پیروزی دیپلماسی منسجم تهران

گروه دیپلماسی: جدید‌ترین سخنان رئیس‌جمهوری آرژانتین در مجمع عمومی سازمان ملل درباره دخالت آمریکا در پرونده آمیا و اعتراف به بی‌گناهی ایران، راه را برای پایان دو دهه درگیری حقوقی- امنیتی میان تهران و بوینوس آیرس، فراهم کرده است. سخنان کریستینا فرناندز رئیس‌جمهوری آرژانتین، در سازمان ملل متحد بار دیگر سنگ‌اندازی‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی در راه گسترش روابط تهران- بوینوس آیرس در پی دو دهه بررسی پرونده انفجار «مرکز همیاری اسراییل- آرژانتین» (آمیا) را بر سر زبان‌ها انداخت.

به گزارش «ایرنا»، رئیس‌جمهوری آرژانتین چند ساعت پس از آنکه دوم مهرماه در شصت و نهمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد سخنرانی کرد، به‌عنوان یکی از اعضای شورای امنیت در نشست سران با موضوع مبارزه با تروریسم، بر دیدگاه‌های خود مهر تایید زد. البته آن‌گونه که پنجم مهرماه خبرگزاری رسمی آرژانتین نوشت، او در حساب شخصی شبکه اجتماعی «توییتر»، شیوه رسانه‌ها در انتشار سخنرانی‌های خود در سازمان ملل متحد را به چالش کشید؛ زیرا سخنان او به‌طور گزینشی منتشر شده بود.

همچنین هنگام انتقاد او از عملکرد آمریکا پخش زنده تلویزیونی نشست شورای امنیت قطع شد. حتی برخلاف مواد ۴۱ و ۴۲ آیین نامه داخلی شورا، نیمی از گفته‌های او نه از راه بلندگوی اتاق و نه ترجمه همزمان به ۶ زبان رسمی سازمان ملل متحد به گوش حاضران نرسید.

تارنمای «فکت چک» آرژانتین روز سوم مهرماه نوشت که فرناندز در سخنرانی مجمع عمومی خود با اشاره به برخورد دوگانه آمریکا در قبال ایران گفت: «آمریکایی‌ها در سال ۱۹۹۴ (۱۳۷۳) گفتند حزب‌الله مسوولیت انفجار آمیا را بر عهده دارد؛ گروهی که امروز یکی از احزاب (رسمی) لبنان است.»

رئیس‌جمهوری آرژانتین افزود: «در سال ۲۰۱۲ (۱۳۹۱) یک مقام بلندپایه ایرانی دیداری دوجانبه را پیشنهاد کرد و سال بعد، پس از آنکه یک یادداشت تفاهم امضا شد تا شهروندان ایرانی بتوانند پیش از تشکیل دادگاه شهادت دهند، به همکاری با ایرانیان متهم شدیم.»

او ادامه داد: «صندوق کرکس، لابی‌های قدرتمندی در کنگره آمریکا دارد؛ جایی که تصویری از من و رئیس‌جمهوری پیشین ایران را نمایش دادند و از تروریست بودن دولت ایران سخن گفتند. اما با شگفتی تمام، دریافتیم که وزیر امورخارجه آمریکا در هتل آمریکایی «والدورف آستوریا» به دیدار مقام بلندپایه‌ای از ایران رفت تا درباره گروه «داعش» سخن بگوید. می‌بینیم قدرت‌های بزرگ به راحتی هر چه بیشتر مفهوم دوست و دشمن را تغییر می‌دهند.»

آنچه بیش از همه برای تهران اهمیت می‌یابد، اعلام بی‌گناه بودن ایران در پرونده ۶ هزار صفحه‌ای آمیا پس از دو دهه جنجال‌سازی است. فرناندز همچنین بر تلاش‌های «نستور کرشنر» -رئیس‌جمهوری پیشین آرژانتین که همسر سابق او هم بود و چندی پیش از دنیا رفت- برای رسیدگی به این پرونده تاکید کرد و گفت: «تحقیقات صورت گرفته از سوی دولت آرژانتین نشان‌دهنده بی‌گناهی ایران در این بمب‌گذاری است.» آرژانتین با نزدیک به ۳۰۰ هزار یهودی، بزرگ‌ترین جامعه یهودیان آمریکای لاتین را تشکیل می‌دهد. از ۸۵ کشته و ۳۰۰ زخمی حادثه بیست‌و‌هفتم تیرماه ۱۳۷۳ خورشیدی و برخورد یک دستگاه خودرو حامل مواد منفجره به ساختمان هفت طبقه مرکز همیاری یهودیان نیز همه قربانیان به‌جز ۹ نفر آرژانتینی بودند. رژیم صهیونیستی از همان آغاز با اینکه هیچ یک از شهروندانش میان کشته‌شدگان و حتی زخمی‌ها نبود، با زیرفشار قرار دادن مسوولان آرژانتین، انگشت اتهام را به سوی ایران گرفت به گونه‌ای که رئیس‌جمهوری وقت آرژانتین ۲ میلیون دلار جایزه برای شناسایی عاملان انفجار آمیا تعیین کرد.

