نهمین دور مذاکرات هسته‌ای در عمان امروز آغاز می‌شود
عراقچی: به توافق امیدواریم
گروه دیپلماسی: امروز دور نهم مذاکرات هسته‌ای در مسقط پایتخت عمان در شرایطی آغاز می‌شود که تقریبا تمامی طرفین نسبت به رسیدن به توافق تا تاریخ تعیین شده یعنی ۲۴ نوامبر امیدوار هستند. عباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران با تاکید بر اندک بودن فرصت باقی‌مانده ابراز امیدواری کرد که مذاکرات در مسقط موفق باشد. جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا نیز دیروز گفت که بر روز ۲۴ نوامبر متمرکز شدهاند. همچنین سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه تاکید کرد که مسکو و واشنگتن مصمم هستند با تمام توان خود برای دست یافتن به توافق هسته‌ای با ایران پیش از ضرب الاجل ۲۴ نوامبر (۳ آذر) تلاش کنند. مارتین شافر، سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان هم با اشاره به فرصت کم باقی‌مانده تا ضرب‌الاجل ۲۴ نوامبر گفت: «ما در مرحله بسیار حساسی قرار داریم و توافق هسته‌ای نهایی با ایران باید حاصل شود.» او تاکید کرد در صورت دستیابی به توافق هسته‌ای تا ضرب‌الاجل ۲۴ نوامبر روابط تجاری و اقتصادی با ایران افزایش خواهد یافت.
همزمان روز گذشته نشست مدیران سیاسی کشورهای گروه ۱+۵ در هتل کوبورگ وین برگزار شد. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری ایتارتاس، سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه پس از برگزاری این نشست گفت: «در صورت حصول توافق کلی میان ایران و گروه ۱+۵ طرح انتقال مواد هسته‌ای ایران به روسیه را بررسی خواهیم کرد.» او در ادامه تاکید کرد که برای توافق بر سر این طرح باید تمام مولفههای توافق هماهنگ شود. معاون وزیر امور خارجه روسیه با بیان اینکه شرکت کنندگان در نشست وین، ایدههای جدیدی را ارائه دادند، گفت که در این نشست تمام مشکلاتی که می‌تواند منجر به تاخیر در دستیابی به راه‌حل نهایی شود به صورت اصولی و جزئی و اختلافات اصلی باقی‌مانده میان طرف‌های مذاکره‌کننده مورد بررسی قرار گرفت. به گزارش خبرگزاری فارس همزمان با این تحولات، دیروز خبرگزاری رویترز به نقل از یک دیپلمات غربی مدعی شد که ایرانیها با اصل انتقال اورانیوم به خارج از کشور موافق هستند. این در شرایطی است که پیشتر مرضیه افخم، سخنگوی وزارت خارجه ایران بررسی این گزینه از جانب ایران را تکذیب کرده بود.
مسقط، میزبان مذاکرات
مسقط، امروز میزبان محمدجواد ظریف رئیس دستگاه دیپلماسی و تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران، جان کری وزیر امور خارجه آمریکا و کاترین اشتون هماهنگ‌کننده کشورهای عضو ۱+۵ است تا طرفین پس از ماهها مذاکره در روزهای حساس باقی مانده تا پیش از سوم آذر، تلاش خود را برای دستیابی به توافق جامع در کشوری که به میانجی معروف شده ادامه دهند. این دور از گفتوگوها درباره موارد اختلافی میان طرفین که عمدتا شامل موضوع غنی‌سازی، لغو تحریمها و مدت زمان توافق است، انجام می‌شود. عباس عراقچی روز گذشته در برنامه «طهران» شبکه العالم در آستانه مذاکرات مسقط، ضمن مفید و مثبت خواندن نقش عمان در مذاکرات هسته‌ای ایران می‌گوید: «همه اعضای۱+۵ و ما، این اعتقاد را داشتیم که یک حضور مجدد در عمان خیلی مفید خواهد بود.» البته عراقچی در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است توافق در مسقط حاصل شود، گفت که گمان نمیرود در این دور از مذاکرات توافق حاصل شود ولی ابراز امیدواری کرد که طی این مذاکرات از وضع موجود خارج شویم و مذاکرات مسقط راهگشا باشد.
بازگشت به شرایط قبل از توافق ژنو برای همه خطرناک است
همچنین عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با تاکید بر اینکه هیچ‌کس خواستار بازگشت به شرایط قبل از توافق ژنو نیست، گفت: «این امر برای همه، یک سناریوی خطرناک خواهد بود.» به گزارش «ایسنا»، عراقچی تاکید کرد که اگر طرف مقابل حسن نیت داشته باشد، امکان رسیدن به توافق وجود دارد. عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده ایران درباره وجود حرف و حدیثهایی پیرامون تلاش‌ها برای دستیابی به راهحلهای میانه و جایگزین در صورت شکست مذاکرات گفت: «در این خصوص هنوز هیچ صحبتی نشده است و همان‌طور که گفتیم، ما کماکان به توافق امیدواریم.»
