روایت ظریف از نشست وین ۲
به گزارش «ایرنا» محمدجواد ظریف در جمع خبرنگاران با اشاره به اینکه دستورات مقام معظم رهبری مبنای بسیاری از بحث‌هایی بود که در این دو روز صورت گرفته است، افزود: «درباره تسریع اجرای تعهدات طرف مقابل، بحث‌های متعددی با 1+5 به‌ویژه آمریکایی‌ها داشتیم و ما می‌خواستیم اطمینان حاصل کنیم از اینکه این تعهدات در زمینه‌های مختلف برجام انجام می‌شود.»
ظریف ادامه داد: «یکی از موضوعات مساله اراک است، در این زمینه بحث مفصلی کردیم از جمله در مورد تعهدات طرف مقابل برای بازسازی اراک که پیشرفت خوبی داشتیم.» او اضافه کرد: «درباره اقدامات آمریکایی‌ها که باید انجام دهند و برای ارائه تضمین به شرکای تجاری ما برای اینکه مانع تجارت با ایران نشوند، گفتوگو شده است و در این زمینه‌ها توافق‌های خوبی صورت گرفت و قرار شد روی آن بیشتر کار شود.» وزیر خارجه گفت: «امیدواریم جلساتی که پنج‌شنبه و جمعه داشتیم به روند اجرایی شدن برجام کمک کند.»
مذاکرات با محوریت شروط رهبری
همزمان، دیگر عضو تیم هسته‌ای ایران پیرامون گفت‌وگوهای هسته‌ای در جریان نشست وین توضیحاتی ارائه کرد. سیدعباس عراقچی در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران، در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا در مذاکرات روز جمعه در وین که پیرامون برجام و مساله هسته‌ای نیز گفتوگو شد، آیا با طرف آمریکایی در مورد شروط رهبری انقلاب هم صحبت کردید، گفت: «شروط و تکالیف مقام معظم رهبری لازمه اجرایی شدن برجام هستند و در تمامی مذاکرات که در این خصوص برگزار می‌شود، محور بحث‌ها است.»
دیدگاه‌های معتدل‌تر در بیانیه
ظریف در ادامه درباره سوریه ابراز کرد: «نشست روز جمعه طولانی بود و در آن بحث‌های بسیار جدی و صریحی صورت گرفت و همچنین تلاش‌هایی از سوی برخی از شرکت‌کنندگان در زمینه تصمیم‌گیری درباره بشار اسد انجام شد.» وزیر امور خارجه درباره نکاتی که از طرف جمهوری اسلامی ایران بیان شد، گفت: «ما چند نکته را در این جلسه تصریح کردیم که خیلی از آنها در بیانیه نهایی آماده است که یکی از آنها این بود که تصمیم‌گیرنده اصلی سوریه، مردم این کشور هستند و ما طرف موضوع سوریه نیستیم.»
او ادامه داد: «ما کسانی هستیم که دور هم جمع شدیم تا در تسریع دستیابی راه‌حل بحران سیاسی در سوریه کمک کنیم و یادآوری کنیم که طرف دعوای سوریه مردم سوریه هستند.» ظریف ادامه داد: «نکته دوم این است که ما تاکید کردیم با تروریسم مبارزه شود و همچنین آینده سوریه باید توسط مردم سوریه تعیین شود و ما برای اینکه مسوولی برای سوریه تعیین کنیم به این نشست نیامدیم.» وزیر خارجه درخصوص اختلاف‌نظر‌هایی که در این نشست وجود داشت،گفت: «البته اختلاف نظر وجود دارد اما گروهی در این نشست از همان اول مبنای کار سیاسی خود را بر کنار رفتن آقای اسد گذاشتند و ما هم از همان اول گفتیم که این تصمیمی است که خود مردم سوریه باید بگیرند.»
ظریف در ارتباط با صدور بیانیه نهایی بعد از پایان نشست سوریه نیز گفت: «دیدگاه‌های افراطی در بیانیه دیده نمی‌شود، بلکه این بیانیه دیدگاه‌های معتدل‌تری را در خود دارد؛ البته در برخی از موارد نکات مهمی آمده است از جمله اینکه هر راه‌حل سیاسی درباره سوریه باید توسط مردم و گروه‌های سوری باشد و نهایتا مردم سوریه هستند که درباره آینده تصمیم می‌گیرند.»
دومین نشست بین‌المللی درباره سوریه روز جمعه با حضور ۱۶ وزیر خارجه و دو نهاد بین‌المللی پیرامون حل بحران سوریه در هتل امپریال شهر وین برگزار شد که پس از هفت ساعت مذاکره فشرده طرفین توانستند به یک بیانیه 9 ماده‌ای درخصوص راه‌های خروج از بحران برسند و گفتوگوها را در دو هفته آینده مجددا از سر بگیرند.
در این نشست وزیران خارجه، ایران، لبنان، عراق، روسیه، آمریکا، فرانسه، انگلیس، آلمان، قطر، امارات متحده عربی، عربستان، اردن، عمان، ترکیه، مصر، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، قائم مقام وزیر خارجه چین و نماینده سازمان ملل در امور سوریه شرکت داشتند. این برای اولین بار بود که از ایران برای شرکت در مذاکرات مربوط به سوریه طی چهار سال گذشته دعوت شده بود از این‌رو انتظار می‌رفت که این نشست نتایج متفاوتی از نتایج مذاکرات قبلی داشته باشد.
