«فابیوس» کارت دعوت «اولاند» را به ایران آورد
بازاریابی «الیزه» در تهران
گروه دیپلماسی: پس از ۱۷ سال یک وزیر خارجه فرانسه در قالب سفری رسمی و دوجانبه وارد تهران شد؛ این سفر که اندکی پس از توافق تاریخی وین انجام شد، گام بسیار مهمی در راستای بهبود روابط تهران-پاریس به شمار میآید.
وزیر خارجه فرانسه خبر داد
دعوت اولاند از روحانی برای سفر به الیزه
ماموریت اصلی لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه در این سفر دعوت از حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران برای سفر به فرانسه است. این در شرایطی است که آخرین بار در زمان دولت اصلاحات، رئیسجمهوری وقت ایران به فرانسه سفر کرده و در کاخ الیزه مورد استقبال ژاک شیراک، رئیسجمهوری وقت این کشور قرار گرفت.
گروه دیپلماسی: پس از ۱۷ سال یک وزیر خارجه فرانسه در قالب سفری رسمی و دوجانبه وارد تهران شد؛ این سفر که اندکی پس از توافق تاریخی وین انجام شد، گام بسیار مهمی در راستای بهبود روابط تهران-پاریس به شمار میآید.
وزیر خارجه فرانسه خبر داد
دعوت اولاند از روحانی برای سفر به الیزه
ماموریت اصلی لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه در این سفر دعوت از حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران برای سفر به فرانسه است. این در شرایطی است که آخرین بار در زمان دولت اصلاحات، رئیسجمهوری وقت ایران به فرانسه سفر کرده و در کاخ الیزه مورد استقبال ژاک شیراک، رئیسجمهوری وقت این کشور قرار گرفت. در همان زمان یعنی سال ۱۹۹۷ نیز هوبرت ودرین، وزیر امور خارجه پیشین فرانسه در دوران ریاست جمهوری ژاک شیراک به ایران سفر کرد که آخرین سفر یک وزیر خارجه فرانسه به ایران در قالب دیدار دوجانبه رسمی بود. البته ۱۲ سال پیش و در سال ۲۰۰۳ نیز دومینیک دوویلپن، نخستوزیر و وزیر خارجه پیشین فرانسه، در چارچوب نخستین دور مذاکرات هستهای ایران و تروئیکای اروپا (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به تهران سفر کرده بود.
پس از پایان کار دولت اصلاحات و روی کار آمدن دولتهای نهم و دهم در ایران روابط تهران-پاریس به شدت تنزل یافت و در حوزههای بسیاری دو طرف دچار تنش شدند. اما به دنبال به نتیجه رسیدن مذاکرات اتمی ایران در تاریخ ۲۳ تیر ماه مصادف با ۱۴ ژوئیه، صفحه جدیدی در روابط خارجی ایران گشوده شده است که در این صفحه جدید، کشورهای اروپایی در نخستین صفوف برای بهبود روابط با ایران قرار دارند.
پس از هیات آلمانی و رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، لوران فابیوس بهعنوان اولین وزیر خارجه اروپایی روز گذشته در سفری رسمی و یک روزه وارد تهران شد و با دعوت رسمی از رئیسجمهوری ایران برای سفر به فرانسه، بر سیاست الیزه برای تعامل و بهبود روابط با تهران صحه گذاشت. فابیوس که روز گذشته علاوه بر حسن روحانی با همتای ایرانی خود محمد جواد ظریف نیز دیدار داشت در یک کنفرانس خبری مشترک گفت: «حامل دعوت رسمی رئیسجمهوری فرانسه برای رئیسجمهوری اسلامی ایران برای سفر به کشورمان در ماه نوامبر هستم.» فابیوس افزود: محور گفتوگوهای تهران گسترش همکاریها است.
او ادامه داد: «ما در این دیدار میتوانیم موضوعاتی را به بحث بگذاریم، حتی موضوعاتی که بین ایران و فرانسه درباره آن همگرایی وجود ندارد که باید به بحث گذاشته شود تا بتوانیم آنها را حل و فصل کنیم.» وزیر خارجه فرانسه گفت: «ایران کشوری با نفوذ در منطقه است و ما در مبارزه با تروریسم و افراطگری دارای علایق مشترک هستیم.»
