واکنش مثبت جهان به انتقال اورانیوم از ایران
گروه دیپلماسی: تکمیل تعهدات هستهای ایران طبق برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) واکنش مثبت کشورهای جهان به ویژه اعضای گروه ۱+۵ را در پی داشته است. به دنبال تایید خبر روند نقل‌وانتقال اورانیوم از ایران به روسیه از سوی مقامات مسکو، وزیر خارجه آمریکا و بریتانیا نسبت به این مساله ابراز خشنودی کرده و آن را گامی مهم در جهت اجرای تعهدات جمهوری اسلامی ایران در رابطه با برجام توصیف کردند. همچنین روز گذشته نیز فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر خارجه آلمان با استقبال از خبر انتقال اورانیوم غنی شده ایران به روسیه، آن را «گام بسیار مهمی» در اجرای توافق وین دانست. در این میان ماری هارف، مشاور ارشد وزیر خارجه آمریکا با تکرار ادعاهای آمریکا درباره ایران گفت که ایران به لطف توافق هستهای دیگر اورانیوم غنی شده کافی برای تولید سلاح هستهای در اختیار ندارد.
به گزارش «ایرنا» وزیر خارجه آلمان روز سه‌شنبه طی بیانیه‌ای افزود: «این یکی از چندین گامی است که ایران مطابق تعهدات توافق وین برداشته است.» او در این بیانیه تاکید کرد: «با اینکه هنوز گام‌های دیگری برای اجرای کامل توافق وین وجود دارد، اما ایران در حال عمل به تعهدات خود است که این فرصتی برای خاورمیانه بحران زده محسوب می‌شود.» اشتاین مایر در پایان گفت: «توافق وین نشان داد که اگر توافقی منافع دو طرف را در بر داشته باشد، راه‌حل دیپلماتیک امکان‌پذیر است حتی اگر دو طرف در اول کار به هم سوءظن داشته یا دیدگاه‌های خصمانه در قبال همدیگر داشته باشند.» روز سه‌شنبه علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران با اعلام کامل شدن کار تبادل سوخت میان ایران و روسیه گفت: «قریب ۱۱ تن اورانیوم غنی شده صادر و حدود ۱۹۷ تن کیک زرد وارد کشور کردیم.» وزارت امور خارجه روسیه نیز با صدور بیانیه‌ای تایید کرد که انتقال اورانیوم غنی شده از ایران به روسیه مطابق طرح برجام به پایان رسید. در بیانیه وزارت خارجه روسیه آمده است: «تمام اورانیوم غنی شده پیش‌بینی شده براساس توافق‌نامه ۱۴ ژوئیه (۲۳ تیر) وین برای حل‌وفصل وضعیت پیرامون برنامه هستهای ایران (برجام) از ایران به روسیه منتقل شده است.» حمید بعیدی‌نژاد، مدیر کل امور سیاسی و امنیت بین‌المللی وزارت امور خارجه هم روز سه‌شنبه با انتشار یادداشتی از اجرایی شدن عملیات نقل‌وانتقال ذخایر اورانیوم به روسیه خبر داد.
واکنش هارف به انتقال اورانیوم
اما واکنش مشاور ارشد وزیر خارجه آمریکا به این مساله با ظن و گمان‌های همیشگی از سوی آمریکا همراه بود؛ ماری هارف، مشاور رسانه‌ای وزیر خارجه آمریکا در واکنش به انتقال اورانیوم غنی شده ایران به روسیه نوشت: «ایران به لطف توافق هستهای دیگر اورانیوم غنی شده کافی برای تولید سلاح هستهای در اختیار ندارد.» مشاور ارشد جان کری، وزیر خارجه آمریکا در امور ارتباطات راهبردی در صفحه کاربری‌اش در توئیتر این پیام را در واکنش به اجرایی شدن عملیات نقل‌وانتقال اورانیوم غنی شده به خارج (روسیه) عنوان کرد. این اظهارات ماری هارف در شرایطی بیان می‌شود که ایران بارها اتهامات مقامات و رسانه‌های غربی مبنی بر تلاش برای دستیابی به سلاح هستهای را بی‌اساس خوانده و رد کرده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز اواخر آذرماه در گزارش خود پرونده موسوم به «پی‌ام‌دی (ابعاد احتمالی نظامی)» را در ارتباط با فعالیت‌های هستهای ایران برای همیشه بست.
