دنیای اقتصاد بررسی کرد
آخرین وضعیت طرح تشکیل «قطب سوم خودروسازی»
گروه خودرو - طرح تشکیل «قطب سوم» نیز از آن طرح‌های حاشیه دار صنعت خودروسازی ایران است که به نظر می‌رسد بیش از آنکه ملی باشد، بیشتر منطقه ای دیده شده است. اگرچه اصفهانی‌ها به تازگی از کلید خوردن طرح تشکیل قطب سوم خودروسازی در منطقه خود صحبت به میان آورده و هر چند وقت یک‌‌بار نیز جلساتی را به همین منظور برگزار می‌کنند، اما ظاهرا طرح موردنظر با ناهماهنگی‌ها و حتی ابهاماتی روبه‌رو بوده و به اصطلاح «هنوز نه به دار است و نه به بار»!
ایده این طرح اواخر سال گذشته توسط علی‌اکبر محرابیان وزیر پیشین صنایع و معادن مطرح و قرار شد در کنار ایران خودرو و سایپا، قطب خودروساز دیگری نیز ایجاد شود، تا هم رقابت را افزایش دهد و هم به تحقق استراتژی توسعه صنعت خودرو کشور مبنی بر تولید سه میلیون دستگاه محصول تا سال ۱۴۰۴، کمک کند. با وجود آنکه طبق قوانین مربوط به خصوصی سازی، دولت به هیچ وجه نمی‌تواند سرمایه‌گذاری جدیدی در صنعت خودروسازی انجام دهد، محرابیان وظیفه تشکیل قطب سوم را بر عهده رییس سازمان گسترش گذاشت. وی همچنین تاکید زیادی روی طرح خود داشت و هر چند وقت یک بار از ضرورت آن صحبت به میان می‌آورد.
این در شرایطی بود که محرابیان چندی پیش با وزارت صنایع خداحافظی کرد و از آنجا که طراح «قطب سوم» نیز خود وی بود، گمان می‌رفت این طرح با رفتن وی به فراموشی سپرده شود. رفتن محرابیان اگرچه پایه‌های «قطب سوم» را سست کرد، اما چون قول آن به اصفهانی‌ها داده شده بود و سرمایه‌گذاران استان نیز از طرح موردنظر استقبال کرده بودند، اتفاقی که انتظار می‌رفت، نیفتاد و حتی اخباری مبنی بر کلید خوردن طرح به گوش رسید. بنابر اعلام خانه صنعت و معدن اصفهان، مرحله اول طرح تشکیل قطب سوم در این استان کلید خورده و «هووی پایتخت» میزبان سومین خودروساز بزرگ کشور به نام «جی موتور» خواهد بود.
طبق آخرین اخبار، فعلا سرمایه‌ای ۱۱ میلیارد تومانی برای کلید خوردن طرح تشکیل قطب سوم در نظر گرفته شده و مسوولان صنعت اصفهان در حال انجام مذاکراتی با شرکت‌های خارجی به خصوص چینی‌ها، برای مشارکت در این طرح هستند. آن طور که به گوش می‌رسد، «قطب سوم» قرار است کار خود را با طراحی محصول آغاز کند و به همین دلیل اصفهانی‌ها به سراغ شرکت‌هایی رفته‌اند که در این مورد از توانایی لازم برخوردار باشند. ظاهرا توافقاتی اولیه نیز در این مورد انجام شده، اما هنوز هیچ چیز قطعی نیست و فعلا باید منتظر اتفاقات آینده ماند. در حال حاضر تنها موضوع قطعی این است که سازمان صنایع و معادن و خانه صنعت و معدن اصفهان با کمک سرمایه‌گذاران این منطقه، پیگیر تشکیل قطب سوم در این شهر بوده و می‌خواهند به این واسطه در خودروسازی نیز با پایتخت رقابت کنند.
این موضوع در شرایطی است که ظاهرا «قطب سوم خودروسازی برای نمایندگان اصفهان در خانه ملت، خیلی شناخته شده نیست و بعضی حتی از وجود چنین طرحی در حوزه انتخابی خود خبر ندارند. این «بی خبری» از یک سو ابهاماتی را در سرنوشت قطب سوم به وجود آورده و از سوی دیگر باعث گله‌مندی مسوولان صنعت اصفهان از نمایندگان این استان شده است.
