گروه دیپلماسی:‌ دوئل نفسگیر جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها بر سر برنامه هسته‌ای ایران به واپسین ساعات خود نزدیک می‌شود و این در شرایطی است که تاکنون جمهوری‌خواهان نتوانسته‌اند در این زمینه توفیقی به دست آورند. بامداد روز گذشته دومین تلاش جمهوری‌خواهان سنا برای رد توافق ایران نیز ناکام ماند و این رای‌گیری با ۵۶ رای موافق در برابر ۴۲ رای مخالف به پایان رسید.


برای تصویب طرح توافق هسته‌ای با ایران، دست‌کم ۶۰ سناتور باید با آن موافقت کنند. 42 نماینده دموکرات و مستقل سنا مجددا با استفاده از تاکتیک فیلی باستر (اطاله کلام)‌ توانستند مانع از رای‌گیری‌ درخصوص برجام شوند؛ اما جمهوری‌خواهان همچنان به تلاش‌هایشان ادامه می‌دهند و امید دارند که در آخرین لحظات گشایشی حاصل شود. در این خصوص آنها طرحی را ارائه داده‌اند که بر اساس آن لغو تحریم‌های ایران توسط باراک اوباما را مشروط به «به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی از سوی ایران و آزادی اتباع آمریکایی» کرده‌اند. پس از تلاش نافرجام برای رای‌گیری پنج‌شنبه هفته گذشته، سناتور جمهوری‌خواه میچ‌مک‌کانل (رهبر اکثریت سنا) با اظهار تاسف از کارشکنی دموکرات‌ها قول داده بود تا این هفته دوباره برای رای‌گیری تلاش کند؛ اما این طرح باز هم نتوانست ۶۰ رای لازم را برای پیش رفتن در سنا به دست آورد. جمهوری خواهان برای ثبت امتیازات سیاسی خواستار رای‌گیری در این مورد هستند و معتقدند نظرسنجی‌ها حاکی از مخالفت بسیاری از آمریکایی‌ها با توافق اتمی وین است. موافقان توافق در سنا که ۴۲ نفر هستند - با توجه به شمار خود که فراتر از ۴۰ نفر است - می‌توانند عملا با اطاله کلام رای‌گیری در مورد قطعنامه مخالفان را منتفی کنند؛ به این روش فیلی باستر می‌گویند. هفته گذشته نیز نمایندگان دموکرات سنا با استفاده از همین روش مانع از رای‌گیری در مورد قطعنامه مخالفت با توافق جامع هسته‌ای ایران شدند. باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا این ناکامی جمهوری‌خواهان را پیروزی دیپلماسی، منافع ملی آمریکا و امنیت جهان توصیف کرد.


شروط جدید جمهوری‌خواهان

اما از قرار معلوم جمهوری‌خواهان هنوز قصد ندارند از تلاش برای با اطاله کلام رد توافق دست بردارند. سناتور میچ مک‌کانل، رهبر اکثریت جمهوری‌خواه سنا، پس از دومین رای‌گیری اعلام کرد که روز پنج‌شنبه ۱۷ سپتامبر/ ۲۶ شهریور (امروز) بار دیگر رای‌گیری خواهد شد. به گزارش «ایرنا» به نقل از آسوشیتدپرس موضوع رای‌گیری روز پنج‌شنبه جلوگیری از لغو تحریم‌های ایران از سوی باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا است و جمهوری خواهان، لغو تحریم‌ها را مشروط به «به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی از سوی ایران و آزادی اتباع آمریکایی» کرده‌اند. باوجود شکست جمهوری خواهان میچ مک کانل وعده داده است که در هر صورت این مناظره ادامه خواهد یافت. مک‌کانل ادامه داد: «اکثریت قاطعی از نمایندگان هر دو حزب در مجلس نمایندگان توافق اتمی با ایران را رد کرده‌اند. اکثریت قاطعی از نمایندگان دو حزب در مجلس سنا هم توافق را رد خواهد کرد، به شرط آنکه سناتورهای دموکرات از سد کردن راه مردم آمریکا برای تصمیم‌گیری نهایی درباره یکی از سرنوشت‌سازترین مسائل سیاست خارجی ما در عصر حاضر دست بردارند.» او برای تقویت موضع خود این جمله از باراک اوباما، رئیس‌جمهوری ایالات متحده را یادآوری کرد: «معتقدم کنگره دادن فرصت موافقت یا رد [توافق هسته‌ای] را به مردم آمریکا بدهکار است.» از سوی دیگر، دیک دربین، سناتور ایالت ایلینوی و نفر دوم دموکرات‌ها در سنای آمریکا، رای‌گیری روز سه‌شنبه (دومین رای‌گیری) و نیز سومین رای‌گیری احتمالی در روزهای پایانی هفته جاری را تلاشی بیهوده خواند و گفت: «نتیجه رای‌گیری هفته گذشته هم همین بود. نمی‌دانم چرا باز هم آن را تکرار می‌کنیم.» به نوشته‌ خبرگزاری فرانسه، جمهوری‌خواهان تلاش می‌کنند با رای‌گیری‌هایی که بعید است به نتیجه برسند، موضع سیاسی خود در برابر دموکرات‌ها را تقویت کنند. بر این اساس، آنان می‌خواهند نشان دهند که شهروندان آمریکا نسبت به توافق هسته‌ای وین تردید دارند. اقلیت دموکرات سنا به رهبری هری رید کار را تمام‌شده می‌دانند، به ویژه اینکه فرصت سنا برای رای نهایی به توافق وین امروز پنج‌شنبه به پایان می‌رسد.


