معیار برچسب‌های سوخت تغییر کرد

عکس: نگار متین‌نیا

گروه خودرو - طی یکی دو هفته گذشته در حالی برخی از مسوولان سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت و ستاد مدیریت، نصب برچسب سوخت توسط خودروسازان را جعلی خواندند،که دیروز رییس موسسه استاندارد از نصب برچسب‌های جدید مصرف سوخت خودروها از ابتدای مرداد امسال خبر داد. به گفته وی از ابتدای مردادماه، خودروسازان ملزم به نصب برچسب سوخت، براساس معیار مصوب در استاندارد ۴۲۴۱ (استاندارد معیار مصرف سوخت) خواهند بود.

اما اینکه معیارهای جدید چه شرایطی خواهد داشت، نظام‌الدین برزگری رییس موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی اینگونه به آن پاسخ داده است: در طراحی برچسب‌های مصرف سوخت، استاندارد مورد نظر تغییری نخواهد کرد، اما رتبه‌بندی انرژی (گریدهای مد نظر) به معیار‌های قبلی باز خواهد گشت.

حال این سوال مطرح است که معیارهای قبلی که مورد اعتراض خودروسازان نیز بوده چه شرایطی داشته که موسسه استاندارد نظر به بازگشت آنها داده است.

در این زمینه می‌توان گفت که در نظر گرفتن گرید D به عنوان معیار متوسط مصرف سوخت از همان ابتدا محل اختلاف بوده چرا که خودروسازان معیار مصوب را غیرکارشناسی دانسته و معتقد بودند که با اجرای گرید مذکور معیار مصرف سوخت خودروها بیش از مصرف سوخت محصولات آنها است. بدین ترتیب در سال ۸۵ و پس از تدوین استاندارد معیار مصرف سوخت و اختلاف نظر به وجود آمده بر سر گریدهای این استاندارد موجب شد تا وزارت صنایع اقدام به تشکیل کمیته‌ای برای بررسی معیار در نظر گرفته شده در سایر کشورها کند، کارشناسان کمیته مذکور نیز پس از بررسی معیارهای مصوب در کشورهای اروپایی پیشنهاد دادند تا برای خودروهای داخلی متوسط معیار مصرف سوخت خودروهای اروپایی بر اساس استاندارد یورو ۲ و با توجه به حجم موتور، مدنظر قرار گیرد که این پیشنهاد مورد موافقت وزیر صنایع وقت و مسوولان موسسه استاندارد قرار گرفت و مقرر شد تا استاندارد ۴۲۴۱ (استاندارد معیار مصرف سوخت) با توجه به گرید‌های اعلام شده از سوی وزارت صنایع اجرایی شود.

اعمال تغییر در گریدهای استاندارد معیار مصرف سوخت موجب شد تا گرید D جایگزین گرید G در هفت گرید در نظر گرفته شده برای معیار مصرف سوخت شود (در حال حاضر هفت معیار A،B،C،D،E،F،G برای نصب برچسب روی خودروهای تولید داخل در نظر گرفته شده است) که این امر طی سه سال گذشته در حال اجرا است و تاکنون هیچ منعی از سوی مسوولان برای اجرای آن اعلام نشده است.

از سوی دیگر اجرای استاندارد مصوب در سال ۸۵ در حالی در دستور کار خودروسازان قرار گرفته که استاندارد معیار مصرف سوخت باید هر سه سال یکبار مورد بازنگری قرار گیرد و استاندارد جدیدی در این خصوص تدوین شود، اما هنوز در این خصوص اقدامی صورت نگرفته است و استاندارد قبلی همچنان در حال اجرا است.

اعتراض به برچسب‌های فعلی

اما اعلام غیر واقعی بودن برچسب‌های سوخت طی دو سه هفته گذشته موجب شد تا ستاد مدیریت حمل‌ونقل و مصرف سوخت چندی پیش در خواست بررسی مجدد استاندارد ۴۲۴۱ را در دستور کار قرار دهد، پیش از ستاد مدیریت حمل و نقل و مصرف سوخت موسسه استاندارد نیز طی جلسه‌ای که در بهمن‌ماه سال گذشته و با حضور خودروسازان برگزار کرد خواهان اجرای استاندارد معیار مصرف سوخت و گریدهای مد نظر در این استاندارد شد و برای اجرای این استاندارد نیز به خودروسازان شش ماه مهلت داد.