با این شرایط، به نظر می‌رسد حتی اگر تشکیل قطب سوم از قطعیت کامل نیز برخوردار بوده و عزم مسوولان صنعت اصفهان در این مورد جزم باشد، به سرانجام رسیدن آن صبر ایوب می‌خواهد و گنج قارون! به هر حال تجربه نشان داده است بخش خصوصی توفیق چندانی در پیشبرد صنعت خودرو در ایران نداشته و این دولتی‌ها بوده‌اند که در این عرصه یکه تازی کرده اند. با این حساب، موفقیت قطب سوم نه تنها به سرمایه ای بسیار زیاد احتیاج دارد، بلکه راه‌اندازی آن نیز با توجه به مسائل داخلی و روابط محدود با شرکت‌های خارجی، زمان زیادی را می‌طلبد.
به عبارت بهتر هر چند تشکیل قطب سوم صنعت خودرو، به ایجاد رقابتی مناسب در بازار خودرو کشور کمک خواهد کرد، اما به گفته کارشناسان، عملی شدن این هدف نیازمند یک سری زیرساخت‌ها و برنامه‌ریزی‌هاست؛ به نحوی که باید کار کارشناسی دقیقی در این مورد انجام داد. در واقع اگر قرار است خودروسازی کشور صاحب قطب سوم شود، ابتدا باید زیرساخت‌ها و الزام‌های آن را در نظر گرفت و سپس با انجام کارشناسی‌های لازم، برنامه‌ریزی منطقی و درستی را برای شکل‌گیری قطب سوم خودروسازی در نظر گرفت.
آن طور که کارشناسان می‌گویند، در حال حاضر یکی از الزامات تشکیل قطب سوم خودروسازی، وجود استراتژی صنعت خودرو کشور است. طبق استراتژی مذکور، باید تا سال ۱۴۰۴، ظرفیت تولید خودرو به سه میلیون دستگاه در سال برسد و طبعا رسیدن به این هدف، نیازمند توسعه خطوط تولید خودرو در کشور است. با این حساب، اگر تشکیل قطب سوم خودروسازی، در مسیری درست قرار گرفته و به خوبی هدایت شود، می‌توان از توان و ظرفیت آن، برای رسیدن به تیراژ سه میلیونی در سال استفاده کرد. این در شرایطی است که اصفهانی‌ها به رغم دارا بودن نقشی مهم در صنعت کشور، زیرساخت چندانی در خودروسازی ندارند و با توجه به ناهماهنگی‌های موجود در مورد تشکیل قطب سوم، به نظر می‌رسد باید مدت‌ها منتظر راه‌اندازی این قطب بود.
بی‌خبری نمایندگان اصفهان
هرچند نمایندگان مجلس شورای اسلامی همواره سعی می‌کنند در طرح‌های عمرانی حوزه‌های انتخابی شان، مشارکت کنند یا به اصطلاح «یک گوشه از کار را بگیرند»، اما ظاهرا در «قطب سوم» اصفهانی‌ها به گونه‌ای دیگر عمل می‌کنند. در تماس‌هایی که خبرنگار ما با برخی نمایندگان اصفهان داشت، آنها از تشکیل قطب سوم در این استان ابراز بی‌اطلاعی کرده و اظهار داشتند که نام چنین طرحی به گوششان نخورده است.
«صحبت خاصی نشده»، «در جریان نیستم» واکنش برخی نمایندگان اصفهان بود به این پرسش که «چه اقداماتی برای تشکیل قطب سوم، انجام شده است.»
در این مورد نیره اخوان یکی از نمایندگان اصفهان به خبرنگار ما گفت: چیزی در مورد قطب سوم خودروسازی نشنیده‌ام و در جریان آن نیستم. همچنین موسوی نماینده مبارکه نیز در واکنش به موضوع تشکیل قطب سوم در اصفهان، تاکید کرد که صحبت خاصی در این مورد انجام نشده و من هم چیزی نشنیده ام. وی افزود:ما معمولا در جریان طرح‌ها و لوایح قرار داریم و خارج از اینها را نیز از طریق گزارش‌های ارسالی متوجه می‌شویم.