عراقچی در پاسخ به اینکه در صورت شکست مذاکرات، چه برنامه‌هایی در دستور کار قرار خواهد گرفت، می‌گوید: «دیپلماتها ترجیح می‌دهند درباره شکست صحبت نکنند، ما ترجیح میدهیم مثبت‌اندیش باشیم.» در عین حال این مذاکره‌کننده هسته‌ای دوباره تاکید کرد که هیچ موضوعی غیر از موضوع هسته‌ای در مذاکرات مطرح نمی‌شود.
باقی ماندن هیچ تحریمی را نمیپذیریم
به گفته عراقچی مهم‌ترین و کلیدی‌ترین موضوعات باقی‌مانده، غنی‌سازی و چگونگی رفع تحریمها است. عراقچی گفت در مورد غنی‌سازی، توافق اصلی قبلا صورت گرفته است و غنی‌سازی ایران ادامه پیدا خواهد کرد اما اینکه در چه سطحی، با چه ظرفیتی و در چه اندازهای این غنی‌سازی ادامه پیدا بکند اینها موضوعات مذاکره است. عراقچی در مورد بحث تحریمها نیز افزود که ایران باقی ماندن هیچ تحریمی را نمی‌پذیرد و معتقد است که تمام تحریمها باید برداشته شود. معاون وزیر امور خارجه ایران ادامه داد: «در بحث تحریمها، چهار مسیر تحریم وجود دارد و به اعتقاد ما، هر چهار مسیر باید باز شود. این چهار مسیر، مسیر تحریمهای شورای امنیت، تحریمهای اتحادیه اروپا، تحریمهای کنگره آمریکا و نیز تحریمهای رئیس‌جمهور آمریکا است.» او تاکید کرد اینکه این مسیرها چگونه باز خواهند شد، طبعا نیاز به مذاکرات بیشتری دارد ولی یقینا بدون باز شدن این چهار مسیر، توافقی صورت نخواهد گرفت. مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران در ادامه گفت: «گریز هسته‌ای و خارج شدن از ان‌پی‌تی در دستور کار ما نیست.»
هیچ توافقی صورت نگرفته
عراقچی درباره شایعه دستیابی به نوعی توافق اعلام نشده میان طرف‌های مذاکره و انتظار طرف ایرانی برای به وجود آمدن فرصت مناسب برای اعلام این توافق گفت: «این، بیشتر به یک لطیفه شبیه است. چنین چیزی صحت ندارد و توافقی صورت نگرفته و اگر توافقی صورت بگیرد، مسلما بلافاصله مردم ایران و همه دنیا مطلع خواهند شد.» عراقچی در مورد موضوع پذیرش پروتکل الحاقی نیز توضیح داد که ایران با موضوع بازرسیهای بیشتر به طور اصولی مشکلی ندارد زیرا چیزی برای پنهان کردن ندارد بلکه مشکل ایران با سوءاستفاده از این بازرسی‌ها است.
در صورت شکست، غرب مقصر است
همزمان با این سخنان، مجید تخت‌روانچی، معاون وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه با هفته‌نامه «اشپیگل» با بیان اینکه مذاکرات در مرحله حساسی قرار دارد، گفت: «مواضع طرفین کم و بیش مانند قبل است.» تخت‌روانچی اختلافات بر سر بحث غنی‌سازی و تحریمها را مهم‌ترین مانع دستیابی به توافق عنوان کرد و افزود: «در صورتی که مذاکرات کنونی به نتیجه نرسد و به شکست بینجامد، ناظران بین‌المللی طرف غربی را مقصر خواهند دانست، چراکه ایران تلاش کرد تا به توافق دست یابد.» به گزارش خبرگزاری فارس وی در ادامه گفت: ما باید وضعیت فعلی را حفظ کنیم. اما در عین حال آمادگی داریم که فعالیت‌هایمان را برای مدت مشخصی محدود کنیم، اما بعد از آن می‌خواهیم مانند هر کشور دیگری که عضو پیمان منع اشاعه (NPT) است، با ما رفتار شود.
کری: تمدید غیرممکن نیست
از سوی دیگر همزمان با نزدیک شدن به پایان مهلت تعیین شده برای رسیدن به توافق جامع، جان کری تاکید کرد که بر روز ۲۴ نوامبر متمرکز شدهاند و این تاریخ را مهم توصیف کرد. جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا در دیدار با لوران فابیوس همتای فرانسویاش اعلام کرد: «ایران حق دستیابی به برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای دارد نه سلاح هسته‌ای.» به گزارش «ایسنا»، کری ضمن بیان آنکه اکنون زمان تصمیم‌گیری است، گفت: هم ایران و هم طرف مقابل تمام تلاش‌شان را به کار گرفتهاند تا ثابت کنند برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است. وزیر امور خارجه آمریکا همچنین در پاسخ به سوالی در مورد تمدید مذاکرات هسته‌ای گفت: «در حال حاضر ما هیچ نیتی مبنی بر گفت‌وگو درباره تمدید زمان مذاکرات برای دستیابی به توافق نداریم. اگر ما به توافق در زمان مقرر دست نیابیم اندکی مسائل پیچیدهتر می‌شود اما تمدید غیرممکن نیست.»
