قطعنامه شورای امنیت امروز تصویب می‌شود
آغاز فرآیند لغو تحریم‌ها
گروه دیپلماسی: توافق هستهای میان ایران و گروه ۱+۵ پس از گذشت نزدیک به ۱۳ سال مناقشه بر سر برنامه صلح‌آمیز هستهای ایران بالاخره سه‌شنبه هفته گذشته (۱۴ ژوئیه) حاصل شد و قرار است امروز (دوشنبه) نیز شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامه‌ای را به رای بگذارد که توافق هستهای وین بین ایران و گروه ۱+۵ را مورد تایید قرار داده و هفت قطعنامه پیشین را لغو کند.
در همین حال روز گذشته وزارت خارجه آمریکا متن برنامه جامع اقدام مشترک و ضمایم آن را براساس قانون بازبینی توافق هستهای به کنگره ارسال کرد.به گزارش خبرگزاری تسنیم، بر اساس بیانیه وزارت خارجه آمریکا، امروز (دوشنبه) آغاز فرصت 60 روزه کنگره برای بررسی و اعلام نظر درباره توافق هستهای با ایران است.مدارک ارسال شده به کنگره علاوه‌بر متن و ضمایم توافق، گزارش غیرمحرمانه بررسی راستی‌آزمایی و ضمیمه محرمانه جامعه اطلاعاتی در این باره است.
با وجود حصول توافق اما هنوز راه نسبتا درازی پیش‌روی ایران و آمریکا برای اجرای آن قرار دارد؛ چراکه اکنون نوبت کنگره آمریکا و مجلس ایران است که این توافق را به تصویب برسانند یا رد کنند. البته باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا بارها تاکید کرده است که در صورت رد توافق توسط کنگره آن را وتو خواهد کرد. اوباما یک شب پس از اعلام توافق و در یک کنفرانس مطبوعاتی نیز ضمن حمایت از توافق کسب شده، آن را یک فرصت تاریخی توصیف کرد.
او درباره مخالفت احتمالی کنگره با توافق به‌عمل آمده در وین گفت: «اعضای کنگره می‌توانند با توجه به منافع ملی آمریکا این توافق را مورد ارزیابی قرار دهند و من انتظار دارم این ارزیابی واقع‌بینانه باشد.» در ادامه رئیس‌جمهوری آمریکا تاکید کرد: «عده‌ای ممکن است معتقد باشند که می‌شد توافق بهتری به‌دست آورد که در آن ایران هیچ فعالیت هستهای نداشته باشد، اما مشکل اینجاست که این نظر جامعه بین‌المللی نیست. جامعه بین‌المللی معتقد است که ایران حق دارد برنامه صلح‌آمیز هستهای داشته باشد. آنچه ایران نباید داشته باشد، سلاح هستهای است.» او در بخش دیگری از اظهارات خود گفت که این توافق می‌تواند به روند مقابله با داعش و پایان دادن به درگیری‌های سوریه نیز کمک کند.
رای‌گیری قطعنامه
از سوی دیگر قرار است امروز دوشنبه شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامه‌ای را به رای بگذارد که توافق هستهای وین بین ایران و گروه ۱+۵ را مورد تایید قرار خواهد داد. به گزارش رویترز از مقر سازمان ملل در نیویورک، بر اساس متن پیش‌نویس این قطعنامه که روز چهارشنبه در اختیار اعضا قرار گرفت، زمانی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با ارائه گزارشی به شورای امنیت اجرای برخی اقدامات مرتبط با انرژی هستهای از سوی ایران را تایید کند، هفت قطعنامه پیشین سازمان ملل درباره ایران متوقف (terminate) خواهد شد. به گزارش خبرگزاری تسنیم، در پیش‌نویس این قطعنامه به این مساله نیز اشاره شده است که تحریم‌های تسلیحاتی و فناوری موشک‌های بالستیک و تحریم‌های هدفمند همچنان علیه ایران حفظ خواهد شد.
پیش‌نویس این قطعنامه حاکی از آن است که کشورها می‌توانند این فناوری و سلاح‌های سنگین مثل تانک، ناوهای جنگی و بالگردهای نظامی را در صورت تصویب شورای امنیت در اختیار ایران قرار دهند. در عین حال بر اساس این پیش‌نویس، 36 فرد و شرکت ایرانی از فهرست تحریم‌های بین‌المللی خارج خواهند شد. هم‌اکنون 43 فرد و 78 شرکت ایرانی در فهرست سیاه سازمان ملل قرار دارند.
