همزمان با نزدیکشدن ضربالاجل ۱۷ سپتامبر
وزیر خارجه پیشین آمریکا از توافق هستهای حمایت کرد
پاول، ۱۵ شهریور در برنامه شبکه تلویزیونی «انبیسی»، توافق هستهای ایران و 6 قدرت جهانی در ۲۳ تیر ماه را «توافقی خوب» توصیف کرد. حمایت کالین پاول بهعنوان یک چهره شناخته شده جمهوریخواه میتواند روند حمایتها از برجام را در روزهای باقی مانده به نفع اوباما و دموکراتها تغییر دهد. اوباما بلافاصله پس از حمایت وزیر خارجه پیشین آمریکا از توافق هستهای در پیامی کوتاه از کالین پاول تشکر کرد. به گزارش خبرگزاری «آسوشیتدپرس»، وزیر خارجه پیشین آمریکا با بیان اینکه توافق هستهای صورت گرفته، برنامه اتمی ایران را به جایی رسانده که تولید بمب هستهای برای استفاده علیه اسرائیل یا دیگر کشورها، با احتمال کمتری روبهرو است، گفت: «پس این توافق «توافق خوبی» است.» اظهارات پاول در شرایطی صورت میگیرد که ایران همواره تاکید کرده که برنامه هستهایاش تنها اهداف صلحآمیز را دنبال میکند. کالین پاول در گفتوگو با برنامه «ملاقات با رسانهها» شبکه «انبیسی» گفت که برنامه جامع اقدام مشترک توافق خوبی است. پاول با بیان اینکه من فکر میکنم این یک توافق خوب است، گفت: «من آن را به دقت مطالعه کردم و همچنین مخالفتها با آن را بررسی و مطالعه کردم و پس از مطالعه این دو و ایجاد موازنه به این نتیجه رسیدم که این یک توافق خوب است.» او در دفاع از برجام تاکید کرد که این توافق تعداد سانتریفیوژهای ایران را کاهش میدهد و همچنین آژانس بینالمللی انرژی اتمی هم بر برنامه هستهای ایران نظارت میکند. وزیر خارجه جورج بوش پسر همچنین میزان کاهش ذخایر هستهای ایران بر اساس برجام را «کاهش قابل توجه» توصیف کرد.
از دیگر کسانی که به جمع حامیان توافق اتمی پیوسته، دبی واسرمن شولتز، نماینده مجلس نمایندگان کنگره آمریکا و رئیس کمیته ملی حزب دموکرات است. خانم شولتز گفته است که تصمیمگیری برای تایید توافق اتمی، سختترین کاری بود که طی ۲۳ سال گذشته، از زمانی که بهعنوان نماینده انتخاب شده، انجام داده است. او در مطلبی که روزنامه «میامی هرالد» آن را منتشر کرده، نوشته توافق صورتگرفته، «بالاترین بخت» را برای امنیت آمریکا، اسرائیل و دیگر همپیمانان ایجاد میکند. جدا از مجلس نمایندگان، تا کنون شمار حامیان توافق هستهای در سنای ایالاتمتحده به ۳۸ نفر رسیده است. از چند روز پیش که این رقم از مرز ۳۴ نماینده، یعنی بیش از یکسوم نمایندگان گذشت، عملا امکان وتوی رئیسجمهوری علیه آن نیز ممکن شد. اگر دموکراتها ۴۱ رای در اختیار داشته باشند میتوانند با کمک ترفند موسوم به «فیلی باستر» - نطقهای طولانی در صحن سنا - مانع به رای گذاشتن قطعنامهای در رد توافق شوند. جمهوریخواهان با ۵۴ کرسی اکثریت سنا را در اختیار دارند. دموکراتها در سنای فعلی ۴۴ کرسی دارند. دو کرسی مستقل هم هست که اغلب به دموکراتها رای میدهند. تاکنون سه سناتور دموکرات با توافق ایران مخالفت کردهاند.
تشکر اوباما از کالین پاول
در واکنشی سریع به اظهارنظر وزیر خارجه جمهوریخواه سابق آمریکا از برنامه جامع اقدام مشترک، رئیسجمهوری آمریکا از حمایت او از برجام تشکر کرد. باراک اوباما، رئیسجمهوری این کشور در پیامی کوتاه گفت: «کالین از تو تشکر میکنم.» اوباما در صفحه توئیتر خود در این باره نوشت: «کالین از تو متشکرم که تجربه و تخصص خود را در خدمت این مساله مهم برای کشورمان قرار دادی.»
