قطعات خودرو شناسنامه‌دار شدند

گروه خودرو - نصب کد ردیابی روی قطعات اصلی خودروهای داخلی در حالی از ابتدای سال‌جاری آغاز شده که بسیاری از فعالان صنعت خودرو کشور امیدوارند با اجرای طرح مذکور، از ورود قطعات بی‌کیفیت به خطوط تولید شرکت‌های خودروساز جلوگیری شود.

با اجرای این طرح، پیگیری قطعات در خطوط تولید و شبکه خدمات پس از فروش امکان پذیر خواهد شد. شناسایی و ردیابی قطعات خودرو یکی از بندهای آیین‌نامه ارتقای کیفیت خودروهای سبک، قطعه و مجموعه‌های مرتبط است که اواخر خرداد ماه سال گذشته به خودروسازان و قطعه‌سازان به منظور اجرا ابلاغ شد، تا براساس این بند از آیین‌نامه امکان پیگیری قطعات نصب شده روی خودروهای داخلی از ابتدای سال‌جاری فراهم شود.

براساس این بند از آیین‌نامه ارتقای کیفیت، کلیه عرضه‌کنندگان قطعه و مجموعه‌ها در شرایطی ملزم به استفاده از سیستم ردیابی محصولات خود شدند که خودروسازان نیز موظف به استفاده از سیستم ردیابی برای کلیه قطعات مهم عملکردی هستند تا ضمن جلوگیری از ورود قطعات معیوب به خطوط تولید، در دوره تضمین و تعهد (خدمات پس از فروش) نیز امکان ردیابی قطعات وجود داشته باشد.

هم‌اکنون قطعاتی که با ایمنی خودرو در ارتباط هستند و قطعات اصلی شامل قطعات اکسل، گیربکس، قطعات برقی، قطعات ترمز، ایربگ، صندلی، کمربند ایمنی، لاستیک، موتور، ECU و... با کد ردیابی وارد خطوط تولید می‌شوند.

به گفته کارشناسان، تدوین این بند از آیین‌نامه ارتقای کیفیت خودروهای سبک، قطعه و مجموعه‌های مرتبط امکان پیگیری قطعات سرقتی را فراهم خواهد کرد.

طی سال‌های گذشته مشکلات به وجود آمده به دلیل عدم درج کد ردیابی روی خودروهای داخلی موجب شد تا پلیس آگاهی خواهان شناسنامه‌دار کردن قطعات نصب شده روی خودروهای داخلی شود. درخواست پلیس آگاهی نیز موجب شد تا وزارت صنایع و معادن علاوه بر مد نظر قرار دادن بحث کیفیت، این بند را در راستای ارتقای امنیت خودروهای داخلی در آیین‌نامه ارتقای کیفیت خودروهای سبک، قطعه و مجموعه‌های مرتبط بگنجاند.

به گفته کارشناسان و فعالان صنعت خودرو شناسنامه‌دار کردن قطعات نصب شده روی خودروهای داخلی علاوه بر اینکه از ورود قطعات بی‌کیفیت به خطوط تولید جلوگیری می‌کند، این امکان را به وجود می‌آورد که از ورود قطعات بی‌کیفیت وارداتی نیز به خطوط تولید جلوگیری شود.

جریمه برای قطعات معیوب

به گفته محمد رضا نجفی منش دبیر انجمن قطعه‌سازان، براساس آیین‌نامه ارتقای کیفیت خودروهای سبک، در حال حاضر تمام قطعات اصلی با کد ردیابی به خودروسازان تحویل داده می‌شود تا به این طریق امکان پیگیری شرکت‌های قطعه‌ساز از سوی خودروسازان فراهم شود.

دبیر انجمن قطعه‌سازان در ادامه اظهار داشت: شرکت‌های خودروساز هر قطعه را از چندین شرکت قطعه‌ساز تامین می‌کنند که این امر موجب می‌شد تا امکان پیگیری قطعات معیوب از سوی خودروسازان فراهم نشود، اما با شناسنامه‌دار شدن قطعات، تفکیک شرکت‌های قطعه‌ساز نیز امکان پذیر خواهد شد.

نجفی منش در خصوص چگونگی اجرای این بند از آیین‌نامه نیز عنوان کرد: درج کد ردیابی از الزامات استاندارد ISO TF است که قطعه‌سازان و خودروسازان ملزم به اجرای آن هستند و بر اساس این استاندارد هر شرکت قطعه‌ساز از کد ردیابی مخصوص به خود استفاده می‌کند.

دبیر انجمن قطعه‌سازان همچنین در پاسخ به این پرسش که بر اساس آیین‌نامه چه جریمه‌ای برای قطعات معیوب در نظر گرفته شده است نیز افزود: قطعات معیوب به شرکت سازنده بازگردانده شده و در صورت لزوم برای شرکت سازنده جریمه نقدی در نظر گرفته می‌شود که این جریمه در برخی موارد چندین برابر قیمت اصلی را شامل می‌شود.

درج کد ردیابی بر قطعات اصلی

علاوه بر قطعه‌سازان که ملزم به درج کد ردیابی روی قطعات خود شده‌اند، خودروسازان نیز براساس آیین‌نامه ارتقای کیفیت خودروهای سبک، قطعه و مجموعه‌ها، ملزم به استقرار سیستم شناسایی و ردیابی قطعات در خطوط تولید خود تا پایان سال گذشته شده بودند که با آغاز سال‌جاری اجرای این بند از آیین‌نامه لازم‌الاجرا خواهد بود.

