نامه جان‌کری به ظریف
گروه دیپلماسی:‌ هنوز مهر قطعنامه شورای حکام برای بستن پرونده «پی‌ام‌دی» خشک نشده که آمریکا تحرکات تازه‌ای را علیه ایران آغاز کرده است. باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا جمعه شب همراه با امضای لایحه بودجه سال آینده این کشور، محدودیت‌های تازه‌ برای ورود به این کشور را به‌عنوان بخشی از قانون بودجه تایید کرد.


بر این اساس، شهروندان ۳۸ کشوری که عمدتا اروپایی هستند و تاکنون می‌توانستند بدون روادید به آمریکا سفر کنند اگر در پنج سال گذشته به کشورهای ایران، عراق، سودان و سوریه سفر کرده باشند، باید برای ورود به آمریکا بار دیگر روادید بگیرند. این اقدام دولت واشنگتن روز گذشته با واکنش ایران مواجه شد. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در واکنش به این اقدام تاکید کرد که این موضوع یک «پیام بسیار بد» برای ایرانی‌ها به همراه دارد مبنی بر اینکه آمریکا روی «سیاست خصمانه» در قبال ایران تکیه کرده است. همزمان روز گذشته مجلس ایران نیز به این موضوع واکنش نشان داد. براساس فصل ۲۰۳ از متن بودجه سال آینده آمریکا ـ که بعد از تصویب سنا و امضای اوباما به قانون تبدیل شده ـ اگر شهروندان این ۳۸ کشور در پنج سال گذشته به سوریه، عراق یا کشورهای حامی تروریسم از نظر وزارت خارجه آمریکا (ایران، سودان و سوریه) سفر کرده باشند، نمی‌توانند مانند گذشته بدون ویزا وارد آمریکا شوند. افزون بر این، کسانی که تابعیت دوگانه این کشورها را هم دارند، از جمله ایرانی‌هایی که شهروند کشورهای معاف از ویزا مانند بریتانیا، استرالیا یا فرانسه هستند، باید با اجرای قانون تازه برای سفر به آمریکا درخواست ویزا کنند. هنوز زمان مشخصی برای اجرای قانون تازه تعیین نشده است.


منتظر تصمیم آمریکا هستیم

در واکنش به این اقدام آمریکا بود که روز گذشته محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در گفت‌وگو با المانیتور، با اشاره به قانون مذکور گفت: «متاسفانه ما در حال دریافت پیام‌های مختلفی از واشنگتن هستیم که اغلب نیز منفی هستند. یکی از آنها مصوبه جدید مبنی بر قانون محدودیت لغو روادید است. ما اکنون منتظریم ببینیم دولت آمریکا چگونه می‌خواهد خود را با تعهداتش طبق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) تطبیق دهد.» ظریف افزود: «از نظر ما تعهدات ایالات متحده با برجام همراستا نیست. اکنون منتظر تصمیم دولت (آمریکا) هستیم تا ببینیم که چطور می‌خواهد خود را با تعهداتش در برجام، همخوان کند. من در روزهای گذشته، از وقتی که مشخص شد این تصمیم را دارند، با وزیر خارجه آمریکا (جان کری) صحبت کردم و اکنون منتظر اقدام آنها هستم.» به گفته رئیس دستگاه دیپلماسی، این در حالی است که اکنون آمریکا باید این پیام را به مردم ایران ارسال کند که آماده «اصلاح رفتار و سیاست» خود در قبال ایران است.


قانون جدید آمریکا پوچ و بی‌معنی است

به گزارش «ایسنا» رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در پاسخ به این سوال که آیا لغو تحریم‌های آمریکا علیه ایران در روز اجرای توافق هسته‌ای می‌تواند موجب بهبود روابط میان تهران و واشنگتن شود، گفت: «ما باید صبر کنیم و ببینیم چه چیزی پیش می‌آید.» او در عین حال اصلاحات پیشنهادی در برنامه معافیت از صدور ویزا در سفر به آمریکا که مسافران ایران را هدف قرار داده است، «پوچ» توصیف کرد. ظریف ادامه داد: «کشور شیعه ایران هیچ ارتباطی با گروه تروریستی داعش ندارد بنابراین واضح است که این قانون جدید آمریکا بی‌معنی است. چراکه نه ایرانی‌ها و نه کسانی که تاکنون به ایران سفر کرده‌اند هیچ ارتباطی با وقایع وحشتناکی که در پاریس یا در سن‌برناردینو یا هر جای دیگری اتفاق افتاده، ندارند. اما آنها در این هدف قرار گرفته‌اند. من فکر می‌کنم که این امر کسانی را که این قانون را به تصویب رسانده‌اند بی‌اعتبار می‌کند. آن‌هایی که این قانون را ارائه و آنهایی که آن را اجرا می‌کنند.»

