حضور ایران در سوریه و عراق هم قانونی و هم مشروع است
گروه دیپلماسی: محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران که برای شرکت در کنفرانس مربوط به حل بحران سوریه به نیویورک سفر کرده است، در گفت‌وگو با مجله نیویورکر به سوالاتی پیرامون گفت‌وگوهای صلح برای سوریه، نقش ایران و روسیه و همچنین روند اجرای برجام پاسخ داد. وزیر خارجه ایران درباره شکل‌گیری داعش گفت که اگر چیزی موجب به‌وجود آمدن داعش شده باشد، حمله آمریکا در سال 2003 به عراق بوده است. به گزارش «ایسنا» به نقل از پایگاه اینترنتی نیویورکر، او در مورد روند صلح در سوریه نیز گفت: «هدف ما در اینجا تسریع روند اتحاد ملی و آشتی بین سوری‌هایی است که علاقه‌مند به یافتن راه‌حل صلح‌آمیز هستند، نه کسانی که مصمم به نابودی سوریه با عقیده منحرف هستند. این دستور کار است.»

او درباره نقش بشار اسد در سوریه طی 6 ماه آینده، با بیان اینکه تصمیم در این رابطه بر عهده ایران نیست، افزود: «نباید درباره نقش هیچ‌کس دیگری نیز تصمیم گرفته شود.» ظریف بر تداوم روند صلح و حصول آتش‌بس تاکید کرد و گفت البته هیچ آتش‌بسی با داعش، جبهه النصره و القاعده صورت نخواهد گرفت؛ بنابراین دو مسیر جداگانه وجود دارد. خبرنگار نیویورکر در سوالی به تغییر لحن جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا درباره ماندن اسد در قدرت اشاره کرد و ظریف نیز در این‌باره گفت: «من مطمئنا فکر می‌کنم لحن واقع‌گرایانه‌تر را از اروپا و به‌طور کلی غرب و گاهی اوقات از آمریکا شاهد هستیم. البته اظهارنظراتی که از واشنگتن بیرون می‌آید با نوساناتی همراه بوده است. آخرین اظهارنظرها امیدوار‌کننده است. البته ما معتقدیم هرگز وظیفه ایران،آمریکا، روسیه یا هر‌کس دیگری نیست تا درباره نقش رئیس‌جمهوری اسد تصمیم‌گیری کنند.» وزیر خارجه درباره آمادگی اسد جهت کناره‌گیری برای تسریع صلح نیز گفت: «من فکر می‌کنم اسد آماده خواهد بود نتیجه گفت‌وگوهای داخل سوریه و تصمیم مردم سوریه را هرچه که باشد بپذیرد اما افرادی هستند که تلاش می‌کنند درباره نتیجه مذاکرات حتی قبل از توافق برای شروع مذاکرات تصمیم گیرند و نتیجه را تعیین کنند.» او در این رابطه که آیا ایران به اسد وفادار است یا خیر نیز توضیح داد: «تهران معتقد است وظیفه ما یا هرکس دیگری نیست درباره آینده شخصیت‌ها در کشورهای دیگر تصمیم بگیرند.»


او درباره دیدگاه مسکو و تهران درباره مسائل مربوط به سوریه نیز گفت: «هیچ‌کس درباره سوریه مشابه فکر نمی‌کند اما ما در این دیدگاه روسیه شریک هستیم که آینده شخصیت‌ها در سوریه را مردم سوریه تعیین خواهند کرد و این کار مردم خارج از سوریه نیست.» در ادامه این گفت‌‌و‌گو خبرنگار به نقش آشکار ایران در سوریه اشاره کرد و گفت براساس آخرین محاسبه‌ای که داشته، هشت ژنرال در یک سال و نیم گذشته در سوریه شهید شده‌اند که ظریف در این رابطه توضیح داد: «این نشان می‌دهد که ما در مبارزه با داعش جدی هستیم. ما داعش و افراطی‌گری را تهدیدی برای همه در منطقه می‌دانیم. موضع ما این است که به دولت‌های مشروع در منطقه که نمایندگی در سازمان ملل متحد دارند، کمک کنیم. ما به درخواست دولت عراق از طریق مشاوران خود کمک می‌کنیم، ما به درخواست دولت سوریه با مشاوران خود برای جنگ با افراطی‌گری کمک می‌کنیم، بنابراین این کار هم قانونی و هم مشروع است.»


