پایگاه اطلاع‌رسانی و خبری جماران: مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای سابق ایران توافق با قدرت‌های جهان را یک دستاورد تاریخی و به‌طور قطع جاده‌ای در مسیر صلح خوانده است زیرا عملا مانع از بروز جنگ تازه‌ای در خاورمیانه شده که می‌توانست برای آمریکا و منطقه بسیار فاجعه بارتر از جنگ افغانستان و عراق باشد. به گزارش جماران به نقل از «ایرنا»، سیدحسین موسویان در مصاحبه‌ای با برنامه خبری (Democracy now) در مورد توافقی که پس از هشت روز مذاکره در سوئیس بین ایران و قدرت‌های جهان صورت گرفت، گفت: به عقیده من دیپلماسی کارساز شده است. آنها به نتیجه‌ای عالی رسیده‌اند. آنها باید به تلاش خود برای نیل به یک توافق نهایی تا پایان ژوئن ادامه دهند.

برنامه مزبور خود را یک برنامه خبری ملی، روزانه، مستقل و برنده جایزه در آمریکا معرفی می‌کند که از ۱۳۰۰ ایستگاه رادیویی و تلویزیونی در آمریکا و سراسر جهان پخش می‌شود.

سفیر سابق ایران در آلمان تاکید کرد که پس از آن ایران و آمریکا نیز می‌توانند از طریق دیپلماسی اختلافاتشان را حل‌و‌فصل کنند.

موسویان که اکنون در اندیشکده نیوجرسی به فعالیت مشغول است در پاسخ به خوآن گونزالس خبرنگار این برنامه مبنی بر اینکه به نظر وی ابعاد کلیدی این چارچوب توافق‌نامه کدامند و کدام یک از آنها از اهمیت بیشتری برخوردارند، گفت: برای ایرانیان از همان روز اول دو نکته حائز اهمیت بود. نخست احترام به حقوق ایران برای برخورداری از فناوری هسته‌ای صلح‌جویانه از جمله غنی‌سازی بر اساس پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای. این نکته‌ای کلیدی از همان روز اول شروع مذاکرات ما در سال ۲۰۰۳ بود. توافق به دست آمده این درخواست‌های کلیدی را پوشش می‌دهد.

به گفته موسویان، دومین مساله کلیدی برای ایران لغو تحریم‌ها بود که توافق به دست آمده این مساله را نیز در بر گرفته و در نهایت تحریم‌های یک‌جانبه و چندجانبه در ارتباط با فعالیت هسته‌ای لغو می‌شوند.

وی در ادامه تاکید کرد که این توافق هم یک توافق خوب برای ایران به دلیل تحت پوشش قرار دادن خواسته‌هایش و هم یک توافق خوب برای آمریکا و قدرت‌های دوران جنگ سرد است که می‌خواستند اطمینان حاصل کنند که ایران به بمب اتمی دست نخواهد یافت. هرچند که ایران بمب هسته‌ای در اختیار ندارد ولی بی‌اعتمادی موجود بین آمریکا و غرب با ایران باعث دریافت تضمین‌هایی در زمینه عدم انحراف به سمت فعالیت تسلیحاتی و تولید بمب شده است.

به گفته این اندیشمند ایرانی، توافق به دست آمده دقیقا عنصر کلیدی مورد نظر آمریکا را نیز در بر گرفته است چرا که ایران پذیرفته است حداکثر شفافیت را در طول تاریخ تکثیر هسته‌ای نشان دهد و باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا نیز در بیاناتش به این نکته اشاره کرده که ایران هرنوع تدابیری را برای اعتمادسازی پذیرفته است.

موسویان در پاسخ به سوالی در مورد محکوم شدن این توافق از سوی دولت اسرائیل برخلاف استقبال اکثر جهانیان و از جمله بان کی ‌مون دبیر کل سازمان ملل از حصول چنین توافقی گفت: به نظر من هیچ فرقی بین اسرائیل و کره‌شمالی نمی‌کند چرا که کره‌شمالی چند بمب هسته‌ای در اختیار دارد در حالی که اسرائیل صاحب حدود ۴۰۰ بمب اتمی است. آنها هردو بمب اتمی دارند. اما بین ایران و تل‌آویو تفاوت زیادی وجود دارد. آنها متعلق به دوجنگ مختلف در مورد عدم تکثیر هستند.

سخنگوی دولت نتانیاهو این توافق را حرکت به سمت مسیری خطرناک خوانده و گفته بود که ایران به کره‌شمالی دوم تبدیل خواهد شد. ایران عضو پیمان منع گسترش است در حالی‌ اسرائیل هرگز حاضر نشده به این پیمان بپیوندد.

