ارزیابی وزیر خارجه آمریکا از روند مذاکرات هسته‌ای
گروه دیپلماسی: با گذشت نزدیک به یک هفته از زمان انتشار نامه هشدارآمیز ۴۷ سناتور جمهوری‌خواه آمریکا به سران سیاسی ایران، باراک اوباما، رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکا در واکنشی دوباره، آن را «شرم آور» خواند و گفت که به جای ۴۷ سناتوری که پای نامه به سران ایران را امضا کرده‌اند، خجالت‌زده است. همزمان جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا نیز درباره نامه اخیر ۴۷ سناتور به سران ایران با بیان اینکه کنگره هیچ اختیاری دراین‌باره ندارد، گفت: «لازم است با وزیر خارجه ایران گفت‌وگو کرده و تاثیرات این نامه را ارزیابی کنم.» این در شرایطی است که امروز تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران عازم لوزان سوئیس می‌شود تا دور جدید و سرنوشت‌ساز گفت‌وگوها را با تیم مذاکره‌کننده آمریکا پیش از پایان سال جاری آغاز کند. جان کری با تاکید بر پیشرفت در مذاکرات گفت که همچنان «شکاف‌های مهمی» باقی‌مانده که باید برطرف شود. ۴۷ سناتور جمهوری‌خواه آمریکا روز هجدهم اسفند در نامه‌ای سرگشاده به سران ایران هشدار دادند که هر توافقی با باراک اوباما امضا کنند، فقط تا پایان دوره ریاست‌جمهوری او دوام خواهد داشت. به نوشته این سناتورها «توافقی که به تصویب کنگره نرسیده باشد، می‌تواند فقط با یک حرکت قلم رئیس‌جمهوری بعدی باطل شود و کنگره آینده هم هر زمان لازم دید، می‌تواند موارد توافق را تغییر دهد.» پیش‌تر باراک اوباما این نامه را عامل ائتلاف نامبارک جمهوری‌خواهان با کسانی که به‌زعم او تندروهای داخلی ایران هستند، توصیف کرده بود. اوباما در گفت‌وگو با شبکه خبری «وایزنیوز» که خلاصه‌ای از آن روز جمعه منتشر شد، تاکید کرد: «به‌خاطر کار آنها (نامه‌نویسی)، احساس شرمساری می‌کنم. استدلال اصلی‌شان در این نامه این است که با رئیس‌جمهوری ما توافق نکنید زیرا نمی‌توانید به او اعتماد کنید که به توافق عمل می‌کند.» اوباما این اقدام سناتورهای آمریکایی را «بی‌سابقه» خوانده است. امضاکنندگان این نامه در داخل و خارج از ایالات‌متحده هدف انتقاد‌های زیادی قرار گرفتند. از هری رید، رهبر اقلیت دموکرات در مجلس سنا گرفته که آن را «سیلی محکمی به وجهه ایالات متحده آمریکا» در سطح بین‌المللی خواند تا معاون رئیس‌جمهوری که این اقدام را «دون شان سنا» دانست و گفت نمونه‌‌ای شبیه آن را در تمام ۳۶ سالی که سناتور بوده، ندیده است.
این نامه را تام کاتن، سناتور ۳۷ ساله جمهوری‌خواه نوشته بود و به امضای ۴۶ سناتور جمهوری‌خواه رسانده بود. برخی رسانه‌های آمریکایی امضاکنندگان این نامه را خائنان به آمریکا دانستند و در توئیتر هشتگ #۴۷خائن مورد استقبال وسیع قرار گرفت. رئیس‌جمهوری دموکرات آمریکا و اکثریت جمهوری‌خواه کنگره این کشور بر سر توافق هسته‌ای احتمالی با ایران اختلاف‌نظرهای جدی دارند.
شکاف‌های مهم
از سوی دیگر وزیر امور خارجه آمریکا یک روز پیش از آغاز دور تازه گفت‌وگوهایش با هیات ایرانی به ریاست وزیر امور خارجه در حاشیه کنفرانس اقتصادی شرم‌الشیخ در مصر با تاکید بر «پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای با ایران»، گفت که همچنان «شکاف‌های مهمی» باقی‌مانده که باید برطرف شود. وزیر خارجه آمریکا گفته بود که معلوم نیست تا آخر مارس با ایران به توافق برسیم. به گزارش خبرگزاری فرانسه، کری گفت که هدف از مذاکرات هسته‌ای «رسیدن به هر توافقی نیست، بلکه رسیدن به توافقی درست» است. وزیر امور خارجه آمریکا با هشدار نسبت به نزدیک شدن ضرب‌الاجل پیش‌بینی شده درباره گفت‌وگوهای هسته‌ای با ایران، افزود که «زمان باقی‌مانده نقشی حیاتی دارد». به گزارش «ایسنا»، او در عین حال تاکید کرد، در صورتی که دوطرف به توافقی در این باره دست نیابند واشنگتن به گزینه‌های دیگر خود رجوع خواهد کرد. همچنین وزیر خارجه آمریکا با اشاره به نامه اخیر نمایندگان کنگره آمریکا به ایران مبنی بر عدم صلاحیت رئیس‌جمهور آمریکا برای امضای توافق هسته‌ای ضمن بیان این موضوع که نامه جمهوری‌خواهان تلاش دیپلماتیک دولت اوباما را نابود کرد، گفت: «کنگره هیچ اختیاری دراین باره ندارد، این نامه در روند مذاکرات مداخله کرده و به همه اطمینان می‌دهیم که رئیس‌جمهوری آمریکا اختیارات کامل و قانونی برای امضای توافق‌نامه با ایران را دارد.» به گزارش آسوشیتد پرس، کری همچنین گفت لازم است برای ارزیابی تاثیرات این نامه با وزیر خارجه ایران گفت‌وگو کند. همزمان متحدان اروپایی آمریکا، با پیوستن به دولت اوباما در انتقاد از نامه ۴۷ سناتور آمریکایی به مقامات ایرانی، ارسال این نامه را در شرایط حساس کنونی مذاکرات «غیرضروری و مخرب» خواندند. به گزارش «ایسنا»، به نقل از واشنگتن‌پست، در همین رابطه فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر امور خارجه آلمان گفت: «هم اکنون مقامات ایرانی می‌توانند از ما بپرسند آیا هنوز هم با وجود اینکه نمایندگان کنگره بدون توجه به تصمیم دولت اوباما ممکن است در آینده خواستار لغو توافق هسته‌ای شوند، این مذاکرات قابل اعتماد خواهد بود؟» او افزود که این موضوع کوچکی نیست و این مساله تنها محدود به سیاست داخلی آمریکا نیست بلکه برای کشورهای دیگر گروه ۱+۵ نیز دارای اهمیت بالایی است.
