصولات این گروه خودروسازی گفت:«پس از هدفمند سازی یارانه‌ها، صرفا از ناحیه افزایش قیمت بنزین و روغن موتور، ۲۵میلیارد تومان افزایش هزینه به سایپا تحمیل شد.» محمدسعید فلاحی گفت:« گاه یک شبه، تصمیماتی اتخاذ می‌شود که طرح‌های تجاری ما را به هم می‌ریزد.»

او با تاکید بر اینکه «افزایش نرخ‌ها عمدتا تحمیلی است» ادامه داد:«افزایش هزینه بیمه، هزینه‌هایی که سایپا به سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی پرداخت می‌کند و البته خدماتی هم در قبال آن دریافت نمی‌کند و تغییر شرایط لیزینگ، هزینه‌هایی است که بر ما تحمیل می‌شود، اما خودروسازان باید پاسخگو باشند.»

در همین حال جواد نجم الدین سخنانش را با ارائه گزارشی در مورد تحولات صنعت خودروسازی، افزایش قیمت مواد اولیه و عدم صدور مجوز برای افزایش قیمت خودرو توسط کارخانجات سازنده آغاز کرد.

وی به رشد ۷۰۰ درصدی قیمت کالاها در ۱۴ سال اخیر اشاره کرد و گفت: «در همین مدت زمان، قیمت خودرو تنها ۳۲ درصد افزایش یافته است».

مدیرعامل ایران خودرو هم چنین به رشد قیمت مواد اولیه پرداخت و با ارائه آماری از افزایش آمار ورق فولاد، آلومینیوم و ارزبری افزایش قیمت خودرو را کمتر از آنچه می‌باید دانست و گفت:«در طی دو سال گذشته در مجموع ۶۲۹ میلیارد تومان رشد قیمت مواد اولیه برای خودروها بوده که اگر متوسط ۷۰۰ هزار خودرو را در نظر بگیریم هر خودرو باید یک‌میلیون‌تومان افزایش قیمت پیدا می‌کرده است».

نجم‌الدین به مضاعف شدن مشکلات کارخانجات خودروسازی پس از گران شدن بنزین و هدفمندی یارانه‌ها نیز اشاره داشت.

وی با انتقاد از این که در سیاستگذاری‌ها خودرو را جزو کالاهای انحصاری قرار می‌دهند به واردات آزاد خودرو خارجی اشاره کرد و گفت: «واردات خودرو آزاد است و مشمول نرخ‌گذاری هم نمی‌شود. بعد چگونه خودرو را کالای انحصاری می‌شمارند». مدیرعامل ایران خودرو هم چنین از انتقاداتی مبنی بر این که مشتری حق انتخاب ندارد، گفت:«فرانسه هم سه خودرو ساز بیشتر ندارد. رنو، پژو و سیتروئن در فرانسه خودرو تولید می‌کنند. رقابت این نیست که ۶۰ خودروساز وجود داشته باشد. این که گفته می‌شود خودروسازی رقابتی نیست و انحصاری است حرف درستی نمی‌تواند باشد.»

مدیرعامل شرکت ایران خودرو با اذعان به شرایط سخت فروش گفت:«در دهه ۶۰ که پیکان تولید می‌شد اگر خودرو چهار چرخ نداشت هم مردم خودرو را می‌بردند، اما اکنون باید دنبال مشتری باشیم».

در همین حال پس از گزارش مختصر مدیران گروه‌های تولیدی خودرو، مجید رضا حریری ازمیان اعضای هیات نمایندگان گفت:« دو گروه عمده خودروسازی با اتکا به سرمایه‌ای باد آورده، بازار خودرو کشور را در دست دارند که این بزرگ‌ترین موهبت برای یک تولیدکننده است.» او گفت که اگرچه، هدفمندسازی یارانه‌ها سبب ساز افزایش هزینه‌های تولید در این مجموعه‌های خودروسازی شد، اما هنوز هم انرژی مصرفی در این واحد‌ها ارزان تر از نرخ انرژی مورد مصرف در سایر کشورهاست و هزینه‌ای که خودروسازی‌های رقیب ایران می‌پردازند به طور قطع بیشتر است.

او با انتقاد از ایجاد انحصار برای خودروسازهای داخلی خطاب به مدیران دو شرکت بزرگ خودرو سازی در ایران گفت:«برای یک تولیدکننده، مهم‌ترین مساله آن است که برای تولیدات خود بازار پیدا کند. اما شما بازار آماده و بی‌زحمت در اختیار دارید. بنابراین خدماتی که خودرو سازهای خارجی برای جذب مشتری ارائه می‌دهند شما ارائه نمی‌دهید».

محمدمهدی راسخ دبیرکل اتاق تهران نیز اگر چه صنعت خودرو را قابل تقدیر دانست اما کیفیت محصول نهایی و خدمات پس از فروش را نیز بسیار حایز اهمیت دانست.

راسخ با اشاره به کیفیت مواد اولیه مورد استفاده در خودرو گفت:«مواد اولیه مورد استفاده در خودروسازی، مواد باکیفیت و مرغوبی است که تمام دنیا از همین مواد استفاده می‌کنند، اما کیفیت یک خودروی ژاپنی قابل قیاس با خودروی ایرانی نیست».

دبیرکل اتاق تهران به سخنان جواد نجم‌الدین در مورد افزایش قیمت مواد اولیه اشاره داشت و گفت:«این افزایش قیمت در همه جای دنیا بوده و نه فقط در ایران. افزایش قیمت فولاد یا مس در تمام دنیا اتفاق افتاده است».

