استانداردهای جدید خودرو در راهند

گروه خودرو - هرچند طی سال‌های گذشته استانداردهای ریز و درشت بسیاری برای ارتقای سطح کیفی خودروهای داخلی تدوین و به مرحله اجرا گذاشته شد، اما این استانداردها نیز تاکنون نتوانسته به رضایت صددرصدی مردم از خودروهای داخلی منجر شود.

تدوین استانداردهای مختلف برای ارتقای پلت فرم‌هایی که قدمتی بیش از ۲۵ سال دارند را شاید بتوان عمده دلیل عدم ارتقای کیفی خودروهای داخلی با وجود اجرای این استانداردها دانست. به گفته کارشناسان در استانداردهای ۵۱ گانه عملکردی حداقل استانداردها در نظر گرفته شده، این امر در حالی است که خودروسازان سایر کشورها سال‌ها است از این استانداردها عبور کرده و هم اکنون رسیدن به استانداردهای بالاتر را مد نظر قرار داده‌اند.

پایین بودن سطح استاندارد‌های مذکور از یک سو و ارتقا این استانداردها در دنیا از سوی دیگر موجب شد تا موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی نیز ارتقای استانداردهای ۵۱ گانه و افزایش استانداردهای اجباری را در دستور کار قرار دهد. در این زمینه گفت‌وگویی با بهادر کاظمی، معاون نظارت و اجرا بر استانداردهای موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی انجام دادیم که در ذیل می‌آید.

چرا تدوین استانداردهایی که بسیاری از کشورها، مدت‌هاست از آن عبور کردند برای صنعتی که قدمت ۵۰ ساله دارد یا به تازگی آغاز شده یا با تاخیر صورت می‌گیرد؟

نمی توان گفت استانداردسازی را با تاخیر شروع کردیم چرا که استانداردسازی در ایران قدمت ۵۰ ساله دارد، اما باید اذعان کرد که در خیلی از حوزه‌ها دیر ورود پیدا کردیم، که یکی از دلایل این تاخیر را می‌توان به تاخیر در صنعتی شدن نسبت داد، دلیل بعدی نگرانی از عدم پاگیری این صنعت بود، چرا که برخی معتقد بودند که با سخت‌گیری بسیار این امکان وجود دارد که جلوی رشد این صنعت گرفته شود به همین دلیل باید به مرور و براساس توانمندی‌ها رشد کیفی در واحد‌های تولیدی پیش‌بینی شود، اما در حال حاضر به مرحله‌ای رسیده‌ایم که چاره‌ای به جز حرکت به سمت استانداردسازی نداریم.

پس این امر پذیرفتنی است که استانداردسازی با تاخیر به صنعت خودرو ما ورود کرده؟

در حال حاضر چاره‌ای جز ورود به این بخش نداریم، چرا که برای حفظ بازار داخلی و صادراتی باید کیفیت محصولات داخلی را ارتقاء داد، در سنوات قبل درهای کشور به روی بازارهای جهانی بسته بود و تولیدات داخلی پیشاپیش فروش می‌رفت و نیاز به کیفیت از سوی مشتری احساس نمی‌شد از سوی دیگر بحث‌های ارتقای کیفیت نیز نیاز به سرمایه‌گذاری داشت و با توجه به اینکه بازار برای خودرو در هر صورت وجود داشت تولیدکننده احساس نمی‌کرد که نیاز دارد تا در این بخش سرمایه‌گذاری کند، اما با توجه به رشد تولید در سال‌های اخیر، به وجود آمدن ظرفیت مازاد از یک سو و باز شدن درهای واردات از سوی دیگر موجب شد تا بحث کیفیت و استاندارد سازی در این صنعت نیز مد نظر قرار گیرد.

با توجه به اظهارات شما یعنی هم اکنون تولیدکنندگان به حس ارتقای کیفیت رسیده‌اند؟

بله، به طور حتم در حال حاضر تمام سازمان‌های درگیر بحث کیفیت روبه صورت ویژه در دستور کار خود قرار داده‌اند به دلیل احساس خطری است که در این خصوص به وجود آمده، چرا که در صورت عدم ارتقا کیفی محصولات، بدون تعارف باید گفت این صنعت به طور کامل از بین خواهد رفت از سوی دیگر تا چه زمان می‌توان به مصرف‌کنندگان داخلی فشار آورد که باید به همین خودروهای سطح پایین بسنده کنند.

