تمرکز مذاکرات به‌طور مشخص بر راه‌حل‌ها بود

گروه دیپلماسی: گفت‌وگوهای سه‌جانبه ظریف، کری و اشتون در هتل بوستان مسقط و مذاکرات معاونین وزرای خارجه ایران و گروه ۱+۵ در حالی دیروز به پایان رسید که دیپلمات‌ها از تمدید یک روزه این دور از گفت‌وگوها در امروز چهارشنبه خبر دادند. به گفته دیپلمات‌ها و همچنین رسانه‌های خبری، مذاکرات در فضای سازنده اما سخت و فشرده صورت گرفت و شاهد پیشرفت‌های اندک بوده است. در همین ارتباط مذاکره‌کننده ارشد ایران موضوع دو روز مذاکره سه‌جانبه میان ایران، آمریکا و هماهنگ‌کننده ۱+۵ را در مسقط، ادامه بحث‌ها پیرامون موارد اختلافی شامل مساله غنی‌سازی و چگونگی برداشته شدن تحریم‌ها عنوان کرد و گفت که این مذاکرات برخلاف دوره‌های گذشته که بر نگرانی‌ها متمرکز بود، به‌طور مشخص روی راه‌حل‌ها متمرکز بوده است. همزمان یک مقام وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که تیم‌های مذاکره‌کننده روز ۱۸ نوامبر (۲۷ آبان) برای گفت‌وگو به وین می‌روند و تمدید گفت‌وگوها در دستور کار قرار ندارد. نهمین دور مذاکرات جامع معاونان وزرای خارجه ایران و گروه ۱+۵، پس از دو روز مذاکره فشرده بین ظریف، کری و اشتون، صبح دیروز در هتل بوستان مسقط با حضور هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا و همچنین وزیرخارجه ایران به مدت یک ساعت برگزار شد. این مذاکرات در نشست صبح با هدف مرور نتایج به دست آمده در مذاکرات سه‌جانبه وزیران خارجه ایران و آمریکا صورت گرفت. علاوه‌بر این در حاشیه مذاکرات، ظریف صبح دیروز با شاهزاده فهد بن محمود، معاون نخست وزیر عمان دیدار کرد.

همچنین عصر دیروز، عراقچی و تخت‌روانچی، معاونان ظریف با معاونان سه کشور اروپایی دیدار کردند. پیش از آغاز مذاکرات عمومی ایران و ۱+۵، نشست‌های دو جانبه میان هیات ایرانی با هیات‌های روسی و چینی به‌طور جداگانه و در سطح معاونان وزیران خارجه برگزار شد. عراقچی دوشنبه شب از تمرکز بر راه‌حل‌ها در این دور از مذاکرات یاد کرده بود. به گزارش «ایرنا»، معاون وزیر امور خارجه شامگاه دوشنبه در جمع خبرنگاران در هتل بوستان مسقط با بیان اینکه در دو روز مذاکرات چهار جلسه و در مجموع، ۱۲ ساعت مذاکره میان طرف‌ها در بالاترین سطح ممکن انجام شد، گفت: «بعد از ساعت‌ها بحث، هنوز در موقعیتی نیستیم که بگوییم پیشرفت کردیم و البته نمی‌توانیم هم بگوییم که پسرفتی داشتیم.»

عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با بیان اینکه دو موضوع کلیدی غنی‌سازی و چگونگی برداشتن تحریم‌ها در بحث‌ها مطرح شد، افزود: «تحریم‌ها از چهار مسیر به ایران تحمیل شده، شامل تحریم‌های وضع شده توسط شورای امنیت، اتحادیه اروپا، رئیس‌جمهور و کنگره آمریکا که هر کدام دارای ویژگی‌های خاصی است و از لحاظ حقوقی، سیاسی، اجرایی و عملیاتی وزن آنها با یکدیگر متفاوت است و اینکه اینها چگونه برداشته شود، یک موضوع کلیدی و در عین حال پیچیده‌ است.»

سیدعباس عراقچی در توضیح دومین موضوع مورد بحث طرفین گفت: «اصل غنی‌سازی موضوعی پذیرفته شده است، اما حجم، میزان و اندازه اش محل مذاکره است و اهمیتی کلیدی دارد؛ به اضافه موضوعات جانبی مربوط به آنها، درخصوص تاسیسات ایران و در مورد شکل آنها، چگونگی شان و ذخایر آنها صحبت شد و نیز بحث‌های مرتبط انجام شد.» او افزود: «در کنار اینها، بحث رآکتور اراک و نیز فردو و بحث‌های دیگر، همه به‌طور فشرده جریان دارد.»

