رشد نیم ساله شاخص مصرف‌کننده رکورد ۷ ساله را شکست
تورم تک رقمی درمیانه پاییز؟
تغییر مسیر پس از دو ماه
آمار شاخص بهای مصرفی در شهریور سال جاری منتشر شد تا پرونده تورم در نیمه نخست سال ۹۴ بسته شود.
تغییر مسیر پس از دو ماه
آمار شاخص بهای مصرفی در شهریور سال جاری منتشر شد تا پرونده تورم در نیمه نخست سال 94 بسته شود. در شهریور ماه شاخص کالا و خدمات مصرف‌کننده به عدد 7/ 255 واحد رسید، این موضوع باعث شد که تورم ماهانه (رشد شاخص نسبت به ماه قبل) در شهریور ماه 6/ 0 درصد اعلام شود، حال آنکه در دو ماه گذشته تورم ماهانه منفی عنوان شده بود. تیر ماه، تورم ماهانه منفی 4/ 0 درصد و مرداد ماه منفی یک دهم بود که این «عقبگرد قیمتی» پس از 77 ماه رخ داده بود. با انتشار آمار جدید در شهریور ماه، هت‌تریک تورم منفی در تابستان سال جاری تکمیل نشد، اما تورم ماهانه مثبت نیز باعث نشد که مسیر نزولی تورم «نقطه به نقطه» و «متوسط» منحرف شود.
تورم نقطه به نقطه در کف 5 ساله
تورم نقطه به نقطه رشد شاخص بهای مصرف‌کننده را نسبت به مدت مشابه سال قبل می‌سنجد، بر این اساس تورم نقطه به نقطه در شهریور ماه سال جاری به ۷/ ۱۱ درصد رسیده که این رقم در مرداد ماه معادل ۶/ ۱۲ درصد ثبت شد و طی یک ماه ۹/ ۰ واحد درصد از سطح تورم نقطه به نقطه کاسته شده است. بررسی‌ها حاکی از آن است که تورم نقطه به نقطه از بیشترین مقدار خود در خرداد سال ۹۲ (معادل ۱/ ۴۵ درصد) ۴/ ۳۳ واحد درصد کاهش یافته است. با تداوم افت تورم نقطه به نقطه، رکورد جدیدی در این متغیر برجای ماند و با تورم ۷/ ۱۱ درصدی در شهریور ماه سال جاری، کمترین میزان در ۵ سال گذشته ثبت شد.
با نزول تورم به کانال یازده درصدی، تورم نقطه به نقطه یک گام دیگر به تورم تک رقمی نزدیک شد.بررسی‌ها حاکی از آن است که اگر تورم ماهانه مهر معادل منفی 3/ 0 درصد شود، تورم نقطه به نقطه مهر ماه تک رقمی خواهد شد که البته احتمال وقوع تورم ماهانه منفی در مهر ماه کم است. سناریوی دیگر می‌تواند حصول تورم نقطه به نقطه تک رقمی در آبان ماه باشد که این مورد از گزینه نخست محتمل‌تر خواهد بود. بر این اساس اگر تورم ماهانه در مهر ماه و آبان ماه معادل شهریور ماه (6/ 0 درصد) باشد، تورم نقطه به نقطه در دومین ماه پاییز به زیر 10 درصد نزول خواهد کرد.
سومین آمار مهم در تورم، تغییرات ۱۲ ماهه یا متوسط شاخص بهای مصرف‌کننده است. هنگامی که مسوولان و سیاست‌گذاران از تورم صحبت می‌کنند، معمولا از تورم متوسط استفاده می‌شود. بر اساس آمارها تورم متوسط در شهریور ماه به ۱/ ۱۵ درصد رسیده که این مقدار در مرداد ماه معادل ۴/ ۱۵ درصد ثبت شده بود. تورم متوسط شهریور ماه سال جاری از خرداد سال ۹۰ کمترین مقدار بوده است. مسوولان بانک مرکزی در ابتدای سال جاری، هدفگذاری تورمی سال ۹۴ را ۱۳ تا ۱۴ درصد اعلام کردند، اما برخی کارشناسان معتقدند با تداوم روند موجود، امکان حصول تورم ۱۲درصدی در پایان سال جاری نیز وجود دارد.
کمترین تورم، در ۱۳ نیم فصل متوالی
با انتشار میزان شاخص بهای مصرف‌کننده در شهریور ماه سال جاری، می‌توان تغییرات شاخص مذکور را در نیمسال نخست سال جاری محاسبه کرد. بر این اساس، در 6 ماه نخست سال جاری شاخص بهای مصرف‌کننده معادل 1/ 4درصد رشد کرده است. این میزان، در 13 نیمسال متوالی (به جز نیمسال جاری) کمترین مقدار بوده است.
