مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی بر ضرورت تغییر نگرش به برنامه‌های توسعه تاکید کرد. به گزارش روابط‌عمومی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات اقتصادی این مرکز اعلام کرد: «بیش از ۶۰ سال از شروع برنامه‌ریزی در ایران می‌گذرد و در این مدت ۱۰ برنامه عمرانی و توسعه‌ای تهیه شده است. در طول این مدت سه نوع برنامه یعنی برنامه عمرانی (متکی بر طرح و پروژه). برنامه جامع ملی (شکل سنتی و متعارف برنامه) و برنامه ساختاری (شناخت چالش‌های اساسی فرآیند توسعه و سعی در فراهم ساختن الزامات تحقق توسعه پایدار) تهیه شده است.» براساس اعلام بازوی پژوهشی مجلس به دلیل ساختار اقتصاد ایران و متکی بودن به درآمدهای نفتی، دخالت نامناسب در سازوکار بازار، عدم اولویت‌گذاری مناسب در اقدامات و پایبند نبودن به آن، توان نامتناسب فنی، آمار و اطلاعات کشور و سایر عوامل، روند تکاملی و پیشرفت در برنامه‌ریزی مشاهده نمی‌شود و متاسفانه در اغلب برنامه‌ها پیش‌بینی‌ها و هدف‌گذاری‌ها متناسب با محتوای برنامه‌ها، توان و منابع در دسترس نبوده است. نظام برنامه‌ریزی در چند دهه گذشته آنچنان که از آن انتظار می‌رفته اثربخشی چندانی برای دستیابی به اهداف موردنظر برنامه‌ریزان نداشته است. این گزارش می‌افزاید: «نحوه نگرش برنامه (حوزه حضور، خواسته‌ها، اولویت‌ها، کارگزاران و ادله توجیهی) و ساخت برنامه‌های توسعه (رابطه میان برنامه و کارگزاران، روش هدایت کارگزاران، نقاط حساس برنامه، معیارهای‌اندازه‌گیری، زمان‌بندی‌ها و پیوندهای برنامه‌ای) از جمله عواملی‌اند که بر امکان توفیق آن برنامه‌ها و دستیابی برنامه‌ریزان به خواسته‌های ذکر شده تاثیر دارند، در صورتی که این عوامل نادیده یا کم اهمیت شوند، امکان دستیابی به هدف‌های برنامه کاهش می‌یابد.» براساس این گزارش، نمی‌توان تصور کرد که برنامه‌های اقتصادی قوه تشخیص داشته باشند و بتوانند به شکلی هوشمند در هر لحظه با عنایت به مجموعه وضعیت اقتصادی، روی کارگزاران متحرک نشانه‌گذاری کنند. با قبول این وضع، لازم است برنامه‌ریزان خواسته‌های خود را به دقت مطرح کرده و سپس راه رسیدن به آن خواسته‌ها را در چارچوب سازوکارهای ممکن بیان کنند بنابراین لازم است ایشان با تشخیص اولویت‌ها و همراستا کردن آنها با مجموعه منابع و امکانات در دسترس، مجموعه را در قالب برنامه‌های توسعه‌ای گردآورند که همگان در نظام اقتصادی کشور علاوه بر باورداشتن آن و فهم و ادراک یکسان از آن، بتوانند در عملیاتی کردن آن هم سهمی داشته باشند. این گزارش می‌افزاید: باتوجه به سابقه بیش از ۶۰ ساله برنامه‌ریزی دولت‌ها، در ایران توسط سازمان برنامه، اگر نگاهی کلان به اهداف مدنظر طراحان و مجریان برنامه‌های توسعه بیندازیم، سوالات بسیاری برایمان پدید می‌آیند که چند سوال بیش از بقیه می‌توانند حائز اهمیت باشند؛ از جمله اینکه تصمیم‌گیران کشور در امور توسعه به وسیله برنامه‌های توسعه هفت و پنج‌ساله به دنبال چه بوده‌اند و آیا به آنها دست یافته‌اند؟ از منظری دیگر آیا مسائل اساسی کشور درست تشخیص داده شده‌اند و آیا اولویت‌های آنها در برنامه‌های توسعه، با توجه به همه محدودیت‌های موجود به درستی طبقه‌بندی شده‌اند؟