عضو تیم هسته‌ای با بیان اینکه هنوز هیچ توافق دقیقی درخصوص موضوعات مورد مذاکره صورت نگرفته، گفت: «تفاوت این مذاکرات با گذشته این است که ما به‌صورت کامل روی راه‌حل‌ها متمرکز شدیم. در گذشته در مورد هر موضوعی از جمله خواسته‌ها و نگرانی‌های هر طرف و مسائل اجرایی بحث می‌کردیم، اما الان بحث‌ها بر چگونگی راه‌حل‌ها برای هر موضوعی دقیق شده است.»

انتخابات کنگره تاثیر فوق‌العاده‌ای ندارد

عراقچی همچنین با بیان اینکه انتخابات اخیر کنگره آمریکا تا حدی فضای جدیدی را ایجاد کرده است، گفت: «در عین حال، مواضع طرفین در مذاکرات روشن است، آنچه از طرف دولت آمریکا بیان و تقبل می‌شود برای ما مهم هست و انتخابات اخیر کنگره آمریکا تاثیر فوق العاده‌ای بر مذاکرات هسته‌ای ندارد و انتظار داریم که تحولات سیاسی آمریکا نقش و تاثیری بر مذاکرات هسته‌ای نداشته باشد.»

تا هفته آینده صبر کنید

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه نیز با اشاره به مذاکرات هسته‌ای گفت که باید تا هفته آینده صبر کنید. به نوشته روزنامه تایمز آو عمان، ظریف پیش از دیدار با معاون وزیر امور خارجه عمان در مسقط پایتخت این کشور در پاسخ به سوالی درخصوص پیشرفت مذاکرات هسته‌ای، گفت: «شما باید تا هفته آینده صبر کنید.»

احتمال حضور مجدد کری در مسقط

روز گذشته خبرگزاری رسمی کویت به نقل از یک مقام عمانی گزارش داد که وزیر خارجه‌ آمریکا برای ادامه‌ مذاکرات روز چهارشنبه به مسقط بازمی‌گردد. به گزارش «ایسنا» و به نقل از خبرگزاری رسمی کویت (کونا)، یک مقام عمانی که نخواست نامش فاش شود، با اشاره به دیدارهای سه‌جانبه گفت که این مذاکرات پیشرفت‌هایی داشته است. این مقام عمانی افزود: «وزیر خارجه آمریکا به منظور ادامه مذاکرات روز چهارشنبه به مسقط باز خواهد گشت.» بر اساس این گزارش جان کری دوشنبه شب، مسقط را به مقصد پکن پایتخت چین ترک کرد. عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده ایران نیز دوشنبه شب با بیان اینکه احتمال تمدید یک‌روزه گفت‌وگوها در روز چهارشنبه؛ یعنی امروز وجود دارد، تاکید کرد که هر قدر لازم باشد در عمان حضور خواهیم داشت و مذاکرات را به پیش خواهیم برد. همزمان روزنامه هاآرتص گزارش داد که وزیر خارجه آمریکا بنیامین نتانیاهو را در جریان مذاکرات هسته‌ای ۲ روز گذشته در مسقط قرار داده است.

برای تداوم تحریم‌ها، تدابیر خوبی تدوین کرده‌ایم

از سوی دیگر، معاون اول رئیس‌جمهوری ایران با بیان اینکه تلاش جدی داریم که تحریم‌ها برداشته شود و دشمن حق قانونی ملت بزرگ ایران را بپذیرد، گفت که ممکن است دشمن از خصومت خود دست برندارد و از این رو، برای شرایط تداوم تحریم‌ها نیز در دولت، تدابیری اتخاذ و برنامه خوبی تدوین کرده ایم. به گزارش «ایرنا»، اسحاق جهانگیری روز سه‌شنبه در مراسم رونمایی و بازدید از دستاوردهای شاخص جهاد دانشگاهی و در جمع مدیران و پژوهشگران این نهاد با بیان اینکه به مذاکرات با ۱+۵ خوش‌بین هستیم، افزود: «امیدواریم مذاکرات با ۱+۵ به نتیجه برسد.»

حل مساله سانتریفیوژها

در ادامه اظهارنظر مقامات تصمیم گیرنده، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت که کشورش مساله تزریق گاز به سانتریفیوژ‌های مدل IR-۵ را با ایران در میان گذاشته و این مساله حل شده است. به گزارش «ایسنا»، بر اساس پایگاه خبری وزارت خارجه آمریکا، جن ساکی، روز دوشنبه در نشست خبری هفتگی خود در پاسخ به سوالی درخصوص گزارش اخیر آژانس، گفت: «درباره تزریق گاز به سانتریفیوژ مدل IR-۵ ما این مساله را پس از انتشار گزارش آژانس با ایرانی‌ها در میان گذاشتیم که خیلی فوری حل شد.»

