شرایط برای رسیدن خودروها به استاندارد یورو4 فراهم نیست

گروه خودرو - براساس مصوبه هیات دولت در حالی خودروسازان باید از ابتدای سال آینده استاندارد آلایندگی خودروهای داخلی را به یورو ۴ برسانند که مدیر بخش بازرسی آلایندگی و محیط زیست شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران معتقد است رسیدن به استاندارد مذکور با موتور فعلی خودروها امکان‌پذیر نخواهد بود. تکنولوژی ۳۰ ساله اکثر خودروهای داخلی از یک سو و نبود سوخت با استاندارد یورو ۴ از سوی دیگر عمده دلایلی هستند که کارشناسان به استناد آن تحقق مصوب پیش‌بینی شده از سوی دولت را برای سال آینده دور از ذهن بدانند.

پیش بینی کارشناسان در حالی است که خودروسازان از تحقق استاندارد مذکور از ابتدای سال آینده خبر داده و اظهار امیدواری می‌کنند که بتوانند در کوتاه ترین زمان ممکن فاصله خود را با خودروسازان جهانی به حداقل برسانند.

در حال حاضر استاندارد آلایندگی خودروهای داخلی یورو ۲ و خودروهای وارداتی نیز یورو ۴ است که از ابتدای سال آینده استاندارد مذکور در خصوص خودروهای داخلی باید به یورو ۴ و وارداتی‌ها به یورو ۵ برسد و در صورت عدم تحقق استاندارد مذکور توقف شماره‌گذاری در انتظار خودروسازان خواهد بود.

در این خصوص با طهماسب کهکیلویی مدیر بخش بازرسی آلایندگی و محیط زیست شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران به گفت‌وگو نشستیم.

برخی خودروسازان مدعی هستند که سال آینده میزان مصرف سوخت خودروهای داخلی را به هفت لیتر در صد کیلومتر خواهند رساند براساس آیین‌نامه ارتقای کیفیت میانگین مصرف سوخت باید به چه رقمی برسد؟

در آیین‌نامه ارتقای کیفیت میانگین مصرف سوخت برای سال جاری ۱/۸ لیتر و برای سال آینده ۹۵/۶ لیتر در صد کیلومتر در نظر گرفته شده است.

با توجه به شرایط خودروهای داخلی آیا تحقق رقم مذکور امکان پذیر است؟

سال گذشته میانگین مصرف سوخت خودروها به ۰۷/۸ لیتر در صد کیلومتر رسید به همین دلیل تحقق رقم پیش بینی شده برای سال جاری صورت گرفته است، اما رسیدن به رقم ۹۵/۶ لیتر در صد کیلومتر برای سال ۹۱ به برنامه‌ریزی آگاهانه خودروسازان بستگی دارد.

برای رسیدن به رقم پیش بینی شده در آیین نامه ارتقای کیفیت چه اقداماتی باید صورت داد؟

آنچه مسلم است خودروهای کم مصرف باید جایگزین خودروهای پر مصرف شوند یا اینکه تیراژ تولید خودروهای پرمصرف کاهش یابد تا بتوان رقم پیش بینی شده را محقق کرد.

دلیل آلاینده بودن خودروهای داخلی به سوخت مصرفی باز می‌گردد یا به تکنولوژی؟

در این خصوص نمی توان تفکیک قائل شد چرا که کیفیت سوخت و تکنولوژی هر دو در میزان آلاینده بودن خودروها اثر گذارند.

با توجه به تکنولوژی خودروهای داخلی آیا شرایط برای رسیدن به استاندارد یورو ۴ از سال آینده در کشور فراهم است؟

جلساتی در این خصوص در حال برگزاری است. خودروسازان نیز اعلام آمادگی کرده‌اند، وزارت نفت نیز وعده عرضه سوخت یورو ۴ را در زمان مقرر داده است، اما برای اجرای کامل این استاندارد با دو مشکل سوخت متناسب با تکنولوژی و تکنولوژی خودروهای تولیدی مواجه هستیم، به همین دلیل شاید بهتر باشد سال ۹۱ را سال گذار در نظر گرفت تا همزمان دو استاندارد یورو ۲ و ۴ در کشور اجرایی شود.

برای ارتقای آلایندگی خودروهای داخلی از یورو ۲ به یورو ۴ باید چه الزاماتی را در نظر گرفت؟

بطور کلی برای رسیدن به استاندارد یورو ۴ قبل از هر چیز میزان گازهای آلاینده منتشره باید شدیدا کاهش یابد. همچنین خودروها باید به سیستم OBD به منظور اعلام عیوب آلایندگی مجهز شوند و خودروها بتوانند در دمای منفی ۷ درجه سانتی گراد هم باید شرایط استاندارد را احراز کنند.

با توجه به تکنولوژی موجود در کشور آیا امکان نصب سیستم OBD روی خودروهای داخلی وجود دارد؟

هیچ چیز غیر ممکن نیست، اما باید این نکته را مد نظر قرار داد که نصب این سیستم روی خودروهای با تکنولوژی ۳۰ ساله آیا جوابگو خواهد بود؟ هدف از نصب این سیستم نشان دادن مشکلات احتمالی در گاز خروجی از اگزوز است. آنچه مسلم است خروجی خودروهای موجود به رقم مد نظر در استاندارد یورو ۴ نخواهد رسید.

