رئیس‌جمهوری آمریکا پس از اعلام توافق میان ایران و ۱+۵:
هر مصوبه کنگره که مانع توافق باشد وتو می‌کنم
عکس: ایسنا
وزیر خارجه ایران و مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بیانیه پایانی مذاکرات هسته‌ای را قرائت و از یک روز تاریخی یاد کردند. روزی که بالاخره توانستند پس از ساعت‌ها و ماه‌ها رایزنی سخت و فشرده و ملال‌آور به یک توافق خوب در مورد بحران 12 ساله هسته‌ای دست پیدا کنند. همزمان در سوی دیگر رینگ، ایران و آژانس نیز توانستند یک «نقشه راه» برای حل موضوعات باقی مانده ترسیم کنند. اهمیت این توافق در ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی آن باعث شد سیلی از پیام‌های تبریک از مقامات ارشد کشورها جاری شود تا عصر جدیدی از همکاری‌ها پس از توافق هم‌اکنون ترسیم شود. آنچه از مفاد بیانیه مشترک محمدجواد ظریف و فدریکا موگرینی بر می‌آید، این است که چارچوب‌های به‌دست آمده از بیانیه لوزان مبنای توافق جامع خواهد بود، با این تفاوت که در متن 100 صفحه‌ای به‌دست آمده که شامل یک متن اصلی 20 صفحه‌ای و 5 ضمیمه 80 صفحه‌ای است، بند بند موارد با جزئیات ذکر شده است.
چگونگی لغو تحریم‌ها، نظام بازرسی‌ها، تعهدات ایران و دیگر موارد در این متن به تفصیل صحبت شده است. متن توافق پس از بحث و بررسی در پایتخت‌ها باید راهی شورای امنیت سازمان ملل شود تا با صدور قطعنامه به آن جنبه اجرایی داده شود. در این میان کنگره آمریکا و مجلس ایران هم در چارچوب‌های داخلی خود توافق را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهند. کمتر از نیم ساعت پس از قرائت بیانیه مشترک ظریف و موگرینی در مرکز رسانه‌ای سازمان ملل در وین، رئیس‌جمهوری آمریکا در اظهارنظری گفت که توافق خط قرمزهای ما را رعایت کرده است و من هر مصوبه‌ای در کنگره که مانعی بر سر راه این توافق باشد، وتو خواهم کرد. به گزارش «ایرنا»، باراک اوباما روز سه‌شنبه طی سخنانی در واشنگتن تصریح کرد: «این توافق تمام خط قرمزهای ما و پارامترهای ما را رعایت کرده است.» او افزود: «ایران طی ۱۰ سال آینده میزان غنی‌سازی خود را کاهش داده و ۹۰ درصد از اورانیوم با غنای بالای خود را باید کنار گذارد.» رئیس‌جمهوری آمریکا گفت: «لغو تحریم‌ها تدریجی است. ایران باید اول به تعهداتش عمل کند تا تحریم‌ها لغو شود. ایران باید طی ۱۰ سال آینده به این توافق عمل کند تا تحریم‌های بیشتری لغو شوند و تمامی این توافقات در قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان ملل قید خواهد شد.» اوباما ادامه داد: «به نظرم غیر‌مسوولانه بود که این توافق را ادامه ندهیم.» رئیس‌جمهوری آمریکا در ادامه تاکید کرد: «من هر قانون کنگره را که مانع اجرای موفقیت‌آمیز تعهدات شود، وتو می‌کنم. ما نباید به چرخه اجتناب‌ناپذیر درگیری تن بدهیم.» رئیس‌جمهوری آمریکا در بخش دیگری از سخنانش گفت: «بارها و بارها من به مردم ایران به روشنی گفتم که ما همیشه آماده تعامل با شما هستیم، تعاملی بر پایه احترام؛ با آنکه اختلافات ما جدی است.» رئیس‌جمهوری آمریکا افزود: «این توافق فرصتی برای حرکت در مسیر جدید است و باید از این فرصت استفاده کنیم.»