هیات اقتصادی فرانسه به ایران میآید
در ادامه نشست خبری با ظریف، لوران فابیوس گفت که با برداشته شدن تحریمهای هستهای علیه جمهوری اسلامی، شرکتهای فرانسوی که در سطوح عالی در جهان قرار دارند مایل به همکاری با ایران در زمینههای خودروسازی، هواپیماسازی، محیطزیست، بهداشت و کشاورزی هستند و قرار است در ماه سپتامبر، یک هیات اقتصادی با عضویت وزیران کشاورزی و بازرگانی خارجی فرانسه به تهران سفر کند. وزیر خارجه فرانسه نسبت به دیدار گردشگران ایرانی و فرانسوی از کشورهای یکدیگر نیز ابراز تمایل کرد.
فابیوس گفت که علاوه بر روابط دوجانبه، مسائل منطقهای و بینالمللی نیز در گفتوگو با مقامات ایرانی مطرح میشود و افزود: «اگرچه دو کشور در مورد برخی مسائل اتفاق نظر ندارند، اما در موضوعاتی مانند مبارزه با تروریسم و افراطگرایی دارای مواضع و اهداف مشترک هستند.»
به گزارش «ایرنا»، یکی از خبرنگاران شرکتکننده در این نشست خبری از وزیر خارجه فرانسه پرسید از آنجا که ایرانیان ذهنیت مناسبی از فرانسه ندارند، دولت فرانسه برای تغییر این نگرش چه اقدامی خواهد کرد که فابیوس در پاسخ گفت: «نخستین بار است که به ایران سفر میکنم و در جایگاهی نیستم که درباره این ذهنیت داوری کنم.» او در این رابطه به تاریخ غنی و تمدن بزرگ دو کشور اشاره کرد.
موضع ما و آقای روحانی در مذاکرات مشترک بود
یکی از مباحث مطرح شده در این نشست خبری نیز مواضع سرسختانه فرانسه طی مذاکرات هستهای ایران بود؛ فابیوس این نظر را که دولتش در این مذاکرات سرسختی نشان داده رد کرد و گفت که فرانسه در مواضعش استمرار و موضعی محکم و سازنده داشت زیرا مسائل هستهای، شوخی بردار نیست.
او تاکید کرد: «ما از آغاز فرمول آقای روحانی را مدنظر خود قرار دادیم و در این ذهنیت مبنی بر اینکه سلاح هستهای غیرنظامی بله اما بمب اتمی نه، باهم شریک بودیم.» وزیر خارجه فرانسه درباره دلیل دوم نیز توضیح داد: «ما میخواستیم در واقع علیه اشاعه تسلیحات اتمی مبارزه کنیم. ایده ما این بود که نه تنها ما به یک توافق که برای ایران، فرانسه، منطقه و جهان به خصوص مردم ایران خیلی مفید است، برسیم بلکه ایده این بود که ما مانع اشاعه سلاح هستهای بشویم.»
او همچنین به نقش علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در مذاکرات اشاره کرد و گفت ایشان در این مذاکرات نقش سازندهای داشتند و از او قدردانی میکنم.
در عین حال فابیوس با اشاره به ۱۳ سال مذاکره بر سر موضوع هستهای ایران خواستار اجرای توافق حاصل شده میان ایران و گروه ۱+۵ شد.
در این نشست خبری وزیر خارجه ایران نیز گفت که جمهوری اسلامی منافع مشترک قابل توجهی با فرانسه دارد و مذاکرات بین دو کشور در سطوح بالا ادامه خواهد یافت. او یادآور شد که ایران و فرانسه دارای روابط دیرینهای در زمینه فناوری هستهای هستند. ظریف از سابقه طولانی روابط ایران و فرانسه نیز سخن گفت اما افزود که این روابط در سالهای اخیر با فراز و نشیب زیادی همراه بوده است.
روحانی: میخواهیم نگاه رو به آینده داشته باشیم
فابیوس در سفر یک روزه خود پس از دیدار با ظریف به دیدار حسن روحانی رفت. در این دیدار رئیسجمهوری ایران با اشاره به تلاش و اراده جدی طرفین مذاکرات در ۲۲ ماه گذشته برای دستیابی به توافق گفت: «۷ کشور در این مذاکرات زمان و انرژی زیادی صرف کردند و بنابراین باید برای حفظ توافق هم تمام تلاش خود را بهکار گیرند.» روحانی تاکید کرد که دولت ایران در مسیر توافق مستحکم است و ما به تعهدات خود تا زمانی که طرف مقابل به تعهداتش پایبند باشد، پایبند خواهیم بود.