قطب سوم نمی‌تواند دولتی باشد
ظاهرا حمیدرضا فولادگر تنها نماینده اصفهان است که در جریان طرح تشکیل قطب سوم قرار دارد. فولادگر که عضو کمیسیون صنایع و رییس کمیسیون اصل ۴۴ مجلس شورای اسلامی است، در پاسخ به این سوال که چه اقداماتی برای تشکیل قطب سوم در اصفهان انجام شده، می‌گوید: فعلا خبر خاصی نیست و باید منتظر روشن شدن وضعیت وزارت صنایع بمانیم. وی با اشاره به واگذاری مسوولیت تشکیل قطب سوم به سازمان گسترش می‌افزاید: سازمان گسترش، بخشی دولتی به شمار می‌رود، بنابراین تنها در صورتی می‌تواند سرمایه‌گذاری‌های جدید انجام دهد که این سرمایه یا در مناطق محروم هزینه شود یا به صنایع ریسک‌پذیر و نوین مربوط باشد.
به گفته وی، چون خودروسازی جزو صنایع نوین و ریسک‌پذیر نبوده و اصفهان نیز منطقه محروم به حساب نمی‌آید، سازمان گسترش نمی‌تواند برای تشکیل قطب سوم در این استان سرمایه‌گذاری انجام دهد. رییس کمیسیون اصل ۴۴ می‌گوید: تنها کاری که دولت می‌تواند در این مورد انجام دهد، کمک به اخذ مجوزها و کاهش بوروکراسی سیستم بانکی است. فولادگر همچنین با اشاره به اینکه تشکیل قطب سوم مسیری طولانی دارد، می‌افزاید: تا جایی که خبر دارم، طرح فعلا در مرحله مطالعاتی قرار دارد و سرمایه‌گذاران اصفهانی نیز از آن پشتیبانی می‌کنند و قرار است طراحی پلت فرم را در دستور کار قرار دهند. اتفاقا در این مورد مذاکراتی نیز با شرکت‌های خارجی داشته و جلساتی نیز برگزار کرده اند.
مذاکره با چینی‌ها
اظهارات فولادگر در شرایطی است که رییس سازمان صنایع و معادن اصفهان در گفت و گو با خبرنگار ما از عدم همکاری نمایندگان این استان در پیشبرد طرح قطب سوم صحبت به میان می‌آورد. حسینی با اشاره به اینکه اگر این طرح به سرانجام برسد، به نفع کل اصفهانی‌ها است، می‌گوید: با تشکیل قطب سوم، صنایع زیردستی استان اصفهان نیز رشد می‌کنند، با این حال متاسفانه عزمی جدی در میان نمایندگان برای جلو بردن طرح، به چشم نمی‌آید و نگاه آنها «استانی» نیست. وی با اشاره به اینکه فرقی نمی‌کند قطب سوم در کدام منطقه از استان اصفهان باشد، تاکید می‌کند: تاکنون نمایندگان اصفهان هیچ عکس‌العملی مبنی بر حمایت جدی از طرح تشکیل قطب سوم نداشته و وحدت نظری در این مورد به چشم نمی‌آید.
حسینی در عین حال تاکید می‌کند که جلسات مربوط به قطب سوم در حال انجام است و این‌گونه نیست که این طرح پس از رفتن محرابیان از وزارت صنایع، تضعیف شده باشد.
وی می‌گوید:، طی هفته‌های گذشته جلساتی با شرکت‌های چینی برگزار شده و ما قصد داریم در صورت توافق، به کمک آنها وارد فاز طراحی محصول شویم. رییس سازمان صنایع و معادن اصفهان تاکید می‌کند: قطب سوم می‌خواهد نقطه ضعف صنعت خودرو کشور در بخش طراحی را برطرف سازد، به همین دلیل اولویت اول ما «طراحی» است.
ارسال نظر