غیبت سران عرب در نشست کمپ دیوید
اعتراض نرم اعراب به سیاست آمریکا در قبال ایران
در همین ارتباط، عادل الجبیر وزیر امور خارجه عربستان دلیل شرکت نکردن سلمان را همزمان شدن این نشست با آغاز آتش‌بس پنج روزه در یمن و گشایش مرکز خیریه ملک سلمان اعلام کرده است. اما یک مقام به شرط فاش نشدن نامش به «نیویورک‌تایمز» گفت که برداشت او این است که پادشاه عربستان احتمالا برای نشان دادن نارضایتی‌اش از دولت آمریکا سفرش را لغو کرده است.
«وال استریت ژورنال» نیز با اشاره به اینکه تاکنون از ۶ کشور دعوت شده تنها حضور امرای کویت و قطر تایید شده است، غیبت پادشاهان عربی منطقه را نشانه نارضایتی و حمایت نکردن آنها از سیاست‌های دولت اوباما درخصوص تحولات منطقه به‌ویژه تغییر رویکرد آمریکا در قبال موضوع هسته‌ای ایران دانست.
رئیس‌جمهور آمریکا پس از امضای تفاهم‌نامه لوزان میان ایران و ۱+۵ در ۱۳ فروردین، نشست کمپ دیوید را برای کسب حمایت اعراب از توافق هسته‌ای با ایران در ازای ارائه تسلیحات و تضمین‌های امنیتی برنامه‌ریزی کرده بود، اما مقامات رسمی عربی که در کار سازماندهی این نشست هستند، می‌گویند که پیشرفت کافی برای کاهش اختلافات با واشنگتن در موضوعاتی همچون ایران و سوریه تا حدی که ارزش داشته باشد تا پادشاه عربستان سفر کند کسب نشده است. بنابراین ملک سلمان، ولیعهد این کشور، محمد بن‌نایف را به همراه محمد بن سلمان وزیر دفاع و جانشین ولیعهد به کمپ دیوید می‌فرستد.
قرار بود اوباما، پیش از نشست کمپ دیوید در دیدار با پادشاه عربستان سعودی که بیش از سایر کشورهای منطقه نسبت به توافق هسته‌ای و همچنین نقش آفرینی‌های احتمالی ایران، پس از توافق ابراز نگرانی کرده بود، دیدار داشته باشد تا او را برای نشست اصلی آماده و به نوعی آرام کند. با این تفاسیر، پادشاه سعودی با حضور نیافتن خود در نشست‌های برنامه‌ریزی شده رئیس‌جمهوری آمریکا در کاخ سفید و کمپ دیوید یکبار دیگر دلخوری خود از سیاست‌های منطقه‌ای واشنگتن به خصوص در قبال ایران را علنی کرد.
مقامات ارشد کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس در این نشست خواستار تعهداتی فراتر از فروش سلاح و قول‌های شفاهی آمریکا هستند. به گزارش «تسنیم» به نقل از «آسوشیتدپرس»، «یوسف العطیبه»، سفیر امارات در آمریکا می‌گوید: «به نظرم با توجه به رفتار ایران در منطقه و افزایش تهدید افراطی‌گری ما به دنبال شکلی از تضمین امنیت هستیم. در گذشته ما با یک توافق شفاهی امنیتی با آمریکا دوام پیدا کرده‌ایم. امروز نیازمند چیزی مکتوب و رسمی هستیم.» یک مقام ارشد سعودی نیز به «آسوشیتدپرس» در ریاض می‌گوید: «کشورش خواستار یک سامانه دفاعی و نیز همکاری نظامی مشابه آمریکا و اسرائیل است.»
سناتور جمهوری‌خواه جان مک‌کین اما معتقد است که اوباما کار سختی در متقاعدکردن اعراب از توافق هسته‌ای با ایران در پیش دارد. برخی رسانه‌ها نیز گزارش داده‌اند که اعراب به بهانه تهدید ایران به دنبال چانه زنی با آمریکا برای دریافت جنگنده پیشرفته اف ۳۵ هستند، واشنگتن تاکنون تنها با فروش محدود این جنگنده به اسرائیل و ترکیه موافقت کرده است.
