اژدها پشت دروازه اروپا

رضا زرین خاک - چینی‌ها که از سال‌ها پیش تلاش برای راهیابی به بازار جهانی خودرو را در دستور کار خود قرار

داده اند برای تحقق این هدف هشت پایگاه تولیدی - صادراتی در خارج از این کشور دایر می‌کنند. در حالی که شرکت‌های چینی برای راهیابی‌ به بازارهای بزرگ خودرو جهان در ایالات متحده و اروپا با موانعی چون مقررات سرسختانه زیست محیطی و استانداردهای کیفی مواجه هستند. اکثر خودروسازهای چینی برای راهیابی به بازارهای جهانی مترصد تقویت حضور خود در بازارهای کشورهای در حال توسعه همگام با تلاش برای ارتقا کیفی محصولات خود هستند. ایجاد پایگاه‌های تولیدی - صادراتی در خارج از چین اقدامی است که از سوی دولت این کشور برای تسریع روند راهیابی تولیدکنندگان خودرو و قطع به بازارهای جهانی انجام می‌شود. صادرات خودروهای سواری چینی با رشدی سیصد درصدی در سال ۲۰۰۵ در قیاس با سال قبل از آن حدود ۳۵هزار دستگاه رسید که برای اولین بار این کشور را به صادرکننده برندهای وطنی تبدیل کرد.

به‌رغم این موفقیت هیچ یک از محصولات وطنی چین نتواستند مجوزهای لازم برای حضور در بازارهای غربی را کسب کنند و تمامی خودروهای صادر شده، راهی بازار کشورهای در حال توسعه شدند. آنچنان که وویی، معاون نخست‌وزیر چین اعلام کرده برنامه تمرکز بر پایگاه‌های صادرات که از سوی وزارت تجارت و کمیسیون توسعه ملی چین تدوین شده هدف ارتقای ساختار صنعتی و نوآوری فنی را دنبال می‌کند.

این پایگاه‌های صادرات شهرهایی چون شانگهای جایی که جوینت ونچرهای فولکس واگن و جنرال موتورز با طرف‌های چینی فعال هستند، چالگ چون، در شمال شرق چین که مرکز فعالیت شرکت خودروسازی FAW است، چانگ کینگ محل استقرار واحدهای خودروسازی شرکت به همین نام، دوهایی که کانون تمرکز فعالیت‌های دونگ فنگ است را شامل می‌شود.

در گزارش نخست‌وزیر چین نامی از پکن و گوانگ‌ژو برده نشده است، در حالی که به عنوان مثال شرکت خودروسازی هونداموتور ژاپن با همکاری یک شرکت چینی تاسیسات تولیدی بزرگی را در گوانگ‌ژو احداث کرده است که محصولاتش به اروپا و آمریکای شمالی هم صادر می‌شود.

کمتر از یک دهه پیش بود که دولت چین اعلام کرد، مترصد حمایت از صنایع خودروسازی این کشور و هدایت آنها به سوی تبدیل شدن به خودروسازهایی با قابلیت حضور در بازارهای جهانی است.

در این مدت ظرفیت تولید خودرو در چین و سرانه تملک خودرو در چین رشدی انفجارآمیز و دور از انتظار داشته است.

با وجود حمایت‌های بی‌شائبه پکن، صنعت خودروسازی چین کماکان از مشکلاتی بنیادی رنج می‌برد.

وجود قوانینی حمایتی در کشورهای منطقه که رشد صادرات خودرو از این کشور به همسایگان‌اش را با محدودیت مواجه کرده به علاوه اتکای بیش از اندازه این صنعت به فناوری خارجی موجب شده، رشد صادرات موانعی جدی را فراروی خود تجربه کند.

بدتر این که تولیدکنندگان خودرو در چین به‌رغم تلاش‌های خود نتوانسته‌اند طرف‌های تجاری جدی و مصمم در کشورهای غربی بیابند و ذهنیت مصرف‌کنندگان غربی هم نسبت به آنها چندان مثبت نیست.

تاکنون دو شرکت خودروسازی جیلی و چری تلاش‌هایی را برای ورود به بازارهای اروپا و آمریکای شاملی انجام داده‌اند که تمامی این تلاش‌ها به شکست منتج شده است.

جیلی پیش از این اعلام کرده بود از ابتدای سال ۲۰۰۶ محصولات خود را راهی بازار آمریکا می‌کند که ناکامی این شرکت در کسب استانداردهای زیست‌محیطی آمریکا برای محصولات خود موجب شد در اجرایی کردن این برنامه ناکام بماند.

چری هم که پیش از این عزم خود برای عرضه محصولاتش در بازار آمریکای شمالی از ابتدای سال ۲۰۰۷ میلادی خبر داده بود، اعلام کرده که به دلیل مشکلات موجود، حداقل تا آغاز سال ۲۰۰۸ قادر به فروش تولیداتش در ایالات متحده و کانادا نخواهد بود.

اگرچه محصولات این دو شرکت به لحاظ قیمت مزایای زیادی بر همتایان غربی خود دارند اما تردیدهای موجود پیرامون کیفیت این خودروها و ناکامی در کسب استانداردهای زیست‌محیطی اروپا و آمریکا آینده برنامه صادرات خودروهای چینی به کشورهای صنعتی را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.