در ادامه روحانی به فرازونشیبهای روابط تهران-پاریس در سالهای پس از انقلاب اشاره کرد و گفت: «ما میخواهیم در مناسبات خود، نگاه رو به آینده داشته باشیم و البته طبیعی است که همواره باید از گذشته درسهای لازم را گرفت.» به گزارش پایگاه اطلاعرسانی ریاست جمهوری، رئیسجمهوری با اشاره به اقامت حضرت امام خمینی(ره) در نوفللوشاتو تاکید کرد: «ما به دنبال احیای همان روابط و شرایط میان دو ملت هستیم، بهویژه آنکه دو کشور سابقه بسیار خوبی در همکاریهای اقتصادی و سیاسی داشتهاند که نمونه آن را در حضور و سرمایهگذاری شرکت توتال فرانسوی در صنایع نفت و گاز ایران شاهد بودیم. این ایستادگی در برابر آن سلطه تحریمها، نمادی از استقلال فرانسه در تصمیمگیری ارزیابی میشد.»
روحانی بر تلاش دو کشور برای استحکام توافق تاکید کرد و گفت این توافق میتواند پایهای برای سایر توافقات دو جانبه و همچنین همکاریهای میان ایران و اتحادیه اروپا باشد. رئیسجمهوری ایران همچنین گفت که ایران نمیخواهد در روابط آینده با فرانسه صرفا بر مقوله اقتصاد تمرکز داشته باشد، بلکه به دنبال توسعه روابط فرهنگی، علمی، تکنولوژیکی، دانشگاهی و گردشگری است.
تلاش میکنیم مانعی در لغو تحریمها پیدا نشود
در این دیدار لوران فابیوس، دعوت رسمی فرانسوا اولاند، رئیسجمهوری کشورش از حسن روحانی را به او اعلام کرد و گفت دولت فرانسه به دنبال برقراری مناسباتی براساس احترام متقابل و دوستی با ایران است. او سپس به آغاز فصل جدیدی از همکاریها میان تهران و پاریس پرداخت و چشمانداز این آغاز مجدد را نیز به دلیل توافق هستهای بسیار روشن توصیف کرد.
به گفته فابیوس امروز زمان تثبیت و اجرای توافق وین فرا رسیده است. او در این باره تاکید کرد: «فرانسه تمام مساعی خود را در این جهت بهکار خواهد بست. باید تلاش کنیم درخصوص لغو تحریمها هیچ مانعی پیدا نشود تا ملت ایران بتوانند از نتایج لغو آنها بهرهمند شوند.»
فابیوس با تاکید بر موضع رئیسجمهوری ایران مبنی بر اینکه امروز باید نگاهمان به آینده باشد، گفت: «هیچ مشکل اصولی و بنیادین در مناسبات تهران و پاریس وجود ندارد، مردم فرانسه به مردم، فرهنگ و استقلال ایران احترام میگذارند و مطمئن هستیم، سفر جنابعالی به پاریس فرصتهای فراوانی را برای انجام کارهای بزرگتر در حوزه دوجانبه، منطقهای و بینالمللی مهیا خواهد کرد.»
وزیر امور خارجه فرانسه در پایان با بیان اینکه در فرانسه در زمینه جهانگردی، کشورها دارای ردهبندی خاصی هستند، گفت: «جایگاه ایران در این جدول ارتقا خواهد یافت و خوشحال خواهیم شد که میزبان جهانگردان ایرانی باشیم. ما همچنین از همکاری در حوزههای علمی، آموزشی و بهویژه حضور دانشجویان دو کشور، استقبال میکنیم.» فابیوس در سفر به تهران با بیژن زنگنه وزیر نفت، معصومه ابتکار رئیس سازمان محیطزیست و وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز دیدار و گفتوگو کرد .