به گفته بهادر کاظمی، معاون نظارت و اجرا بر استانداردهای موسسه استاندارد و تحقیقات در جلسه مذکور به خودروسازان اعلام شد که از ابتدای مردادماه سال‌جاری نسبت به نصب برچسب‌های جدید روی خودروهای داخلی اقدام کنند.به گفته معاون نظارت و اجرا بر استانداردهای موسسه استاندارد و تحقیقات، تغییر در برچسب‌های معیار مصرف سوخت به معنی تغییر در استاندارد ۴۲۴۱ نیست بلکه در روش جدید گریدهای پیش‌بینی شده در استاندارد معیار مصرف سوخت جایگزین گرید‌های کنونی خواهد شد.کاظمی در ادامه می‌گوید: هم‌اکنون خودروسازان به جای گریدهای مد نظر در استاندارد معیار مصرف سوخت، برچسب‌های سوخت را براساس مدل روی خودرو می‌چسبانند. کاظمی همچنین در پاسخ به این پرسش که ضمانت اجرای استاندارد مذکور چیست اظهار داشت: در صورتی‌که خودروسازان استاندارد مذکور را اجرا نکنند مجوز شماره‌گذاری آنها متوقف خواهد شد.کاظمی در پاسخ به این پرسش که چرا تاکنون در این خصوص اقدامی صورت نگرفته و پس از گذشت سه سال از نصب برچسب سوخت یکباره این موضوع مطرح شده است، می‌گوید: تاکنون بحث سوخت از اهمیت چندانی برخوردار نبوده، اما پس از اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها برچسب‌های تدوین شده مورد توجه قرار گرفتند به همین دلیل هم‌اکنون اجرای صحیح این استاندارد در دستور کار قرار گرفته است.وی در پاسخ به این پرسش که آیا مجوز تغییر معیار مصرف سوخت از سوی موسسه استاندارد و وزارت صنایع صورت گرفته گفت: اینکه در گذشته چه تصمیمی اخذ شده مد نظر نیست بلکه خودروسازان در حال حاضر ملزم به استاندارد ۴۲۴۱ به صورت کامل شده اند.

غیرواقعی بودن برچسب‌ها صحت ندارد

اما آیا به کاربردن جملاتی چون جعلی بودن برچسب‌های سوخت و یا عملکرد غیرقانونی خودروسازان در این زمینه صحیح است؟

کیوان وزیری مدیر اجرا و نظارت بر استانداردهای ایران خودرو در این خصوص می‌گوید: در سال ۸۵ معیار مصرف سوخت در کمیته‌ای با حضور وزارت نفت، موسسه استاندارد، سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت و ستاد مدیریت حمل‌ونقل و مصرف سوخ تدوین و ابلاغ شد، اما در جلسه نهایی وزارت صنایع نماینده شرکت‌های خودروساز حضور نداشت که این امر موجب شد تا نظرات خودروسازان در استاندارد مذکور لحاظ نشود.

به گفته مدیر اجرا و نظارت بر استانداردهای ایران خودرو، پس از تدوین و ابلاغ آیین نامه شرکت‌های خودروساز مستندات خود را با توجه به استعلام‌های صورت گرفته از سایر شرکت‌های خودروساز و علمی نبودن استاندارد تدوین شده به کمیته مذکور ارائه کردند که مستندات ارائه شده از سوی وزارت صنایع و موسسه استاندارد پذیرفته شد، اما مورد پذیرش سازمان بهینه‌سازی قرار نگرفت به همین دلیل مقرر شد تا پایان برنامه چهارم توسعه استاندارد مذکور اجرایی و پس از آن ایرادات مطرح شده به این استاندارد برطرف شود که با وجود پایان برنامه چهارم هنوز ایرادات استاندارد ۴۲۴۱ برطرف نشده است.مدیر اجرا و نظارت بر استانداردهای ایران‌خودرو در ادامه افزود: پس از ابلاغ استاندارد مذکور و با موافقت وزارت صنایع و موسسه استاندارد مقرر شد تا استاندارد ۴۲۴۱ اجرایی شود اما به جای گرید G گرید D معیار قرار گیرد که این روش طی سه سال گذشته در حال اجرا است و تاکنون ایرادی به آن گرفته نشده است.