«خبرگزاری رویترز»، پیش از این به نقل از مقام‌های آمریکایی که نامشان ذکر نشده بود، گزارش داد که هدف از اجلاس کمپ دیوید، ایجاد یک سیستم دفاعی منطقه‌ای برای مقابله با خطر ایران خواهد بود. به گفته آنها آمریکا ممکن است تعهدات امنیتی بیشتری به کشورهای عربی بدهد و تسلیحات تازه در اختیار آنها بگذارد و همراه با این کشورها مانورهای نظامی برگزار کند. اما گفته می‌شود امضای چنین پیمانی برای آمریکا دشوار خواهد بود. همزمان گفته می‌شود که دولت اوباما هم خواسته‌های خود را در نشست کمپ دیوید خواهد داشت.
پیش‌تر باراک اوباما گفته بود که کشورهای عربی باید به مشکلات داخلی خود هم رسیدگی کنند. او اخیرا در مصاحبه‌ای با «نیویورک تایمز» تلویحا گفت بزرگ‌ترین خطری که امنیت کشورهای عربی را تهدید می‌کند، نه تهدید خارجی، بلکه خشم فزاینده شهروندانی است که از مشکل بیکاری و فقدان آزادی سیاسی رنج می‌برند. «مصطفی العانی» تحلیلگر موسسه تحقیقات خلیج‌فارس در ژنو در این خصوص معتقد است: «بعد از ۶ سال وعده و وعید، تردید و دودلی، انفعال و بی‌توجهی به بحران‌های منطقه توسط دولت اوباما اعتماد به دولت او میان سران کشورهای عربی بسیار کم است.»
«جان‌کری»، وزیر خارجه آمریکا پس از حضور در مراسم هفتادمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم در پاریس، میزبان همتایان خود از عربستان، کویت، امارات، قطر، عمان و بحرین بود و در همین نشست طرفین برنامه نشست در واشنگتن را تعیین کردند.
کری در یک کنفرانس خبری با بیان اینکه رئیس‌جمهوری آمریکا کاملا نگرانی‌های موجود را درک می‌کند، گفت: «ما قصد داریم با اعلام تعهدات و به‌کارگیری ابتکارهای جدید، تفاهم امنیتی جدیدی میان آمریکا و هم‌پیمانانش در شورای همکاری خلیج‌فارس برقرار شود؛ تفاهمی که ما را به سطحی بالاتر از آنچه تاکنون در آن قرار داشتیم، برساند.» برخی تحلیلگران بین‌المللی بر این نظرند که زمزمه‌های خروج آمریکا از خاورمیانه و انتقال به شرق آسیا برای تمرکز بر چین، باعث شده تا آمریکا به‌دنبال یک ائتلاف امنیتی با مشارکت واقعی خود اعراب در تامین امنیت‌شان باشد.
به گفته وزیر خارجه آمریکا «این جاده یک‌طرفه نیست؛ ما منافع متقابل و نیازهای مشترک داریم و باید برای تامین آنها تدابیر لازم را بیندیشیم.» او گفت مطمئن است که نشست واشنگتن به‌طور چشمگیری قابلیت‌های طرفین را برای پاسخگویی به نیازهای همه کسانی که آینده‌ای عاری از تروریسم می‌خواهند، تقویت خواهد کرد.
با این حال کسانی که از نزدیک جلسات کری را در پاریس دنبال کردند، می‌گویند وزرای امور خارجه عرب از اظهارات کری خشنود نشدند و به هیچ‌وجه توضیحات او در قبال مواضع کاخ سفید در برابر برنامه هسته‌ای ایران و بحران یمن را قابل قبول ندانستند، به خصوص که به روشنی دیدند که آمریکا از مواضع خود در رد ادامه حکومت بشار اسد نیز عقب نشسته است. بنابراین دولت‌های عربی خلیج‌فارس در سطح ولیعهد و با دل پر به کمپ دیوید می‌روند تا ببینند واشنگتن می‌تواند خواب آشفته‌شان را تعبیر کند یا نه!
ارسال نظر