با توجه به شرایط فعلی به اعتقاد شما آیا استاندارد یورو ۴ در کشور سال آینده محقق خواهد شد؟

با موتورهای فعلی صد در صد نمی‌توان به این استاندارد رسید چرا که لازمه رسیدن به استاندارد یورو ۴ موتوری با حداکثر کارآیی و حداقل آلایندگی است که موتورهای موجود در کشور از این معیارها برخوردار نیستند و بهترین موتور موجود در کشور نیز شاید بتواند استاندارد یورو ۳ را پاس کند.

در بخش زیست محیطی چه استانداردهایی درنظر گرفته شده است؟

استانداردهای اروپا در بخش زیست محیطی به استانداردهای گازهای خروجی از اگزوز، تبخیر سوخت بنزین از باک و مجموعه سیستم سوخت رسانی از خودرو و استانداردهای صوتی تقسیم‌بندی می‌شوند. در بخش زیست محیطی در کشور ما استاندارد ECER۸۳ برای تست استاندارد گازهای منتشره و EEC۸۰/۱۵۷ به منظور سنجش استانداردهای صوتی اجرا می‌شود.

دراستاندارد یورو ۱ و ۲ چه تست‌هایی برای سنجش آلایندگی صورت می‌گیرد؟

برای استاندارد یورو ۱و ۲ پنج نوع تست با سوخت اکتان ۹۵ که سوخت مرجع نامیده می‌شود صورت می‌گیرد که در تست یک که اصلی‌ترین مرحله تست محسوب می‌شود گاز خروجی از اگزوز مورد ارزیابی قرار می‌گیرد که برای انجام این کار ابتدا مدارک اطلاعاتی خودرو بررسی شده پس از آن پیمایش خودرو به سه هزار کیلومتر می‌رسد و به منظور هم دمایی خودرو در محیطی با درجه ۲۰ تا ۳۰ درجه پارک شده و در نهایت تست روی خودرو اعمال می‌شود.

چه تفاوتی در استاندارد یورو ۱ و ۲ برای سنجش آلایندگی با استاندارد یورو ۳ و ۴ وجود دارد؟

در استاندارد یورو ۱و ۲ خودرو ۴۰ ثانیه گرم می‌شود، اما در استاندارد یورو ۳و ۴ خودرو به صورت سرد مورد ارزیابی قرار می‌گیرد که در تست سرد آلایندگی خودرو بیشتر می‌شود، بنابراین در استاندارد یورو ۲ محدوده آلاینده CO ۲/۲ گرم در کیلومتر ملاک است، اما در یورو ۳ این عدد به ۳/۲ و در یورو ۴ باید به یک گرم در کیلومتر برسد.

تست نوع دو و سه در سنجش آلایندگی به چه شکلی صورت می‌گیرد؟

در تست نوع دو، CO خروجی از خودرو در دور آرام سنجش می‌شود که این امر نیز برای تنظیم موتور صورت می‌گیرد. در تست نوع سه فشار منفی درون کارتر روغن در شرایط مختلف کنترل می‌شود.

و تست نوع چهار و پنج؟

این دو مرحله از مراحل مهم ارزیابی محسوب می‌شوند . در تست مرحله چهار میزان تبخیرات بنزین ( تست shed ) ارزیابی می‌شود که این تست از سه سال پیش در کشور ما نیز اجباری شده است. تست مذکور در استاندارد یورو یک و دو در مدت زمان یک ساعت صورت می‌گیرد، اما در یورو سه و چهار مدت زمان ارزیابی به ۲۴ ساعت می‌رسد. تست نوع ۵ نیز که تست دوام نامیده می‌شود در استاندارد یورو یک و دو خودرو زمانی که به ۸۰ هزار کیلومتر رسید مجددا تست آلایندگی روی آن صورت می‌گیرد که در این مرحله نتایج آلایندگی می‌توان تا ۲۰ درصد نسبت به صفر کیلومتر بیشتر باشد.

علاوه بر تست‌های مذکور در استاندارد یورو ۴ و ۵ آیا تست مازاد دیگری نیز انجام می‌شود؟

در استاندارد یورو سه و چهار علاوه بر تست‌های مذکور دو نوع تست دیگر نیز الزامی است که با این شرایط مراحل تست در استاندارد یورو ۴ و ۵ به هفت تست می‌رسد که در مرحله اول خودرو در دمای منهای هفت درجه تست می‌شود تا میزان آلایندگی خودرو مشخص شود که در حال حاضر مرکزی برای سنجش این تست در کشور وجود ندارد و در صورت اجرای استاندارد یورو چهار تا تجهیز مرکز تست در کشور باید خودرو به مراکز تست خارج از کشور ارسال شود.

و آخرین مرحله تست در استاندارد یورو ۴ و ۵؟

آخرین مرحله تست OBD نامیده می‌شود که از سال ۲۰۰۱ این تست در اروپا اجباری شد.