کیوان وزیری نماینده مدیرعامل ایران خودرو در اخذ گواهینامه استانداردها در پاسخ به این پرسش که این شرکت در خصوص شناسنامه‌دار کردن قطعات ورودی روی خودروهای داخلی چه اقداماتی صورت داده اظهار داشت: سیستم ردیابی و شناسایی قطعات ایران خودرو به منظور اجرا به ساپکو ابلاغ شده و در حال حاضر قطعات اصلی با کد ردیابی وارد خطوط تولید می‌شوند.

به گفته وزیری طرح مذکور برای قطعاتی که با ایمنی خودرو درگیر هستند و قطعات مربوط به استاندارد ۵۵ گانه در حال اجرا است و در خصوص سایر قطعات نیز درج کد ردیابی در حال تدوین است.

وی در خصوص لیست قطعات شناسنامه‌دار شده نیز اظهار داشت: اکسل، گیربکس، قطعات برقی، قطعات ترمز، ایربگ، صندلی، کمربند ایمنی، لاستیک، موتور، ECU و... با کد ردیابی وارد خطوط تولید می‌شوند.

نماینده مدیرعامل ایران خودرو در اخذ گواهینامه استانداردها در خصوص قطعات تحویلی به شبکه خدمات پس از فروش نیز اظهار داشت: علاوه بر قطعات تولیدی، در بخش خدمات نیز کنترل قطعات در دستور کار قرار گرفته که به همین منظور نیز دستور‌العملی برای شرکت ایساکو تامین‌کننده قطعات یدکی ارائه شده تا به این طریق درج کد ردیابی برای قطعات اصلی ارسالی به شبکه خدمات پس از فروش اجرایی شود.

وزیری همچنین در پاسخ به این پرسش که درج کد ردیابی روی قطعات ورودی در شبکه خدمات پس از فروش از چه زمان اجرایی خواهد شد نیز افزود: در جلساتی که با مدیران شرکت ایساکو برگزار شد، مقرر گردید تا در سال‌جاری و در ابتدا با تیراژ محدود و پس از آن به طور کامل درج کد ردیابی روی قطعات ورودی به شبکه خدمات پس از فروش نیز آغاز شود.

علاوه بر قطعات داخلی در حال حاضر برخی از قطعات نیز به صورت CKD (قطعات منفصله) وارد خطوط تولید می‌شوند که درج کد ردیابی روی قطعات، منوط به اخذ مجوز از سوی شرکت مادر است.

نماینده مدیرعامل ایران خودرو در اخذ گواهینامه استانداردها در خصوص برنامه‌های این شرکت برای درج کد ردیابی روی قطعاتی که به صورت CKD وارد خطوط تولید می‌شوند نیز اظهار داشت: در خصوص قطعات منفصله توافقی با شرکت پژو صورت گرفت تا بتوانیم استاندارد IM این شرکت را به استانداردی که قابلیت استفاده در کشور را داشته باشد تبدیل کنیم که این امر در خصوص قطعات کلان در حال اجرا است و در خصوص قطعات خرد نیز این مجوز اخذ شده تا تمام قطعات تحویلی از پژو با کد ردیابی وارد خطوط تولید شوند.

وزیری در خصوص قطعات منفصله دریافتی از شرکت سوزوکی نیز اظهار داشت: در این خصوص مذاکرات با سوزوکی در حال انجام است تا به این طریق مشکل درج کد ردیابی برای قطعات این شرکت نیز برطرف شود که با اتمام مذاکرات، درج کد روی قطعات این شرکت نیز آغاز خواهد شد.

نماینده مدیرعامل ایران خودرو در اخذ گواهینامه استانداردها همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا با اجرای این طرح مشکل پلیس آگاهی برای شناسایی قطعات سرقتی نیز برطرف خواهد شد عنوان کرد: بالطبع وقتی شرایط برای پیگیری قطعه‌ای فراهم شود علاوه بر کیفیت می‌توان در صورت سرقت نیز این قطعات را شناسایی کرد که این امر به معنی ارتقای ایمنی و ارتقای امنیت قطعات خواهد بود.

مرتضی شفیعی معاون مهندسی سایپا نیز در پاسخ به این پرسش که شرکت سایپا تاکنون چه اقداماتی برای شناسنامه‌دار کردن قطعات صورت داده اظهار داشت: کار درج کد ردیابی روی برخی قطعات به اتمام رسیده و هم‌اکنون قطعات اصلی با کد ردیابی وارد خطوط تولید می‌شوند.

به گفته شفیعی پیش از این، کد ردیابی روی بدنه و موتور خودرو درج می‌شد، اما با اجرای این طرح سایر قطعات اصلی نیز با درج کد ردیابی وارد خطوط تولید خواهند شد.

معاون مهندسی سایپا همچنین در خصوص برنامه شرکت سایپا برای درج کد ردیابی روی قطعات ورودی به شبکه خدمات پس از فروش نیز عنوان کرد: علاوه بر قطعاتی که وارد خطوط تولید می‌شوند قطعات تحویلی به شبکه خدمات پس از فروش نیز با کد ردیابی خواهند بود تا به این طریق علاوه بر خطوط تولید امکان پیگیری قطعات ورودی به شبکه خدمات پس از فروش نیز فراهم شود.

وی در خصوص چگونگی اجرای این طرح برای قطعاتی که به صورت CKD وارد خطوط تولید این شرکت می‌شوند نیز اظهار داشت: قطعات CKD نیز با استاندارد شرکت سازنده کد‌گذاری شده و وارد خطوط تولید خواهند شد.