هدیه۵۰ تنی برای مخالفان اسد
از وقتی روسیه گام در شامات نهاد تا مانع سقوط اسد شود، ائتلاف غرب به رهبری آمریکا هم از هیچ تلاشی برای زمینگیر کردن رقیب فروگذار نکرده است. در جدیدترین اقدام، ایالات‌متحده ۵۰ تن سلاح از آسمان برای شورشیان سوری که قصد براندازی اسد را دارند بر زمین ریخت.
از وقتی روسیه گام در شامات نهاد تا مانع سقوط اسد شود، ائتلاف غرب به رهبری آمریکا هم از هیچ تلاشی برای زمینگیر کردن رقیب فروگذار نکرده است. در جدیدترین اقدام، ایالات‌متحده 50 تن سلاح از آسمان برای شورشیان سوری که قصد براندازی اسد را دارند بر زمین ریخت. استدلال ایالات‌متحده این است که از آنجا که جنگنده‌های روسی مواضع شورشیانی را که مورد حمایت آمریکا هستند، هدف قرار داده‌اند، آمریکا نیز به ارسال سلاح و تجهیزات برای آنها می‌پردازد. سی‌ان‌ان در گزارشی با توجه به اتفاقاتی که در سوریه رخ می‌دهد و هر روزه بسیاری کشته می‌شوند و میلیون‌ها نفر نیز آواره شده‌اند به این صورت به ترسیم فضای سوریه می‌پردازد:
1 - ایالات‌متحده به شورشیان چند تُن سلاح می‌دهد
همین چند روز پیش ایالات‌متحده ۱۱۲ بسته سلاح که وزن آنها به ۵۰ تن می‌رسید از هوا به دست شورشیان مورد حمایت خود رساند. هواپیمای C۱۷ که با یک جنگنده اسکورت می‌شد این تجهیزات را که شامل اسلحه، نارنجک و سایر سلاح‌های کوچک می‌شد را به منطقه حسکه در شمال سوریه ریخت. در قاموس آمریکا این سلاح‌ها به دست «دوستان شورشی» رسید. بدیهی است که هر یک از طرفین می‌کوشد نیروهای تحت امر خود را مسلح کند. این اقدام جز مشتعل کردن بحران در سوریه کاری از پیش نخواهد برد. با چنین وضعی که سوریه به صحنه ائتلاف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی تبدیل شده و جنگ‌های نیابتی آغاز شده نباید انتظار داشت که وضعیت به سوی آرامش پیش رود.
۲ - آمریکا می‌کوشد شورشیان متزلزل را آموزش دهد
ایالات‌متحده 500 میلیون دلار صرف آموزش شبه‌نظامیان سوری کرد تا آنها را وارد جنگ با داعش کند. این اقدام به این دلیل انجام شد تا آمریکا نیروی زمینی وارد کارزار سوریه نکند اما این نیروها یکی پس از دیگری میدان را ترک کردند. این اقدام باعث شد بسیاری از مقام‌های ارشد نظامی و سیاسی در آمریکا «شکست کامل» طرح پنتاگون را اعلام کنند. علاوه بر این، کشورهای ترکیه، عربستان، قطر و امارات نیز هر یک به سهم خود در مسلح کردن گروه‌های شورشی می‌کوشند. چنین است که می‌توان سوریه را به «کشور گروه‌های شورشی» تشبیه کرد. وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد که برنامه آموزش شورشیان سوری را به حال تعلیق در خواهد آورد چرا که نتیجه مطلوب از آن حاصل نشد. سرهنگ پاتریک راید، سخنگوی «فرماندهی مرکزی» ارتش آمریکا، گفته است ائتلاف به رهبری آمریکا این ادوات را در روز یکشنبه در شمال سوریه، برای تجهیز نیروهای ضد«داعش» ارسال کرده است. به گزارش رویترز، تنها گروهی که توانسته علیه گروه داعش پیشروی‌ها و اقدامات موفقی انجام دهد و در عین حال متحدی برای غرب نیز به شمار می‌رود، گروه کردی «یگان‌های مدافع خلق» است. این گروه در شمال سوریه مستقر است و اخیرا با گروهی کوچک از شورشیان عرب سوری، ائتلافی را تشکیل داده است.