از سوی دیگر وزرای خارجه اروپا نیز امروز دوشنبه در نشست شورای امور خارجی اتحادیه اروپا در بروکسل، جمع‌بندی مذاکرات هستهای با ایران را بررسی می‌کنند.
اعتراض به رای‌گیری شورای امنیت
در همین حال رای‌گیری امروز شورای امنیت درخصوص توافق هستهای ایران با اعتراض جدی جمهوری‌خواهان مواجه شده است. به گزارش پایگاه خبری سی‌ان‌اس نیوز، وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا در پاسخ به انتقادها از دولت آمریکا برای تصویب قطعنامه شورای امنیت درخصوص توافق هستهای پیش از تایید آن در کنگره آمریکا گفت: «در حالی که تمام اعضای گروه 1+5 می‌خواهند برای تایید این (توافق هستهای) به سازمان ملل بروند، برای ما قدری دشوار است که به جهان بگوییم ببخشید باید منتظر کنگره آمریکا بمانید.» همچنین به گزارش «ایرنا» به نقل از رویترز، جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید روز جمعه درباره رای‌گیری مجلس نمایندگان درباره توافق هستهای گفت: «اطمینان دارد که دولت در میان دموکرات‌های مجلس نمایندگان از حمایتی قوی برخوردار است.» جاش ارنست با هشدار به نمایندگان افزود که رای ندادن به این توافق پیامدهای زیادی دارد. به گفته سخنگوی کاخ سفید در صورتی که کنگره به توافق اتمی با ایران رای منفی دهد، برای موقعیت آمریکا در جهان ویرانگر است.
تلاش آمریکا برای اقناع اسرائیل و عربستان
همزمان با به‌دست آمدن توافق هستهای، آمریکا تلاش‌هایی را برای متقاعد کردن متحدان و دوستان خود در خاورمیانه آغاز کرده است؛ در همین راستا اوباما روز جمعه با عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان سعودی، در کاخ سفید دیدار و گفت‌وگو کرد. به گفته جاش ارنست، این دیدار روز سه‌شنبه، از سوی ملک سلمان، پادشاه عربستان، درخواست شده بود. همچنین سخنگوی کاخ سفید به خبرنگاران گفت که عادل الجبیر در نشست خود با اوباما از توافق هستهای با ایران استقبال کرد. این دیدار نخستین دیدار باراک اوباما با یکی از شرکای کلیدی واشنگتن در منطقه پس از دستیابی ایران و شش قدرت جهانی به توافق جامع هستهای بود.
از سوی دیگر اشتون کارتر، وزیر دفاع آمریکا، در تلاش برای کاهش نگرانی‌ها درباره توافق اخیر هستهای با ایران یک دوره از سفر به کشورهای خاورمیانه را آغاز کرده است. کارتر روز یکشنبه سفر خود به خاورمیانه را آغاز کرد و در اولین مقصد خود راهی سرزمین‌های اشغالی شد.وزیر دفاع آمریکا سپس قرار است به عربستان سعودی که از رقبای منطقه‌ای ایران تلقی می‌شود، سفر کند. این سفر بخشی از تلاش‌های باراک اوباما برای ارائه این توافق به مخالفان در داخل و خارج از کشور است.
جدال وزرای اروپایی با نتانیاهو
کمتر از یک هفته پس از اعلام دستیابی ایران و قدرت‌های جهانی به توافقی بر سر برنامه اتمی ایران، در حالی که وزیر دفاع آمریکا برای کاهش نگرانی اسرائیل و عربستان از این توافق راهی منطقه شده است، نخست‌وزیر اسرائیل بار دیگر به شدت به این توافق و قدرت‌های مذاکره‌کننده با ایران حمله کرد. این در شرایطی است که طی روزهای اخیر وزرای خارجه بریتانیا و آلمان از مواضع تند نتانیاهو نسبت به توافق انتقاد کردند. فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر خارجه آلمان در گفت‌وگو با تلویزیون دولتی آلمان و در واکنش به انتقادات شدید بنیامین نتانیاهو از توافق هستهای ایران گفت که بهتر است نتانیاهو به جای این لفاظی‌های درشت و خشن تنها نظاره‌گر اجرای توافق‌نامه باشد.