سفر هیاتهای اروپایی غیرمنتظره نیست
همزمان با سفر لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه و فدریکا موگرینی، هماهنگکننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ایران، علیاکبر ولایتی، رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، گفت این سفرها پدیده غیرمنتظره و بیسابقهای نیست زیرا در سال گذشته هم خانم کاترین اشتون، مسوول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ایران سفر کرد. به گزارش «ایرنا»، ولایتی در حاشیه دیدار با هیات عالی رتبه علمی و فناوری جنبش عدم تعهد در جمع خبرنگاران درباره سفرهای اخیر مقامات اروپایی افزود: «رفت و آمد بین جمهوری اسلامی ایران و دیگر کشورها همواره صورت میگرفته و حال هم انجام میشود.»
آینده روابط اقتصادی ایران و فرانسه بررسی شد
بازاریابی فرانسویها در ایران
گروه بازرگانی: آغاز دوره پساتوافق در حالی با امید بخش خصوصی به ورود به فصل جدید تجارت آغاز شد که پس از ورود هیات رسمی اقتصادی سیاسی آلمان، خبرها حاکی از ورود هیات تجاری فرانسوی در شهریور ماه سال جاری است. به نظر میرسد که با اعلام توافق هستهای ایران وگروه ۱+۵، کشورهای اروپایی برای حضور در بازار ایران از یکدیگر سبقت گرفته و درصدد هستند سهم بیشتری از این بازار بکر را از آن خود کنند.
روز گذشته وزیر امور خارجه فرانسه پس از ورود به تهران اعلام کرد: یک هیات بسیار مهم اقتصادی از شرکتهای مختلف فرانسه ماه سپتامبر (شهریور) به ایران سفر خواهند کرد. لوران فابیوس در خصوص سفر خود به ایران گفت: در این سفر که بیشتر جنبه سیاسی دارد، درباره آینده همکاریهای اقتصادی نیز مذاکراتی صورت خواهد گرفت.
وی در پاسخ به این سوال که فرانسه در فضای جدید همکاری بهدنبال توسعه روابط سیاسی است یا بهدنبال منافع بنگاههای اقتصادی تصریح کرد: سفر من با هدف سیاسی انجام میشود، البته نتایج تجاری و اقتصادی را هم در بر خواهد داشت و برای توسعه روابط خوب تجاری و اقتصادی این اتفاق خوبی است؛ پس این یک سفر سیاسی است که بهدنبال آن سفرهای اقتصادی را هم در پی خواهد داشت. «ایرنا» به نقل از روزنامه فرانسوی «لوموند» نوشت: با وجود اینکه وزیر امور خارجه فرانسه مورد انتقادهای زیادی درباره سختگیریهایش در مذاکرات هستهای قرار گرفته، اما سفر وی به ایران میتواند فصل جدیدی در روابط دو کشور باز کند و پاریس امیدوار است شانس زیاد شرکتهای فرانسوی در بازار ایران از بین نرود.
این روزنامه در مورد سفر روز گذشته لوران فابیوس به تهران افزود: وزیر امور خارجه فرانسه سعی بر پاک کردن سختگیریهایش در پرونده هستهای ایران دارد. علاوه بر آن، شرکتهای بزرگ فرانسوی از تاخیر فرانسه در ورود به بازار ایران نیز انتقاد کردهاند.
روزنامه لوموند در ادامه توضیح داد: بهرغم نحوه مذاکرات بر سر مساله خاورمیانه، فابیوس امیدوار است که شانسهای زیادی که برای شرکتهای فرانسوی در بازار ایران هست، از بین نرود و اواخر ماه سپتامبر (اوایل مهر ماه)نمایندگان ۸۰ شرکت بزرگ فرانسوی به ایران سفر میکنند.
همچنین یک هفتهنامه فرانسوی نیز از انتقاد و عصبانیت شرکتهای بزرگ و بانکهای این کشور از رئیسجمهوری و وزیر خارجه فرانسه به دلیل تاخیرشان در ورود به بازار ایران و عقب ماندن از رقبا خبر داد. به گزارش «ایرنا»، این هفته نامه ضمن انتقاد از تاخیر فابیوس برای سفر به ایران نوشت: انجمن برترین شرکتهای سرمایهگذاری فرانسه (مدف MEDEF) و تعداد زیادی از بانکداران و شرکتهای صنعتی این کشور، وزارت امور خارجه فرانسه را از قبل زیر فشار قرار داده بودند که مسوولان فرانسوی در رفتن به ایران تاخیر نکنند.
