گروه دیپلماسی: یک روز پس از آنکه نمایندگان مجلس و محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه و عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در جلسه‌ای غیرعلنی در مورد چگونگی پذیرش پروتکل الحاقی و همچنین اجازه بازرسی‌ها و مصاحبه با دانشمندان هسته‌ای بحث وگفت‌وگو کردند، وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه‌ای تاکید کرد که در دولت سابق «مصاحبه‌هایی» با «دانشمندان هسته‌ای» ایران از سوی نمایندگان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صورت گرفته است. به گزارش ایرنا ظریف همچنین این موضوع را یک مساله جنبی و فرعی خواند که ارتباطی با اصل گفت‌وگوها با گروه ۱+۵ ندارد.

او تاکید کرد: «به طور حتم رویکرد همه ارکان نظام پیروی از دستورات رهبر معظم انقلاب است».اظهارات ظریف به آن بخش از نگرانی‌ها یی بر می‌گردد که نمایندگان مجلس در مورد سوال احتمالی از دانشمندان هسته‌ای در جلسه غیر علنی مجلس بیان کرده بودند. پیشتر نیزبرخی مقامات ارشد کشور در این رابطه هشدار داده بودند.روز یکشنبه نیز احمد شوهانی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگو با سایت خبری-تحلیلی «فرارو»، در این رابطه و از قول وزیر خارجه گفته بود: « پس از آنکه سخنان مقام معظم رهبری در دانشگاه امام حسین (ع) منتشر شد و ایشان یک‌بار دیگر تاکید کردند که اجازه بازرسی و دسترسی به دانشمندان هسته‌ای ایران را نمی‌دهم؛ بنده امکان تماس سریع با تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای نداشتم چون تیم معاونان در حال مذاکره با طرف مقابل بودند به همین دلیل از طریق پیامک به همکاران اعلام کردم که این دو موضوع قطعا خط قرمز ما در مذاکرات باشد.» به هر ترتیب ظریف روز گذشته در گفت‌وگو با خانه ملت، این مساله را یک مساله « جنبی و فرعی» عنوان کرد و گفت: «حدود 10 سال است که کشور برای حل این ادعاها و بهانه‌ها اقداماتی کرده است.» او افزود: «در این رابطه روش‌هایی برای رفع ابهامات صورت گرفت و حتی در دولت سابق مصاحبه‌هایی با دانشمندان هسته‌ای کشورمان از سوی ماموران آژانس انجام شد.» به گفته ظریف، در آن دوران با افراد مختلف در ایران مصاحبه شد و حتی آنها از مراکز و اماکن مربوطه بازدید کردند، اما هیچ ابهامی پیدا نشد که این موضوع نشان‌دهنده بهانه‌جویی غربی‌ها است.

پروتکل الحاقی

در همین حال یکی از مسائل مهم مطرح شده طی روزهای اخیر امکان بازدید از مراکز نظامی است که به محل جنجال برخی نمایندگان منتقد مجلس و مذاکره‌کنندگان تبدیل شده است. موضوعی که عباس عراقچی در مجلس تلاش کرد به آن پاسخ دهد و تاکید کرد که بازرسی‌ها در چارچوب پروتکل الحاقی بوده و این گونه نخواهد بود که آمریکایی‌ها هر زمان که بخواهند از هر جایی بتوانند بازدید کنند. او همچنین اعلام کرد که این بازرسی‌ها قطعا مدیریت شده خواهد بود. پیش‌تر نیز ظریف در دیدار با وزیر خارجه مجارستان تاکید کرده بود که «پروتکل الحاقی به هیچ‌وجه اجازه دسترسی بدون روند و بدون دلیل به ساختارهای کشورها را فراهم نمی‌کند بلکه چارچوبی قاعده‌مند را ایجاد می‌کند که هم‌اکنون در ۱۲۴ کشور در حال اجرا است.» براساس تفاهمی که در لوزان سوئیس به‌دست آمد ایران پذیرفت که پروتکل الحاقی را به‌صورت داوطلبانه اجرا کند. به دنبال این مساله بود که اختلافاتی میان دو طرف بر سر اختیاراتی که در صورت پذیرش پروتکل الحاقی در اختیار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار می‌گیرد، پیش آمد. بحث بازرسی از تاسیسات نظامی ایران نیز از همین جا نشات گرفت. حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران نیز چندی پیش در سفری که به آذربایجان شرقی داشت با بیان این موضوع که «توافقی را امضا نمی‌کنیم که به کسی اجازه دسترسی به اسرار علمی و نظامی کشور را بدهد»، گفت: «باید در حفظ اسرار نظامی کشورمان دقت کنیم و دسترسی بازرسان آژانس براساس پروتکل باید مدیریت‌شده باشد.»اما با همه این توضیحات و سخنان اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی یکی از مهم‌ترین موضوعات مطرح شده ازسوی نمایندگان در جلسه غیرعلنی روز یکشنبه مجلس بود تا آنجا که فضای مجلس را متشنج کرد. جواد کریمی قدوسی براساس برداشت شخصی خود و به نقل از عباس عراقچی به خبرگزاری فارس گفته بود بازرسی‌ها از مراکز نظامی به‌صورت مدیریت‌شده پذیرفته شده است؛ مساله‌ای که با واکنش مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای روبه‌رو شد و عراقچی با انتقاد از جواد کریمی‌قدوسی و خبرگزاری فارس که مطالبی را به نقل از او درباره بازرسی از مراکز نظامی منتشر کرده بودند، آنها را به خدا واگذار کرد. او همچنین پس از این جلسه در گفت‌وگویی راجع به جلسه مجلس گفت: «دکتر ظریف و بنده در این جلسه بر مخالفت با بازرسی یا بازدید از هرگونه مراکز نظامی یا مصاحبه با دانشمندان هسته‌ای کشورمان تاکید و تشریح کردیم که در طول مذاکرات اصولا راه هرگونه سوءاستفاده مسدود شده است.»

