واکنش‌ها به گزینه پنجم

گروه خبر- زینب موسوی: پنجمین انتخاب حسن روحانی، «محمد فرهادی» است که دیروز در جریان ارسال نامه‌ای به علی لاریجانی، به مجلس شورای اسلامی معرفی شد؛ تنها یک روز پس از آنکه مجلسی‌ها با رای عدم اعتماد به چهارمین گزینه رئیس‌جمهوری برای تصدی وزارت علوم، بر سیاق روحانی در انتخاب وزیران پیشنهادی خط کشیدند، او شخصی را برای وزارتخانه بی‌وزیر مانده‌اش برگزید که سابقه دوبار وزارت را در کارنامه دارد.

رئیس‌جمهوری «محمد فرهادی» را به‌عنوان پنجمین وزیر پیشنهادی وزارت علوم به مجلس معرفی کرد

واکنش‌ها به گزینه پنجم وزارت‌علوم

به همین روی فضای مجلس نیز پس از قرائت نامه معرفی فرهادی تفاوتی آشکار با معرفی گزینه پیشین داشت به گونه‌ای که صدای موافقت بسیاری از نمایندگان با اعلام شماره چهار، فضا را پر کرد. پیش از این، جعفر میلی منفرد، رضا فرجی دانا، نیلی احمدآبادی و فخرالدین دانش آشتیانی که همه وزیران پیشنهادی علوم کابینه یازدهم بودند به دلایلی که از منظر مجلسی‌ها به‌عنوان خطوط قرمز مطرح می‌شد از حلقه اعتماد آنان رانده شدند؛ دلایلی که مجلسی‌ها از آن به‌عنوان «ارتباط با حوادث سال ۸۸» و«انتخاب از حلقه برخی گروه‌های سیاسی افراطی» یاد می‌کنند. علاوه بر اینها، موضوع «اعطای بورسیه‌های غیرقانونی در دولت قبل» که از سوی رضا فرجی دانا اولین وزیر علوم دولت یازدهم مورد بررسی قرار گرفته بود، از دلایلی است که به رغم انکار مخالفان او در مجلس، استیضاح فرجی دانا و امتناع نمایندگان از رای اعتماد مجدد به او را در پی داشته است.

حال اما به نظر می‌رسدبا معرفی محمد فرهادی، مسیر کسب رای اعتماد اندکی هموار تر شده است؛ این را می‌توان از اظهار‌نظر نمایندگانی استنباط کرد که تا دیروز به هر گزینه معرفی شده از سوی دولت «نه» می‌گفتند. الیاس نادران، نماینده‌ای که می‌توان از او به‌عنوان پای ثابت مخالفان وزیران پیشنهادی در مجلس یاد کرد، بر این باور است که کارهای اجرایی محمد فرهادی در سطح قابل قبولی قرار دارد. او که در حاشیه جلسه علنی دیروز مجلس در میان خبرنگاران به سوالات آنان پاسخ می‌داد، با اشاره به اینکه فرهادی سابقه مدیریتی در وزارت بهداشت و علوم داشته است، گفت: «فرهادی در یک سطح قابل قبولی کارهای اجرایی داشته است و از لحاظ ظرفیت‌های مدیریتی ایرادی به او نیست.» الیاس نادران در جلسه استیضاح رضا فرجی دانا و نیز در جلسه رای اعتماد به محمود نیلی احمد آبادی سومین وزیر پیشنهادی علوم به‌عنوان مخالف این افراد سخن گفته بود. علاوه بر این محمد دهقان عضو هیات رئیسه مجلس پیش‌بینی کرده است که فرهادی از مجلس رای اعتماد می‌گیرد؛ او که در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر، فرهادی را از نیروهای متدین و خوش‌سابقه نظام خوانده است، این پیش‌بینی را درباره وزیر پیشنهادی مطرح کرد. این پیش‌بینی در ساعات اولیه معرفی فرهادی در مجلس از سوی سایر نمایندگان نیز مطرح شده است. علیرضا منظری توکلی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس تاکید کرده است که گزینه پیشنهادی وزارت علوم به احتمال قریب به یقین از مجلس رای اعتماد خواهد گرفت. سخنگوی هیات رئیسه مجلس نیز بر این باور است که «فرهادی» راه سختی در پیش ندارد.

به گفته بهروز نعمتی، با توجه به جو مساعد مجلس و عملکرد مثبت دکتر فرهادی در مقاطع مختلف مسوولیت، به نظر می‌رسد برای رای اعتماد گرفتن از نمایندگان راه سختی در پیش نداشته باشد.

دولت نیز که پیش از این و برای سایر گزینه‌های این وزارتخانه امیدوار بود، این بار امیدوار‌تر است؛ شاید پالس‌های مثبت رسیده از مجلس در این امیدواری بی‌تاثیر نبوده باشد. محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت در حاشیه جلسه دیروز هیات دولت اعلام کرد: «امیدواریم گزینه جدید وزارت علوم از رای اعتماد گسترده برخوردار شود.» نوبخت همچنین ابراز امیدواری کرد با رای اعتماد به آقای فرهادی، وزارتخانه‌ای که ماه‌ها بدون وزیر و با سرپرست ادامه می‌شد، ثباتش را بیابد.