در این میان، برکناری «خوان خوزه‌گالئانو» قاضی فدرال آرژانتین و مسوول رسیدگی به پرونده آمیا به دلیل افشای تخلف‌های قضایی، استناد به شهادت‌های دروغین و مدارک نامعتبر، دست داشتن در پرداخت رشوه به شاهدان دروغین و... یک رسوایی قضایی برای این کشور بود.

سرانجام پس از احضار ۱۲۰۰ شاهد، تغییر چندین باره هیات داوری، صدور احکام دستگیری و لغو برخی از آنها از سوی دادگاه‌های انگلیسی یا پلیس بین‌الملل (اینترپل) و... وزرای امورخارجه ایران و آرژانتین در سال ۱۳۹۱ توافقنامه‌ای برای ایجاد یک «کمیسیون حقیقت یاب» متشکل از پنج‌قاضی مستقل امضا کردند.

علی‌اکبر صالحی و هکتور تیمرمن، وزرای خارجه وقت ایران و آرژانتین در حاشیه اجلاس سران اتحادیه آفریقا در آدیس‌آبابا با صدور بیانیه‌ای اعلام کردند که دو طرف پس از چند نوبت دیدار و گفت‌وگو در سطوح کارشناسان وزارت خارجه به توافقی درباره تعیین چارچوب پیگیری پرونده آمیا دست یافتند.

در ادامه این بیانیه، وزیران خارجه ایران و آرژانتین بر قصد خود مبنی بر پایان دادن به این موضوع تاکید و بر عزم دو کشور برای روشن شدن حقیقت در این خصوص از طریق همکاری‌های دوجانبه و با کمک حقوقدانان مستقل تاکید کردند. صالحی و تیمرمن در این بیانیه ابراز امیدواری کردند که بر پایه سازوکار تعیین شده و در صورت تصویب آن از سوی بخش‌های ذی‌ربط دو کشور این موضوع به‌طور کامل تحقق یابد.

این توافقنامه سبب شد از منظر حقوقی حل پرونده آمیا به دور از مداخله دیگر نهادها و کشورها فقط به‌صورت دوجانبه میان ایران و آرژانتین به جریان افتد. این امر طی نامه‌ای به دبیرکل اینترپل نیز اعلام شد. با این همه، بیست‌و‌هفتم اردیبهشت‌ماه امسال قوه‌قضائیه آرژانتین این توافق را غیرقانونی اعلام کرد و از دولت خواست بر پایه این توافق هیچ اقدامی انجام ندهد.

بررسی روند رسیدگی به پرونده آمیا و تلاش همه‌جانبه غرب برای متهم ساختن ایران از یکسو و برخورد قاطع ایران از سوی دیگر نشان می‌دهد که اصول جمهوری اسلامی در برخورد با اقدامات تروریستی دو‌گانه نیست و همواره خط صافی را طی کرده است. به نظر می‌رسد رئیس‌جمهوری آرژانتین با اعلام بیگناهی ایران در موضوع آمیا نقطه پایانی بر این پرونده گذاشته است. همچنین اعلام بیگناهی ایران در ماجرای آمیا آن هم پس از سال‌ها جنجال‌آفرینی آمریکا و صهیونیست‌ها، نمادی از پیروزی تلاش سازمان یافته دیپلماتیک تهران برای کاهش تهدیدهای امنیتی علیه کشور در دیگر نقاط جهان است که سرانجام این دغدغه با پیگیری مستمر یک روند حقوقی و گفت‌وگوهای سیاسی برطرف شد.

گرچه پیش بینی می‌شود با توجه به حساسیت آمریکا و رژیم صهیونیستی درباره آمیا، این پرونده همچنان عرصه‌ای برای اعمال هرگونه فشار احتمالی بر بوینوس‌آیرس باشد، اما مواضع کنونی نخستین زنی که طی برگزاری انتخابات به ریاست‌جمهوری آرژانتین رسیده، چهره‌ای برجسته از او میان ملت‌های کشورهای در حال توسعه ساخته است.