در ادامه مصاحبه با المانیتور ظریف در پاسخ به این سوال که ایران اقدامی در قبال آن انجام می‌دهد یا نه، گفت: «منظور من این است که برای ما مهم نیست در نظام قانونی آمریکا چه اتفاقی می‌افتد، آنچه مهم است دولت آمریکا به‌عنوان مرجع قوانین ملی در روابط بین دولت‌ها باید مسیر خود را پیش گیرد. من فکر می‌کنم که راه چاره‌ای برای دولت آمریکا وجود دارد که می‌تواند برای کاهش تبعات منفی این مصوبه و منطبق کردن خود با برجام در دستور کار قرار دهد. ما منتظر اقدام آنها هستیم.»


واکنش مجلس به قانون جدید آمریکا

تصویب قانون جدید در آمریکا روز گذشته با واکنش نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم روبه‌رو شد. در همین راستا ۱۰۲ نماینده مجلس خواستار اقدام متقابل دولت در برابر مصوبه اخیر آمریکا شدند و آن را خلاف برجام توصیف کردند. علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی نیز این تحریم جدید آمریکا را در تعارض با برجام دانست. به گزارش «ایسنا» علاءالدین بروجردی در جریان بازدید از ستاد انتخابات وزارت کشور در جمع خبرنگاران درباره محدودیت قائل شدن آمریکا برای اتباع سایر کشورها در خاک این کشور، گفت: «آمریکا در جریان اجرای برجام تصور می‌کرد که یک فضای بازی برای خود در کشور ما پیدا می‌کند اما بعد از نظرات صریح رهبری درباره حضور آمریکا در ایران در دوران پساتحریم، حرکت منفعلانه‌ای را انجام داد.»


پیگیری در کمیسیون برجام

این نماینده مجلس شورای اسلامی همچنین با اشاره به اینکه این اقدام آمریکا با برجام تعارض دارد، گفت: «آنها صریحا مکلف بوده و امضا کرده‌اند که هیچ‌گونه محدودیتی برای کار تجاری ایران ایجاد نکنند اما با این محدودیت به‌طور غیرمستقیم برای اتباع ما محدودیت ایجاد کردند. ما در کمیسیون امنیت ملی با دعوت از دوستان وزارت خارجه این مساله را پیگیری می‌کنیم.» بروجردی در ادامه افزود: «با این وجود برجام مسیر خود را ادامه می‌دهد و سنگ‌اندازی آمریکا نمی‌تواند تغییری در روند برجام ایجاد کند. خطوط قرمز ما مشخص شده و در اظهارات رهبری هم بیان شده است. بسته شدن پرونده PMD و مبادله اورانیوم غنی‌شده با اورانیوم خام بخشی از توافق‌های ماست. اکنون قبل از اینکه ما اورانیوم غنی‌شده را به خارج از کشور ارسال کنیم روس‌ها اورانیوم را برای ما ارسال کردند. در واقع ملاک اجرای برجام از نظر ما نظرات صریح رهبری و دستورات ایشان است.»


طولانی‌تر شدن دیوار بی‌اعتمادی

همزمان نایب رئیس دوم مجلس در واکنش به قانون محدودیت سفر به ایران گفت: «این نوع رفتار همواره دیوار بی‌اعتمادی را بلندتر و طولانی‌تر کرده و اثبات می‌کند به هیچ‌وجه این‌قدرت‌ها قابل اعتماد نیستند.» به گزارش «ایرنا» محمدرضا باهنر این مطلب را در جلسه علنی روز گذشته مجلس و در پاسخ به اخطار علیرضا سلیمی نماینده محلات بیان کرد. نایب رئیس دوم مجلس از مقامات دیپلماتیک کشور، وزارت امور خارجه و دولت خواست در مورد رفتار دشمنانه و خصمانه آمریکا مبنی بر تصویب قانون محدودیت تردد سفرکنندگان به ایران، عراق، سوریه و سودان عکس العمل مناسب نشان دهند.