نکته‌ای که اینجا مطرح می‌شود این است که طرح استانداردسازی پلت فرم‌هایی که بیش از ۲۵ سال از قدمت آنها می‌گذرد آیا توجیهه دارد؟

یکی از سیاست‌های موسسه استاندارد در همین زمینه است، اما این موسسه نمی‌تواند در خصوص تغییر مدل و یا پلت فرم به صورت مستقیم به خودروساز فشار بیاورد، ولی در صورتی که استانداردهای مصوب سخت‌گیرانه‌تر شود خودروهای قدیمی توان پاس کردن این استاندارد‌ها را نخواهند داشت و به مرور خودروسازان نیز به این نتیجه خواهند رسید که تولید چنین خودروهای مقرون به صرفه نخواهد بود و به این طریق شاهد توقف تولید چنین خودروهای خواهیم بود.

اظهارات شما در حالی است که هم اکنون خودروسازان تغییرات روی پلت فرم‌های قدیمی را آغاز کرده‌اند؟

اظهارات شما درسته، اما برنامه موسسه استاندارد برای خروج این خودروها از خطوط تولید ادامه دارد به طوری که در حال حاضر خودروسازان ملزم به اجرای استانداردهای ۵۱ گانه هستند که این استاندارد‌ها اجرایی شده و پس از استاندارد مذکور در حال حاضر ارتقای سطح استاندارد آلایندگی به یورو ۴ در حال انجام است که به‌طور حتم برخی از خودروهای موجود توان پاس کردن این استانداردها را نخواهند داشت و به این طریق از خطوط تولید خارج خواهند شد، موسسه استاندارد با این سیاست ورود پیدا کرده با این حال مقاومت‌هایی نیز در این خصوص می‌شود، اما به دلیل اینکه استانداردها در بحث خودرو اجباری است و خودروسازان ملزم به اجرا هستند می‌توان گفت خودروسازان نیز کم کم ناچار خواهند شد تا به سمت پلت فرم‌های جدید و کلاس بالاتر حرکت کنند.

طی چند سال گذشته نیز استانداردهای بسیاری برای صنعت خودرو در نظر گرفته شده، اما مقاومت خودروسازان موجب شد تا این استانداردها به درستی اجرا نشوند؛ چه تضمینی وجود دارد که استانداردهای مد نظر موسسه این بار به درستی اجرا شود؟

همان‌طور که گفتم تاکنون مقاومت بسیاری برای اجرای استانداردها صورت می‌گرفت، اما از این پس و به خصوص در سال جاری برای اجرای استانداردها هیچ اغماضی صورت نخواهد گرفت و به طور حتم از شماره‌گذاری خودروهای فاقد استانداردهای مذکور جلوگیری خواهد شد. به طور مثال نصب ایربگ از استانداردهای پیش‌بینی شده در سال جاری است که خودروسازان تنها تا پایان سال جاری برای اجرای آن مهلت دارند.

علاوه بر استانداردهای سخت‌گیرانه برای خروج پلت فرم‌های قدیمی چه برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته است؟

در این خصوص وزارت صنایع در آیین نامه ارتقای کیفیت خودروسازان را ملزم کرده هر ۵ سال یک پلت فرم جدید که قابلیت طراحی سه خودرو را داشته باشد طراحی و تولید کنند موسسه استاندارد نیز ارتقای استاندارد‌ها را در دستور کار قرار داده که با اجرای این طرح‌ها شاهد تغییر در خطوط تولید خودروسازان خواهیم بود.

شما در بین صحبت‌هایتان به این موضوع اشاره کردید که برای اجرای نصب ایربگ و سایر استانداردهای مد نظر در سال جاری هیچ اغماضی صورت نخواهید داد، اما در خصوص ترمز ضد قفل که سال گذشته نصب آن اجباری اعلام شده بود شاهد این هستیم که هنوز به صورت آپشن در بازار عرضه می‌شود در این خصوص چرا تاکنون اقدامی صورت نگرفته است؟

امکان ندارد که سال جاری خودرویی بدون ترمز ضد قفل شماره‌گذاری شود هماهنگی‌های لازم نیز با راهور ناجا صورت گرفته تا از شماره‌گذاری خودروهای فاقد ABS جلوگیری شود که در خصوص سایر استاندارد‌ها نیز این امر صادق است.

برای نصب ایربگ در سال جاری جدول زمانبندی تدوین شده، براساس جدول مذکور نصب ایربگ به صورت اجباری از چه زمان آغاز خواهد شد؟

نصب یک ایربگ از ابتدای دی ماه و نصب دو ایربگ تا پایان سال جاری برای تمام خودروهای سواری اجباری خواهد بود و این به خودروسازان نیز اعلام شده که از ابتدای دی ماه هیچ بهانه‌ای در این خصوص پذیرفته نخواهد شد و با راهور نیز هماهنگی لازم صورت گرفته است.

