دنیای اقتصاد: کمیسیون تلفیق بودجه ۹۴ کل کشور در پی کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی و احتمال ادامه‌دار بودن آن در سال آینده، میزان درآمدهای نفتی دولت در سال ۹۴ را با ۲۵ درصد کاهش، ۵۳ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان تصویب کرد. علاوه بر این اعضای کمیسیون تلفیق سه متغیر مهم در بودجه شامل بودجه عمرانی، اعتبارات جاری و قیمت نفت در لایحه را کاهش داد. این در شرایطی است که به‌رغم پیش‌بینی‌ها مبنی بر افزایش قیمت دلار در بودجه ۹۴، کمیسیون تلفیق دلار را بدون تغییر با نرخ ۲۸۵۰ تومان در بودجه تصویب کرد. کمیسیون تلفیق بودجه در شرایطی درآمدهای نفتی دولت در سال ۹۴ را کاهش داد که دولت در لایحه بودجه ۷۱ هزار میلیارد تومان درآمد نفتی را برای سال آینده پیش‌بینی کرده بود که به واسطه ادامه‌دار بودن کاهش قیمت نفت کمیسیون تلفیق ۱۷ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان از منابع پیش‌بینی شده کم کرد. این در شرایطی است که قیمت هر بشکه نفت در لایحه بودجه سال ۹۴ کل کشور ۷۲ دلار پیش‌بینی شده بود که با توجه به بررسی‌های صورت گرفته سناریوهای مختلفی برای تعیین قیمت نفت مطرح است.

تعیین قیمت جدید نفت در بودجه

در صورتی که صادرات نفتی ایران در سال آینده یک میلیون و ۴۴۸ هزار بشکه در روز باشد با فرض درآمد ۵۳هزار و ۷۰۰ میلیارد تومانی نفت و سهم ۲۰ درصدی صندوق توسعه ملی و ۵/۱۴ درصدی شرکت ملی نفت، قیمت نفت در بودجه سال آینده به ۵۳ دلار خواهد رسید، اما اگر میزان صادرات نفتی متغیر باشد و به یک میلیون و ۴۷۰ هزار بشکه در روز برسد با فرض سهم صندوق توسعه ملی و شرکت ملی نفت قیمت هر بشکه نفت در سال آینده به ۵۶ دلار خواهد رسید. در همین رابطه اسماعیل جلیلی عضو کمیسیون تلفیق نیز با اشاره به عدم تغییر نرخ محاسباتی ارز در لایحه بودجه ۹۴ گفته است با توجه به تصویب نرخ ۲۸۵۰ تومان برای دلار و با در نظر گرفتن کاهش درآمدهای نفتی در بودجه می‌توان گفت که قیمت هر بشکه نفت کمتر از ۶۰ دلار تعیین خواهد شد. همچنین سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه در رابطه با تعیین قیمت نفت در بودجه گفته است: با در نظر گرفتن مسائل جهانی که می‌تواند قیمت نفت را در سال آینده به هر قیمتی رقم بزند، قیمت نفت را با انعطاف و در نظر گرفتن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در نظر گرفته‌ایم.» این در شرایطی است که بررسی گزارش‌های اداره اطلاعات انرژی، موسسه گلدمن ساکس و دویچه بانک نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۵ متوسط قیمت نفت برنت ۵۶ دلار، متوسط قیمت نفت «WTI» ۵۲دلار و متوسط قیمت نفت اوپک در سال جاری میلادی نیز ۵۰ دلار پیش‌بینی شده است.

سناریوی دولت برای مقابله با کسری بودجه

در حالی کمیسیون تلفیق میزان درآمد نفتی دولت در بودجه را کاهش داده است که پیش از این دولت برای مقابله با کاهش درآمدهای نفتی پیشنهاد کرده بود نمایندگان مجلس لایحه بودجه ۹۴ را براساس ارقام موجود مرتبط با درآمدهای نفتی تصویب کنند و دولت از طریق سازوکارهای تخصیص منابع در فصول مختلف از کسری منابع جلوگیری کند، به‌طوری که دولت در بخش هزینه‌های عمرانی بودجه قدرت مانور بیشتری دارد و می‌تواند با هدفمند کردن بودجه‌های عمرانی تا حد قابل توجهی از کسری منابع جلوگیری کند. بر همین اساس در ۹ ماه نخست سال جاری در زمینه هزینه‌های جاری به جای ۱۱۰ هزار میلیارد تومان، ۱۰۱ هزار میلیارد تومان محقق شده که کاهش ۵/۷ درصدی را به همراه داشته است. همچنین در بخش بودجه‌های عمرانی نیز در ۹ ماه نخست سال جاری به جای ۳۱ هزار میلیارد تومان ۲۲ هزار میلیارد تومان محقق شده که این موضوع هدفمند شدن تخصیص بودجه‌های عمرانی را نشان می‌دهد.

کاهش ۱۱ درصدی بودجه‌های عمرانی

علاوه بر کاهش میزان درآمدهای نفتی و کاهش قیمت نفت در بودجه ۹۴، اعضای کمیسیون تلفیق بودجه‌های عمرانی را که ۴۶ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان پیشنهاد شده بود با کاهش ۱۱ درصدی ۴۱ هزار میلیارد تومان تصویب کردند. این در شرایطی است که مسوولان دولتی پیش از این از تخصیص هدفمند بودجه‌های عمرانی و صرفه جویی در این بخش برای مقابله با کاهش احتمالی منابع درآمدی در بودجه خبر داده بودند.