امضای نقشه راه بین ایران و آژانس
بر اساس «نقشه راهی» که روز سه‌شنبه، ۲۳ تیرماه، ساعاتی پیش از اعلام رسمی توافق جامع هسته‌ای، بین نماینده ایران و مدیرکل آژانس بین‌المللی انژری اتمی امضا شد، دو طرف در مورد مساله سایت نظامی پارچین به «توافقی مجزا» رسیده‌اند. بر اساس این «نقشه راه»، ایران و آژانس توافق کردند تا پایان سال‌جاری میلادی، (۲۰۱۵)، تمام مسائل عمده مربوط به گذشته و حال را که تاکنون حل‌نشده باقی مانده است به سرانجام رسانده و راه حلی برای آنها پیدا کنند. در این سند که به امضای علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران از یکسو و یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس از سوی دیگر رسیده است، زمان‌بندی وظایف و مسوولیت‌های ایران و آژانس تا ماه پایانی سال‌جاری میلادی مشخص شده است. »
تقدیر کری از ظریف
جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا نیز روز گذشته پس از توافق در یک کنفرانس خبری در وین درخصوص توافق حاصل شده بین ایران و گروه ۵+۱ اظهار کرد: این توافق خوبی است که ما به‌دنبال آن بودیم. به گزارش «الف» وی ظریف را مذاکره‌کننده‌ای سخت، میهن‌دوست و مورد احترام خواند و گفت: حتی وقتی کار سخت می‌شد آخر جلسات را با لبخند ترک می‌کردیم.
علت غیبت لاوروف
وزیر خارجه روسیه در زمان ورود وزرای خارجه برای قرائت متن بیانیه مشترک و گرفتن عکس یادگاری حضور نداشت. خبرها حاکی است که لاوروف برای سفری کاری و با اجازه گرفتن از دیگر وزیران خارجه، زودتر وین را ترک کرد. وزیر خارجه روسیه قرار بود دوشنبه شب وین را ترک کند که با توجه به طولانی شدن این مذاکرات دوشنبه شب را در وین ماند.
کاهش تدریجی تحریم‌ها
فیلیپ هاموند، وزیر امور خارجه بریتانیا نیز از تفاهم به‌دست‌آمده در وین به منزله نقطه عطفی در روابط ایران با سایر کشورهای جهان یاد کرد و نقش ایران را در حل چالش‌های منطقه‌ای پررنگ دانست. به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از فیگارو، هاموند تاکید کرد: «کاهش تدریجی تحریم‌های اقتصادی و مالی فرصت بزرگی برای ایران است تا تصمیم‌های مثبتی را در رابطه با آینده و همچنین نقش‌شان در منطقه اتخاذ کنند.»
۱۲ سال نزاع خطرناک را پشت‌سر گذاشتیم
همچنین، وزیر خارجه آلمان در سخنانی گفت این یک روز تاریخی است. ما ۳۵ سال عدم گفت‌وگو و بیش از ۱۲ سال از یک نزاع خطرناک را پشت‌سر گذاشتیم. فرانک والتر اشتاین‌مایر همچنین گفت: «توافق هسته‌ای ایران یک توافق خوب است.» او افزود: «امیدوارم که توافق هسته‌ای ایران همچنین نشانه‌ای از امیدواری را درباره مسیر گفت‌وگو در نزاع‌های خاورمیانه ارسال کند.»
استقبال جهانی
اعلام توافق میان ایران و گروه ۱+۵ در کل جهان واکنش‌هایی را در پی داشت و اغلب رهبران و سیاستمداران در عرصه بین‌الملل از این توافق تاریخی استقبال کردند. در این رابطه، بان‌کی‌مون، دبیر‌کل سازمان ملل متحد ضمن تبریک به مذاکره‌کنندگان هسته‌ای، تفاهم به‌دست‌آمده در وین را اثباتی دانست بر کارآمدی حل مسائل سیاسی از طریق مذاکره و نه توسل به زور و ارعاب. همزمان ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در اولین اظهارنظر به حصول توافق هسته‌ای گفت که جهان با این توافق یک نفس بلند و راحت خواهد کشید. در همین حال دیوید کامرون، نخست‌وزیر بریتانیا توافق روز گذشته در وین را تاریخی توصیف کرد و گفت این توافق به امن‌تر شدن جهان کمک خواهد کرد. فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهوری فرانسه هم تاکید کرد که توافقنامه هسته‌ای به اندازه کافی مستحکم است که حداقل برای ۱۰ سال پایدار و بادوام باشد.» خاویر سولانا، رئیس سابق سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم در مقاله‌ای در روزنامه ال‌پاییس اسپانیا نوشت که توافق هسته‌ای با ایران، موفقیتی است که ارزش پشتکار مذاکره کردن طرفین را ثابت می‌کند. همچنین بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه ضمن تبریک گفته است اطمینان دارد ایران بعد از دستیابی به توافق از مسائل مربوط به ملت‌های عادل حمایت خواهد کرد.
ارسال نظر