با توجه به تست‌هایی که برای استاندارد یورو ۴ و ۵ الزامی است آیا اجرای این استاندارد در کشور امکان پذیر خواهد بود؟

تست‌های که برای یورو ۴ در نظر گرفته شده در برخی مواقع می‌توانند با شرایط جامعه ما همخوانی نداشته باشد که در این خصوص می‌توان به نبود امکانات برای انجام تست، تکنولوژی خودرو یا فرهنگ استفاده از این استانداردها را در کشور نام برد اما ناچار به اجرای این استاندارد هستیم چرا که تنها عبور از این مرحله است.

شرایط برای انجام کدام یک از تست‌های مذکور در کشور وجود دارد؟

در جلسه‌ای که در وزارت صنایع برگزار شد ما اعلام کردیم که برای انجام تست‌های نوع یک، دو و سه در کشور مشکلی وجود ندارد در خصوص تست نوع چهار تست shed نیز در حال آماده‌سازی هستیم، اما در خصوص تست‌های منفی هفت درجه و OBD در کشور مشکلاتی وجود دارد که برای منفی هفت درجه باید تجهیزات مورد نیاز فراهم شود، در خصوص تست OBD نیز باید زیر ساخت‌های آن در کشور فراهم شود. بدون تردید تنها مرجعی که در خصوص چگونگی اجرای این استانداردها تصمیم‌گیری می‌کند سازمان حفاظت از محیط زیست است و ما تابع و مجری تصمیمات آن سازمان هستیم.

علاوه بر تست‌های مذکور تست دیگری نیز روی خودروها انجام می‌شود؟

جهت انجام تست‌های مذکور که برای تعیین استاندارد یورو اجرا می‌شوند دو نوع تست Ta (تایید نوع) و cop (تست تطابق تولید) صورت می‌گیرد. Ta اصطلاحا به تایید نوع خودرو گفته می‌شود که در این مرحله تست روی نمونه ارسالی از سوی خودروساز صورت می‌گیرد، پس از این مرحله تست cop روی خودروهای تولیدی صورت می‌گیرد تا تطابق تولید با نمونه اولیه بررسی شود که در این مرحله کارشناسان نمونه اولیه را از خطوط تولید خودروسازان انتخاب می‌کنند.

تست COP روی چه تعداد از خودروها اعمال می‌شود؟

با توجه به شرایط کشور این تست با تشخیص بازرس روی خطوط تولید اعمال می‌شود به این طریق که در خصوص خودروهایی که کیفیت پایین‌تری دارند نمونه‌های بیشتری روی خطوط انتخاب می‌شود، اما در خصوص خودروهایی که کیفیت بالاتری دارند این تست با تعداد محدودتری صورت می‌گیرد که این امر به تشخیص بازرس صورت می‌گیرد، اما براساس مجوزی که به ما داده شده بازرس می‌تواند از هر هزار خودرو یک خودرو برای تست انتخاب کند.

تست COP روی خودروهای وارداتی نیز اعمال می‌شود؟

این تست شامل خودروهای وارداتی نیز می‌شود با این تفاوت که نمونه در وارداتی‌ها از انبارها انتخاب می‌شود، در وارداتی‌ها نیز کیفیت خودروهای متفاوت است به همین دلیل در خصوص خودروهایی که کیفیت پایین تری دارند این تست با تعداد بیشتر صورت می‌گیرد.

و تست آخر؟

آخرین تستی که روی خودروهای صورت می‌گیرد تست صوتی است که این تست در سه مرحله در حال حرکت، سکون و بوق روی خودرو انجام می‌شود. برای استاندارد صوت در حال حرکت سه بار تست انجام می‌شود و در نهایت میانگین نتایج حاصله برای خودرو در نظر گرفته می‌شود، در حالت سکون خودرو به صورت درجا تست می‌شود و برای تست بوق نیز تست به صورت مستقل و در حال نصب انجام می‌شود.

مدل سنجش میانگین مصرف سوخت از چه کشوری اخذ شده ؟

برای سنجش میانگین مصرف سوخت در کشور از روش اروپایی استفاده می‌شود با این تفاوت که در روش اروپایی خودروها بر اساس نوع کاربری دسته بندی شده و میانگین مصرف سوخت آنها سنجیده می‌شود، اما در کشور ما این تقسیم‌بندی وجود ندارد که این روش مورد تایید ما نیست با این حال مسوولان به میانگین مصرف سوخت به صورت کل استناد می‌کنند و این روش در کشور مرسوم است.

چند درصد از آلودگی هوای تهران به خودروهای داخلی مربوط می‌شود؟

پیش از این ۷۰ درصد از آلودگی هوا به خودروها نسبت داده می‌شد، اما در بررسی‌هایی که به تازگی صورت گرفته مشخص شده که آلایندگی هوا به دو عامل گازهای منتشره و عوامل بیرونی ( گرد و غبار ) بستگی دارد و نتایج تست‌ها نشان دهنده آن است که عمده آلایندگی به PM یعنی ذرات معلق در هوا مربوط می‌شود.