ادعای کورکر

همزمان باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا مدعی شد، سنا رای کافی برای لغو وتوی رئیس‌جمهوری درباره تحریم‌های ایران را در اختیار دارد. به گزارش «ایسنا»، باب کورکر، در گفت‌وگو با پایگاه خبری هیل وابسته به کنگره آمریکا گفت که این نهاد از حمایت 67 قانونگذار برای ابطال وتوی احتمالی باراک اوباما، رئیس‌جمهوری این کشور در زمینه تحریم‌های ایران برخوردار خواهد بود. کورکر همچنین گفت: «از نظر من حمایت کافی برای تمدید تحریم‌ها علیه ایران وجود دارد و با وجود مخالفت دموکرات‌ها با این قطعنامه ما می‌توانیم قانون تحریم ایران را تمدید کنیم.»


حمایت دوباره واتیکان از توافق

توافق هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی در وین با استقبال بسیاری از کشورها، چهره‌ها و نهادهای بین‌المللی روبه‌رو شد. موافقت واتیکان با توافق هسته‌ای آن هم در آستانه سفر پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان به آمریکا که قرار است هفته آینده انجام شود، موضع موافقان را بیشتر تقویت می‌کند. اسقف اعظم، پل گالاگر که وزیر امور خارجه واتیکان به شمار می‌رود، روز دوشنبه در وین گفت که واتیکان از توافق هسته‌ای قدرت‌های جهانی با ایران حمایت می‌کند زیرا معتقد است گفت‌وگو و مذاکره بهترین راه برای حل اختلافات است. به گفته‌ گالاگر، واتیکان از مشارکت آژانس در راستی آزمایی و نظارت بر تعهدات هسته‌ای ایران در برجام استقبال می‌کند.


هشدار عراقچی به آمریکا

در آستانه پایان ضرب‌الاجل تعیین شده توسط آمریکا برای تایید یا رد برجام، سید عباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد تیم هسته‌ای ایران «تعهد به برجام» را موضوعی دو طرفه دانست و گفت: «لغو برجام توسط کنگره آمریکا باعث ازسرگیری برنامه‌های راهبردی هسته‌ای تهران می‌شود.» به گزارش «ایرنا» به نقل از خانه ملت، سیدعباس عراقچی در پاسخ به پرسشی درباره تلاش جمهوری‌خواهان آمریکا برای لغو برجام افزود: «تعهد به تفاهم برجام یک موضوع دو طرفه است، هر یک از طرفین می‌توانند برجام را ملغی اعلام کنند اما این موضوع منجر به خروج طرف مقابل از تفاهم خواهد شد.» او با بیان اینکه براساس متن تفاهم برجام، بحث برگشت‌پذیری به شکلی متناظر وجود دارد، تاکید کرد: «تفاهم ایران و گروه 1+5 به تایید شورای امنیت سازمان ملل متحد رسیده که این موضوع به نوعی الزام براساس حقوق بین‌الملل برای طرفین ایجاد کرده است.»