به نوشته این هفته نامه فرانسوی، بعد از توافق هستهای اخیر در وین، مدف و تعدادی از بانکداران و شرکتهای فرانسوی که میخواستند هر چه سریعتر وارد بازار ایران شوند، وزارت امور خارجه فرانسه و الیزه را با تلفنها و تماسهای پی در پی زیر فشار قرار دادند که برای رفتن به ایران سرعت عمل بیشتری به خرج دهند، اما عدهای از مشاوران وزیر خارجه فرانسه معتقد بودند که نباید به سرعت وارد ایران شد و قبل از رفتن به تهران و مذاکرات تجاری باید تا حدی صبر کرد. بنابر این گزارش، شرکتهای فرانسوی که از این بابت بسیار عصبانی بودند، چندین بار اعلام کردند باید هوشیارانه تر عمل کرد. آنها با تاکید بر اینکه صدها شرکت خارجی و چند وزیر آلمان مدتها است که به ایران رفتهاند، فابیوس و اولاند را درباره تاخیر ورود به بازار ایران مورد انتقاد قرار دادند.
روابط اقتصادی ایران و فرانسه
در سال ۲۰۰۵میلادی سهم فرانسه در صادرات به بازار ایران ۲۵/ ۶ درصد و همچنین در این سال فرانسه ششمین تامینکننده عمده محصولات ایرانی بود. ۵۵ درصد صادرات فرانسه در بخش خودروسازی است. همچنین شرکتهای فرانسوی در بخش نفت و انرژی، جاده و ریلسازی، بخش کشتیرانی و مالی و بانکی هم بسیار فعال هستند.
عمده واردات فرانسه از ایران، نفت خام بوده است و در مجموع، ۳ درصد محصولات هیدروکربنی از ایران به فرانسه وارد میشود. در سال ۲۰۰۳ میلادی توافقی متقابل به امضای نماینده وزیر فرانسه در تهران رسید که به موجب آن از سرمایهگذاری فرانسه در ایران حمایت به عمل میآورد. محمد شریعتمداری، وزیر بازرگانی وقت در سال ۲۰۰۴میلادی با فعالان اقتصادی فرانسه دیدار رسمی داشت. همچنین فرانسوا گولارد، وزیر حمل و نقل و امور دریایی به مناسبت از سرگیری پروازهای پاریس- تهران خطوط هوایی ایر فرانس به ایران سفر کرد. مساله هستهای فضای کسبوکار در ایران را تغییر داد. فرانسه و شرکای اروپایی این کشور اظهار امیدواری کردند آینده اقتصادی ایران در پی توافق هستهای و رفع تحریمها، امیدبخش خواهد بود.
از طرفی باید توجه داشت که در صورت عدم لغو تحریمهای ایران شرکتهای فرانسوی در بلندمدت متضرر خواهند شد. شراکت خودرو با پژو به دو دهه قبل باز میگردد و تاکنون فرانسه ۶ مدل پژو به بازار خودرو ایران معرفی کرده است. از طرفی شرکتهای سایپا و ایران خودرودر سرمایهگذاری مشترک با رنو، «لوگان» تولید میکنند.
رقابت شرکتهای معتبر هوایی
مجله اکونومیست در تحلیلی به وضعیت صنعت هوایی در ایران و حضور شرکتهای فرانسوی و آمریکایی در ایران پرداخته است. در این گزارش آمده است: با برداشته شدن تحریمها بسیاری از شرکتهای هواپیمایی دنیا درصدد تصاحب و در اختیار گرفتن سهم بیشتری از این بازار بکر هستند. در میان صادرکنندگان ایالاتمتحده، تنها یک بخش در حال حاضر اجازه دارد به دعوت ایران پاسخ دهد و آن هم بخش هوایی است. سالهای سال صنعت هوایی ایران قطعات مورد نیاز خود را از بازار سیاه تامین میکرد. این گونه معاملات غیرشفاف هزینه سنگینی برای ایران به دنبال داشت. ۲۸ سقوط هواپیما در ایران از آغاز قرن اتفاق افتاده که بسیاری معتقد هستند به دلیل ضعف سیستم ایمنی هواپیماها بوده است.