برداشت غلط کریمی قدوسی

روز گذشته نیز علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درخصوص اظهارات نقل شده از عباس عراقچی توسط کریمی‌قدوسی با تاکید بر این موضوع که «عراقچی نگفت ایران با بازرسی پایگاه‌های نظامی موافقت کرده است»، گفت: «فکر می‌کنم که شاید دقت درستی در فهم موضوع صورت نگرفته است؛ در جلسه اخیر آقای دکتر عراقچی پروتکل الحاقی را تشریح کرد که در چارچوب آن یک چنین اتفاقی جزو برنامه‌های بازرسی‌های پروتکل الحاقی است، نه اینکه جمهوری اسلامی ایران پذیرفته است؛ زیرا مطلع هستید پروتکل الحاقی زمانی قابل اجرا است که مجلس شورای اسلامی آن را تصویب کند.»از سوی دیگر علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز روز گذشته در این رابطه تاکید کرد همکاری‌های ایران با آژانس مطابق با فرآیندهای معمول و صرفا در زمینه تاسیسات هسته‌ای خواهد بود. به گزارش «ایسنا»، شمخانی افزود: «هیچ فرآیندی خارج از قوانین بین‌المللی مصوب یا دسترسی‌های فراتر از پروتکل الحاقی قابل پذیرش نیست.»

به کجا می‌رویم

البته واکنش‌ها به جلسه غیرعلنی مجلس به همین جا ختم نشد و روز گذشته حمید بعیدی‌نژاد، دیگر مذاکره‌کننده هسته‌ای نیز در فضای مجازی به اتفاقات روز یکشنبه مجلس واکنش نشان داد. به گزارش «ایسنا»، بعیدی‌نژاد در صفحه اینستاگرام خود با اشاره به صحبت‌های برخی نمایندگان نوشته است: «وقتی دیدم که بعضی از نمایندگان محترم بعد از سخنان آقای دکتر ظریف و آقای عراقچی باز همان حرف‌های خودشان را منتها این بار به این بزرگان نسبت داده‌اند، گفتم کجا می‌رویم.» همچنین مدیر کل اداره امور خلع سلاح و مدیرکل سیاسی و بین‌المللی ضمن تشریح فضای دشوار مذاکرات و قضاوت‌های نادرستی که راجع به مذاکره‌کنندگان صورت می‌گیرد، نوشت: «من از صمیم قلب از خداوند می‌خواهم آرامش را بر دل‌های همه ما و شما حاکم کند تا هم با خودمان آرام باشیم و هم آرامش مردم عزیزمان و دیگران را با قضاوت‌های غلط ذهنی خودمان به‌هم نزنیم.»

پنجمین دور گفت‌وگوها در وین

همزمان با بروز برخی اختلاف‌نظرهای داخلی بر سر بازدید از مراکز هسته‌ای و نظامی، قرار است دور جدید رایزنی‌های هسته‌ای در راستای ادامه نگارش پیش‌نویس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) از امروز (سه‌شنبه) به ریاست عباس عراقچی و مجید تخت‌روانچی، معاونان وزیر خارجه ایران و هلگا اشمیت، معاون فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در هتل پله کوبورگ شهر وین برگزار شود.مجید تخت‌روانچی یک روز پیش از برگزاری دور جدید مذاکرات تاکید کرد: «گرچه ما به لحاظ زمانی تحت فشار نیستیم و توافقی می‌خواهیم که همه حقوقمان را در بر داشته باشد ولی طرف مقابل باید با پرهیز از مواضع حداکثری برای دستیابی به توافق تلاش کند.» به گزارش «ایرنا» او این مطلب را در دیدار قائم مقام وزارت امور خارجه اتریش که در رأس هیاتی به ایران سفر کرده بودند، بیان کرد. همزمان فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز گفت که توافق هسته‌ای با ایران تا پایان ژوئن قابل دستیابی است. به گزارش «ایسنا»، موگرینی روز یکشنبه در یک کنفرانس خبری پس از برگزاری نشست مشترک اتحادیه اروپا و وزرای کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس گفت که مذاکرات هسته‌ای با ایران یکی از موضوعات مورد بحث در این نشست بوده است. او با تاکید بر لزوم دستیابی به یک راه‌حل جامع و محکم، گفت: «ما بر این باوریم که این توافق امنیت منطقه را افزایش خواهد داد. »

لغو کامل تحریم‌ها

همزمان امیرحسین زمانی‌نیا، معاون وزیر نفت در امور بین‌الملل و بازرگانی با اشاره به توافق احتمالی ۱۰ تیرماه، گفت در این صورت در حوالی آذرماه می‌توانیم منتظر لغو کامل تحریم‌های اقتصادی و بانکی باشیم. زمانی نیا افزود: «چنانچه تحریم‌ها لغو شود ایران مرکز ثقل پروژه‌های نفتی و گازی دنیا خواهد شد.»به گزارش «ایسنا»، معاون وزیر نفت از مذاکراتی با نمایندگان کشور‌های آلمان، ایتالیا، اسپانیا، فرانسه، هند، کره، چین، مالزی، برزیل و ونزوئلا طی چهار ماه گذشته خبر داد و افزود: «این مذاکرات در زمینه‌ چگونگی سرمایه‌گذاری این شرکت‌ها در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی ایران پس از تحریم‌ها بوده است. »