حمایت نروژ
از سوی دیگر در حالی که روز سه‌شنبه حمید بعیدی‌نژاد، مدیرکل امور سیاسی و امنیت بین‌المللی وزارت خارجه و عضو تیم مذاکره‌کننده هستهای از نقش روسیه، قزاقستان، نروژ و آذربایجان در انتقال اورانیوم غنی شده به روسیه و دریافت کیک زرد خبر داده بود، روز گذشته وزارت امور خارجه نروژ اعلام کرد که این کشور به راستی آزمایی انتقال ۶۰ تن اورانیوم طبیعی به ایران کمک کرده است. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری آسوشیتدپرس، وزارت امور خارجه نروژ روز سه‌شنبه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: «کارشناسان نروژی انتقال اورانیوم طبیعی از قزاقستان به ایران را در ۲۷ دسامبر به‌عنوان بخشی از برنامه جامع اقدام مشترک راستی‌آزمایی و کنترل کرده است.» این در حالی است که جان کری نیز در بیانیه خود تاکید کرده بود که کشورهای آذربایجان و نروژ نقش مهمی را در تسهیل انتقال محموله اورانیوم به روسیه ایفا کرده‌اند. بورگه بِرِنده، وزیر امور خارجه نروژ پس از انتشار این بیانیه گفت: «نروژ از طریق کمک به روند موفقیت‌آمیز انتقال اورانیوم غنی‌شده ایران و جابه‌جایی آن با اورانیوم طبیعی از توافق هستهای حمایت کرده است؛ بنابراین تعهدات تعیین شده در این توافق در حال انجام شدن هستند.»
مهم‌ترین گام ایران
از سوی دیگر نشریه فارین پالیسی در گزارشی مفصل، با اشاره به خروج ذخایر اورانیوم ایران، نوشته که این مهم‌ترین گامی است که تاکنون از سوی تهران برای اجرای برجام برداشته شده است. به گزارش خبرگزاری فارس، این نشریه در گزارشی به موضوع روند اجرای توافق هستهای پرداخته و با اشاره به مخالفت‌ها در آمریکا و ایران نسبت به اجرای برنامه جامع اقدام مشترک نوشته است که این امر موجب بروز نگرانی در مورد چشم‌انداز اجرای بلندمدت توافق شده است. به نوشته فارین پالیسی، با این حال مقامات آمریکایی همچنان اطمینان دارند که توافق به درستی اجرا می‌شود. یک مقام ارشد دولت آمریکا با اشاره به خروج 11 تن از ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران، به این نشریه گفته است: «برای اولین بار در نزدیک به یک دهه، ایران دیگر اورانیوم با غنای بالا برای ساخت یک سلاح هستهای را در اختیار ندارد. این دستاورد قابل‌توجهی است.»
با وجود خروج این حجم عظیم از ذخایر اورانیوم ایران، منتقدان توافق هستهای در آمریکا همچنان اصرار دارند که کاخ سفید باید «پاسخ محکمتری» به اقدامات ایران از جمله آزمایش موشک‌های بالستیک این کشور بدهد. همچنین کلسی دونپورت، مدیر منع اشاعه انجمن کنترل تسلیحات آمریکا مدعی است: «انتقال ذخایر اورانیوم از ایران، نقطه‌ای بی‌بازگشت است که ظرفیت هستهای ایران را کاهش داده و زمان مورد نیاز تهران برای حرکت به سمت تسلیحات هستهای را افزایش می‌دهد. دیگر گام‌هایی که ایران برمی‌دارد، تا حد زیادی قابل بازگشت هستند، مثلا ایران می‌تواند سانتریفیوژهایی را که برچیده، بار دیگر نصب کند، اما اورانیوم دیگر از دسترس این کشور خارج شده است.» فارین پالیسی در ادامه به نقل از یک مقام آمریکایی نوشته است که ایران احتمالا تا اواخر ژانویه دیگر تعهدات خود از جمله کاهش شمار سانتریفیوژها به 6 هزار دستگاه، خارج کردن قلب رآکتور اراک و افزایش نظارت بین‌المللی را اجرایی می‌کند.
چالش‌های اجرای توافق
در این گزارش، «خشم کنگره از آزمایش موشک‌های بالستیک ایران» به‌عنوان «یک چالش» در مسیر اجرای توافق توصیف شده است. فارین پالیسی نوشته است که هرچند کاخ سفید به دنبال ابزارهایی برای پاسخ دادن به آزمایش‌های موشکی ایران است، اما در عین حال معتقد است که این آزمایش‌ها ناقض قطعنامه شورای امنیت است و نه برنامه جامع اقدام مشترک و به همین جهت نیازی به نقض برجام یا جلوگیری از آن از سوی واشنگتن وجود ندارد. یک مقام دولتی می‌گوید خارج از تحریم‌های هستهای، «ما مجموعه‌ای از ابزارهای چندجانبه و یکجانبه را برای مقابله با ایران در اختیار داریم.» بنا بر این گزارش، نوع تفسیر ایران از قانون جدید آمریکا که افراد سفر کرده به ایران را ملزم به دریافت روادید برای ورود به آمریکا می‌کند، از دیگر موضوعاتی است که می‌تواند برای اجرای توافق هستهای چالش‌برانگیز باشد. نویسنده گزارش با بیان اینکه تهران تهدید کرده گام‌های تلافی‌جویانه را در دستور کار خود قرار دهد، نوشته است که «مارک تونر» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا برای کاهش نگرانی ایرانی‌ها روز دوشنبه گفت که آمریکا اطمینان خواهد یافت که قانون جدید از «فعالیت‌های تجاری مجاز با ایران» جلوگیری نکند.