مطابق آمارها رشد شاخص بهای مصرف‌کننده برای نیمسال نخست سال ۹۲ معادل ۳/ ۱۳ درصد و در نیمسال نخست سال ۹۳ معادل ۳/ ۸ درصد بوده است. همچنین در نیمسال دوم سال گذشته نیز رشد شاخص بهای مصرف‌کننده معادل ۳/ ۷ درصد بوده است. بر این اساس آخرین بار در نیمسال دوم سال ۸۷ میزان رشد شاخص بهای مصرف‌کننده با ثبت رقم ۳/ ۳ درصد کمتر از این رقم بوده است.
عوامل موثر در کاهش تورم
مجموع آمارهای منتشر شده نشان می‌دهد در نیمسال نخست، روند تورمی در مسیر کاهشی بوده است. کارشناسان دلایل مختلفی را برای توجیه این روند ارائه می‌کنند. یکی از مهم‌ترین عوامل در کاهش تورم، ثبات نرخ ارز اسمی است. در حال حاضر با وجود تورم بالا، میزان افزایش نرخ ارز طی یک سال گذشته به میزان تورم افزایش نیافته و در نتیجه نرخ ارز واقعی کاهش یافته است. بنابراین به دلیل همبستگی بالای تورم کالایی با نرخ ارز، این روند باعث نزول تورم در ماه‌های اخیر شده است. همچنین به‌زعم کارشناسان کاهش تورم کالاهای وارداتی (کاهش قیمت‌های جهانی و کاهش نرخ ارز واقعی) باعث شده که حرکت افزایشی شاخص بهای مصرف‌کننده نیز کند شود. از سوی دیگر، عوامل موثر بر سیاست‌های طرف تقاضا نیز بر روند کاهش تورم اثر داشته است. به نظر می‌رسد، در سمت مصرف‌کننده خوش‌بینی‌ها به کاهش قیمت تمام شده کالاهای مصرفی ادامه دارد و این موضوع باعث شده خریداران تقاضای خود را به تعویق بیندازند. با کاهش تقاضا، بازار با اضافه عرضه (Oversupply) روبه‌رو بوده است و بخش قابل توجهی از بنگاه‌های بزرگ تولیدی با انباشت کالا در انبارها روبه‌رو هستند. این عامل، علاوه بر تورم می‌تواند بر تولید ناخالص داخلی نیز اثر منفی بر جای گذارد.
اما عامل بعدی را می‌توان در سیاست پولی جست‌وجو کرد. برخی از کارشناسان معتقدند اثرات تغییرات در پایه پولی معمولا با یک وقفه 6 ماهه در تورم مصرف‌کننده منعکس می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد در پایان سال 93، رشد سالانه پایه پولی به سطح 6/ 10 درصد رسیده بود و نسبت به سال قبل از آن در سطح پایینی قرار داشت، این موضوع باعث شد که در نیمسال نخست به خصوص در فصل تابستان فشار تورمی از ناحیه پایه پولی کم‌اثر باشد. البته در بهار سال جاری رشد پایه پولی کمی افزایش یافته که این روند می‌تواند تورم پاییز را تحت تاثیر قرار دهد. علاوه بر موارد بالا، «تغییر در انتظارات تورمی پس از حصول برجام» و «کاهش قیمت جهانی نفت و اثر آن در افت هزینه‌های حمل‌ونقل» را نیز می‌توان از جمله عوامل کاهش تورم در نیمسال نخست نام برد.
انجماد تورم کالایی در آخر تابستان
گزارش شاخص بهای مصرف‌کننده از ۱۲ گروه اصلی تشکیل شده است که در مجموع این گروه‌ها جزو دو گروه کالایی و خدماتی تقسیم‌بندی می‌شوند. بررسی‌ها نشان می‌دهد در شهریور ماه تورم بخش خدمات نسبت به کالا بیشتر بوده است.
در تورم ماهانه تورم بخش کالا معادل صفر درصد گزارش شده اما تورم ماهانه بخش خدمات 3/ 1 درصد بوده است. همچنین تورم نقطه به نقطه بخش کالا نیز به 9/ 8 درصد رسیده، حال آنکه تورم نقطه به نقطه بخش خدمت معادل 7/ 15 درصد گزارش شده است. این موضوع نشان می‌دهد میان تورم کالایی و خدماتی شکاف قابل توجهی وجود دارد. در گروه‌های اصلی گروه «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها» با ثبت 5/ 1 درصد بیشترین تورم ماهانه را به نام خود ثبت کرده است، اما گروه بهداشت و درمان با تورم نقطه به نقطه 3/ 23 درصد بیشترین میزان تورم نقطه به نقطه در بین گروه‌ها بوده است.
همچنین تورم ماهانه گروه خوراکی مانند دو ماه قبل زیر صفر بوده و به منفی ۲/ ۰ درصد رسیده است که البته این رقم به دلیل نوسان فصلی است.
ارسال نظر