شما در حالی از اجرای طرح نصب ایربگ با هماهنگی کامل پلیس از ابتدای دی ماه خبر می‌دهید که این طرح از ابتدای سال جاری باید اجرا می‌شد و چند روزی نیز راهور ناجا شماره‌گذاری برخی از خودروها رامتوقف کرد اما باز به خودروسازان فرصت داده شد چه تضمینی وجود دارد که این پروسه باردیگر تکرار نشود؟

نصب ایربگ باید از ابتدای سال جاری آغاز می‌شد، اما بررسی‌های کارشناسی که صورت گرفت نشان داد خودروسازان با مشکل تامین ایربگ مواجه هستند به همین دلیل جلساتی با شرکت‌های ایربگ‌ساز برگزار و جدول زمانبندی نیز برهمین اساس تدوین شد به همین دلیل بهانه‌ای برای عدم نصب ایربگ وجود نخواهد داشت.

سوالی که اینجا به وجود می‌آید این است که چرا با وجود استانداردهای گوناگونی که اجرا شده یا در حال اجرا است هنوز کیفیت خودروهای داخلی رضایت‌بخش نیست؟

رضایت نسبی است، اما توقع وحق مردم بیش از این‌هاست که موسسه نیز خودروسازان را تحت فشار قرار داده که به این سمت حرکت کنند چرا که ظرفیت‌های کیفی خودروهای داخلی تکمیل شده است و برای جلب رضایت متقاضیان باید به سمت خودروهای روز حرکت کنیم که لازمه این امر نیز طراحی پلت فرم‌های جدید است.

علاوه بر استانداردهای مذکور آیا استانداردهای اجباری دیگری برای خودروسازان در نظر گرفته شده است؟

استانداردهای مصوب حداقل‌ها را پاس می‌کنند و سعی موسسه بر ارتقای این استاندارد‌هاست بر همین اساس نیز ارتقای استانداردهای ۵۱ گانه و تدوین استانداردهای جدید در دستور کار قرار گرفته است.

منظور از ارتقای سطح استاندارد‌های موجود چیست؟

همان‌طور که گفتم استانداردهای موجود حداقل‌ها را پاس می‌کند به همین دلیل موسسه سعی دارد تا سطح کیفی این استانداردها را افزایش دهد که این به تغییر برخی از بندهای استاندارد ۵۱ گانه منجر خواهد شد درخصوص استانداردهای جدید نیز کارشناسان در حال بررسی هستند تا مشخص شود که علاوه بر استاندارد‌های ۵۱ گانه اجباری شدن چه استانداردهای مورد نیاز است.

چه زمان طرح ارتقا و یا افزودن استانداردهای جدید آغاز خواهد شد؟

هنوز کار کارشناسی در این خصوص پایان نیافته، اما با پایان بررسی‌ها زمان تغییر استانداردهای موجود اعلام خواهد شد.

علاوه بر استانداردهای که برای ارتقای ایمنی خودرو صورت گرفته در حال حاضر طرح‌هایی نیز برای ارتقای کیفیت قطعات خودرو در حال اجرا است در این خصوص توضیح دهید؟

در حال حاضر طرح ایران کد دار کردن تمام محصولات مطرح است که این طرح شامل قطعات خودرو نیز می‌شود تا کالا با فرآیند و کد مشخص تجاری وارد خطوط تولید شوند.

طرح ایران کد دار کردن تمام کالاهای تولیدی آیا با طرح شناسنامه‌دار کردن قطعات خودرو که بر اساس آیین‌نامه ارتقای کیفیت در حال انجام است تفاوتی دارد؟

طرح ایران کد در اصل درج نشان تجاری است، اما شناسنامه‌دار کردن به معنی ثبت مشخصات فنی است که این طرح تنها برای قطعات خودرو در حال اجراست، اما طرح ایران کد شامل تمام کالای تولیدی می‌شود.

چرا با وجود دو طرح مذکور هنوز شاهد عرضه قطعات بی‌کیفیت و بعضا چینی در بازار و یا خطوط تولید خودروسازان هستیم؟

نمی‌توان گفت تمام قطعات چینی بی‌کیفیت هستند؛ به همین منظور نیز چندی پیش مذاکراتی با مرکز استاندارد این کشور صورت گرفت که در این جلسات آنها مدعی شدند که تجار ایرانی به دنبال کالای بی‌کیفیت هستند، به همین دلیل مقرر شد تا از این پس کالاهای وارداتی از کشور چین نیز کنترل شود تا به این طریق ورود قطعات و یا کالای بی‌کیفیت به کشور جلوگیری شود.