ادعای چنی علیه ایران
در شرایطی که «دیک چنی» معاون جرج بوش پسر مدعی شده که تهاجم آمریکا به عراق باعث مهار آمال هستهای ایران شده است، روزنامه هافینگتن پست این ادعا را با استدلالهای خود به چالش کشید. به نوشته روزنامه آمریکایی «هافینگتن پست» چنی در گفت وگو با شبکه «فاکس نیوز ساندی» مدعی شد: «حمله نظامی که باعث برکناری صدام حسین شد، بر ایران تاثیر گذاشت. در یک دوره زمانی آنها (ایران) برنامهشان را متوقف کردند زیرا از آن میترسیدند که آنچه با صدام کردیم با آنها هم انجام دهیم.» هافینگتن در پاسخ به این اظهارات نوشت: «واقعیت آن است که تهاجم به عراق باعث تقویت ایران در منطقه، براندازی دشمن دیرینه ایران و روی کار آمدن دولت جدیدی شد که با حکومت ایران احساس همبستگی بیشتری میکند.» در شرایطی که مجری شبکه فاکسنیوز به چنی یادآور شد که ایران قبل از جنگ عراق(حمله آمریکا) سانتریفیوژی برای غنیسازی اورانیوم نداشت بلکه در پایان دوره ریاست جمهوری بوش و کنار رفتن چنی از مقامش، پنج هزار سانتریفیوژ در اختیار داشت، چنی این رقم را نادیده گرفت و گفت: «فکر میکنم برای برخورد با مساله کنترل تسلیحات در خاورمیانه کار زیادی انجام دادیم.» چنی در ارتباط با توافقنامه هستهای ایران گفت: آمریکا بازنده و حکومت ایران تنها برنده این بازی است.
برای اعتراض به واشنگتن میروم
پیشتاز رقابتهای درونحزبی نامزدهای جمهوریخواه میگوید چهارشنبه به واشنگتن میرود تا اعتراض خود به توافق هستهای با ایران را اعلام کند. «دونالد ترامپ» نامزد پیشرو جمهوریخواهان روز یکشنبه اعلام کرد در تجمعی که قرار است این هفته در برابر کنگره و علیه توافق هستهای با ایران انجام شود، شرکت میکند. او در توئیتر نوشت: «چهارشنبه ساعت 13 جلوی ساختمان کنگره در واشنگتن حاضر میشوم تا به معامله وحشتناک و نامناسبی که دارد با ایران انجام میشود، اعتراض کنم.»
ترامپ که به اتخاذ مواضع جنجالی معروف است و با همین موضعگیریها با فاصله از دیگر نامزدهای جمهوریخواه انتخابات سال ۲۰۱۶ پیشی گرفته، مانند دیگر همحزبیهایش با توافق هستهای با ایران اعلام مخالفت کرده و وعده داده است که در صورت پیروزی در انتخابات، این توافق را «بازنویسی» کند. او که به خاطر اطلاعات کمش در مورد سیاست خارجی مورد انتقاد دیگر هم حزبیهای خود قرار گرفته است، هفته گذشته به انتقاد شدید از مذاکرهکنندگان آمریکایی پرداخت و گفت اگر «یک بچه» به وین اعزام شده بود، میتوانست به توافق بهتری با ایران دست یابد.
همزمان، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا گفت: «هفته آینده جلسات استماع علیه این توافق را برگزار خواهم کرد.» به گزارش خبرگزاری صداوسیما، اد رویس گفت: «یکی از چیزهایی که مرا متعجب کرد، اظهارات روحانی رئیسجمهوری ایران بود که او روز شنبه گفت ما رسما اعلام کردیم به بندهای این توافق درباره موشکها متعهد نیستیم.» او افزود: «بنابراین اگر ایران اکنون اعلام میکند که میخواهد سامانه تسلیحاتی هدایت شونده برای حزبالله بفرستد و میخواهد موشکها و راکتهای جدیدی به حماس بدهد، هم اکنون نیز از این توافق تبعیت نمیکنند و من میخواهم این بند را در کمیته روابط خارجی و مجلس نمایندگان مطرح کنم تا بتوانم این توافق را از بین ببرم.» او ادامه داد: «کاری که من میخواهم انجام دهم این است در چند روز آینده جلسات استماع برگزار کنم تا ژنرالها و دریاسالارهای آمریکا در آن حضور یابند. اجازه دهید این صحبتها را قبل از رای نهایی داشته باشیم و ببینیم آیا این جلسات افکار برخی از اعضای مجلس نمایندگان را تغییر نمیدهد؟»
موضع هیلاری
همچنین نامزد دموکرات انتخابات ریاستجمهوری آمریکا روز یکشنبه گفت تا پیش از روی کار آمدن باراک اوباما، هیچ راهبرد مشخصی برای مقابله با برنامه هستهای ایران وجود نداشت. به گزارش خبرگزاری فارس، هیلاری کلینتون وزیر خارجه سابق آمریکا که در یک جمع انتخاباتی در شهر «نیوتن» ایالت آیووا صحبت میکرد و ادعا کرد: «زمانی که من و اوباما روی کار آمدیم، ایران در مسیر رسیدن به بمب بود و هیچ راهبردی برای تلاش برای مقابله با آنها وجود نداشت.» کلینتون که همحزبی رئیسجمهوری آمریکا است، از توافق هستهای که تیر ماه امسال میان ایران و گروه ۱+۵ به دست آمد، اعلام حمایت کرده است. او قرار است روز چهارشنبه هم طی یک نطق رسمی در واشنگتن به حمایت از برنامه جامع اقدام مشترک بپردازد. کلینتون، اوباما و دیگر دموکراتها بارها دولت جورج بوش را به بیبرنامگی در برابر ایران متهم کرده و گفتهاند که در زمان بوش امکان جلوگیری از پیشرفت برنامه هستهای ایران وجود داشت، اما نبود یک راهبرد مشخص موجب شد تا تعداد سانتریفیوژهای ایران از چند صد دستگاه به نزدیک ۲۰ هزار ماشین برسد.
