حسین امیرعبداللهیان از گفتوگوهای ایران و دولت‌های خلیج‌فارس تا پایان شهریور خبر داد
جی ۷ خاورمیانه در راه است
معاون عربی و آفریقای وزارت خارجه ایران با اشاره به دور دوم سفرهای منطقه‌ای وزیر خارجه و پیشنهاد اخیر محمدجواد ظریف مبنی‌بر تاسیس یک مجمع گفتوگوها، از برگزاری دور اول گفتوگوهای منطقه‌ای بین ایران و شش کشور حاشیه خلیج فارس به ابتکار امیر قطر و وزیر خارجه عمان تحت‌عنوان «جی ۷» خبر داد و گفت: حداکثر تا پایان شهریورماه، مرحله اول گفتوگوها آغاز می‌شود. حسین امیرعبداللهیان افزود: «مکان این گفتوگوها ممکن است در منطقه یا کشور دیگری که مورد توافق قرار می‌گیرد، باشد. »
گروه دیپلماسی-کامران کرمی: تاثیرات مثبت توافق هسته‌ای بر منطقه خلیج‌فارس در حال عیان شدن است.
عکس: ایسنا
معاون عربی و آفریقای وزارت خارجه ایران با اشاره به دور دوم سفرهای منطقه‌ای وزیر خارجه و پیشنهاد اخیر محمدجواد ظریف مبنی‌بر تاسیس یک مجمع گفتوگوها، از برگزاری دور اول گفتوگوهای منطقه‌ای بین ایران و شش کشور حاشیه خلیج فارس به ابتکار امیر قطر و وزیر خارجه عمان تحت‌عنوان «جی ۷» خبر داد و گفت: حداکثر تا پایان شهریورماه، مرحله اول گفتوگوها آغاز می‌شود. حسین امیرعبداللهیان افزود: «مکان این گفتوگوها ممکن است در منطقه یا کشور دیگری که مورد توافق قرار می‌گیرد، باشد.»
گروه دیپلماسی-کامران کرمی: تاثیرات مثبت توافق هسته‌ای بر منطقه خلیج‌فارس در حال عیان شدن است. پس از نگرانی برخی دولت‌های عربی از توافق ایران و غرب، اکنون نوبت مدیریت این دلواپسی‌ها و همچنین بحث و تبادل‌نظر درخصوص مسائل منطقه از مجرای گفتوگوهای صریح و شفاف است. معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه که در جریان دو سفر اخیر منطقه‌ای ظریف، حضور داشته است، از برگزاری دور اول گفتوگوهای منطقه‌ای بین ایران و شش کشور حاشیه خلیج‌فارس به ابتکار امیر قطر و وزیر خارجه عمان خبر داد و گفت حداکثر تا پایان شهریور، مرحله اول گفتوگوها آغاز می‌شود. کارشناسان و تحلیلگران همواره بر ضرورت گفتوگوهای انتقادی ایران و اعضای شورای همکاری به‌ویژه عربستان سعودی و تاثیری که بر امنیت منطقه‌ای و حل بحران‌های کنونی دارد، تاکید کرده‌اند. در صورت تحقق این موضوع، این برای نخستین بار در طول یک دهه اخیر خواهد بود که شاهد تحقق این گفتوگوها خواهیم بود.
