دنیای اقتصاد: سرانجام جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به تعرض دو مامور سعودی به دو نوجوان ایرانی در فرودگاه جده، سفر عمره مفرده زائران ایرانی را تا زمان محاکمه مجرمان حادثه، تعلیق کرد. موضوعی که می‌تواند پیامدهایی را برای عربستان سعودی از منظر سیاسی و اقتصادی به‌دنبال داشته باشد؛ فارغ از میزان درآمدی که به‌طور میانگین، اعزام ۵۰۰هزار ایرانی در سال به عمره مفرده عاید عربستان سعودی می‌کند. سازمان حج و زیارت با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد تا حصول اطمینان از تامین امنیت زائران ایرانی، عملیات اعزام زائران عمره‌گزار از تاریخ ۲۴/ ۱/ ۹۴ تعلیق می‌شود.

با دستور دولت

سفر عمره رسما تعلیق شد

افت ۷۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومانی قیمت فیش حج عمره

گروه خبر: سرانجام اعتراض‌ها و واکنش‌های رسمی و غیررسمی به نتیجه رسید و سفر عمره به‌صورت رسمی تعلیق شد. جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به تعرض دو مامور سعودی به دو نوجوان ایرانی در فرودگاه جده، سفر عمره مفرده ایرانیان را از دیروز تا زمان محاکمه مجرمان حادثه، تعلیق کرد. این دومین‌بار است که جمهوری اسلامی ایران به لغو سفر زائران ایرانی به حج اقدام می‌کند؛ اولین‌بار در سال ۱۳۶۷ و پس از حمله وهابی‌های عربستان سعودی به زائران ایرانی و شهادت تعدادی از زائران در عربستان بود که مقامات ایرانی به لغو سفر حج اقدام کردند.

دیروز نیز سازمان حج و زیارت با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد تا حصول اطمینان از تامین امنیت زائران ایرانی، عملیات اعزام زائران عمره‌گزار از تاریخ ۲۴/ ۱/ ۹۴ تعلیق می‌شود.

پیش از انتشار این اطلاعیه از سوی سازمان حج و زیارت، علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از تعلیق و متوقف شدن سفر عمره خبر داده بود. در همین حال سیدمرتضی حسینی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس به خبرگزاری «ایسنا» گفته است که دستور تعلیق سفر عمره، از سوی رئیس‌جمهوری به‌عنوان رئیس شورای حج به وزیر ارشاد داده شده است.

علی جنتی وزیر ارشاد که دیروز در حاشیه برنامه‌ای به مناسبت روز زن به سوال خبرنگاران درباره حادثه جده پاسخ می‌داد، اعلام کرد: «پس از مطالعات و بررسی‌های انجام شده، دوشنبه ۲۴ فروردین ماه به سازمان حج دستور داده شد تا زمانی که افراد مجرم یعنی متعرضان به دو نوجوان ایرانی در فرودگاه جده محاکمه شده و مورد مجازات قرار گیرند، سفر عمره متوقف و پروازهای ایران تعلیق خواهد شد. وزیر ارشاد اتفاق رخ داده را موجب خدشه‌دار شدن حیثیت عمومی ملت ایران خواند و با تاکید بر اینکه در این‌باره خواست عمومی ملت ایران لحاظ شده است، اعلام کرد: «باید در این خصوص واکنشی نشان داده شود.» این اقدام سازمان حج و زیارت جمهوری اسلامی ایران در تعلیق سفر عمره مفرده را می‌توان نتیجه اقدامات عمومی اعتراضی در واکنش به حادثه فرودگاه جده تلقی کرد چه آنکه بعد از تایید خبر تعرض دو مامور سعودی به دو نوجوان ایرانی در فرودگاه جده، این ماجرا از سوی مقامات رسمی، مراجع تقلید و علما و نیز افکار عمومی با واکنش‌های تندی همراه بود. این موضوعی است که علی جنتی نیز دیروز به آن اشاره کرد. او با تاکید بر اینکه بسیاری از مراجع عظام تقلید درباره حادثه مذکور ابراز نگرانی کردند، به برخی برخوردها با زائران در گذشته اشاره و اعلام کرد: «به همین دلیل با توجه به بررسی‌های صورت گرفته تصمیم بر توقف عمره گرفته شد.»