زمزمه‌های مخالفان همانند گذشته

با این حال برخی دیروز پس از معرفی فرهادی باز زمزمه مخالفت سر دادند. این در حالی است که سوابق اجرایی فرهادی از منظر بسیاری از نمایندگان بسیار مثبت تلقی می‌شود، اما همچنان زمزمه‌هایی از دلایلی که با عنوان ارتباط وزیر پیشنهادی با حوادث سال ۸۸ خوانده می‌شود درباره فرهادی نیز شنیده می‌شود. اگرچه این موضع‌گیری که پیش از این نیز برای وزیران پیشنهادی پیشین مطرح شده و می‌توان از آن به‌عنوان دلایل اصلی رای عدم اعتماد یاد کرد، درباره فرهادی ضعیف‌تر است، اما وجود دارد. الیاس نادران هرچند سوابق اجرایی فرهادی را قابل قبول می‌داند، دیروز باز هم از موضوع حوادث سال ۸۸ یاد و تاکید کرد که در فتنه ۸۸، آقای فرهادی نامه‌هایی را امضا کرده که حتما نیاز به توضیح دارد و اینکه باید بگوید هم اکنون نسبت به آن زمان موضعش چگونه است. این مساله پیش از این برای میلی منفرد، فرجی دانا، نیلی احمدآبادی و دانش آشتیانی نیز مطرح شده بود که با تکذیب آنان روبه‌رو‌ شد.

نادران اما همچنان مجلس را نگران نفوذ کسانی که از آنها به‌عنوان تندروهای اصلاح‌طلب در وزارت علوم و حلقه‌های پشت پرده مدیریت این وزارتخانه نام می‌برد، خوانده است. به گزارش «ایرنا»، به گفته او، فرهادی باید نسبت به رفتار با آن حلقه‌های تندرو اصلاح‌طلب در وزارت علوم، تکلیفش را روشن کند تا بتواند رای خوبی از مجلس بگیرد. منظری توکلی نیز با اعلام همین مواضع تاکید کرده که چنانچه در مذاکرات وی با مجلس مشخص گردد تیم همراهی‌کننده‌اش با فتنه مناسبات و ارتباطی نداشته باشد، قطعا موفق به کسب رای اعتماد از مجلس خواهد شد. چهار گزینه پیشین دولت برای تصدی وزارت علوم با وجود تکذیب هرگونه ارتباط با موضوعات مذکور که مخالفان دولت در مجلس مطرح کرده‌اند، نتوانستند اعتماد مجلسی‌ها را کسب کنند.

با این حال بهروز نعمتی بر این موضوع تاکید کرد که فرهادی از معاونان مشکل‌دار استفاده نمی‌کند و در دوره‌های مسوولیت خود چه در دوران وزارت و چه در هلال‌احمر عملکرد مثبت و قابل دفاعی داشته است. نقطه اشتراک همه موافقان پنجمین گزینه روحانی برای وزارت علوم، کارنامه، برنامه و نیز تیم همراهی‌کننده فرهادی است که به گمان نمایندگان از مولفه‌های تاثیرگذار در نظر مجلس برای رای اعتماد است.

ابهام در یک هفته سرپرستی وزارت علوم

با وجود اعلام نام فرهادی به‌عنوان وزیر پیشنهادی و با توجه به اینکه محمدرضا باهنر نایب رئیس مجلس از برگزاری جلسه رای اعتماد این گزینه در روز چهارشنبه هفته آینده خبر داده است، همچنان در سرپرستی وزارت علوم تا زمان کسب رای اعتماد ابهام وجود دارد. امروز پایان زمان سرپرستی محمدعلی نجفی است و هنوز معلوم نیست که چه کسی در این فاصله سرپرست این وزارتخانه خواهد بود. محمد دهقان عضو هیات رئیسه مجلس دراین باره به خبرگزاری مهر، گفت: «با توجه به اینکه مهلت سرپرستی نجفی رو به پایان است، دولت ۲ راهکار برای حل این مشکل دارد: اول اینکه برای ادامه سرپرستی نجفی از مقام معظم رهبری مجوز بگیرد و دوم اینکه در فرصتی که از پایان سرپرستی تا رای اعتماد وجود دارد، سرپرست نامه‌ای را امضا نکند و معاونان کارها را پیگیری کنند.»

فرهادی: در هلال احمر می‌مانم

محمد فرهادی که هم‌اکنون رئیس جمعیت هلال‌احمر کشور است در گفت‌وگویی اعلام کرده که درصورت کسب رای اعتماد از مجلس در سمت ریاست هلال احمر نیز باقی می‌ماند. او در این باره به خبرگزاری تسنیم گفت: «جایگاه ریاست جمعیت هلال احمر یک جایگاه حاکمیتی است، بنابراین در صورت گرفتن رای اعتماد از مجلس هیچ منافاتی ندارد که بنده در این مسوولیت حضور داشته باشم.»