خوش‌بینی نسبت به اجرای توافق
با وجود تمام بدبینی‌هایی که نسبت به آینده توافق وجود دارد، مقامات آمریکایی می‌گویند نسبت به اجرای توافق و دوام آوردن آن خوش‌بین هستند. مقام آمریکایی مورد استناد فارین پالیسی می‌گوید: «تا الان که توافق پایداری خود را نشان داده است. شاهد هستیم که عناصر مخالف توافق در 2 کشور، همچنان به مخالفت با توافق ادامه می‌دهند، اما ساختاربندی این (توافق) و تایید آن از سوی نه فقط شورای امنیت سازمان ملل بلکه تمام کشورهای جهان، موجب شده تا بر هم خوردن آن به سبب بادهای سیاسی، بعید باشد.»
علی لاریجانی:
پاسخ شیطنت کنگره آمریکا را می‌دهیم
علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی در سخنانی تاکید کرد که ایران در موضوع هستهای با درایت دیپلماتیک، حرکت رو به جلویی داشته است. او همچنین حرف‌های اخیر کنگره آمریکا را نوعی شیطنت توصیف کرد و گفت: «پاسخ آن را می‌دهیم، تلاش ایران بر این بود که توافق به درستی اجرایی شود، اما در ازای هر شیطنت باید توقع پاسخ داشته باشند.» علی لاریجانی سه‌شنبه شب در سومین همایش تکریم جایگاه نهاد سردفتری اسناد رسمی در قم، با بیان اینکه در موضوع هستهای در کل با درایت دیپلماتیک حرکت رو به جلویی داشتیم، گفت: «در کنار حفظ دانش هستهای، موضوعهایی مانند تحقیق، توسعه و تولید مواد غنی شده صلح‌آمیز و رفع تحریمها نیز میسر شد، البته ممکن است طرف مقابل شیطنتهایی انجام دهد. او اضافه کرد: «به‌طور مثال حرف‌های اخیر کنگره آمریکا نوعی شیطنت بود که پاسخ آن را می‌دهیم و تلاش ایران بر این اساس بود که توافق به درستی اجرایی شود، اما در ازای هر شیطنت باید آنها توقع پاسخ داشته باشند و بدانند که این موضوعها رصد می‌شود؛ ما براساس قرار، درست عمل می‌کنیم.» رئیس مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه تا این جای کار ایران ضرر نکرده، گفت: «در حال حاضر ما
می‌توانیم مواد در این رابطه را به فروش برسانیم که در شرایط تحریم صورت نمی‌گرفت و نکته دیگر اینکه بسته شدن پرونده PMD در آژانس کار خوبی بوده است که ثمره مذاکرات هستهای بود.» رئیس قوه مقننه تاکید کرد: «در حال حاضر نمی‌توان گفت که کار تمام شده و باید این موضوع را به سلامت عبور داد تا شرایط اقتصادی کشور روانتر و مشکلات مردم حل شود.» لاریجانی در ادامه به این موضوع پرداخت که در مورد توافق هستهای بعضا مطالبی بیان می‌شود که واقعیت ندارد؛ او در این خصوص به بحث توقف موضوع تحقیق و توسعه هستهای در ایران پرداخت و ضمن رد این مساله گفت: «اتفاقا ایران در دوره اخیر مذاکرات هستهای با دقت و درایت پیش رفته و باید توجه داشت ما خودمان نمی‌خواستیم از این سانتریفیوژها استفاده کنیم و قصد استفاده از مدلهای برتر را داشتیم که روی آن نیز کارهایی انجام داده‌ایم.» او ادامه داد: «آخرین ورژن‌ای آر۸ (IR۸) است که در حال پیشرفت است و زمان نیاز داشتیم که از ای آر ۸ به نتیجه برسیم.» لاریجانی تاکید کرد که کار تحقیق و توسعه ادامه می‌یابد و منعی برای توسعه نیست و کسانی که ادعاهایی می‌کنند باید مطابق اسناد بحث کنند.
ارسال نظر