برکناری اسد مطرح نیست
همزمان با اظهارات ظریف درخصوص تحولات سوریه، معاون عربی-آفریقای وزارت امور خارجه گفت: همان‌گونه که در بیانیه ۹ بندی نشست صلح وین تاکید شده تصمیمی برای برکناری بشار اسد رئیس‌جمهوری سوریه در زمان‌بندی مشخص وجود ندارد.» حسین امیرعبداللهیان که همراه هیات ایرانی در نشست صلح وین حضور داشته است عصر جمعه درجمع خبرنگاران افزود: «نخستین مشکلی که در این نشست وجود داشت فاصله زیاد بین دیدگاه‌های طرفین بود.»
او با اشاره به اینکه برخی در این نشست شرکت کرده بودند تا در بیانیه‌ای اعلام کنند که طی جدول زمان‌بندی شده بشار اسد رئیس‌جمهوری سوریه چه زمانی از قدرت کناره‌گیری کند، تاکید کرد: «بعضی‌ها نیز به دنبال این بودند که با استفاده از فرصت این جلسه، دیدگاه‌های سیاسی خود را درموضوعات مختلف منطقه به‌ویژه موضوع سوریه پیش ببرند.»
امیرعبداللهیان تاکید کرد: «اما برای جمهوری اسلامی ایران مهم بود که راهبرد خود را در چنین فضای متضادی درجلسه پیش ببرد.» معاون عربی آفریقای وزارت خارجه با بیان اینکه کار وزیر امور خارجه کشورمان نیز در این نشست بسیار دشوار بود، افزود: «فضای غالب در جلسه سمت و سویی را داشت که ممکن بود با نگاه‌ها و سیاست‌های ایران، روسیه و برخی کشورها در تعارض باشد.»
حسین امیرعبداللهیان با بیان اینکه یکی از دلایل طولانی شدن نشست، چالش‌های موجود و تفاوت دیدگاه‌ها بود، گفت: «در پایان بیانیه‌ای ۹ بندی مورد توافق شرکت‌کنندگان در نشست صلح وین قرارگرفت و درهمه بندهای این بیانیه، جمهوری اسلامی ایران تلاش کرد دیدگاه‌های موردنظر خود را مطرح کند؛ البته برخی شرکت‌کنندگان دیدگاه‌های سازنده‌ای نداشتند و حتی در اصلاح بیانیه نیز این امر دیده می‌شد.»
معاون عربی آفریقایی وزارت امور خارجه افزود: «ظریف تلاش کرد چارچوب اصلی سیاست ایران در موضوع سوریه در خروجی بیانیه گنجانده شود و نکات مهمی که در این بیانیه آمده در مسائل اصولی همچون حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی و وحدت ملی سوریه تاکید و تصریح شده است.»
به گفته امیرعبداللهیان، در این بیانیه همچنین یادآوری شده که هیچ‌کسی دنبال تجزیه کشور سوریه نیست. او ادامه داد: «نکته دوم درباره سرنوشت بشار اسد بود و در طرح‌های پیشنهادی که از سوی آمریکا مطرح می‌شد جدول زمان‌بندی برای پروسه انتقال قدرت، پیش‌بینی شده بود که با تلاش وزیر خارجه ایران در این جلسه قرار بر این شد که این جدول زمان‌بندی دربیانیه پایانی وجود نداشته باشد و درنهایت تصویب شد که یکی از بندهای بیانیه این باشد که مردم سوریه نسبت به سرنوشت خود تصمیم بگیرند.»
معاون عربی آفریقایی وزارت امور خارجه توضیح داد: «موضوعی که کمترین چالش را در نشست یاد شده داشت مبارزه با تروریسم بود اما چالش بر سر این بود که از نگاه طرف‌های مختلف، گروه‌های شناخته شده در سوریه چه طرف‌هایی هستند. برخی روسیه را متهم می‌کردند که گروه‌هایی به جز داعش و جبهه النصره را در سوریه هدف قرار می‌دهد.» او ادامه داد: «در نشست صلح وین تصریح شد که با پیشنهاد ایران و با تصحیح برخی بندها، هرگونه پروسه سیاسی و آتش‌بس در سوریه در چارچوب تلاش‌های سازمان ملل و با کمک و نظارت این سازمان بین‌المللی انجام شود و درعین حال در این مورد که برای ادامه چنین جلساتی گروه‌های کوچک‌تری تشکیل یا به همین نحو جلسات برگزار شود، توافقاتی نیز حاصل می‌شود.»