خبرنگار نیویورکر در این مصاحبه گفت که بیشتر این مشاوران در حال کمک به سوری‌ها برای مبارزه با مخالفان هستند و دولت سوریه واقعا چندان در حال جنگ با داعش نیست که ظریف این موضوع را رد کرد و گفت اگر دولت سوریه در حال جنگ با داعش نیست پس چه کسی است که خبرنگار گفت «مجموعه‌ای از گروه‌های شورشی در حال این کار هستند.» ظریف اما این صحبت را یک شوخی توصیف کرد و گفت: «آمریکا می‌خواست گروه‌های شورشی تحت آموزش خود را به سوریه بفرستد تا با داعش بجنگند. از 2500 شورشی که آنها آموزش داده بودند، فقط 70 نفر از آنها پذیرفتند به سوریه بروند و با داعش بجنگند. بقیه آنها خواستند به سوریه بروند تا با دولت بجنگند. بنابراین شما باید بیدار شوید و واقعیت را ببینید. گروه‌های شورشی حتی یک گلوله علیه داعش شلیک نکرده‌اند.»


دو هفته زمان برای فعالیت‌های باقیمانده ایران

در ادامه این مصاحبه به بحث روند اجرایی شدن برجام و اقداماتی که باید از سوی ایران صورت بگیرد، پرداخته شد و ظریف توضیح داد که ایران در حال برچیدن چیزی نیست بلکه در حال برداشتن برخی سانتریفیوژها و بازسازی رآکتور اراک و نوسازی آن هست. به گفته وزیر امور خارجه فعالیت‌های باقیمانده‌ای که نیاز است ایران انجام دهد، چند روز بیشتر زمان نمی‌برد یعنی کمتر از دو هفته زمان می‌برد. ظریف در پاسخ به این سوال که آیا روز مشخصی برای اجرای برجام وجود دارد، گفت: «هنوز نیاز است برخی از مسائل سیاسی را حل کنیم. طرف مقابل الزاماتی دارد که ما قبل از اینکه مرحله نهایی برای اجرا را شروع کنیم باید مطمئن شویم این الزامات اجرا شده است. زمانی که این کار نهایی شود، اقدامات عملی که نیاز است از طرف خود اجرا کنیم، شروع خواهد شد، بنابراین من نمی‌گویم از امروز تا دو هفته دیگر بلکه می‌گویم دو هفته از زمانی که همه مشکلات حل شوند.»


چالش‌های باقیمانده

چالش‌های باقیمانده برای اجرا از دیگر موضوعاتی بود که در این مصاحبه مورد‌توجه قرار گرفت. در این رابطه ظریف، مهم‌ترین چالش باقی‌مانده را این ذهنیت در واشنگتن دانست که تحریم‌ها یک سرمایه هستند و برخی حتی می‌خواهند بهانه‌ای برای حفظ آنها بیابند یا بهانه‌ای برای به‌کارگیری مجدد آن پیدا کنند، وی گفت: «من نمی‌دانم که آیا این افراد به سابقه این تحریم‌ها که نتیجه آن دقیقا برخلاف آنچه که می‌خواستند شد، نگاه می‌کنند.»


آزمایش موشکی، دفاع مشروع ما است

رئیس دستگاه دیپلماسی در این مصاحبه به نامه سناتورها که به آزمایش موشکی ایران در دهم اکتبر پرداخته اشاره کرد و گفت: «این دفاع مشروع ما است. اینها موشک‌هایی نیستند که برای قابلیت حمل کلاهک‌های هسته‌ای طراحی شده باشند و بنابراین این حق ما برای دفاع از خود است.» در ادامه این گفت‌و‌گو خبرنگار گفت پس احتمال توافق درباره موشک‌ها وجود نخواهد داشت که ظریف گفت: « نه. چرا باید چنین باشد؟ متحدان شما در حال هزینه ده‌ها میلیارد دلاری برای خرید تسلیحاتی هستند که در این منطقه نیازی به آن ندارند. جنگ‌افزار نظامی ایران کمتر از کسری از هریک از این کشورها در منطقه است.» خبرنگار سپس درباره مسائل داخل ایران پرسید«انتخابات شما قرار است برگزار شود. شما فکر می‌کنید موفقیت دیپلماسی دولت روحانی و لغو تحریم‌ها تا چه اندازه می‌تواند بر این این روند سیاسی تاثیر گذارد؟» که ظریف در پاسخ گفت: «مطمئنا بر این روند سیاسی در ایران تاثیر می‌گذارد اما ما نامزد انتخابات نیستیم. دو سال تا انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده است.» در عین حال خبرنگار نیویورکر به ادعاهای کریس کریستی، فرماندار نیوجرسی که کنترل ایران و داعش را همزمان مهم خوانده اشاره کرد و ظریف در پاسخ گفت: «اگر چیزی موجب به‌وجود آمدن داعش شده باشد، حمله آمریکا در سال ۲۰۰۳ به عراق بود.»