دنیای اقتصاد: بررسی تحرکات بازارها طی دو هفته گذشته حاکی از آن است که با انتشار «اخبار مثبت از روند مذاکرات هسته‌ای» جریان نقدینگی از بازارهای غیرمتشکل پولی به بازار سرمایه تغییر مسیر داده است. آمارها از بازار سرمایه بیانگر این موضوع است که آمار معاملات در هفته گذشته رکورد تازه‌ای ثبت کرده و به حدود یک میلیارد سهم رسیده و بیشترین معاملات را از ابتدای سال جاری داشته است. علاوه‌بر این، شاخص سرمایه‌گذاری حقیقی‌ها نیز که به‌طور سنتی نشانه افزایش اعتماد و بازگشت سرمایه‌های خرد و جدید به بازار سرمایه است در هفته مورد بررسی بهبود چشمگیری داشته است. در هفته گذشته سهم حقیقی‌ها در خرید سهام در مقایسه با حقوقی‌ها ۷۰ به ۳۰ بوده است. در مقابل قیمت «سکه طلا» در بازار در ۱۵ روز اخیر به کمترین میزان در ۹ ماه گذشته رسیده است و پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که پتانسیل کاهش در آینده وجود دارد. علاوه‌بر این، ارزش بهای دلار نیز تغییر قابل توجهی نداشته و از روند نوسانات طبیعی روزانه و هفتگی خارج نشده است. بر این اساس، در ۱۵ روز گذشته قیمت دلار ۹ دهم درصد تغییر کرده است. در هفته گذشته، شاخص سهام ۷/۲ درصد افزایش و قیمت سکه حدود ۵/۲ درصد کاهش داشته است.

بررسی روند بازار‌ها در دو هفته گذشته نشان می‌دهد

تغییر جریان پول از طلا به بورس

دنیای اقتصاد: بررسی روند بازار‌ها در دو هفته گذشته نشان می‌دهد با افزایش خوش‌بینی‌ها نسبت به مذاکرات در حال انجام میان ایران و غرب، جریان پول از بازارهای غیرمتشکلی مانند طلا و ارز به بازار سرمایه تغییر مسیر داده است. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد با کاهش نااطمینانی‌ها در حوزه اقتصادی و محیط درونی سرمایه‌گذاران تمایل بیشتری به مشارکت در بازار سهام دارند. بنابر آمارهای منتشر شده از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار حجم معاملات در چند هفته اخیر رشد بی‌سابقه‌ای داشته است. هفته گذشته حجم معاملات از یک میلیارد سهم گذشت، این رقم توانست هفته مورد نظر را رکورددار افزایش حجم معاملات در سال ۹۳ کند.

شاخص سرمایه‌گذاری حقیقی‌ها نیز که به طور سنتی نشانه افزایش اعتماد و بازگشت سرمایه‌های خرد و جدید به بازار سرمایه است، در هفته مورد بررسی بهبود چشمگیری داشته است.

هفته گذشته سهم حقیقی‌ها در خرید سهام در مقایسه با حقوقی‌ها ۷۰ به ۳۰ بوده است. نسبتی که تاییدکننده تغییر جریان سرمایه در اقتصاد ایران است.در مقابل قیمت سکه طلا در بازار در ۱۵روز اخیر به کمترین مقدار در ۹ ماه گذشته رسیده است. کاهش سکه در شرایطی رخ داده که قیمت سکه تحولات جهانی را به‌طور کامل همراهی نکرده است. در واقع اگر قرار بر همراهی کامل سکه با تغییرات اونس باشد، روند قیمتی هنوز پتانسیل کاهش را دارد.

اونس جهانی در ۱۵ روز گذشته ۵/۷ درصد کاهش داشته است، این در حالی است که سکه در این مدت ۵/۳ درصد افت قیمت را تجربه کرده است. مقاومت سکه در برابر کاهش قیمت در دوره‌ای رخ داده که افزایش در بازار‌های داخلی کمتر از یک درصد بوده است. بنابراین این وضعیت می‌تواند به خوبی نشان دهد که افت قیمت در این بازار بیش از آنکه ناشی از ریزش اونس باشد، تحت تاثیر خروج نقدینگی از این بازار رخ داده است.