این کارشناس ارشد ایرانی در مصاحبه خود افزود: طی ۱۰ سال گذشته، ایران بیش از هفت هزار ماموریت بازرسی آژانس بین‌المللی اتمی را پذیرفت که این در تاریخ آژانس بی‌سابقه است. هیچ کشور دیگری در جهان طی دهه گذشته اجازه چنین کاری را به آژانس نداده است. در حالی که تل‌آویو طی پنجاه تا شصت سال گذشته حتی اجازه یک مورد بازرسی را به آژانس نداده است. بنابراین، به نظر من این جامعه بین‌الملل است که باید تشخیص دهد چه کسی راست می‌گوید و چه کسی دروغ.

موسویان در پاسخ به سوالی در مورد میزان تاثیر تحریم‌ها بر مردم و جامعه ایران و اینکه آیا تغییر دولت ایران و روی کار آمدن حسن روحانی به‌عنوان رئیس‌جمهوری تمایل غرب به توافق را بیشتر کرده است یا نه گفت: به عقیده من، این یک سوال بسیار مهم نه به دلیل توافق هسته‌ای بلکه از حیث مذاکرات آتی بین ایران و آمریکا است. در کنگره آمریکا روایت این است که این توافق به دلیل تحریم‌ها و فشارهای آمریکا صورت گرفته است. ولی حقیقت این است توافقی که دیروز امضا شد دقیقا براساس اصول و چارچوبی است که ما در سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۵ و در فواصل آنها به اروپایی‌ها پیشنهاد کردیم. آن موقع تحریمی در کار نبود اما آمریکا پس از هشت سال مجبور به پذیرش همان اصول و چارچوب شد. چرا دستیابی به توافق ممکن شد؟ تنها یک دلیل داشت و آن اینکه در آن زمان آمریکا حقوق مشروع ایران در پیمان منع گسترش در مورد غنی‌سازی را به رسمیت نمی‌شناخت و معتقد بود که ایران نباید حتی یک سانتریفیوژ یا غنی‌سازی داشته باشد.

اما موسویان در مورد تحریم‌ها گفت: این تحریم‌ها دو تاثیر متفاوت داشت. یکی روی مساله هسته‌ای و دیگری روی اقتصاد. قبل از تحریم‌ها ایران چند صد سانتریفیوژ داشت و پس از تحریم‌ها، سانتریفیوژهای ایران به ۲۲ هزار دستگاه رسید. قبل از تحریم‌ها، ایران چند صد کیلوگرم ذخایر غنی‌سازی اورانیوم داشت و پس از تحریم‌ها این مقدار به ۹ هزار کیلوگرم رسید. پیش از تحریم‌ها، غنی‌سازی ایران پنج درصدی بود و پس از تحریم‌ها به بیست درصد افزایش یافت. بنابراین سیاست کنگره و تل‌آویو در مورد تحریم‌ها تنها به افزایش توان و ظرفیت هسته‌ای ایران منجر شد. پس از آنکه آمریکا تشخیص داد که ایران تنها سه ماه تا گریز هسته‌ای فاصله دارد آنگاه غنی‌سازی ایران را پذیرفت و تصمیم گرفت خط قرمز خود را از غنی‌سازی صفر به بمب اتمی صفر تغییر دهد.

به گفته این کارشناس ایرانی، هرچند که تحریم‌ها بی‌تردید به اقتصاد ایران لطمه زده ولی اگر هدف از تحریم‌ها محدود ساختن برنامه هسته‌ای ایران بود صددرصد غیرسازنده بود. این درس خوبی برای کنگره آمریکا و اسرائیلی‌ها بود. فشار بیشتر، تهدید بیشتر در پی دارد. ایران تهاجمی‌تر عمل خواهد کرد ولی اگر منظور مذاکره بر مبنای احترام متقابل و مقررات و ضوابط بین‌المللی باشد، می‌توان یک ایران برخوردار از حس تعاون و همکاری و انعطاف‌پذیر را یافت.

موسویان توافق هسته‌ای را یک تجربه عالی برای آمریکا و ایران خواند و افزود: هرچند علایق مشترک زیادی بین دو طرف وجود دارد ولی مردم می‌پرسند که چرا آمریکا خود گروه‌هایی چون طالبان و القاعده را به‌وجود آورده و از آنها و همچنین تروریست‌ها در سوریه حمایت و پشتیبانی می‌کند ولی اکنون قصد از بین بردن آنها را دارد. سوالات زیادی از این دست بی‌پاسخ مانده است.