محمدمهدی راسخ هم چنین برخلاف نظر نجم‌الدین اعتقاد داشت که بازار خودرو رقابتی نیست، چرا که واردات خودرو شرایط بسیار سختی دارد و باید حتما از کشور مبدا باشد.

درادامه این جلسه جواد سمساریلر رییس انجمن‌های بین‌المللی حمل و نقل نیز گفت: اجازه دهید، مردم حق انتخاب داشته باشند.

فرهاد فزونی دیگر فعال بخش خصوصی هم گفت:«صنعت خودرو همیشه سعی داشته که نقش خود را در صنعت کشور بزرگ جلوه دهد. مثلا می‌گویند که ما به طور مستقیم و غیرمستقیم یک میلیون شغل ایجاد کرده‌ایم، در حالی که حتی مجلس شورای اسلامی هم این رقم را قبول ندارد».

فزونی بزرگنمایی خودروسازها را به این دلیل دانست که می‌خواهند کسی کاری به کار آنها نداشته باشد .فرهاد فزونی بالا بردن کیفیت را جزو وظایف خودروسازی‌ها دانست و افزود:«برخی آن چنان خودروسازها را بزرگ می‌کنند که انگار ما در کشور سه خودروساز جنرال موتورز و دایملر و کرایسلر داریم». فزونی هم چنین به صحبت‌های مداوم مدیران این شرکت‌ها در مورد بالا بردن قیمت و زیان اشاره کرد و گفت:«مگر ایران خودرو و سایپا ضرر می‌دهند که می‌خواهید قیمت را بالا ببرید؟ اگر ضرر می‌دهید چگونه این سال‌ها دوام آورده‌اید؟ اگر ضرر نمی‌دهید چرا می‌خواهید در این بازار غیررقابتی قیمت‌ها را بالا ببرید؟»

اما پس از انتقادات بی‌پرده اعضای هیات نمایندگان اتاق تهران نوبت به مدیران این صنعت رسید تا به دفاع از عملکرد خود بپردازند.

درهمین حال پاسخ دادن به انتقادات تند و تیز فعالان بخش خصوصی را جواد نجم‌الدین آغاز کرد.

نجم‌الدین انتقاد حریری در مورد این که شرکت‌های خودروسازی تامین سرمایه نکرده‌اند را نادرست و قیاسی مع الفارق خواند و گفت:«ما سرمایه نیاورده‌ایم اما بهره‌اش را می‌پردازیم». وی افزود:«در همه جا الزاما خود مدیر سرمایه نمی‌آورد. کسی سرمایه‌گذاری می‌کند و یک مدیر می‌آورد تا مدیریت کند. این که سرمایه نیاورده‌ایم تفاوتی در اصل سوددهی تفاوتی ندارد و تنها در نسبت بهره مالکانه متفاوت است».

نجم‌الدین افزود:«زمانی آقای ترکان گفت اگر ما پیکان تولید می‌کنیم همه بخش‌های کشور هم دارند پیکان تولید می‌کنند. نمی‌شود یک قسمت کشور آلمانی باشد یک قسمت ایرانی».

این مدیر صنعتی هم چنین در پاسخ به انتقادات بالا بودن تعرفه واردات خودرو به محیط کسب و کار در کشور به عنوان عامل اصلی تعیین تعرفه اشاره کرد و گفت:«به میزانی که محیط کسب و کار ما با سایر کشورها تفاوت دارد، تعرفه‌ها تعیین می‌شود. اگر محیط کسب و کار بهبود پیدا کند تعرفه نیز پایین می‌آید. تعرفه بالا باعث نفع شخصی ما نمی‌شود. ما اگر سود بیشتری کسب کنیم به جیب من نمی‌رود».

نجم‌الدین همچنین به سخن وزیر صنعت و تجارت در مورد کم کردن تعرفه واردات خودرو اشاره کرد و گفت:«آقای وزیر از من پرسید تعرفه را بکنیم ۱۰درصد من گفتم هیچ اشکالی ندارد، اما نرخ بهره بانکی را هم بکنید یک درصد».

محمدسعید فلاحی در پاسخ به انتقاد حریری مبنی بر عدم سرمایه‌گذاری این شرکت‌ها گفت: « در گروه سایپا هیچ بخشی با سرمایه‌گذاری پنج یا ده سال پیش نداریم. ما در بیابان‌های کاشان خودروسازی زده ایم، این سرمایه‌گذاری نیست؟»

فلاحی که با حرارت به انتقادها پاسخ می‌داد به موضوع عدم فراخوان دهی از سوی خودروسازها برای حل مشکل خودروهایشان اشاره داشت و گفت: «بارها هم فراخوان داده‌ایم. آخرین مورد آن هم برای ترمز خودروها بود که حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار دستگاه خودرو را نگه داشتیم چون قطعه ساز اشتباه کرده بود».

فلاحی هم چنین در مورد بازار انحصاری و خصوصی نشدن صنعت خودروسازی گفت:«در صنعت خودروسازی باز بوده و هست. افراد با ادعا هم آمدند، اما نتوانستند بمانند».

نجم‌الدین، البته سخنانی را که در باب انحصار بازار داخلی خودرو بیان شد را نپذیرفت و گفت:« این وضعیت مربوط به دهه ۶۰ بود، اکنون باید به مردم التماس کنیم که خودرو بخرند.»