ریاست‌جمهوری احتمالی «دونالد ترامپ» و آینده روابط ایران و آمریکا

با توجه به مواضعی که دونالد ترامپ، نامزد جنجالی حزب جمهوری‌خواه درباره موضوعات مختلف از جمله موضوع مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ اتخاذ کرده، می‌توان پیش‌بینی کرد در صورت پیروزی این فرد در انتخابات آتی ریاست جمهوری آمریکا، واشنگتن فشارهای خود را بر ایران افزایش دهد.


به هر حال ترامپ یک جمهوری‌خواه محافظه‌کار قلمداد می‌شود و در فضای فکری محافظه‌کاری آمریکا قدم برخواهد داشت. با این حال توجه به این نکته ضروری است که ترامپ از معدود نامزدهای جمهوری‌خواه ریاست جمهوری انتخابات سال آینده آمریکاست که به صراحت عنوان کرده است در صورت پیروزی سند برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) را پاره نخواهد کرد. در شرایطی که اغلب دیگر نامزدها مانند جب بوش، مارک روبیو و تد کروز وعده داده‌اند که در همان روز نخست استقرار در کاخ سفید، توافق با ایران را باطل اعلام می‌کنند. فارغ از اینکه اصولا چنین اقدامی امکان‌پذیر باشد یا خیر، نشان‌دهنده نوعی واقع‌گرایی در تفکرات شخصی است که اتفاقا برخلاف دیگر نامزدها تاکنون فاقد سمت‌های اجرایی و قانون‌گذاری بوده است. از این‌رو می‌توان انتظار داشت با پیروزی دونالد ترامپ، محافظه‌کاری عملگرایانه در روابط ایران و آمریکا شکل بگیرد. با توجه به اینکه ترامپ اعلام کرده است که در صورت پیروزی، روابط واشنگتن و مسکو را بهبود خواهد بخشید و سیاست نگاه به درون را برای حل مشکلات داخلی آمریکا دنبال خواهد کرد. شاید بتوان گفت که تنش‌ها در روابط یک رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه با جمهوری اسلامی ایران به حد دوران حاکمیت جناح محافظه‌کاران نوین حزب جمهوری‌خواه یعنی دوران ۸ ساله ریاست جمهوری جورج دبلیو بوش بازنگردد. البته مشروط به ثبات دیگر شرایط و اینکه بازیگران ثالث نظیر رژیم صهیونیستی، کشورهای عربی یا حتی روسیه، چین و اروپا موجب وخیم‌تر شدن روابط میان آمریکا و جمهوری اسلامی ایران نشوند. نکته پایانی اینکه عموما نمی‌توان بر اساس وعده‌ های انتخاباتی نامزدها قضاوتی نسبت به عملکرد دولت‌ها در آمریکا داشت زیرا در بسیاری از موضوعات، سیستم در آمریکا تصمیم‌گیری می‌کند و بارها دیده شده است که روسای جمهور در عمل به وعده‌های انتخاباتی خود یا ناتوان هستند یا بی‌اراده.

امیرعلی ابوالفتح
کارشناس مسائل آمریکا