مشتریان از قطعه معیوب خودرو شکایت کنند

مژگان میرزایی - با انتشار خبر نقص فنی در خودرو‌ی پژو ۴۰۵ و متعاقب آن اظهارنظر نایب‌رییس کمیسیون صنایع و معادن مبنی بر نقص فنی در دو خودروی پراید و زانتیا، این سوال به ذهن هر شهروندی خطور می‌کند که موسسه استاندارد در این قضایا چه نقشی دارد. در این زمینه با بهروز ریاحی، دبیرکل انجمن دارندگان نشان استاندارد ایران مصاحبه‌ای صورت گرفته که بدین شرح است.

به عنوان سوال اول موسسه استاندارد از چه طریقی بر روی قطعات خودرو نظارت می‌کند؟

موسسه استاندارد ۵۵قطعه را در لیست کالاهای مشمول استاندارد اجباری قرار داده که این قطعات در آزمایشگاه‌های مرجع موسسه استاندارد و آزمایشگاه‌های همکار که مورد تایید موسسه استاندارد است، مورد آزمایش و نمونه‌برداری قرار می‌گیرد. این آزمایش‌ها بر روی قطعاتی که در داخل کشور تولید و همچنین قطعاتی که از طریق مبادی گمرکی وارد کشور می‌شود، صورت می‌گیرد و در حال‌حاضر مجموع خودرو‌های داخلی مشمول استاندارد‌های اجباری هستند.

خودرو‌های وارداتی چگونه مورد ارزیابی موسسه استاندارد قرار می‌گیرند؟

براساس مصوباتی که در وزارت بازرگانی، هیات دولت و گمرک کشور به مرحله اجرا درآمده، تمام خودرو‌هایی که وارد کشور می‌شوند مشمول استاندارد اجباری هستند. ممکن است که برخی از خودروسازی‌ها قطعاتی را که مورد تایید موسسه استاندارد نیست، وارد کشور کنند که در هنگام ورود این‌گونه قطعات چه به صورت CKD و چه به صورت نصب مستقیم، قطعات مورد آزمون قرار می‌گیرد و چنانچه قطعه وارداتی مغایر با استانداردهای مورد تایید باشد از ورود آنها به کشور جلوگیری می‌شود.

نظارت موسسه استاندارد بر روی قطعاتی که به تولید انبوه رسیده‌اند از چه طریقی است؟

به هنگام صدور پروانه تایید استاندارد بر روی قطعاتی که در کشور تولید یا قطعاتی که وارد کشور می‌شوند حداقل سه مرحله آزمون و نمونه‌برداری بدون اطلاع واحد صورت می‌گیرد. در برخی موارد قطعه را از بازار خریداری کرده و نمونه‌برداری بر روی آن انجام می‌شود. ممکن است با تمام نظارتی که بر روی قطعات انجام می‌شود، قطعه‌ای وارد بازار شود که مورد تایید موسسه نباشد در این‌گونه موارد این وظیفه مصرف‌کننده است که مراتب را به موسسه استاندارد و ۳۰اداره کل استانی که در سراسر کشور داریم، اطلاع دهند. البته در برخی از موارد مشاهده شده که مشتریان از قطعه غیراستاندارد استفاده کرده و دچار مشکل شده‌اند، اما هرگز این موضوع را گزارش نداده‌اند. موسسه استاندارد در سراسر کشور و در مبادی ورودی کشور آزمایشگاه‌هایی را برای تست قطعاتی که شامل استاندارد اجباری می‌شوند، قرار داده است.

با توجه به نظارت استاندارد قطعات معیوب چگونه در خودروهای تولیدی به کار گرفته می‌شود؟ این قطعات معیوب چندی پیش منجر به آتش‌سوزی در برخی از محصولات ایران‌خودرو و سایپا شده بود.

در رابطه با مشکلاتی که برای خودروی پراید و زانتیا به وجود آمده اطلاع دقیقی ندارم، اما حادثه آتش‌سوزی خودروهای پژو در ماه‌های اخیر به دو صورت قابل بررسی است، تعدادی از خودروها به هنگام تصادفات شدید دچار آتش‌سوزی باک شده‌اند و تعدادی نیز به‌دلیل نقصی که در شلنگ انتقال سوخت داشتند، دچار حریق شده‌اند که شرکت تولیدکننده نسبت به برطرف کردن نقص این قطعه اقدام کرده و در برخی موارد خودروهایی را که در سریال آن قطعه قرار داشتند را جمع‌آوری یا از طریق فراخوان اقدام به تعویض قطعه معیوب کرده است. آنچه که مسلم است تولیدکنندگان برای حصول اطمینان از رضایت مشتریان خود سعی می‌کنند خدمات پس از فروش و کیفیت تولیدات خود را افزایش دهند تا از این طریق بتوانند رضایت مشتریان خود را جلب کنند و اگر هم نقصی در برخی از تولیدات کشور رخ می‌دهد، شرکت تولیدکننده موظف است که ضمن برطرف کردن نقص رضایت مشتریان را جلب کند.

نوع نظارت موسسه استاندارد بر عملکرد خودروسازان داخلی چگونه صورت می‌گیرد؟

محصولات همه خودروسازان تحت نظارت موسسه استاندارد است و دو کارخانه بزرگ خودروساز کشور نیز از این قاعده مستثنا نیستند. در برخی موارد موسسه با مشاهده نقص در یک قطعه مراتب را به کارخانه تولیدکننده منعکس می‌کند که این موضوع حتی در برخی موارد منجر به توقف خط تولید شده است. حفظ سلامت مصرف‌کنندگان نیز یکی از وظایف موسسه است که از آن تخطی نخواهد شد. حتی در برخی موارد ما مجبور شده‌ایم که برخی از واحدهای تولیدی را تعطیل کنیم. در ۶ ماه گذشته به دنبال اجرای طرح جامع استاندارد اجباری ۱۵۷ واحد تعطیل و پروانه ۱۵۰ واحد نیز ابطال شده است و بیش از ۶هزار بازدید در سراسر کشور از واحدهایی که مشمول استاندارد اجباری هستند انجام شده است.

قطعه‌سازان ما از نظر استانداردهای جهانی در چه سطوحی قرار می‌گیرند؟

تا ۲۰ سال گذشته قطعه‌سازان ما ملزم به رعایت استاندارد GS۲۰۰۰ بودند و بعد از گذر از این دوران ملزم به رعایت استاندارد TS۱۶۴۹ شدند که اغلب قطعه‌سازان به این سمت حرکت کردند و در حال حاضر می‌توان گفت که تعداد بسیاری از قطعه‌سازان ما در حال ارتقا از گرید B به گرید A هستند. البته این موضوع نشان‌دهنده این نیست که تمام قطعه‌سازان استانداردهای در نظر گرفته شده را رعایت می‌کنند، طبیعی است که برخی از قطعات تولیدی، استاندارد لازم را ندارد، ولی تولیدکنندگان باید به این سمت حرکت کنند تا با رعایت استانداردهای داخلی بتوانیم به استاندارد جهانی دست پیدا کنیم.