ممانعت از ورود یک بازرس آژانس به ایران

در عین حال خبرگزاری رویترز به نقل از منابع دیپلماتیک مدعی شد ایران برای پنجمین‌بار از ورود یک بازرس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به خاک کشورش ممانعت به عمل آورده است. به گزارش خبرگزاری رویترز، ایران تأکید کرده است که حق دارد درباره دسترسی افراد به خاک کشورش تصمیم‌گیری کند و تاکنون به دیگر کارکنان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به منظور انجام تحقیقات درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران اجازه ورود داده است.

امکان توافق تا قبل از ۲۴ نوامبر وجود دارد

در همین حال روز گذشته معاون وزیر خارجه روسیه اعلام کرد: رسیدن به توافق امکان‌پذیر شده است و طرف‌های مذاکره‌کننده هیچ طرح دومی به‌عنوان طرح جایگزین برای شکست احتمالی مذاکرات پیش از موعد نهایی ندارند. سرگئی ریابکوف، نماینده روسیه در گروه ۱+۵ در هتل بوستان مسقط در جمع خبرنگاران با بیان اینکه «طرف‌های مذاکره‌کننده در حال مسابقه با زمان هستند تا پیش از ۲۴ نوامبر به توافق نهایی برسند و در این رابطه قدم‌های بزرگی برداشته‌اند و اکنون امکان قوی برای رسیدن به توافق نهایی وجود دارد»، گفت: ما تاکنون نتایج مهمی به دست آورده‌ایم که سابقه نداشته است و این در واقع پیشرفت در حل پرونده هسته‌ای مورد مناقشه است.‎ او گفت: امکان توافق تا قبل از ۲۴ نوامبر وجود دارد؛ گرچه ضمانتی برای آن وجود ندارد‎. او همچنین گفت که مسائل ریز و تفصیلی درباره سایت اراک که با آب سنگین کار می‌کند، مطرح شده است.

زمان پیروزی یا شکست

فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر امور خارجه آلمان دیگر مقامی است که درخصوص گفت‌وگوهای مسقط گفته است که دستیابی به توافق نهایی امکان‌پذیر است، او گفت: «برای حصول این توافق تمام طرف‌ها باید انعطاف و قدرت رهبری داشته باشند.» به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، اشتاین مایر تاکید کرد: «اکنون زمان پیروزی یا شکست است و بعید است که به این زودی فرصت دیگری پیش بیاید و تمدید دوباره مذاکرات دست کم تا دو سال آینده راه‌حلی به ارمغان نخواهد آورد.» کاخ سفید نیز درباره تمدید گفت‌وگوها پس از ضرب‌الاجل گفته بود که آمریکا درباره‌ تمدید مذاکرات هسته‌ای با ایران رایزنی نمی‌کند و تمرکز روی حل اختلافات قرار دارد.

همچنان شکاف وجود دارد

همچنین روزنامه وال استریت ژورنال به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی نوشت که شکاف‌های واقعی میان تهران و واشنگتن در مذاکرات هسته‌ای وجود دارد. به گزارش «ایسنا»، یک مقام ارشد آمریکایی که جان کری، وزیر امور خارجه این کشور را در مسیرش به پکن پایتخت چین همراهی می‌کرد به خبرنگاران گفت: «ما پیش از این گفته‌ایم که ممکن است به توافق برسیم یا ممکن است نرسیم.» این مقام آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، افزود: «فکر نمی‌کنم کسی اخیرا در هیچ مرحله‌ای به‌طور نقل قول مستقیم یا غیرمستقیم گفته باشد که ما در مسیر رسیدن به توافق تا ۲۴ نوامبر قرار داریم.» همچنین روز گذشته باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه در حاشیه اجلاس نشست سازمان همکاری آسیا -اقیانوسیه ( اپک) در پکن در مورد ایران دیدار و گفت‌و‌گو کردند.

دور بعدی، ۲۷ آبان در وین

یک مقام وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که تیم‌های مذاکره‌کننده روز ۱۸ نوامبر (۲۷ آبان) برای گفت‌وگو درباره پرونده هسته‌ای ایران به وین می‌روند. به گزارش خبرگزاری تسنیم، یک مقام وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که مذاکرات سه‌جانبه در مسقط، «سخت، جدی و مستقیم» بود و هنوز کارهایی برای انجام دادن باقی مانده‌است. این مقام همچنین اعلام کرد که مذاکره‌کنندگان روز ۱۸ نوامبر در وین خواهند بود.

تمرکز مذاکرات به‌طور مشخص بر راه‌حل‌ها بود