کری در پاسخ به سوالی درباره حضور جمهوری‌خواهان در کنگره و تاثیر آن بر روند مذاکرات گفت: من فکر نمی‌کنم این تغییرات تاثیری داشته باشد. من صادقانه معتقدم که مسائل بدون توجه به اینکه چه کسی در راس کنترل سنای آمریکا حضور دارد انجام می‌گیرد و به یاد داشته باشید که سنای آمریکا هنوز برای تصویب هر مصوبه‌ای نیاز به ۶۰ رای دارد که شامل دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان است.
ارتباطی بین مذاکرات هسته‌ای و مسائل خاورمیانه وجود ندارد
همچنین پس از آنکه روزنامه آمریکایی «وال‌استریت ژورنال» مدعی شد که رئیس‌جمهور آمریکا درباره مقابله با داعش و توافق هسته‌ای به صورت محرمانه به مقام معظم رهبری نامه نوشته است، روز گذشته جان کری تاکید کرد ارتباطی بین مذاکرات هسته‌ای ایران و دیگر مسائل در خاورمیانه وجود ندارد. به گزارش «ایرنا» به نقل از خبرگزاری رویترز از پکن او در جمع خبرنگاران افزود: «هیچ گفت‌وگو، توافق یا تبادل‌نظری در مورد هر تعاملی مرتبط با هر رویدادی در خاورمیانه (با ایران) صورت نگرفته است.» براساس این گزارش او از اظهار نظر در مورد گزارشهای مرتبط با ارسال نامه اخیر خودداری کرد. از سوی دیگر، همزمان با آنکه جنگ‌طلبان کنگره پس از انتشار خبر ارسال نامه، اوباما را به شدت مورد انتقاد قرار داده و تاکید کردند که برقراری ارتباط با مقامات ایرانی می‌تواند خطرناک باشد و ممکن است روابط آمریکا با کشورهای عرب را تهدید کند، سوزان رایس، مشاور امنیت ملی آمریکا نیز طی سخنانی تلاش کرد شرایط فعلی و ادعای ارسال نامه اوباما را کم‌اهمیت جلوه دهد. رایس مجددا تاکید کرد که ایران و آمریکا هیچ‌گونه همکاری نظامی با یکدیگر در عراق ندارند. به گزارش «ایسنا»، جن ساکی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز در نشست خبری هفتگی خود در واکنش به اظهارات سوزان رایس، مشاور امنیت ملی این کشور که گفته بود هیچ‌گونه همکاری نظامی میان ایران و آمریکا در عراق وجود ندارد، با تایید این اظهارات مدعی شد که ایران نیروهایی را به عراق فرستاده است.
کنگره در رد یا قبول توافق اختیاری ندارد
پس از آنکه جمهوری‌خواهان آمریکا در انتخابات کنگره اکثریت مجلس سنا و نمایندگان را کسب کردند، گمانهزنیها راجع به اینکه شاید این نمایندگان محافظه کار در راه رسیدن به توافق بر سر مساله هسته‌ای ایران سنگ‌اندازی کنند، افزایش یافت. اما جیمز دابینز، سفیر سابق آمریکا دراتحادیه اروپا می‌گوید با وجود برتری جمهوری‌خواهان در کسب اکثریت مجالس سنا و نمایندگان، اوباما در مورد رفع برخی از تحریمهای ایران بدون مجوز کنگره مجاز است و رد یا قبول توافق هسته‌ای نیز در حوزه اختیارات کنگره نیست. به گزارش «ایرنا»، دابینز ضمن بیان آنکه باید منتظر کشمکشهای زیادی میان کنگره و رئیس‌جمهور آمریکا بود، گفت: اما در صورتی که این مذاکرات به توافقی منتهی شود، اوباما الزامی به ارائه این مساله به کنگره برای تایید نخواهد داشت. از دیگر سو جانستون، سناتور دموکرات سابق آمریکا نیز با اشاره به اینکه برخی جمهوری‌خواهان درصدد هستند اوباما را در مذاکرات هسته‌ای با ایران تحت فشار قرار دهند، گفت: «تهران و واشنگتن نباید فرصت کسب یک توافق همه‌جانبه را از دست بدهند.» این سناتور آمریکایی در گفت‌وگو با خبرنگار «ایرنا» در نیویورک با اشاره به برتری جمهوری‌خواهان در انتخابات اخیر و کنترل آنها بر کنگره این کشور، پیش‌بینی کرد آنها اعمال فشار بر اوباما را افزایش دهند. سناتور جانستون با بیان اینکه او نسبت به روند این گفتوگوها خوش‌بین است و به نظرش نشانه‌های امیدوارکننده زیادی برای نتیجه‌بخش بودن این مذاکرات وجود دارد، بر این نکته تاکید کرد که طرفین این مذاکرات و به‌خصوص نمایندگان آمریکا و ایران نباید اجازه دهند ادامه این مذاکرات بیش از این به درازا بکشد.
در عین حال علاالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس می‌گوید متن توافق نهایی باید به تصویب مجلس برسد.
ارسال نظر