به گزارش «ایسنا» معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه ایران با اشاره به دور دوم سفرهای منطقه‌ای وزیر خارجه و پیشنهاد اخیر محمدجواد ظریف مبنی بر تاسیس یک مجمع گفت‌وگو در خلیج‌فارس، گفتوگوهای منطقه‌ای تحت عنوان «جی۷» را بین ایران و ۶ کشور حاشیه خلیج‌فارس نامید و گفت: «این گفتوگوها با ابتکار امیر قطر دنبال می‌شود، البته پیش از آن بن علوی (وزیر خارجه عمان) این ایده را مطرح کرد، اما شرایط منطقه‌ای اجازه نداد که بتوانیم آن را عملیاتی کنیم.» امیرعبداللهیان در این ارتباط ادامه داد: «در این مرحله بر مبنای تلاش‌های وزارت خارجه قطر و شخص بن علوی راجع به این مساله توافق شد و ظریف در سفر به کویت و قطر از برگزاری این نشست در سطح وزرای خارجه در مکانی که درباره آن توافق شود، استقبال کرد.» او در پاسخ به این سوال که زمان و مکان این نشست مشخص شده است، گفت: «حداکثر تا پایان شهریور مرحله اول گفتوگوها آغاز می‌شود.» حسین امیرعبداللهیان افزود: «مکان این گفتوگوها ممکن است در منطقه یا کشور دیگری که توافق شود، باشد. البته ما از برگزاری گفتوگوهای منطقه‌ای در داخل منطقه به‌عنوان یک اولویت یاد می‌کنیم.» امیرعبداللهیان تاکید کرد: «نفس برگزاری گفتوگوها، خروج از سوء تفاهم و رسیدن به درک مشترک و متقابل برای مقابله با بحران‌های موجود در منطقه و رسیدن به صلح و ثبات و امنیت پایدار، بیش از هر چیز دیگری حائز اهمیت است.» این دیپلمات عالیرتبه ایران ادامه داد: «این ایده دکتر روحانی از شروع دولت یازدهم است؛ به ویژه اینکه عربستان را برای بازگشت روابط تهران و ریاض به حالت طبیعی فراخواند.»
ضرورت گفت‌وگو بین تهران و ریاض
معاون عربی و آفریقای وزارت خارجه در بخش دیگری از سخنان خود درباره سخنان عادل الجبیر درباره برقراری رابطه ایران و عربستان و اینکه «این ایران است که باید سر عقل بیاید»، گفت: «این اظهارات به دور از تجربه و قدمتی است که ما از دستگاه سیاست خارجی عربستان سراغ داریم و آن را پیش از آنکه اظهاراتی سیاسی بدانیم اظهاراتی عصبی، غیر متوازن و غیرسازنده می‌دانیم.» حسین امیرعبداللهیان درخصوص سطح روابط فعلی ایران و عربستان گفت: «در سطح دیپلماتیک سفارتخانه‌های فعالی در دو کشور داریم. سفیر ایران در عربستان حضور فعال دارد. البته عربستان همچنان با سطح کاردار روابط خود را در تهران دنبال می‌کند. اما در سطوح سیاسی همواره گفت‌وگو و رایزنی بین دو کشور در محافل منطقه‌ای و بین‌المللی و در مواردی در دیدارهای دوجانبه ممکن، جریان دارد.» امیرعبداللهیان افزود: «معتقدیم به حکم همسایگی و اسلامی بودن دو کشور و با توجه به جایگاه ایران و عربستان، گفت‌وگو بین تهران و ریاض یک ضرورت است.» او تاکید کرد: «انتظار داریم عربستان با اتخاذ رویکرد منطقی و دیپلماسی سازنده از فرصت موجود به نحو مطلوب بهره گیرد.»
دیدار صریح و شفاف در جده
معاون وزیر امور خارجه درباره روابط ایران و عربستان و اینکه آیا تغییر جدیدی در این رابطه ایجاد شده است، نیز گفت: «در آستانه ماه مبارک رمضان و در حاشیه نشست سازمان همکاری اسلامی (OIC) در جده فرصت گفت‌وگو با «عادل الجبیر»، وزیر خارجه عربستان را داشتم. او حرف‌های صریح و شفافی را درباره منطقه مطرح کرد و البته پاسخ‌های صریح را هم شنید. در این دیدار بر اهمیت گفتوگوهای ایرانی - سعودی برای کمک به کشورهای بحرانی منطقه در مبارزه با افراط و تروریسم تاکید شد.» امیرعبداللهیان تاکید کرد: «از این منظر مایلم از این دیدار به‌عنوان دیداری صریح اما سازنده یاد کنم. ما مواضع خودمان را در ارتباط با سوریه و ضرورت حمایت از این کشور در مقابله با جریانات تروریستی که به دنبال ساقط کردن نظام سیاسی سوریه هستند، به وزیر خارجه عربستان یادآور شدیم.»