محمدمهدی مفتح سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه ۹۴ در این رابطه گفته است برای بودجه‌های عمرانی حدود ۲۷/۵ هزار میلیارد تومان از بودجه نفت، ۱۱ هزار میلیارد تومان از اوراق مشارکت و اسناد خزانه و ۲/۵ هزار میلیارد تومان از سایر واگذاری‌های دولتی تعیین کردیم که در مجموع ۴۱ هزار میلیارد تومان برای بودجه عمرانی سال ۹۴ پیش‌بینی شده است. این رقم در سال ۹۳، معادل ۳۰ هزار میلیارد تومان بود که در بودجه امسال، منبع تامین شده برای فعالیت‌های عمرانی رشد داشته است. مفتح همچنین تاکید کرد: «در ۶ ماه اول سال مقرر شد که ۱۹۰ هزار میلیارد تومان برای پوشش بودجه جاری و عمرانی ابلاغ شود و در ۶ ماه دوم سال مابقی رقم تصویب شده ابلاغ شود. اگر درآمدها در سال ۹۴ از آنچه در بودجه تصویب شده در ۶ ماه اول به سقف مورد نظر برسد نیازی به متمم بودجه در سال آینده نخواهیم داشت که این از جمله انعطاف‌های در نظر گرفته شده در بودجه سال آینده است.»

براساس مصوبه کمیسیون تلفیق بودجه در رابطه با پروژه‌های عمرانی مقرر شد مانده وجوه مصرف نشده اعتبارات عمرانی پروژه‌های نیمه تمام تا زمان اتمام طرح به سال بعد مالی منتقل شود. پیش از این زمانی که سال تمام می‌شد اگر اعتبار عمرانی جذب نشده بود باید به حساب خزانه بر می‌گشت اما براساس این مصوبه این اعتبار باید سر جای خود باقی بماند تا سال بعد در جهت اتمام پروژه مصرف شود.

کاهش ۱۱ هزار میلیاردی اعتبارات جاری

در حالی که اعتبارات جاری دولت امسال ۱۵۰ هزار میلیارد تومان بود کمیسیون تلفیق بودجه ۹۴ در شرایطی اعتبارات جاری دولت برای سال آینده را ۱۵۵ هزار میلیارد تومان تصویب کرد که دولت برای این بخش از هزینه‌های خود در لایحه رقم ۱۶۶ هزار میلیارد تومان را پیشنهاد داده بود. در شرایطی کمیسیون تلفیق اعتبارات جاری را ۷ درصد کاهش داده است که بخش قابل توجهی از اعتبارات جاری شامل هزینه‌های دستمزد و هزینه‌های رفاهی می‌شود که بررسی‌های آماری نشان می‌دهد قدرت مانور دولت در این زمینه محدود است و نمی‌تواند بودجه مربوط به دستمزد و مسائل رفاهی را کاهش دهد. در شرایطی که مسوولان دولتی اعلام کرده‌اند میزان حقوق کارمندان برای سال آینده متناسب با نرخ تورم و در حدود ۱۶ درصد افزایش خواهد یافت برخی از کارشناسان معتقدند کاهش ۱۱ هزار میلیارد تومانی اعتبارات جاری دولت در سال آینده ممکن است دولت را با مشکل تامین بودجه مواجه کند و این تصمیم کمیسیون تلفیق ممکن است در نهایت به کسری بودجه در بخش اعتبارات جاری منجر شود.

دلار بدون تغییر ماند

اما کمیسیون تلفیق بودجه در ادامه بررسی جزئیات لایحه بودجه سال ۹۴ کل کشور قیمت دلار را بدون تغییر و براساس پیشنهاد دولت ۲۸۵۰ تومان تصویب کرد. این در حالی است که با توجه به کاهش قیمت نفت برخی کارشناسان افزایش قیمت دلار را راهکاری برای مقابله با عدم تحقق درآمدهای دولت در بودجه عنوان کرده بودند. در این رابطه مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز اعلام کرده بود علاوه بر سه راهکار «واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای»، «واگذاری دارایی‌های مالی» و «کاهش سهم صندوق توسعه ملی از درآمدهای نفتی»، یکی از راه‌های مقابله با کسری بودجه، افزایش نرخ ارز است که هنگام کاهش قیمت نفت می‌تواند کاهش درآمدهای ریالی مورد نیاز در بودجه را از این محل تا حدودی پوشش دهد و دولت‌ها به‌طور معمول در اقتصاد ایران از این ابزار استفاده می‌کنند.

در این شرایط اما کمیسیون تلفیق بودجه، قیمت دلار را در بودجه افزایش نداد و همان پیشنهاد دولت را تصویب کرد تا سناریوی افزایش قیمت دلار برای مقابله با کسری بودجه از بین برود و کاهش قیمت هر بشکه نفت در سال آینده کلید بخورد.

تغییر چهار متغیر بودجه 94