3 - حمایت نظامی روسیه از اسد
حمله هوایی روسیه علیه مواضع داعش و سایر گروه‌های شورشی باعث حیرت کشورهای جهان شد. کسی تصور نمی‌کرد که روسیه به‌صورت نظامی وارد تحولات سوریه شود. استدلال پوتین این است: «وظیفه ما حمایت از دولت مشروع اسد و برقراری ثبات در این کشور است تا براساس آن بتوان شرایط را برای مصالحه فراهم کرد... البته با ابزار نظامی.» با این حال، شورای امور خارجی اروپا ادعای روسیه مبنی بر هدف گرفتن مواضع داعش را نمی‌پذیرد چرا که این کشور علاوه بر داعش سایر گروه‌های شورشی که مورد حمایت غرب هستند را نیز هدف قرار می‌دهد. فدریکا موگرینی، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا می‌گوید حملات هوایی روسیه در حمایت از بشار اسد می‌تواند جنگ داخلی در این کشور را عمیق‌تر کند. آمریکا و گروهی از متحدان غربی آن می‌گویند بین ۸۰ تا ۹۰ درصد حملات روسیه به مواضعی غیر از داعش و القاعده انجام شده است. عربستان سعودی، از مهم‌ترین مخالفان اسد در خاورمیانه نیز هشدار داده است که حضور روسیه در کارزار سوریه می‌تواند بحران را تشدید کرده و بر شمار جنگجویان خارجی بیفزاید. این منبع سعودی در عین حال گفته است که ریاض به حمایت از مخالفان اسد ادامه خواهد داد.
۴ - اپوزیسیون چه می‌گوید؟
اپوزیسیون سوریه می‌گوید رژیم اسد جزواتی از آسمان در استان ادلب بر زمین ریخته که در آنها به ساکنان هشدار می‌دهد به سوی ایست و بازرسی‌های دولتی بروند چرا که مناطق آنها ویران خواهد شد. دیده‌بان سوری حقوق بشر در همین رابطه می‌گوید هر یک از شهروندانی که این کارت‌ها را در دست داشته باشند می‌توانند به مناطق امن دولتی رفته و غذا و دارو دریافت کنند. در این جزوه آمده است؛ «ضربات خردکننده‌ای به این منطقه وارد خواهد شد.» با این حال، تازه‌ترین گزارش‌ها حاکی است که پیشروی‌های اخیر ارتش و نیروهای وابسته به دولت مرکزی سوریه، در استان مرکزی «حما» ادامه داشته است. مرکز فرماندهی ارتش سوریه گفته آنها توانسته‌اند کنترل یک روستای دیگر را در حما به دست گیرند. به این ترتیب موقعیت نیروهای بشار اسد در اطراف بزرگراه حلب به دمشق تقویت می‌شود. این بزرگراه از نظر راهبردی اهمیت زیادی دارد. ارتش سوریه می‌گوید، در استان لاذقیه نیز دست به پیشروی‌هایی زده است.
تشدید نبردهای نیابتی
روسیه معتقد است انقلاب، جنگ و تغییر رژیم ثبات و دموکراسی را برای سوریه به ارمغان نمی‌آورد. روس‌ها معتقدند همان طور که غرب در همسایگی مسکو سعی داشت تا با دامن زدن به انقلاب‌های رنگین باعث تغییر رژیم در آن کشورها شود اکنون این استراتژی را در سوریه در پیش گرفته است. کرملین نشینان معتقدند آمریکا طی دو سال حضور نظامی در سوریه نتوانسته کاری از پیش ببرد. تحلیلگران می‌گویند آنچه اکنون در سوریه جریان دارد نبردهای نیابتی است که در سطوح مختلف جریان دارد. «براد استاپلتون»، محقق موسسه کاتو می‌گوید: «واقعیت این است که حتی با تسلیح مخالفان، بعید است آنها بتوانند در برابر روس‌ها عرض اندام کنند.» او می‌افزاید: «همچون دوران جنگ سرد، عرضه سلاح از سوی آمریکا و روسیه تنها بر آتش درگیری‌های دمیده و باعث مرگ و ویرانی‌های بیشتر خواهد شد.»