امیر عبداللهیان درباره جلسه بعدی صلح سوریه در وین ابراز کرد: «قرار شده جلسه بعدی در وین باشد اما جزئیات این جلسه هنوز مشخص نیست. مقرر است نماینده سازمان ملل با توجه به نحوه پیگیری روند سیاسی و بیانیه اعلام شده، با کشورها در تماس و مشورت باشد.» او همچنین تاکید کرد: «جلسه سختی داشتیم و پیچیدگی‌های فراوانی داشت و این جلسه برای شروع گفت‌وگوی چندجانبه، خوب و سازنده می‌تواند گام نخست باشد اما با توجه به اینکه برخی در این جلسه ایده‌هایی دنبال می‌کردند که سازنده نبود، در ادامه فکر می‌کنم با سختی‌های بیشتری در نشست صلح سوریه همراه خواهیم بود.» معاون عربی- آفریقای وزارت خارجه تاکید کرد: «نفس اینکه همه بر ضرورت پیگیری راهکار سیاسی، ادامه گفتوگوها، مبارزه با تروریسم و اینکه مردم سوریه بتوانند نسبت به آینده کشورشان تصمیم بگیرند و سازمان ملل نقش محوری و اساسی ایفا کند اتفاق خوبی است و از این منظر تصور می‌کنیم جلسه موفقی بود و می‌توانم بگویم که با برخی کشورها مواضعی مشترک داشتیم، اما جمهوری اسلامی ایران با مواضعی منحصر به فرد توانست با گفت‌وگوی‌های محمدجواد ظریف یک مسیر مطمئن برای این گفتوگوها پایه‌ریزی کند.»
هماهنگی‌ها قبل از سفر ظریف
از سوی دیگر رئیس مجلس شورای اسلامی گفت ایران در مورد حل بحران سوریه معتقد است تصمیم‌گیری باید با مردم سوریه باشد و از بیرون نمی‌توان در مورد رفت‌وآمد در این کشور بحث کرد. به گزارش «ایسنا»، علی لاریجانی در جمع خبرنگاران افزود: «مهم‌تر از همه این است که موضوع تروریسم حل شود، زیرا تروریست‌ها هر حکومت مستقری را از بین می‌برند؛ بنابراین هیچ راه‌حل سیاسی در درون بحران تروریستی قابل دوام نیست.» رئیس مجلس درخصوص موضوع سوریه و حضور وزیر خارجه ایران در اجلاس وین ادامه داد: «قبل از سفر وزیر خارجه برای شرکت در این نشست، بحث‌هایی در سطح کلان کشور و شورای عالی امنیت ملی انجام شد و مهم این است که ایران همیشه مدافع این امر بوده تا موضوع سوریه با راه‌حل سیاسی حل شود.»
او در پاسخ به این سوال که راه‌حل سیاسی ایران چیست، گفت: «روی این موضوع فکر شده است و محور آن نیز این است که اولا تصمیم‌گیری با مردم سوریه باشد و از بیرون نمی‌توان در مورد رفت و آمد در این کشور بحث کرد؛ نکته دوم این است که به چارچوب و قواعد بین‌المللی برای مساله سوریه مقید باشیم و تحمیلی به سوریه نشود.»
مجادله وزرای خارجه ایران و عربستان
موضوع برگزاری مذاکرات حل‌وفصل بحران سوریه میان بازیگران مهم بین‌المللی در وین، به اصلی‌ترین بحث محافل مختلف رسانه‌ای و تحلیلی تبدیل شده است. در این میان، اخباری از حواشی نشست روز جمعه منتشر شد که مباحثات شدید وزرای خارجه ایران و عربستان سعودی، بخشی از آنها است. به گزارش «تابناک»، روزنامه آمریکایی «نیویورک‌تایمز» در بخشی از گزارش خود از مذاکرات روز گذشته وین درباره سوریه، می‌نویسد: «داغ‌ترین مباحثات، میان محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران و عادل الجبیر، همتای سعودی وی در گرفت.»
یک مقام آمریکایی می‌گوید: بخش اعظمی از مذاکرات، به گله‌گذاری و ظریف و جبیر از یکدیگر گذشته است. به گفته این مقام، همین امر سبب شد جان کری، وزیر خارجه آمریکا تلاش کند آنها را به پذیرش اصول کلی یک توافق متقاعد سازد.
ایران و روسیه درباره خروج اسد توافق کنند
همزمان وزیر خارجه عربستان گفت که روسیه و ایران باید درباره زمان و شیوه خروج بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه از کشور به توافق برسند و خروج همه نیروهای خارجی از سوریه را بپذیرند. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری رویترز، عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان در گفتوگو با شبکه تلویزیونی اسکای‌نیوز عربی روز شنبه مدعی شد، گفت‌وگوهای وین که دو هفته آینده دوباره پیگیری خواهد شد، نشان خواهد داد که بشار اسد و حامیانش؛ ایران و روسیه چقدر در یافتن راه‌حل صلح‌آمیز برای این بحران جدی بوده‌اند.
او اضافه کرد: «در دو مورد ما با آنها (ایران و روسیه) اختلاف داریم یکی زمان و روش خروج اسد و دومین مورد زمان و شیوه عقب‌نشینی نیروهای خارجی به‌ویژه نیروهای ایرانی. این موارد، دو مساله اساسی هستند که بدون هر یک از اینها هیچ راه‌حلی نمی‌تواند وجود داشته باشد.»
ارسال نظر