مرتضی شفیعی معاونت مهندسی سایپا نیز در خصوص اظهارات مطرح شده مبنی بر غیر واقعی بودن برچسب‌های سوخت می‌گوید: اظهارات مطرح شده به دلیل سوتفاهمی است که به وجود آمده، چراکه هم‌اکنون استاندارد ۴۲۴۱ در حال اجرا است و تنها گریدهای در نظر گرفته شده در این استاندارد تغییر کرده که این تغییر نیز با موافقت موسسه استاندارد و وزارت صنایع صورت گرفت است.

به گفته شفیعی، در روش مذکور معیار مصرفی برای خودروها براساس حجم موتور در نظر گرفته می‌شود و در صورتی‌که خودرویی از معیار در نظر گفته شده فراتر برود گرید آن تغییر می‌کند که روش مذکور روشی مرسوم در دنیا است.

معاونت مهندسی سایپا، در ادامه افزود: در قانون ارتقای معیار مصرف سوخت نیز معیار تدوین شده پذیرفته شد و در جلسه‌ای نیز که در ستاد مدیریت حمل و نقل و مصرف سوخت برگزار شد مستندات ارائه شده از سوی خودروسازان پذیرفته و بحث جعلی بودن برچسب‌ها منتفی شد، اما در این جلسه مقرر گردید تا برچسب‌های نصب شده روی خودروها در جلسات بعدی مجدد مورد ارزیابی قرار گیرند تا شبهات به وجود آمده برطرف شود.

به گفته معاونت مهندسی سایپا ایرادات گرفته شده به استاندارد مذکور در حالی است که استاندارد یورو ۴ به زودی در کشور اجرایی خواهد شد و در مدت زمان مذکور تغییر معیار به صلاح نخواهد بود.

شفیعی در پاسخ به این پرسش که خواسته کنونی مسوولان برای اجرای استاندارد معیار مصرف سوخت چیست نیز می‌گوید: مسوولان خواهان اجرای استاندارد ۴۲۴۱ با گریدهای مد نظر در این استاندارد هستند که این امر به معنی آن است که گرید G معیار مصرف سوخت قرار گیرد که در صورت اجرای این روش گرید بسیاری از خودروها تغییر خواهد کرد.

مدیر اجرا و نظارت بر استانداردهای ایران خودرو نیز در خصوص مواردی که در جلسه سال گذشته در موسسه استاندارد برگزار شد اظهار داشت: در این جلسه موسسه استاندارد پیشنهاد داد تا یک نمونه خودرو با بنزین دارای اکتان ۹۵ تست و برچسب صادره برای نمونه اولیه روی سایر خودروها نیز نصب شود که این روش مورد پذیرش خودروسازان نیست.

به گفته وزیری، ایرادی که به روش مذکور می‌توان گرفت این است که خودروها با بنزین اکتان ۹۵ تست می‌شوند اما از بنزین دارای اکتان ۸۷ استفاده می‌کنند که این امر موجب می‌شود تا میزان مصرف سوخت خودروها ۱۶ تا ۲۵ درصد افزایش یابد که این امر مشکلات جدیدی را برای خودروسازان به وجود خواهد آورد.

علاوه بر موارد مذکور وزیری معتقد است هنوز وزارت نفت مشخص نکرده چند درصد از بنزین توزیع شده در جایگاه‌های کشور با اکتان ۹۵ است به همین دلیل در نظر گرفتن این سوخت برای تست مذکور بر مشکلات اضافه خواهد کرد.

به گفته مدیر اجرا و نظارت بر استانداردهای ایران خودرو با وجود گذشت پنج سال از زمان تدوین آیین نامه مذکور هنوز و با وجود ارائه مستندات خودروسازان مبنی بر علمی نبودن گرید‌های مد نظر از سوی سازمان بهینه‌سازی تا کنون پاسخ علمی برای معیار مد نظر خود اعلام نکرده است.