کمبود استعداد و خلاقیت ریشه عقب ماندگی خودروسازی چین

مونا رجبی مشهدی

رشد بازار خودرو در چین عامل اصلی نجات صنعت خودروسازی جهان درسال‌های رکود اقتصادی بود و سبب شد تا بسیاری از شرکت‌های خودروسازی دنیا از ورشکستگی حتمی نجات پیدا کنند. ولی در ماه‌های اخیر موضوع تازه‌ای در حوزه صنعت خودروسازی چین مطرح شد که نقش کلیدی‌تری در اقتصاد داخلی این کشور خواهد داشت و می‌تواند زمینه را برای جذب درآمد بیشتر برای اقتصاد این سرزمین فراهم آورد. این موضوع تازه، توسعه صنعت خودروسازی چین است که از سال‌ها قبل روند رشد آن آغاز شده است ولی هنوز قدرت لازم برای رقابت با دیگر خودروسازان دنیا را ندارد. الن هو یکی از تحلیل گران بازار خودروی چین در این مورد می‌گوید: شرکت‌های خودروسازی چینی طی سال‌های گذشته سرمایه‌گذاری‌های مشترکی با شرکتهای غربی انجام داده‌اند و در نظر دارند محصول مشترک این سرمایه‌گذاری‌ها را وارد بازار کشورهای غربی کنند ولی هنوز محصولاتی که توسط شرکت‌های خودروسازی چینی تولید شده است استانداردهای لازم برای ورود به بازار کشورهای غربی را ندارند. حال که هشتمین نمایشگاه بین‌المللی چانگ چون در چین در حال برگزاری است موضوع توسعه صنعت خودروسازی این کشور و زیرساخت‌های لازم در جهت تحقق این هدف بیشتر از قبل خودنمایی می‌کند. مسوول برگزاری این نمایشگاه که در فاصله روزهای پانزدهم جولای سال ۲۰۱۱ میلادی تا بیست دوم همین ماه برگزار شده است در مصاحبه‌ای با وال استریت ژورنال گفت: صنعت خودروسازی چین با کمبود استعداد روبرو است. اگر افراد خلاق و تحصیلکرده که مطالعات لازم در مورد ابعاد مختلف صنعت را انجام داده‌اند در چین فعال شوند صنعت خودروسازی با سرعت بیشتری رشد می‌کند.

فو ایو رییس جامعه مهندسان صنعت خودروی کشور چین در این مورد می‌گوید: سی سال قبل صنعت خودروسازی در کشور چین نقشی نداشت و این کشور حتی نمی‌توانست یک خودروی با کیفیت تولید کند ولی هم اکنون ده‌ها شرکت خودروسازی کوچک و بزرگ در چین فعالیت می‌کنند و محصولات آنها قابلیت عرضه در بازار کشورهای در حال توسعه را دارد. همانطور که در سال‌های قبل حجم صادرات ما به بازارهای در حال توسعه دنیا رشد زیادی کرده بود و این روند در سال جاری هم ادامه دارد. اما هنوز صنعت خودروسازی کشور چین از نظر تکنولوژی و توسعه زیست محیطی و خلاقیت و استعداد بسیار عقب‌تر از صنعت خودروسازی در کشورهای آلمان و آمریکا است. ریشه تمامی این مشکلات را می‌توان در کمبود استعدادهای بزرگ و رشد یافته در کشور چین دانست. وی ادامه داد: کشوری که بزرگترین بازار خودروی دنیا را دارد و از این طریق میلیاردها دلار درآمد نصیب شرکت‌های خودروسازی دیگر کشورها می‌کند باید هر چه سریعتر در جهت حل این مشکل اقدام کند تا بهره بیشتری از رشد بازار خودروی داخلی نصیب اقتصاد داخلی‌اش شود.

اما رییس مرکز مطالعات بازار خودروی چین معتقد است کلید حل مشکلات صنعت خودروسازی این کشور و کم کردن فاصله با بزرگترین خودروسازان دنیا افزایش خلاقیت در میان مهندسان و کارکنان چینی است. وابستگی به طرح‌های خلاقانه‌ای که شرکت‌های غربی استفاده می‌کنند یا ارائه می‌دهند مانع از رشد صنعت خودروسازی می‌شود و نمی‌تواند رشد صنعت را به همراه داشته باشد.

توسعه صنعت خودروسازی در چین در شرایطی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده است که در سال گذشته ۶/۱۸ میلیون دستگاه خودرو در بازار چین به فروش رسید. انتظار می‌رود فروش خودرو در سال جاری میلادی به مرز ۲۰ میلیون دستگاه در سال برسد. در صورت تحقق این پیش‌بینی، فروش خودرو در چین در سال ۲۰۱۱ میلادی ده برابر فروش در سال ۲۰۰۰ است که رکورد بسیار خوبی برای این بازار خواهد بود. پیش‌بینی می‌شود تا ده سال آینده فروش خودرو در چین به مرز ۵۰ میلیون در سال برسد و این کشور را همچنان در صدر بازار خودروی دنیا نگه دارد.

شایان ذکر است در سال ۲۰۰۹ میلادی فروش خودرو در چین ۵۰ درصد رشد کرد و در سال گذشته میلادی نرخ رشد فروش خودرو در چین به مرز ۳۰ درصد رسید ولی در نیمه اول سال جاری میلادی فروش خودرو در این کشور با نرخ ۵ درصد افزایش یافته است. البته دولت چین به منظور کاهش ترافیک و کاهش آلودگی هوا اقدام به وضع قانون تازه‌ای کرد. طبق این قانون، سالانه تنها ۲۴۰ هزار دستگاه خودروی تازه در پکن به ثبت می‌رسد در حالی که درسال ۲۰۱۰ میلادی ۸۰۰ هزار دستگاه خودرو در این شهر ثبت شد و به فروش رسید. این وضعیت در مورد شهرهای دیگر صادق نیست ولی اگر فروش خودرو همچنان ادامه یابد و ترافیک به دیگر شهرها هم آسیب برساند، اجرای این طرح الزامی خواهد بود.

کارشناسان بازار خودرو در این مورد می‌گویند: حذف حمایت‌های مالی دولت از صنعت خودروسازی و عدم ارائه تخفیف‌های مصوب در سال قبل به خریداران خودروهای جدید در کنار رشد قیمت نفت و فرآورده‌های آن در بازار جهانی سبب شد تا نرخ رشد فروش خودرو در چین تنزل یابد ولی با وجود همین نرخ رشد باز هم این کشور بزرگترین بازار خودروی دنیا است و این وضعیت تا دو دهه آینده ادامه خواهد داشت.

به هر حال تحلیل گران و کارشناسان بازار خودرو بر این باورند که صنعت خودروسازی چین پتانسیل‌های زیادی برای رشد دارد و استفاده بهینه از این پتانسیل‌ها کلید توسعه صنعت خواهد بود. جمعیت بالای چین در کنار تقاضای زیاد خودرو در این کشور سبب شده است تا هم استعداد کافی برای کشف شدن و هم تقاضای روزافزون وجود داشته باشد. بنابراین فعالان صنعت خودروسازی از همین امروز باید برای توسعه صنعت تلاش و سرمایه‌گذاری کنند تا از فرصت موجود در اقتصاد کشور برای توسعه اقتصاد داخلی استفاده کنند.