فراز و فرود روابط
روابط ایران و شورای همکاری خلیج‌فارس از زمان تاسیس در سال 1981 تاکنون روابطی بر پایه تنش و سوءتفاهم بوده است. اگرچه همواره روابط سازنده با عمان و تا حدی کویت استثنایی بر این روند بوده، اما روابط با عربستان، بحرین و امارات فراز و فرودهای فراوانی داشته است و موضوع جزایر سه‌گانه ایرانی همواره سایه خود را بر گسترش و بهبود روابط گذاشته است. در این میان به دلیل وجود هیمنه و نفوذ دولت عربستان بر دیگر دولت‌های شورای همکاری، شاهد بودیم که در برهه‌ای که روابط ایران با قطر و امارات به سمت بهبود گرایش پیدا می‌کرد، عربستان در پشت صحنه، در جهت معکوس گام بر می‌داشت. جنگ ایران و عراق، جزایر سه‌گانه، قدرت‌گیری شیعیان در عراق، بهار عربی، سوریه و توافق هسته‌ای، شش موضوع مهم در طول سه دهه اخیر بوده است که بر روابط ایران با دولت‌های عربی تاثیرگذار بوده است. در طول این سال‌ها عربستان و برخی دیگر از این دولت‌های عربی مدعی بوده‌اند که ایران قصد مداخله در امور داخلی این کشورها را دارد. موضوعی که هیچ‌گاه از سندیت و اعتبار برخوردار نبود و صرفا تلاشی بود تا به جبهه ایران‌هراسی دامن بزند.
اگرچه در دوران اصلاحات در ایران و در چارچوب سیاست تنش‌زدایی، ایران و عربستان توانستند قدری از اختلافات را بکاهند و حتی دو کشور تفاهم‌نامه امنیتی امضا کردند، اما فقدان گفتوگوهای گسترده منطقه‌ای و مشارکت نداشتن دیگر دولت‌های عربی خلیج‌فارس در این روند، باعث شد تا با روی کارآمدن محمود احمدی‌نژاد، فضا برای تقویت رادیکال‌ها در عربستان فراهم شود. با وجود اینکه رئیس دولت نهم و دهم بیش از چهار بار به عربستان سفر کرد، اما فضای برآمده از بهار عربی و سقوط دیکتاتورهای خاورمیانه، موضوعی نبود که سعودی‌ها را وادار به گفت‌وگو کند. از این رو بیش از پیش شاهد ایفای نقش عربستان برای مهار ایران بودیم. اما این وضعیت با روی کارآمدن دولت تدبیر و امید متفاوت شد و شعار بهبود روابط با همسایگان و به‌خصوص عربستان به سیاست منطقه‌ای ایران تبدیل شد. اگرچه در همین زمان هم شاهد بروز رخدادهای اختلاف‌برانگیز در روابط دو کشور بودیم، اما استراتژی طراحی شده حسن روحانی در سیاست خارجی ایران، مانع از آن شد که عقلانیت در روابط دوجانبه از میان برود. اکنون در شرایط کنونی و با تقویت سفرهای منطقه‌ای وزیر امور خارجه ایران، بیش از پیش شاهد جرقه‌های امیدبخش برای بهبود روابط با آن سوی ساحل خلیج‌فارس هستیم. به‌نظر می‌رسد در فضای برآمده از توافق هسته‌ای، بتوان شاهد گفتوگوهای ایران و شورای همکاری خلیج‌فارس و تشکیل جی ۷ خاورمیانه‌ای در فضای جولان داعش در منطقه بود.
ارسال نظر