او با اشاره به درخواست خود از رئیس‌جمهور توضیح داد: «در خواست کردم که برای به سرانجام رساندن برخی امور هلال‌احمر همچنان در این مسوولیت (ریاست جمعیت هلال احمر) نیز حضور داشته باشم.» فرهادی در این گفت‌وگو اعلام کرد که توانسته اجازه ماندن در جمعیت هلال احمر را بگیرد.

این خبری است که وحید رحمتی سخنگوی جمعیت هلال احمر نیز آن را تایید کرده و با اعلام اینکه تصدی وزارت علوم همراه با هلال احمر منع قانونی ندارد، گفت: محمد فرهادی علاقه‌مند به انجام رسیدن برنامه‌های آغاز شده در هلال احمر است.

ریاست جمعیت هلال‌احمر براساس انتخاب و پیشنهاد شورای عالی این جمعیت صورت می‌پذیرد که در نهایت رئیس‌جمهور حکم ریاست جمعیت هلال احمر را تنفیذ می‌کند.

محمد فرهادی کیست؟

محمد فرهادی، متولد سال ۱۳۲۸ از شهرستان شاهرود است که وی در سال ۱۳۴۷ وارد دانشگاه فردوسی مشهد شد و دوره طب عمومی و تخصصی را در همان دانشگاه گذراند و در سال ۱۳۵۹ به‌عنوان متخصص گوش و حلق و بینی فارغ‌التحصیل شد و در حال حاضر جراح و متخصص گوش و حلق و بینی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران است.

او علاوه بر تصدی وزارت بهداشت در دولت اول سید محمد خاتمی، تصدی وزارت فرهنگ و آموزش عالی را که همان وزارت علوم کنونی است، طی سال‌های ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۸ در دولت میرحسین موسوی عهده‌دار بوده است. از دیگر سمت‌های وی رئیس دانشگاه تهران، قائم‌مقام سازمان هلال احمر، مشاور وزیر و دبیر شورای آموزش پزشکی کشور بود. محمد فرهادی از شهریور سال ۱۳۹۲ ریاست جمعیت هلال احمر را برعهده گرفت. فرهادی در بخشی از برنامه‌های خود به چشم‌انداز موفقیت وزارت علوم در پایان دوره دولت یازدهم اشاره کرده که به شکل زیر آمده است: هدف کلی برنامه یا به‌بیان دیگر چشم‌انداز موفقیت برنامه پیشنهادی در پایان دوره دولت یازدهم را می‌توان در ۳ بخش خلاصه کرد:

۱-ارتقای چشمگیر شاخص‌های رشد علمی و توسعه فناوری کشور برای نزدیک شدن به هدف سند چشم‌انداز ۱۴۰۴:

- دستیابی به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه آسیای جنوب غربی با تاکید بر جنبش نرم‌افزاری و تولید علم

- سند نقشه جامع علمی کشور

-دستیابی به جایگاه اول علم و فناوری در جهان اسلام و احراز جایگاه برجسته علمی و الهام‌بخش در جهان

- سیاست‌های کلی علم و فناوری

- جهاد مستمر علمی با هدف کسب مرجعیت علمی و فناوری در جهان

۲- دستیابی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی به سطحی از توانمندی که بتوانند:

- کیفیت و عملکردی در تراز منطقه‌ای و جهانی (۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا) داشته باشند.

- از استقلال عملیاتی و پویایی لازم (با حداقل تاثیرپذیری از تحولات سیاسی و منابع دولتی) برخوردار باشند.

- به التزام اجتماعی خود در توسعه سرمایه انسانی دانشمند و فرهیخته، اعتلای دانش و فرهنگ جامعه، تولید علم و ایفای نقش موثر در فرآیند تبدیل علم به فناوری‌های نوین و تجاری‌سازی آنها در خدمت اقتصاد مبتنی بر دانش عمل کنند.

۳- برقراری و نهادینه شدن یک فرآیند علمی و منسجم سیاست‌گذاری علوم، تحقیقات و فناوری در سطح ملی، در چارچوب «تقسیم کار ملی در نظام علم و فناوری»

با این همه و با توجه به معرفی فرهادی به مجلس برای تصدی وزارت علوم باید تا چهارشنبه هفته آینده منتظر ماند و دید که مجلسی‌ها به سوابق اجرایی که به اذعان مجلسی‌ها بسیار خوب توصیف می‌شود، رای مثبت می‌دهند یا اینکه همچنان برخی دلایل را به این سوابق روشن ترجیح می‌دهند تا بار دیگر به گزینه‌ای دیگر رای اعتماد ندهند.

متن نامه رئیس‌جمهوری برای معرفی وزیر پیشنهادی علوم

بسم الله الرحمن الرحیم

جناب آقای دکتر علی لاریجانی/ ریاست محترم مجلس شورای اسلامی

با سلام

احتراما، در اجرای اصل ۱۳۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، شرح حال و برنامه جناب آقای دکتر محمد فرهادی، برای اخذ رای اعتماد جهت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به مجلس شورای اسلامی معرفی می‌گردد.

حسن روحانی

واکنش‌ها به گزینه پنجم