متوسط سن هواپیماهای ایران ایر ۲۶ سال است. در حوزه خلیجفارس بزرگترین ناوگان هواپیمایی متعلق به امارات در دبی است و در هفت سال گذشته توسعه بسیاری یافته است. هواپیمایی ماهان، دومین هواپیمایی بزرگ ایران در ماه مه، دو ماه قبل از توافق هستهای، یکی از مهمترین قراردادها را برای خرید ۹ جت ایرباس امضا کرد. خطوط هوایی ایران و تولیدکنندگان صنعت هوایی غربی عزم راسخ دارند تا در صورت ممکن روابط خود را از سر بگیرند. مقامات رسمی ایران اعلام کردند که در چند دهه آینده، این کشور به ۴۰۰ فروند هواپیما احتیاج خواهد داشت. فرهاد پرورش، رئیس شرکت ایران ایر ماهها قبل از اعلام توافق، اقدام به ارزیابی هواپیماهای ۷۷۷ و ۷۸۷ کرده است. وی به دنبال خرید جدیدترین مدلهای جت و بوئینگهای ۷۴۷ و ۷۴۸ است. اما رئیس شرکت ایران ایر نیز به مدلهای ایرباس علاقه نشان داده است. ایران و فرانسه ۳۶ سال به ترمیم روابط دیپلماتیک خود مشغول بودهاند و خبرها حاکی از آن است که مذاکرات تجاری این دو کشور نیز امیدبخش است.
در بین این گفتوگوهای اقتصادی به نظر میرسد شرکت ایرباس بهعنوان بزرگترین شرکت هواپیماسازی جهان که بخش قابل توجهی از سهام آن در اختیار کشور فرانسه است، بیشترین خطر را احساس میکند، زیرا در صورتی که فضا برای ورود دیگر غولهای هوایی به ایران فراهم شود، مشخص نخواهد بود که آیا ایران همچنان به سمت ایرباس اقبال نشان خواهد داد یا وضعیت به شکل دیگری درخواهد آمد. از این رو باید دید میتوان فرانسویها را بخشید و در صورت این کار چگونه باید این فرصت را در اختیار آنها قرار داد تا بتوان به نحو مناسب نوسازی و بازسازی ناوگان هوایی کشور را سامان داد.
روند مبادلات تجاری ایران و فرانسه
گروه بازرگانی: بررسی مبادلات تجاری ایران و فرانسه از زمان تشدید تحریمها تا پایان سال گذشته از روند کاهشی حجم تجاری این دو کشور طی این دوره حکایت دارد. براساس آمارها از سال ۹۰ تا سال ۹۳ حجم مبادلات تجاری ایران و فرانسه ۶۸ درصد کاهش را تجربه کرد. از سویی در فصل بهار سال جاری نیز حجم تجاری این دو کشور حدود ۱۰۱ میلیون دلار رقم خورده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته کاهش ۴۳ درصدی را نشان میدهد. بهطور کل این دو کشور از سال ۹۰ تا سه ماه نخست سال جاری، به میزان چهار میلیارد و ۳۶۰ میلیون دلار، مبادلات تجاری صورت دادهاند.
ایران و فرانسه در سال ۹۰، در حالی حجم تجارت یک میلیارد و ۸۹۳ میلیون دلاری را رقم زدند که تنها حدود ۶۰ میلیون دلار از این رقم را صادرات ایران تشکیل می داد. با تشدید تحریمها، این حجم تجاری با افت ۴۸ درصدی به ۹۹۱ میلیون دلار در سال ۹۱ رسید که به میزان منفی ۹۱۸ میلیون دلار به ضرر ایران بود.
طی سال ۹۲ نیز حجم تجاری این دو کشور افت ۲۳ درصدی را تجربه کرده و به ۷۶۵ میلیون دلار با تراز منفی ۷۰۵ میلیون دلار برای ایران رسیده است. در سال ۹۳ نیز روند کاهشی حجم تجاری این دو کشور ادامه داشته و با افت ۲۱ درصدی نسبت به سال ۹۲، به حدود ۶۰۳ میلیون دلار رسیده است و ایران کسری ۵۴۰ میلیون دلاری را در این تجارت تجربه کرده است.
ارسال نظر