روز گذشته پیش از اعلام تعلیق سفر عمره مفرده از سوی مقامات ایرانی، آیت‌الله مکارم‌شیرازی در آغاز درس خارج فقه درمسجد اعظم قم، با اعلام اینکه رفتن به عمره فعلا حرام نیست، این موضوع را بسته به عمل سعودی‌ها در برخورد با مجرمان حادثه فرودگاه جده دانسته بود. نسیم آنلاین در این‌باره به نقل از این مرجع تقلید نوشت: «آنهایی که برای عمره ثبت‌نام کردند، اعزامشان الان حرام نیست. منتظر باشند ببینند طرف مقابل چه می‌کند؛ البته اینها گفته‌اند وظیفه خود را انجام می‌دهیم وگرنه رفتن به عمره متوقف می‌شود.»

تعلیق درآمد عربستان از عمره ایرانی‌ها

تعلیق سفر عمره ایرانی‌ها در شرایطی صورت گرفته است که بر اساس گزارش‌ها ایران به‌طور میانگین سالانه ۵۰۰ هزار نفر را به سفر عمره مفرده اعزام کرده است. در عین حال سعید اوحدی رئیس سازمان حج و زیارت آذرماه سال ۹۲ در گفت‌وگو با روزنامه جام جم، سال ۹۲ را رکورددار اعزام زائران به عربستان خوانده و اعلام کرده بود که «امسال (سال ۱۳۹۲) ایران با حدود ۸۵۰ هزار عمره‌گزار بیشترین زائر را اعزام خواهد کرد.» به هر روی و براساس آمارهای رسمی سازمان حج و زیارت، سالانه حدود ۶۰۰ هزار نفر از ایران راهی خانه خدا می‌شوند و از این میان ۵۰۰ هزار نفر زائران حج عمره و ۱۰۰ هزار نفر نیز زائران تشرف به حج واجب هستند.

در این میان نمی‌توان درآمد بالای کشور عربستان سعودی از سفر عمره‌گزاران ایرانی را نادیده انگاشت؛ اگرچه بازار فیش عمره مفرده پس از خبر تعلیق سفر عمره زائران ایرانی، با سقوط قیمتی روبه‌رو شد، اما تا پیش از این ماجرا، براساس آمار و ارقام اعلام شده از سوی سازمان حج و زیارت قیمت اعزام افراد به حج عمره بین یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان تا ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان در نوسان بوده است. هرچند این قیمت بعضا تا سه میلیون و ۵۰۰ هزار تومان هم خرید و فروش می‌شد. این در حالی است که دیروز و با اعلام رسمی خبر تعلیق حج عمره این قیمت با کاهش ۷۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومانی روبه‌رو شده است. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» از خرید و فروش فیش عمره مفرده نشان می‌دهد که قیمت آن ساعاتی پس از اعلام خبر تعلیق عمره، با افت شدید ۷۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومانی روبه‌رو شده است.

سایت صدای اقتصاد پیش از کاهش قیمت فیش حج گزارش داد که با توجه به عدد میانگین اعزام ایرانی‌ها به حج عمره در طول سال یعنی ۵۰۰ هزار نفر و نیز میانگین قیمتی ۲ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان برای هر فیش عمره، مبلغی حدود یک هزار و ۱۲۵ میلیارد تومان است؛ بر این اساس عربستان سعودی با احتساب ۷۰ درصد این رقم یعنی ۷۸۷ میلیارد تومان، از اعزام زائران ایرانی و پول ثبت‌نام آنها برای حج عمره درآمد کسب کرده و گردش مالی دارد.

حال آنکه گردش مالی عربستان سعودی از اعزام زائران ایرانی حج عمره تنها به رقم فیش حج منتهی نمی‌شود و خرید زائران از این کشور نیز بر میزان این گردش مالی می‌افزاید.

تقدیر توکلی از روحانی

اعلام خبر تعلیق حج عمره ایرانیان از سوی سازمان حج و زیارت، در مقابل اقدام مجرمانه دو مامور سعودی علاوه‌بر تبعات اقتصادی و نیز تبعات احتمالی سیاسی برای عربستان، رضایت افکار عمومی را نیز در پی داشت. احمد توکلی نماینده تهران در مجلس با تقدیر از حسن روحانی رئیس‌جمهوری و علی جنتی برای تعلیق عمره، اعلام کرد: «از جناب آقای رئیس‌جمهور و جناب وزیر ارشاد تشکر می‌کنم که همان طور که اسلام به ما گفته، کرامت نفس مردم را بر امر مستحبی عمره ترجیح دادند.» به گزارش خبرگزاری تسنیم، این نماینده مجلس تاکید کرد: «تا وقتی که عربستان سعودی که خود را خادم الحرمین می‌داند و برخوردهای نامناسب و حرمت‌شکنانه دارد، باید این امر مستحب را کنار گذاشت.»

از سوی دیگر سعید اوحدی رئیس سازمان حج و زیارت در نشست خبری صبح دیروز از دو نوجوان شجاع فرودگاه جده تقدیر کرد.