دور جدید گفت‌وگوها
همزمان با تلاش‌های تندروهای آمریکا، اسرائیل و حتی فرانسه برای کارشکنی در روند مذاکرات، دور تازه مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا امروز در لوزان سوئیس آغاز می‌شود؛ دو طرف اول اسفند ماه نیز به مدت چهار روز در ژنو به گفت‌وگو پرداختند. همچنین به گزارش «ایرنا»، روز گذشته علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی در رابطه با آینده مذاکرات ابراز «خوش‌بینی» کرد و در پاسخ به سوالی درباره احتمال توافق در مذاکرات هسته‌ای، گفت: «در این مدتی که مذاکرات انجام شده گام‌های رو به جلو و قابل ملاحظه‌ای برداشته شده و در مذاکرات اخیر هم که به تازگی صورت پذیرفته قدم‌های مثبتی برداشته شده به همین دلیل نگاه من به آینده مذاکرات منفی نیست.» در این دور از رایزنی‌ها نیز همچون دو دور پیشین، علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا شرکت می‌کنند. دور جدید رایزنی‌های ایران و آمریکا قرار است در سطح وزرای خارجه و با حضور معاونان وزرا و هلگا اشمید معاون فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برگزار شود. به احتمال زیاد این دور از رایزنی‌ها در شهر لوزان تا ۲۹ اسفند ماه به‌طول خواهد انجامید. همچنین قرار است وزیر خارجه ایران روز دوشنبه به بروکسل برود و با وزرای خارجه بریتانیا، فرانسه و آلمان دیدار و گفت‌وگو کند. فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از فرانک والتر اشتاین مایر وزیر خارجه آلمان، لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه، فیلیپ هاموند وزیر خارجه بریتانیا و محمدجواد ظریف دعوت کرده در نشستی ویژه در مقر اتحادیه اروپا در بروکسل شرکت کنند.
درباره تحریم‌ها هنوز به اتفاق نظری نرسیده‌ایم
از سوی دیگر، مجید تخت‌روانچی، معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه و عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران در گفت‌وگو با ویژه‌نامه روزنامه «دنیای اقتصاد» با بیان اینکه در رابطه با موضوعات فنی با ۱+۵ هنوز در یکی دو مورد اختلاف نظر وجود دارد، گفت: «درباره موضوع تحریم‌ها نیز هنوز نتوانسته‌ایم به اتفاق نظری دست پیدا کنیم. هنوز زمان دستیابی به توافق معلوم نیست.» همچنین به گزارش خبرگزاری فارس، او تاکید کرده است که ایران در این مذاکرات بر لغو کامل تحریم‌ها تاکید دارد؛ یعنی نه تنها مفاد توافق ژنو بلکه تمامی تحریم‌های غیرعادلانه‌ای را که علیه ایران به اجرا در آمده است نخواهد پذیرفت و خواهان لغو آنها است. او درباره حصول توافق تا پایان ماه مارس نیز گفت: «مذاکرات در مرحله حساسی قرار دارد و در مذاکرات اخیر به پیشرفت‌های قابل توجهی دست یافته‌ایم. کار همچنان ادامه دارد و زمان دستیابی به توافق هم هنوز معلوم نیست.»
نامه تاثیر مستقیم بر فضای مذاکرات ندارد
در حال حاضر این نگرانی وجود دارد که نامه اخیر سناتورهای آمریکایی، تاثیر منفی بر فضای مذاکرات پیش رو داشته باشد. اما جن ساکی، سخنگوی دولت آمریکا، روز جمعه در گفت‌وگو با شبکه خبری ام.اس.ان.بی.سی ضمن انتقاد از نامه ۴۷ سناتور جمهوری‌خواه به مقامات ایرانی برای توقف مذاکرات، در مورد اثر این نامه بر روند مذاکرات گفت: «البته گفت‌وگو میان مذاکره‌کننده‌ها باقی خواهد ماند و این نامه تاثیر مستقیمی بر فضای مذاکرات نخواهد گذاشت. اما موضوع این است که همان‌طور که باراک اوباما، گفت این یک امر کاملا بی‌سابقه در آمریکا بوده و از زمانی که نمایندگان کنگره با اسب سر کار می‌رفتند، چنین اتفاقی رخ نداده بود.» ساکی افزود: «این موضوع این سوال را مطرح می‌کند که آیا واقعا حزب جمهوری‌خواه خواستار دستیابی به یک توافق هسته‌ای و جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای است یا خیر. که البته دستیابی به چنین توافقی هدف دولت اوباما است. »
ارسال نظر