آخرین هماهنگی‎های مسکو با تهران

حسن بهشتی‌پور کارشناس مسائل بین‌الملل تنها چند روز مانده به آغاز دوازدهمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵، سرگئی ریابکوف که از ابتدا در گفت‌وگوهای هسته‎ای ایران حضور داشته و مسوول تیم مذاکره‌کننده روسی است، به تهران آمد و با مقامات ایرانی گفت‌وگوهایی را انجام داد. ظاهرا این مقام روسی برای انجام آخرین هماهنگی‎ها با تهران این سفر را انجام داده است. در رابطه با موضع روسیه و تاثیرگذاری این کشور در مساله هسته‎ای ایران باید یادآور شد که مسکو از ابتدا در این خصوص موضعی بینابینی در پیش گرفته است.

در واقع روسیه از یکسو خواهان کنترل توان هسته‎ای ایران است که در این رابطه با غرب دیدگاه مشترکی دارد و به همین خاطر نیز به برخی قطعنامه‎های شورای امنیت علیه ایران رای مثبت داد. اما از سوی دیگر مسکو همیشه مخالف انجام اقدام نظامی و مسلحانه علیه ایران بود. مقامات مسکو بر این موضوع تاکید دارند که مساله غنی‌سازی اورانیوم و فناوری هسته‎ای در ایران در حد تحقیق و توسعه می‎تواند وجود داشته باشد، اما بیشتر نه.

بنابراین با در نظر گرفتن این مسائل درمی‎یابیم که روس‌ها همیشه تلاش داشته‎اند یک حد وسط را در قبال مذاکرات هسته‎ای با ایران در پیش بگیرند.

همچنین به‌رغم اینکه روسیه تهدید کرده است در صورت ادامه رویکرد تحریمی غرب در قبال این کشور، با غرب و به‌خصوص آمریکا در مذاکرات همکاری نخواهد کرد اما با توجه به تحولات اخیر به نظر می‎رسد اگر هم روس‏ها بخواهند تجدیدنظری در رفتارشان داشته باشند این تجدیدنظر در راستای منافع ایران خواهد بود و نه علیه تهران. دور جدید مذاکرات هسته‏ای ایران و شش قدرت جهانی، روز ۲۸ دی ماه در سطح معاونان برگزار خواهد شد و این در شرایطی است که دو طرف همچنان بر مواضع خود پافشاری می‏کنند.

در خصوص موضوع لغو تحریم‎ها آمریکا نظرش بر این است که تحریم‎ها به تدریج لغو شود و شواهد و قرائن حاکی از آن است که واشنگتن می‎خواهد ابتدا تحریم‎ها را تعلیق، سپس در ازای همکاری‎های ایران در حوزه هسته‎ای آنها را گام به گام لغو کند. این در شرایطی است که ایران بارها بر لغو یکباره تحریم‎ها تاکید داشته است.

همچنین صحبت‏های اخیر ‌صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی نیز بسیار مهم است. وی در صحبت‌هایش به این موضوع اشاره داشته که غرب می‌خواهد دوره توان هسته‌ای ایران ۲ رقمی باشد یعنی حداقل ۱۰سال طول بکشد. همچنین وزیر امورخارجه پیشین ایران به نقش رژیم صهیونیستی در برهم خوردن مذاکرات وین ۱۰ اشاره داشت و به اظهارات نتانیاهو مبنی بر کارشکنی‎های این رژیم با هدف به نتیجه نرسیدن مذاکرات تاکید کرد. بنابراین در مذاکرات آتی، مذاکره‌کنندگان ایرانی باید با درنظر داشتن تمامی این مسائل و مشکلاتی که ممکن است باز هم بر سر راه گفت‌وگوها ایجاد شود، بر سر میز مذاکرات حاضر شوند.

در نهایت صحبت‎های روز گذشته جان‌کری، وزیر امور خارجه آمریکا که تاکید کرده دیدار روز چهارشنبه‎اش با ظریف با هدف دستیابی به یک دستور کار مشترک و ایجاد پیشرفت‎های بیشتر در مذاکرات است حاکی از فضای مثبت حاکم بر مذاکرات است.

طبق آنچه در مذاکرات وین ۱۰ و به هنگام تمدید مجدد گفت‌وگوهای هسته‎ای بیان شد ایران و گروه ۱+۵ قرار است تا دهم اسفند ماه سال جاری به جمع بندی‎هایی برسند، اما شواهد بیانگر آن است که اختلافات اصلی میان دو طرف هنوز پابرجا است. با این وجود امید می‌رود که در مذاکرات پیش روی معاونان وزیر خارجه در ژنو، راهکارهایی برای رسیدن به تفاهم و نتیجه مشترک حاصل شود.