تشکیل اتحادیه جدید
«یگان‌های مدافع خلق» (YPG) تشکلی شبه‌نظامی متشکل از کردهای سوریه است که گفته می‌شود قوی‌ترین نیرو در شمال سوریه و متحد اصلی غرب در مبارزه علیه داعش به‌شمار می‌رود. این نیرو به تازگی اتحادی را با شماری از گروه‌های عرب و آرامی سوری مخالف رژیم اسد تشکیل داده که «نیروهای مسلح دموکراتیک سوریه» نام گرفته است. این تشکل که سه گروه «یگان‌های مدافع خلق»، «ارتش انقلابیون» و «شبه‌نظامیان آرامی» شاکله اصلی آن را تشکیل می‌دهند خود را، هم نیرویی علیه داعش معرفی می‌کند و هم قطبی در برابر سایر نیروهای افراطی اسلام‌گرای فعال در صحنه سوریه. با این حال، عفو بین‌الملل «یگان‌های مدافع خلق» را متهم کرده که در جریان تصرف روستاها هزاران نفر را آواره کرده و خانه‌های آنها را ویران ساخته‌اند. آنها ساکنان خانه‌ها را تهدید کرده‌اند که اگر خارج نشوند و خانه را تحویل ندهند از نیروی هوایی ائتلاف ضدداعش برای بمباران منطقه کمک خواهند خواست. عفو بین‌الملل می‌گوید که این رویکرد و اقدام مغایر قوانین بین‌المللی است. با این حال، ترکیه نگاهی منفی نسبت به این گروه و فعالیت آنها دارد. تحلیلگران معتقدند یکی از دلایل ورود ترکیه به جنگ علیه داعش فعال شدن کردهای سوری بود که آنکارا آنها را تهدیدی امنیتی علیه خود می‌دانست. ترکیه معتقد است کردها به دنبال تشکیل دولت در شمال سوریه هستند.
هشدار القاعده
جبهه النصره، زیرمجموعه القاعده، به‌عنوان یکی از طرف‌های ذی‌نفع در بحران سوریه مداخله روسیه را «کارزار صلیبیون جدید» با هدف نجات اسد توصیف کرده است. به گزارش نیویورک تایمز، «ابو محمد الگولانی» از شبه‌نظامیان و گروه‌های شورشی سوری خواست تا علیه صلیبیون جدید متحد شده و روستاهای محل اقامت علوی‌ها را ویران کنند. الگولانی از مسلمانان جمهوری‌های همسایه روسیه خواست تا در صورت هدف قرار دادن غیرنظامیان از سوی روس‌ها، آنها هم شهروندان روسیه را هدف حملات خود قرار دهند. پیام صورتی رهبر النصره دو هفته پس از آغاز حملات روسیه منتشر می‌شود.
چین: بازی جنگ سرد را خاتمه دهید
با توجه به جبهه‌بندی‌ها و ائتلاف‌هایی که در سوریه در حال شکل‌گیری است به نظر می‌رسد چینی‌ها هم به‌صورت غیرمستقیم و از طریق روزنامه‌های خود وارد کارزار سوریه شده‌اند. پیش‌تر اعلام شده بود که چین یک ناو جنگی خود را به نزدیکی مرزهای سوریه اعزام کرده است اما ظاهرا چینی‌ها ترجیح می‌دهند مواضع خود را از طریق روزنامه‌هایشان اعلام کنند و از حضور مستقیم نظامی خودداری کنند، اگرچه متحدان آنها اکنون حضوری عملی در صحنه سوریه دارند. بر همین اساس، روزنامه «People's Daily»، نشریه حزب کمونیست چین، روز سه‌شنبه در مقاله‌ای ضمن بیان انتقاد غیرمستقیم از آنچه «بازی جنگ سرد» آمریکا و روسیه در زمین سوریه نامیده، می‌گوید دوره چنین سیاستی به پایان رسیده است. به گزارش خبرگزاری رویترز به نقل از این روزنامه، هیچ کشوری نباید در مقابل «جنگ نیابتی» در سوریه بی‌تفاوت باشد و تلاش‌ها برای پیدا کردن راه‌حلی صلح‌آمیز برای بحران آن کشور، نباید کنار گذاشته شود. وتوی چین، در کنار وتوی روسیه، مانع از تصویب برخی قطعنامه‌ها در مورد سوریه شده که خود با انتقاد کشورهای غربی روبه‌رو بوده است.
ارسال نظر