نامه جان کری به ظریف

در همین حال به دنبال اعتراض و واکنش ایران به قانون جدید آمریکا، روز گذشته جان کری وزیر امور خارجه آمریکا در نامه‌ای به محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان،اطمینان داد که تغییرات جدید برای کسب روادید به هیچ‌وجه مانع اجرای تعهدات براساس برجام نمی‌شود. وی گفته است: ما این تغییرات را به گونه‌ای اجرا می‌کنیم که هیچ مانعی برای منافع اقتصادی مشروع ایران ایجاد نکند. به گزارش خبرگزاری فارس، حسین جابری‌انصاری سخنگوی وزارت امور خارجه اعلام کرد: در پی قریب به 10 روز مذاکره سخت و فشرده وزیر امور خارجه و تیم هسته‌ای با طرف‌های آمریکایی و اروپایی در نیویورک، وین، بروکسل و تهران، درخصوص قانون جدید ویزا در کنگره آمریکا که با تلاش لابی صهیونیستی به‌عنوان قسمتی از لایحه بودجه تصویب شده بود و تقریبا امکان وتو را از رئیس‌جمهوری گرفته بود، نهایتا روز گذشته جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا با ارسال نامه رسمی خطاب به دکتر ظریف وزیر امور خارجه کشورمان به صراحت اطمینان داد که دولت آمریکا با استفاده از همه ابزارهای در اختیار خود اجازه نخواهد داد که این قانون هیچ مانعی برای منافع اقتصادی ایران ایجاد کند.


سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: آقای کری در نامه خود تاکید کرده است که ایالات‌متحده آمریکا به رفع تحریم‌ها بر طبق برجام و اجرای کامل تعهدات آن کشور براساس توافقات به عمل آمده در برجام کاملا متعهد است. آقای کری همچنین تاکید کرده است که دولت آمریکا تغییرات مربوط به قانون روادید آن کشور را با توجه به اختیارات خود به گونه‌ای اجرا خواهد کرد که دخالتی در همکاری‌های اقتصادی و تجاری کشورهای دیگر با ایران به عمل نیاید و بالاخره آقای کری تایید کرده است که دولت آمریکا به این منظور ابزارهای متعددی در اختیار دارد که حتی شامل توقف اجرای این قانون طبق اختیارات رئیس‌جمهوری می‌شود. جابری‌انصاری در پایان اضافه کرد: مذاکرات بسیار فشرده کارشناسان ایران و ۱+۵ در وین کماکان ادامه دارد و طی روزهای اخیر همراه با پیشرفت مطلوبی برای حل و فصل آخرین نکات فنی و حقوقی مربوط به اجرای برجام بوده است. وی اظهار امیدواری کرد با این نامه آقای کری مراحل اجرایی شدن برجام طبق جدول زمان‌بندی در ماه دی به سرانجام برسد.


به گزارش خبرگزاری فارس دربخشی از نامه وزیر امور خارجه آمریکا به ظریف آمده است: ما به رفع تحریم‌ها طبق برجام کاملا متعهد هستیم. ما به اجرای کامل تعهدات‌مان طبق توافقات پایبند می‌مانیم. تیم ما سخت کار می‌کند تا خود را به این منظور آماده کند و به محض آنکه به روز اجرایی شدن برسیم تحریم‌های مربوطه را برخواهیم داشت. این نامه می‌افزاید: اینجانب همچنین اطمینان دارم که تغییرات جدید برای کسب روادید که در کنگره تصویب شده است، و دولت اختیار توقف اجرای آن را دارد، به هیچ‌وجه مانع ما نمی‌شود که تعهدات خود را طبق برجام اجرا کنیم، و ما [این تغییرات را] به‌گونه‌ای اجرا می‌کنیم که هیچ مانعی برای منافع اقتصادی مشروع ایران ایجاد نکند. به این منظور ما بالقوه ابزارهای متعددی در اختیار داریم، شامل [صدور] ویزاهای تجاری ده ساله چند بار ورود، برنامه‌هایی برای تسریع در [صدور] ویزاهای تجاری، و اختیار توقف اجرای قانون که طبق این مصوبه جدید به ما داده شده است. خوشحال می‌شوم که در این خصوص باز هم صحبت کنم و توضیحات بیشتری ارائه کنم.


اسامی کشورهایی که بدون روادید به آمریکا سفر می‌کنند

۱- آندورا ۲- استرالیا ۳- اتریش ۴- بلژیک ۵- برونئی ۶- جمهوری چک ۷- شیلی ۸- دانمارک ۹- استونی ۱۰- فنلاند ۱۱- فرانسه ۱۲- آلمان ۱۳- یونان ۱۴- مجارستان ۱۵- ایرلند ۱۶- ایسلند ۱۷- ایتالیا ۱۸- ژاپن ۱۹- کره‌جنوبی ۲۰- لتونی ۲۱- لیختن اشتاین ۲۲- لیتوانی ۲۳- لوکزامبورگ ۲۴- مالت ۲۵- موناکو ۲۶- هلند ۲۷- نیوزلند ۲۸- نروژ ۲۹- پرتغال ۳۰- سن مارینو ۳۱- سنگاپور ۳۲- اسلواکی ۳۳- اسلوونی ۳۴- اسپانیا ۳۵- سوئد ۳۶- سوئیس ۳۷- تایوان ۳۸- بریتانیا