نیلوفر منصوریان، گروه خبر، مسکو: هتل رادیسان مسکو (هتل اوکراین ) چهارشنبه هفته گذشته میزبان بود، اما جنس این میزبانی متفاوت با گذشته بود. این بار هتلی که در مسکو به یکی از ساختمان‌های مشهور به هفت خواهران استالین مشهور است میزبان وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری‌های شانگهای بود. از روز چهارشنبه طبقات این هتل شاهد رفت و آمد وزرای خارجه کشورهایی بود که برای حضور در کنفرانس بین‌المللی امنیت و ثبات در منطقه سازمان همکاری‌های شانگهای، میهمان روسیه بودند.

محور اصلی این کنفرانس نیز با توجه به گسترش تروریسم در منطقه، به مبارزه جدی با ترور و خشونت و جرائم سازمان یافته در مرزهای کشورهای عضو سازمان اختصاص داشت. از این رو کشورهای عضو، روز پنج‌شنبه در کنفرانس بر پیدا کردن راهکارهایی برای مقابله با افراط‌گرایی در منطقه تاکید کردند. روز چهارشنبه محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران نیز به‌عنوان عضو ناظر در سازمان برای شرکت در کنفرانس بین‌المللی امنیت و ثبات در منطقه سازمان همکاری‌های شانگهای وارد مسکو شد. این چهارمین سفر وزیر امور خارجه به روسیه بود. البته او در کنار حضور در این نشست، دیدارهای دوجانبه‌ای را نیز روز پنج‌شنبه با وزرای خارجه چین و روسیه داشت. دیدارهای که در آن در مورد مذاکرات هسته‌ای و روابط دوجانبه گفت‌وگو شد. با این حال شاید یکی از مهمترین محورهای این نشست‌های دوجانبه به دیدار ظریف با سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه و حل و فصل تحویل موشک‌های اس-۳۰۰ به ایران مربوط می‌شد. همچنان که وزیر خارجه کشورمان روز پنج‌شنبه پس از دیدار با همتای روس خود اعلام کرد که «موضوع تحویل سامانه اس-۳۰۰ روسیه به ایران در مراحل اجرایی است و بحث‌های سیاسی در این زمینه وجود ندارد و یکبار دیگر هم تاکید شد که این سلاح به ایران تحویل داده خواهد شد.» سرگئی لاوروف و زیر خارجه روسیه نیز روز پنج‌شنبه در حاشیه کنفرانس و پس از دیدار با ظریف نسبت به تحویل موشک‌های پدافندی اس-۳۰۰ به ایران در آینده نزدیک ابراز خوش‌بینی کرد. او نیز اعلام کرد که موشک‌ها در حال آماده‌سازی است و به زودی به ایران ارسال خواهد شد. روسیه در سال ۲۰۱۰ فروش سامانه موشکی اس - ۳۰۰ به ایران را ممنوع کرد، ولی ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور یروسیه فروردین‌ماه سال‌جاری ممنوعیت تحویل این سامانه را لغو کرد.


موافقت با ارتقای سطح ایران در سازمان

البته حضور ایران در کنفرانس بین‌المللی امنیت و ثبات در منطقه سازمان همکاری‌های شانگهای با اعلام موافقت اعضا با ارتقای سطح ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای نیز همراه بود. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در حاشیه این کنفرانس اعلام کرد وزیران خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری‌های شانگهای روز چهارشنبه در نشست خود در مسکو برای ارتقای سطح ایران در این سازمان توافق کردند.

وی با بیان اینکه در این نشست درخواست ایران را برای عضویت در سازمان همکاری‌های شانگهای بررسی کردیم، گفت: ایران از سال 2005 به‌طور فعال در فعالیت‌های سازمان همکاری‌های شانگهای به‌عنوان عضو ناظر شرکت دارد و تمام شرکت‌کنندگان در نشست وزیران سازمان همکاری‌های شانگهای با افزایش سطح ایران در این سازمان با توجه به کسب توافق جامع در مورد برنامه هسته‌ای موافقت کردند. ارلان ادریسوف، وزیر خارجه قزاقستان هم در سخنانی در کنفرانس خواهان ارتقای جایگاه حقوقی جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای شد. سازمان همکاری‌های شانگهای در سال ۲۰۰۱ توسط رهبران چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان پایه‌گذاری شد اما نقش اصلی و تعیین‌کننده را، در سازمان شانگهای، طی این سال‌ها دو کشور چین و روسیه ایفا می‌کنند. سازمان همکاری‌های شانگهای در واقع ترکیب جدید سازمان «شانگهای ۵» است که در سال ۱۹۹۶ تاسیس شده بود، ولی نام آن پس از عضویت ازبکستان به «سازمان همکاری‌های شانگهای» تغییر پیدا کرد پس از آن از سال 2001 ایران، مغولستان، هند، افغانستان و پاکستان به‌عنوان عضو ناظر به این سازمان پیوستند. با این حال ایران از سال‌ها قبل خواستار نشستن بر یکی از کرسی‌های اعضای دائمی سازمان است؛ در خواستی که به نظر می‌رسد این روزها با افزایش نقش ایران در منطقه رسیدن به آن دست یافتنی‌تر از گذشته شده است.


احتمال سفر رئیس‌جمهوری چین به ایران

به هر حال محمدجواد ظریف در ادامه دیدارهایش در حاشیه این کنفرانس در مسکو با وزیر خارجه چین نیز دیدار دوجانبه‌ای داشت. ظریف در این دیدار از تصمیم چین برای مشارکت بیشتر در پروژه‌های نفتی و سرمایه‌گذاری و صنعتی سازی در ایران استقبال کرد. همچنین دو طرف بر فراهم کردن بسترهای لازم برای سفر رئیس‌جمهوری چین در آینده تاکید کردند.


مبارزه با برند جدید تروریسم

در کنار این دیدارها وزیر خارجه ایران روز چهارشنبه در این کنفرانس بر تلاش کشورهای عضو این سازمان برای مقابله با افراط‌گرایی و تروریسم تاکید کرد. ظریف همچنین داعش را «برند» جدید تروریسم خواند و افزود: این برند در حال رشد و گسترش است و تلاش‌های ما باید به صورت مشترک در مبارزه با تروریسم باشد. وزیر خارجه بر ضرورت آموزش جوانان برای جلوگیری از جذب و پیوستن آنها به گروه‌هایی که هیچ ارتباطی با اسلام ندارند، تاکید کرد و افزود: چراکه دیر یا زود این گروه‌های تروریستی وارد کشورهای دیگر نیز می‌شوند. ظریف تاکید کرد: باید تلاش کنیم سازمان‌های جهانی و منطقه‌ای نیز به این حمایت بپیوندند تا از طریق حقوقی با این شر در منطقه مقابله کنیم. کنفرانس بین‌المللی امنیت و ثبات در منطقه سازمان همکاری‌های شانگهای ظهر روز پنج‌شنبه پس از سخنرانی وزاری خارجه کشورهای عضو و تاکید آنها بر مبارزه با افراطی‌گری در منطقه پایان یافت. براساس اعلام سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه، حسن روحانی رئیس‌جمهوری در اجلاس امسال سازمان همکاری‌های شانگهای شرکت می‌کند. این اجلاس 18 تیر در یوفای روسیه برگزار خواهد شد.