سانتریفیوژ بیشتر غنی‌سازی کمتر

گروه دیپلماسی: در شرایطی که زمینه‌ها برای دور بعدی مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵ در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ در حال آماده شدن است، خبرگزاری آسوشیتدپرس از وین به نقل از دیپلمات‌های غربی گزارش داد که ایران و آمریکا در حال بحث درباره پیشنهادی برای توافق هسته‌ای هستند که به موجب آن ایران بخش زیادی از سانتریفیوژهای خود را حفظ خواهد کرد. ادعای این خبرگزاری در حالی است که هنوز وزارت خارجه ایران به این خبر واکنشی نشان نداده است. پیشتر اما رئیس‌جمهوری ایران و همچنین مذاکره ‌کننده ارشد ایران از کاهش اختلافات و همچنین سرعت گرفتن مذاکرات خبر داده بودند. در صورت حصول چنین توافقی، ایران و ۱+۵ یک گام دیگر به توافق جامع و نهایی نزدیک می‌شوند. براساس این گزارش، دو دیپلمات به آسوشیتدپرس گفتند: «در حالی که زمان مذاکرات در حال پایان یافتن است، آمریکا و ایران در حال بحث روی طرحی برای توافق هستند که به ایران اجازه می‌دهد، بخش زیادی از فناوری غنی‌سازی اورانیوم خود را حفظ کند، اما توان بالقوه تولید سلاح را کاهش دهد.» به گزارش «ایرنا»، خبرگزاری آسوشیتدپرس با اعلام این خبر اضافه کرد: «چنین سازشی می‌تواند به بن‌بست یک دهه گذشته با هدف محدود کردن فعالیت‌های هسته‌ای ایران پایان دهد و براساس آن، ایران از پذیرش درخواست‌های قبلی آمریکا برای کاهش شدید تعداد سانتریفیوژها خودداری می‌کند.» کارشناسان هشدار می‌دهند که هرگونه کاهشی در میزان کارآیی سانتریفیوژها نسبت به کاهش تعداد سانتریفیوژها با سرعت بیشتری قابل برگشت است و منتقدان قدرتمند مذاکرات در کنگره آمریکا ممکن است این موضوع را دستاویز انتقاد و مخالفت قرار دهند.

این دیپلمات‌های آشنا با موضوع که تنها به شرط افشا نشدن نامشان صحبت کردند، در آستانه دور تازه مذاکرات در هفته جاری گفتند که هیچ تضمینی نیست که این پیشنهاد بتواند به یک توافق منجر شود. به گفته این دیپلمات‌ها، بر طبق پیشنهاد مطرح شده، اکثر ۱۰ هزار سانتریفیوژ ایران باقی می‌ماند، اما قالب‌بندی آنها را به نحوی تغییر می‌دهند که میزان غنی‌سازی آنها کاهش یابد.

آمریکایی‌ها خواسته خود را از نزدیک به ۱۵۰۰ دستگاه سانتریفیوژ فعال در ایران آغاز کردند و به ۴۵۰۰ دستگاه هم رسیدند. برخی منابع همچنین خبر داده بودند که در آخرین دور مذاکرات هسته‌ای دوجانبه ایران و آمریکا در ژنو که ابتدا با دیدار محمد جواد ظریف و جان‌کری آغاز شد، سطح خواسته آمریکایی‌ها به ۶۵۰۰ سانتریفیوژ هم رسیده بود.

یکی از دیپلمات‌ها گفت که این توافق می‌تواند شامل سایر محدودیت‌ها نیز باشد تا از تحت کنترل ماندن برنامه هسته‌ای تهران اطمینان پیدا کند. به عنوان نمونه، به ایران اجازه داده خواهد شد تا مقدار مشخصی از گاز اورانیوم که برای غنی‌سازی به سانتریفیوژها تزریق می‌شود را حفظ کند. مقدار گاز بستگی به تعداد سانتریفیوژهایی دارد که این کشور حفظ می‌کند. در ادامه گزارش آسوشیتدپرس آمده است: «موضوع دیگر اینکه ایران متعهد می‌شود، بیشتر مقدار اورانیوم غنی شده تولیدی خود را به خارج منتقل سازد تا از این طریق میزان مورد نیاز این کشور برای تولید بمب کاهش یابد.» ایران سال گذشته پیشنهاد داده بود که اگر اجازه یابد فعالیت بیشتر سانتریفیوژها را حفظ کند، میزان تولید آنها را پایین می‌آورد. اما در آن زمان آمریکا و شرکای مذاکراتی این پیشنهاد را رد کردند.