بازار ارز نیز می‌تواند به عنوان شاخصی دیگر برای تایید تغییر جریان سرمایه باشد. در ۱۵ روز گذشته قیمت دلار ۹ دهم درصد تغییر کرده است. افزایش قیمت از دو جهت می‌تواند معنادار باشد؛ تغییر قیمت ارز در مدت مشابه ماه قبل ۵/۱ درصد بود.

روند مذکور نشان می‌دهد تغییرات در ماه جاری کمتر از مدت مشابه بوده است. نکته دیگر آنکه افزایش کمتر از یک درصدی دلار زمانی رقم خورده که دلار در بازار جهانی رکوردهای چهار سال گذشته را شکسته است و در اوج رونق است. در یک هفته گذشته نیز در بازار‌های جهانی دلار ۵/۳درصد تقویت شده است.بنابراین بخشی از تغییرات قیمت در بازار ارز داخل را می‌توان به این عامل مرتبط دانست.

سوزن تغییر ریل جریان سرمایه

پژوهش‌های مختلف نشان می‌دهد: سیطره تاثیرگذاری اخبار سیاسی همچون اخبار اقتصادی آنچنان گسترده و عمیق است که بازار سرمایه‌خواه ناخواه تحت تاثیر آن قرار می‌گیرد.

انعکاس اخبار مثبت از مذاکرات در جریان ایران و غرب پیشران ورود سرمایه به بازارهایی شد که قیمت‌ها در آن به کف رسیده است. یکی از شواهد اثبات این تحلیل نیروی محرکه رشد شاخص در بورس تهران است.

گزارش‌ها نشان می‌دهد افزایش ارزش سهام بانک‌ها و خودروسازان دلیل بازدهی ۷/۲ درصدی در سه روز کاری بورس تهران است. خریداران با نگاه مثبت به فرجام مذاکرات به استقبال خرید سهام گروه‌هایی رفتند که در چند سال گذشته کانون اصلی تحریم‌های غرب بوده‌اند.

تحقیقات جدید نیز نشان می‌دهد گرایش احساسی سرمایه‌گذار نقش مهمی در تعیین قیمت‌ها و تبیین بازده‌های سری زمانی دارند. این مقوله در بازار سهام شکل عینی‌تری می‌گیرد و برای سهام‌هایی که از ارزیابی ذهنی بالاتری برخوردارند این نقش پررنگ‌تر است.

بازار ارز نیز که در دوره گذشته یکی از علائم جهت انتظارات بود کماکان این نقش را حفظ کرده است. در این دوره نیز بازار ارز در مقام یک شاخص احساسی در فضای اقتصاد ایران عمل کرده است. با وجود آنکه تمامی عوامل نوسان در دوره قبل را به شکل تعدیل شده‌ای در بطن خود دارد اما کماکان کم‌نوسان‌تر از دوره‌های قبل است.(گرچه فاصله نرخ رسمی و بازار کمی عمیق‌تر شده و سیاست‌گذار باید تدبیر مناسب را اتخاذ کند).

با وجود تداوم برخی محدودیت‌ها، تقاضای معاملاتی اضافه ارز به حداقل رسیده است. نوسان کم‌دامنه ارز در شرایطی رقم خورده است که آمارهای گمرک نشان می‌دهد ورودی ارز صادرات غیرنفتی در پایان مهر ماه نسبت به پایان شهریور اندکی کاهش داشته است.

این در حالی است که روند ارزش واردات در این مدت تغییری نداشته است. بنابراین به نظر می‌رسد انتظارات مثبت موجب شده سفته‌بازی در بازار‌های ارز و طلا به کف برسد و در این میان نرخ سود بانکی مناسب در مقایسه با نرخ تورم انتظاری و قیمت‌های کف در بورس، پناهگاه مناسبی برای نقدینگی باشند. از این رو اگر متغیر مذاکرات که یک عامل بیرونی به حساب می‌آید تاثیر جدی بر تلقی سرمایه‌گذاران نگذارد، می‌توان گفت نقدینگی از حوزه غیرمتشکل به سوی بازار‌های متشکل تغییر وضعیت داده است.