جزر و مد دیپلماسی هسته‌ای ایران و آمریکا و بازی سناریوها

دکتر محمدرضا سعیدآبادی استادیار روابط بین‌الملل دانشگاه تهران چند دور مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵ که به ماه‌ها و روزهای پایانی خود نزدیک می‌شود با موضوع تحریم‌های جدید کنگره آمریکا علیه ایران روبه‌رو شده است. کنگره جمهوریخواه آمریکا و رئیس‌جمهور دموکرات آن هر دو بر گرفتن بیشترین امتیاز از ایران و دادن کمترین امتیاز به تهران در پرونده هسته‌ای ایران توافق دارند. کنگره آمریکا با وضع تحریم‌های جدید علیه ایران در این مرحله و رئیس‌جمهور آمریکا با ادامه مذاکرات به‌دنبال دستیابی به آن هدف مشترک هستند. در مقابل مجلس شورای اسلامی طرحی را در دستور کار دارد تا در‌صورتی‌که واشنگتن بر خلاف توافق ژنو عمل کند، دولت تدبیر و امید را مکلف به غنی‌سازی اورانیوم در سطوح بالا می‌کند.

کاهش قیمت نفت، پیچیدگی‌ حضور داعش در منطقه و انتخابات آینده ریاست‌جمهوری در آمریکا و مجلس شورای اسلامی در ایران با نقش‌آفرینی عوامل و بازیگران متعدد، همگی بر روند و نتیجه مذاکرات هسته‌ای تأثیر بسزایی دارند. جزر و مد دیپلماسی هسته‌ای ایران و آمریکا در روزها و ماه‌های پیش‌رو از یکسو به برآیند تحولات واقعی و میدانی در عرصه‌های اقتصادی، سیاسی و بین‌المللی بستگی دارد و از سوی دیگر به بازی سناریوهای ایران و آمریکا در فضای ذهنی و روانی گره خورده است. تهران در آوردگاه سناریوها در هفته‌ها و روزهای پایانی لیگ مذاکرات هسته‌ای باید بداند که چگونه با رفتار کُنشی دقیق سناریوهای جدید برای واشنگتن طراحی و با رفتار واکنشی مناسب و هوشمند در سناریوهای رقیب بازی کند.

بازی سناریوها بیش از هر زمان دیگری، زنگ تغییر در مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا را به صدا درآورده است. در این آوردگاه، سناریوهای ایران باید با داشتن ساختاری شبکه‌ای به یکدیگر متصل و در نتیجه هم‌افزایی شبکه‌ای در چارچوب استراتژی کلان خویش ایجاد کنند. همچنین درک تشخیص صداهای واقعی و اصلی از سر و صداهای غیرواقعی و حاشیه‌ای در صحنه نمایش سناریوهای آمریکا توسط تهران ضروری است. امروز جزر و مد دیپلماسی هسته‌ای ایران و آمریکا و زنگ تغییر و حرکت عقربه‌های ساعت روند و نتیجه مذاکرات هسته‌ای بیش از هر زمان و دوره دیگری به بازی سناریوهای تهران و واشنگتن بستگی دارد.