«دنیای اقتصاد» گام‌های بعد از احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی را بررسی می‌کند
ریکاوری مغز اقتصادی دولت
گروه خبر: با موافقت شورای عالی اداری برای احیای سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، این سازمان پس از هفت سال دوباره آغاز به کار خواهد کرد. احیای دوباره این سازمان بر اساس اظهارات محمدباقر نوبخت معاون رئیس‌جمهوری با تغییر رویکردها همراه خواهد بود. کارشناسان نیز بر این باورند که سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی به معماری جدیدی نیازمند است؛ معماری که با جهت‌گیری‌ها و چشم‌اندازهای کشور در آینده تناسب داشته باشد. اصلاح و رفع نارسایی‌ها و مشکلاتی که در گذشته این سازمان وجود داشت، حالا نیازی است که سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی با آن روبه‌رو است و می‌توان از آن به عنوان گام‌های پس از احیا یاد کرد.
گروه خبر: با موافقت شورای عالی اداری برای احیای سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، این سازمان پس از هفت سال دوباره آغاز به کار خواهد کرد. احیای دوباره این سازمان بر اساس اظهارات محمدباقر نوبخت معاون رئیس‌جمهوری با تغییر رویکردها همراه خواهد بود. کارشناسان نیز بر این باورند که سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی به معماری جدیدی نیازمند است؛ معماری که با جهت‌گیری‌ها و چشم‌اندازهای کشور در آینده تناسب داشته باشد. اصلاح و رفع نارسایی‌ها و مشکلاتی که در گذشته این سازمان وجود داشت، حالا نیازی است که سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی با آن روبه‌رو است و می‌توان از آن به عنوان گام‌های پس از احیا یاد کرد. محمدباقر نوبخت نیز در این باره در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو با اشاره به تصمیم دولت به تغییر ساختار و شرح وظایف این سازمان گفت: «برنامه بر این است که سازمان روزآمد و نظارتگری داشته باشیم.» او با بیان اینکه رئیس‌جمهوری در مهرماه با پیشنهاد احیای سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی که از ادغام دو معاونت برنامه‌ریزی و معاونت توسعه تشکیل می‌شود موافقت کرد، گفت: «این تصمیم از همان ابتدای شکل‌گیری دولت و حتی در دوره پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری در برنامه‌های دکتر روحانی قرار داشت و او معتقد بود که باید این سازمان مجددا شکل گیرد؛ از این‌رو از همان ابتدا مدیریت این دو معاونت را به یک نفر سپرد تا نظارت یکسانی بر امور مالی و اداری کشور وجود داشته باشد.» به گزارش «ایرنا»، معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور همچنین درباره تشکیل سازمان مدیریت در استان‌ها نیز گفت: «این طرح مورد موافقت رئیس‌جمهور بود اما برای هماهنگی بین استانداران و شورای برنامه‌ریزی استان بنا شد پیشنهاد مشترکی را بنده و وزیر کشور داشته باشیم و به نحو شایسته به استقبال برنامه ششم برسیم و طی چند هفته آینده این موضوع به فرجام می‌رسد.»
با توجه به اظهارات نوبخت درباره نیاز به تغییر رویکردها در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، حال باید به دنبال راهکارهایی برای ارتقای این سازمان به جایگاه واقعی خود پس از هفت سال انحلال بود تا بتوان آن را به قوای پیشینش بازگرداند. در این راستا «دنیای اقتصاد» در جریان گفت‌وگویی با حسن خوش‌پور، مدیر اسبق سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، به بررسی این راهکارها پرداخته است.
خوش‌پور درباره چگونگی ارتقای این سازمان پس از سال‌ها انحلال گفت: «حال که سازمان احیا شده فرصت خوبی است که در ابتدای کار نارسایی‌ها و مشکلاتی که آن موقع وجود داشت اصلاح و رفع شوند تا بتوانیم با سازمان برنامه‌ریزی قدرتمند، متخصص و کارآیی مواجه باشیم. در آن زمان هم سازمان مشکلاتی داشت و نیازمند اصلاح بود ولی به جای اینکه به اصلاح آن بپردازند آن را منحل کردند.» خوش‌پور با اشاره به اقدامات لازم جهت بهبود وضعیت این سازمان گفت: «معماری داخل سازمان متناسب با جهت‌گیری‌ها و چشم‌اندازهای کشور در آینده نیازمند طراحی مجدد است.» او با اشاره به اینکه تضعیف سازمان برنامه و بودجه از زمانی آغاز شد که این سازمان با سازمان امور اداری و استخدامی کشور ادغام شد، گفت: «منابع انسانی هم یکی از عوامل تولید است و بهتر است که توسعه منابع انسانی را به عهده این سازمان بگذاریم. البته اگر بخواهد در حد برنامه‌های تشکیلات و سازمان‌دهی وزارتخانه‌ها برای سازمان برنامه‌ریزی بپردازد مناسب نیست که این موضوع را به شرح وظایفش بگذاریم. چون در این صورت این کار ابزارهایی را به دست کارشناسان می‌دهد که خدایی نکرده موجب مسائلی شود.» او همچنین در ادامه با اشاره به اینکه سازمان برنامه و بودجه فقط در تهران نیست گفت: «همان‌طور که به لحاظ سیاسی در همه نقاط کشور پوشش داریم باید سازمان برنامه استان‌ها هم به پوشش پایتخت و مرکز این استان برگردد.»