همچنین به گزارش رویترز رویارویی عصبی و حاکی از ناآرامی فیلیپ هاموند، وزیر امور خارجه انگلیس و بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل مقابل دوربین‌ها که روز پنج‌شنبه رخ داد، حاکی از وجود تنش میان طرفین درباره موافقت‌نامه هستهای ایران و کشورهای قدرتمند جهان است.
در همین حال یک روزنامه اسرائیلی خبر داده است که این کشور به دلیل توافق آمریکا با ایران خواهان افزایش کمک تسلیحاتی آمریکا به اسرائیل به میزان یک و نیم میلیارد دلار دیگر است.
توافق به معنای اتحاد با ایران نیست
همزمان رهبران آمریکا و انگلیس در روزهای اخیر بر تلاش برای اطمینان خاطر دادن به متحدان منطقه‌ای خود درباره ماهیت این توافق افزوده‌اند. پس از اعلام این نگرانی‌های نتانیاهو، دیوید کامرون، نخست‌وزیر بریتانیا روز جمعه گفت توافق هستهای تاریخی با ایران به معنای هم‌پیمانی با ایران نیست. کامرون در گفت‌وگو با شبکه العربیه گفت: «با امضای این توافق، انگلیس با ایران اتحاد برقرار نکرده است.» او گفت: «با امضای این توافق، انگلیس و متحدانش شامل آمریکا، آلمان، فرانسه، روسیه و چین ایران را از سلاح هستهای دور کردند.»
استفاده انتخاباتی از توافق
مذاکرات و توافق هستهای با ایران به کارتی برای تبلیغات در مبارزات انتخاباتی کاندیداهای ریاست‌جمهوری آمریکا تبدیل شده است. در این خصوص جب بوش، نامزد احتمالی انتخابات ۲۰۱۶ ریاست‌جمهوری آمریکا که از مخالفان سرسخت توافق به شمار می‌رود، گفت چنانچه در انتخابات ریاست‌جمهوری پیروز شود توافق با ایران را که باراک اوباما امضا کرده محترم خواهد شمرد. از سوی دیگر هیلاری کلینتون، نامزد دموکرات ریاست‌جمهوری آمریکا در حالی که چند روز قبل، از توافق هستهای با ایران دفاع کرده بود، این بار مدعی شد که هرگز به ایرانیان اعتمادی ندارد.
موافقان و مخالفان توافق
با وجود گذشت چند روز از حصول توافق هستهای در وین، همچنان واکنش‌ها و اظهارنظرها داخل آمریکا راجع به این مساله ادامه دارد. در آخرین واکنش‌ها جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا مجددا به دفاع از توافق وین پرداخت و گفت:« کسانی که از این توافق انتقاد می‌کنند هیچ پیشنهاد بهتری ندارند و آنهایی که فکر می‌کنند امکان دستیابی به توافق بهتری وجود داشت، واقع‌بین نیستند.»
سوزان رایس، مشاور امنیت ملی آمریکا نیز در گفت‌وگوی تفصیلی با خبرگزاری رویترز، گفت که توافق هستهای به‌گونه‌ای قابل راستی‌آزمایی به آنها درباره پایبندی تهران به تعهداتش اطمینان می‌دهد. همزمان دیک چنی، معاون سابق ریاست‌جمهوری آمریکا در مصاحبه با فاکس نیوز تاکید کرد اسرائیل باید تاوان سنگینی برای توافق اوباما با ایران بپردازد. به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، دیک چنی درباره توافق هستهای ایران گفت به نظر من وقتی اوباما گفت «ما اشاعه تسلیحات اتمی را متوقف کرده‌ایم» دروغ گفت.
همچنین نانسی پلوسی، رهبر دموکرات‌های مجلس نمایندگان آمریکا و جیمی کارتر، رئیس‌جمهوری پیشین این کشور از توافق حاصل شده میان ایران و گروه 1+5 بر سر برنامه هستهای ایران حمایت کردند، اما داخل آمریکا علاوه بر مخالفان و موافقان کسانی هم هستند که می‌گویند هنوز نمی‌توان در مورد توافق اظهارنظر کرد. از جمله مارتین دمپسی، رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا که در اولین اظهارنظر خود گفت: «زمان نشان می‌دهد که آیا این یک توافق موفق است یا خیر.»
ارسال نظر