تایید فعالیتهای هستهای ایران
یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در آغاز نشست فصلی شورای حکام آژانس با بیان اینکه همچنان راستی آزمایی و نبود هرگونه انحراف در فعالیت هستهای ایران تحت توافقنامه پادمان را تایید میکنم، خواستار تخصیص بودجه اضافی برای اجرای برجام شد. آمانو در نشست فصلی دیروز (دوشنبه) شورای حکام درباره جلسه اضطراری آژانس که 25 اوت برگزار شد، افزود: «هیات آژانس به من این اجازه را داد تا انجام راستیآزمایی و نظارت بر تعهدات مربوط به هستهای ایران تحت برنامه جامع اقدام مشترک را که مورد توافق 6 قدرت جهانی و ایران به نتیجه رسید، به عهده بگیرم.» مدیر کل آژانس درباره اجرای پروتکل الحاقی توسط ایران اضافه کرد: «همانطور که در برنامه جامع اقدام مشترک (بر جام) ذکر شده است، ایران پروتکل الحاقی را اجرا خواهد کرد و طبق آن، آژانس دسترسی بیشتر به اطلاعات و سایتهای ایران خواهد داشت.» آمانو بار دیگر این ادعا را همچنان مطرح کرد که «آژانس هنوز در موقعیتی نیست که یک تضمین معتبر درخصوص نبود مواد و فعالیتهای هستهای اعلام نشده در ایران ارائه کند.» یوکیا آمانو، روز سوم شهریورماه، دو روز پیش از انتشار گزارش تازه آژانس، در نخستین نشست شورای حکام این سازمان پس از انعقاد توافق وین میان ایران و 6 قدرت جهانی، گزارشی از روند اجرای این توافق و راستیآزمایی آن ارائه کرد و گفت که همکاری آژانس در این مسیر نیازمند تامین مالی آن است. مدیرکل آژانس در همان روز تایید کرد که ایران روز ۲۴ مرداد (۱۵ اوت) اطلاعات زیادی ارائه کرده، ولی هنوز زود است که درباره جدید بودن آن نظر داد. یوکیو آمانو قرار است تا ۲۳ مهر (۱۵ اکتبر) اطلاعات لازم در این زمینه را از ایران دریافت کند و تا ۲۴ آذر (۱۵ دسامبر) گزارش خود را به شورای حکام آژانس ارائه کند.
بهتر است برجام با وتوی اوباما از فیلتر کنگره بگذرد
مذاکرهکننده هستهای سابق ایران در کافه خبر میگوید: «بهتر است برجام با وتوی اوباما از فیلتر کنگره عبور کند.» نماینده پیشین ایران در مقر اروپایی سازمان ملل با اشاره به این موضوع میگوید: «پیشبینی شخصی من از ابتدا این بود که توافق قطعا از کنگره عبور میکند. اینکه در چه زمان به ۳۴ رای اعلام شده مثبت برسند در ابتدای امر قابل پیشبینی نبود. فکر میکنم سناتورهای باقیماندهای که رأی شان را برای این مقطع گذاشتهاند بسیار زیرک هستند؛ چرا که میخواهند از اوباما امتیاز بیشتری مطالبه کنند.» سیروس ناصری همچنین با کلیدی خواندن ۴۱ رای در مجلس سنا افزود: «اگر به ۴۱ رای قطعی برسند شرایط فیلی باستر یا آبستراکسیون فراهم میشود؛ یعنی اطاله دادن موضوع به نحوی که امکان رایگیری فراهم نشود. نظر شخصی من این است که در هفته نهایی منجر به ۱۷ سپتامبر احتمال اینکه مجموعهای ناگهان به جمع موافقین توافق بپیوندند وجود دارد و دلیلش این است که در آن مقطع خیلی از دموکراتها محاسبه میکنند رای مخالف دادن به کاخ سفید آن هم در حالی که اوباما بیش از یک سال از ریاست جمهوریاش باقی است، برایشان منفعتی ندارد.» ناصری معتقد است، به دو دلیل تصویب برجام با وتوی اوباما برای ایران بهتر است. یکی اینکه اوباما تا حدی به ما بدهکار باقی خواهد ماند؛ چون نتوانسته با قاطعیت همین حد از تعهدات را اجرا کند و همیشه این موضوع در قالبی روانی بهعنوان مطالبات ما باقی خواهد ماند. اما فکر میکنم مهمتر این باشد که در این کارزار جمهوریخواهان هم احساس کنند تا حدی به نتیجهای که میخواستند رسیدند. بنابراین کل این تقابلهای داخلی آمریکا فروکش میکند؛ چون در هر صورت تداوم این مقابله روی موضوع رفع تحریم در عمل اثر روانی خواهد داشت.
ارسال نظر