احیای دوباره سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی موضوعی مورد بحث برای بررسی کارشناسان بوده است؛ در نشستی که سال گذشته در این باره در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، بایزید مروخی، اقتصاددان و از کارشناسان باسابقه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در پاسخ به این پرسش که اگر نظام تصمیم‌گیر متوجه اهمیت و چرایی وجود سازمان برنامه باشد، باید چه سازمان برنامه‌ای را احیا کند گفته بود: «سازمان برنامه‌ای که احیا می‌شود، باید بر پایه دانایی استوار باشد و از اعمال سلیقه‌ها تا حد امکان جلوگیری کند. این سازمان همچنین باید ضرورت‌های جامعه و اقتصاد ایران را به رسمیت بشناسد و در صدد اصلاح نظام تدبیر یا ساختار اداری دولت باشد. در نظام تدبیر کنونی از رفتارهای دوره مغول تا صفویه و قاجار وجود دارد و از هر دوره تاریخی بخشی را به ارث برده است. هنوز نظام تدبیر مبتنی بر شرایط روز و نیازهای واقعی کشور تدوین نشده که این امر در احیای سازمان برنامه باید مورد توجه قرار گیرد.» در این نشست محمد ستاری‌فر، رئیس اسبق سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور نیز به بررسی مساله احیای این سازمان پرداخت. ستاری‌فر در رابطه با اینکه سازمان برنامه‌ریزی و بودجه چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد که فضای کسب‌وکار را به هم نریزد گفت: «دولتمردان همیشه مدح برنامه‌ریزی را کرده‌اند، اما وقتی روی کار آمده‌اند اهمیت برنامه‌ریزی را به فراموشی سپرده‌اند. همین دیدگاه سبب شده دولت قبل تصمیم به انحلال آن بگیرد چرا که تصور بر این بود که سازمان برنامه حکم قلکی را دارد که اگر رئیس‌جمهوری به شهرستانی رفت و وعده‌ای داد باید برای پرداخت هزینه‌های آن وعده گام بردارد و اگر تخصیص منابع ندهد مخل توسعه شده است.» او افزود: «در ایران به سبب اینکه درآمدهای نفتی وجود داشته همواره بین نهادهای تصمیم‌گیر و تصمیم‌ساز تعامل و تعارض وجود داشته و بی‌نظمی و تقابل به یک اصل تبدیل شده است.»
ستاری‌فر، در ادامه با یادآوری انحلال سازمان برنامه در دولت نهم گفت: «بنده در آن موقع بیشترین انتقادها را به انحلال داشتم، اما دو سال است که در احیای سازمان برنامه به شیوه سابق تردید دارم.»
پیش‌تر نیز مسعود نیلی در ارتباط با مشکلات پیش‌رو بعد از احیای سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی گفت: «مساله و مشکلی که وجود دارد این است که سازمان برنامه و بودجه در بهترین حالت، سال ۹۶ به قابلیت‌های لازم می‌رسد. ولی اصلی‌ترین مسائل کشور در فاصله سال‌های ۹۳ تا ۹۶ اتفاق خواهد افتاد که ما احتیاج به فکر و توان و قابلیت این سازمان داریم.» نیلی در رابطه با اینکه آثار انحلال این سازمان در چند سال گذشته تا چه زمانی باقی خواهد ماند و اینکه پس از احیای این سازمان چگونه می‌تواند یک توان کارشناسی کمکی را تجهیز کند که بتواند مسائل را آنجا تحلیل کند گفت: «فکر می‌کنم که ما اکنون در درجه اول، قبل از اینکه بخواهیم به مسائل اداری سازمان برنامه بپردازیم، اول باید به این مساله بپردازیم که اولا تصویر ما از آینده سازمان برنامه چیست و نقشه راه آن چقدر است تا یک سازمان با حداقلی از قابلیت‌ها ایجاد بشود؟ البته در میان کارشناسان امر اتفاق نظر وجود دارد که این بازسازی کاری نیست که در یک‌سال و دو سال انجام شود و باید اندیشید که در این فاصله برای پرداختن به مسائل کشور چه کاری می‌توان برای رسیدن به نتیجه انجام داد.»
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی از ادغام دو سازمان به عناوین، سازمان امور اداری و استخدامی کشور و سازمان برنامه و بودجه دراسفندماه ۱۳۷۸ شورای عالی اداری تاسیس و در تیرماه ۱۳۷۹ نمودار تشکیلاتی آن تصویب و به اجرا در آمد. در سال ۸۶ که به دستور رئیس دولت نهم سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی که تنها چهار سال از عمر آن با این نام می‌گذشت منحل شد، ساختار تشکیلاتی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی که چند دهه با عنوان «برنامه و بودجه» به اتاق فکر برنامه‌ریزی کلان اقتصادی کشور بدل شده بود دگرگون شد. پس از انحلال این سازمان به دستور احمدی‌نژاد، معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی تاسیس و بخشی از وظایف آن را به عهده گرفت. بعد از انحلال این سازمان واکنش‌های زیادی به این تصمیم ابراز شد. کارشناسان اقتصادی از طیف‌های فکری متفاوت از این موضوع انتقاد کردند در حالی‌که برخی از مسوولان سیاسی از تصمیم رئیس وقت دولت استقبال کردند.
ارسال نظر