جن ساکی سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز گفته بود که یک رشته از مباحثات در جریان است که تمرکز آنها به ادعای وی برقطع راه‌های بالقوه دسترسی ایران به بمب هسته‌ای است. او در واشنگتن به خبرنگاران گفت: «این پازل قطعات زیادی دارد که باید کنار یکدیگر قرار گیرد و اینها شامل تعداد سانتریفیوژهای فعال ایران و چگونگی کارکرد آنها است.»

در آستانه دو ضرب‌الاجل اواخر ماه مارس(اسفند) برای توافق درباره نکات کلی و ۳۰ ژوئن (۹ تیر) برای رسیدن به توافق جامع، هر دو طرف تحت فشار فزاینده‌ای قرار دارند. شکست این بار در مذاکرات می‌تواند به تلاش قانون‌گذاران بانفوذ آمریکا برای تصویب تحریم‌های بیشتر منجر شود. در مقابل نیز نمایندگان پارلمان ایران ضمن تصویب یک فوریت طرح الزام دولت به حفظ حقوق هسته ای، گفته اند که در صورت تصویب تحریم‌های جدید در کنگره آمریکا، دولت را ملزم به غنی‌سازی ۶۰ درصدی خواهند کرد. ابراهیم کارخانه رئیس کمیته هسته‌ای مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه طرح الزام دولت به حفظ دستاوردهای هسته‌ای برای حمایت از تیم مذاکره‌کننده است، گفت تیم مذاکره‌کننده باید بداند که مجلس در راستای احقاق حقوق ملت، قاطعانه از آنها حمایت می‌کند.

بر اساس آنچه که منابع غیررسمی تاکنون اعلام کرده‌اند، ظرفیت غنی‌سازی، تعداد سانتریفیوژ‌ها، زمان اجرای توافق جامع، رآکتور آب سنگین اراک و تاسیسات زیرزمینی فردو و تحریم‌ها از جمله اختلافاتی است که در پیش‌نویس توافق جامع در پرانتز قرار گرفته‌اند و به نوعی مانع دستیابی

دو طرف به توافق جامع و نهایی شده است.

بعیدی‌نژاد راهی مسکو شد

همزمان با این تحولات و به گزارش خبرگزاری فارس، حمید بعیدی‌نژاد مدیرکل امور سیاسی و امنیت بین‌الملل وزارت‌خارجه برای انجام گفت‌وگوهای دوجانبه درباره مباحث خلع سلاح و همچنین انجام هماهنگی‌های لازم درباره همکاری‌های دو کشور در مذاکرات هسته‌ای راهی مسکو شد. در این دور از گفت‌وگوها طرفین به مشورت و تشریک مساعی درباره مباحث مهم خلع سلاح از جمله تبادل‌نظر درباره کنفرانس آینده معاهده منع اشاعه هسته‌ای (NPT) و اجرای دیگر معاهدات ممنوعیت سلاح‌های کشتارجمعی و نحوه پیگیری ابتکار ایجاد منطقه عاری از سلاح‌های هسته‌ای و دیگر سلاح‌های کشتار جمعی در منطقه خاورمیانه خواهند پرداخت. دو طرف همچنین در جریان ملاقات هیأت ایرانی با مقامات و کارشناسان شرکت‌کننده روسیه در مذاکرات هسته‌ای، آخرین وضعیت این مذاکرات را مرور کرده و نحوه همکاری مؤثر دو کشور در مذاکرات را بررسی خواهند کرد.

دستور کار تیم هسته‌ای در مونیخ

همچنین عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده ایران از ادامه رایزنی‌های هسته‌ای در حاشیه اجلاس امنیتی مونیخ، از جمعه تا یکشنبه آینده، خبر داد. سیدعباس عراقچی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران با بیان اینکه هنوز تصمیمی برای دور بعدی مذاکرات به طور مشخص گرفته نشده است، افزود: «حضور وزرای امور خارجه کشورهای ۱+۵ یا اکثر آنها در مونیخ، فرصت خوبی ایجاد می‌کند تا ملاقات‌های دوجانبه‌ای در سطح وزرا برگزار شود.» او تاکید کرد: «این رایزنی‌ها در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ از جمعه تا یکشنبه انجام می‌شود.»