بازتاب مثبت تمدید توافق ژنو
گروه دیپلماسی: ایران و گروه ۱+۵ روز جمعه در آستانه سر آمدن مهلت تعیین‌شده برای دستیابی به توافق جامع هسته‌ای، اعلام کردند که این مذاکرات را تا روز سوم آذرماه تمدید کرده‌اند، اتفاقی که در روزهای اخیر با توجه به پیچیده شدن فرآیند مذاکرات، احتمال آن مطرح می‌شد. خبر تمدید مذاکرات در سطح جهانی با واکنشهای مختلفی مواجه شد و رسانه‌های بسیاری تحلیلها و تیتر نخستشان را به بررسی این موضوع اختصاص دادند. در این میان، فرانسه که در طول مذاکرات هسته‌ای چندین بار در روند مذاکرات سنگ اندازی کرده بود، ابراز امیدواری کرد که ایران با استفاده از فرصتی که تمدید مذاکرات هسته‌ای پدید آورده است، «تصمیمات لازم» را برای دستیابی به یک توافق جامع و طولانی‌مدت اتخاذ کند. همچنین شبکه خبری سی‌ان‌ان پس از اعلام تمدید مذاکرات هسته‌ای ایران در گزارشی تحلیلی به قلم دو کارشناس، نوشت:«تمدید مذاکرات فرصتی است که نباید از آن چشم پوشی کرد و باید به دیپلماسی شانسی برای رسیدن به موفقیت داد.»
ایران از موضع خود کوتاه بیاید
به گزارش خبرگزاری رویترز، لوران‌فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه، یک روز پس از اعلام این خبر گفت: «فرانسه امیدوار است که این مهلت جدید به ایران اجازه دهد تا تصمیمات لازم و مورد انتظار ما را برای دستیابی به یک توافق طولانی‌مدت، معتبر و پایا اتخاذ کند.» به گفته وزیر خارجه فرانسه، مذاکرات تاکنون پیشرفت‌هایی داشته است، اما با همه اینها همچنان اختلافاتی میان طرفین باقی است، به‌خصوص در رابطه با موضوع غنی‌سازی اورانیوم. فرانسه می‌گوید که اگر ایران خواستار دستیابی به توافق جامع با قدرت‌های جهانی است باید از موضع خود برای در اختیار داشتن صدها هزار سانتریفیوژ کوتاه بیاید. او در نهایت گفت: «آنچه می‌توانم بگویم این است که برای دستیابی به توافق، پیشرفت‌هایی از برخی جهات حاصل آمده است. به همین خاطر هم ما تصمیم به تمدید مذاکرات گرفتیم. اگر فکر می‌کردیم که هیچ پتانسیلی برای دستیابی به توافق وجود ندارد، گفت‌وگوها را بلافاصله متوقف می‌کردیم.»
اختلافات غیرقابل حل نیست
از دیگر سو یک دیپلمات غربی به خبرگزاری رویترز گفته است که اختلافات کنونی با ایران غیرقابل حل نیست اما در عین حال ۱+۵ نمیتواند سطح کنونی غنی‌سازی ایران را بپذیرد. به گزارش خبرگزاری فارس، براساس این گزارش، به دنبال حاصل نشدن توافق جامع تا روز ۲۰ ژوئن که مدت زمان تعیین شده برای این مساله بود ایران با فشار فزاینده از سوی غرب مواجه شده است.
رویترز نوشت: «آلمان یکی از کشورهایی که تلاش میکند برنامه هسته‌ای ایران را محدود کند روز شنبه هشدار داد که تمدید مذاکرات ممکن است آخرین شانس برای حل و فصل مسالمت‌آمیز موضوع هسته‌ای باشد.» فرانک والتراشتاین مایر وزیر خارجه آلمان می‌گوید چند ماه آینده تا ماه نوامبر می‌تواند بهترین شانس برای پایان دادن به مجادلات هسته‌ای به صورت مسالمت‌آمیز باشد. او افزود: «ایران باید اراده خود را در برطرف کردن تردیدها درباره ماهیت برنامه هسته‌ای نشان دهد.»
رفع اختلافات به زمان بیشتر نیاز دارد
وزیر خارجه بریتانیا نیز پس از اعلام تمدید مذاکرات، بیانیهای در این خصوص منتشر کرد. به گزارش خبرگزاری فارس، فیلیپ هاموند، وزیر خارجه تازه‌کار بریتانیا در بیانیهای که روی پایگاه اطلاع‌رسانی دولت این کشور قرار گرفته، ضمن اشاره به پیشرفتهای صورت گرفته بین ایران و گروه ۱+۵ طی ۶ ماه گذشته تاکید کرده رفع اختلافهای دو طرف به زمان بیشتر نیاز داشته است. او در این بیانیه با اشاره به اختلافات موجود درباره رفع برخی از نگرانیها، «اندازه و گستره برنامه غنی‌سازی ایران» را از مهم‌ترین موضوعات محل اختلاف دو طرف دانسته است. هاموند میافزاید: «ما تصریح کردهایم که این مذاکرات، بهترین فرصتی است که طی سال‌های گذشته برای حل این موضوع داشتهایم.» هاموند همچنین با بیان اینکه برای دستیابی به این مهم «ایران باید رویکرد واقع بینانه‌تری اتخاذ کند» خواستار دستیابی به توافقی ماندگار که در آن نگرانیهای جامعه بین‌المللی رفع شود، شده است. به بیان هاموند، چینن توافقی به ایران حق استفاده از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای را می‌دهد و چشم‌اندازهای اقتصادی را برای مردم ایران تغییر می‌دهد.
چرا مذاکرات ادامه یافت
همچنین شبکه خبری «سی ان ان» در گزارشی دیدگاه‌های دو تحلیلگر را درباره «لزوم ادامه مذاکرات هسته‌ای با ایران» و «از دست ندادن فرصت به وجود آمده» تشریح کرد. در این گزارش با عنوان «چرا درست است که مذاکره با ایران را ادامه دهیم» که به قلم ژنرال جان اچ جانز، دستیار پیشین وزارت دفاع و آنجلا کانتنبری مدیر اجرایی شورای غیرحزبی و انتفاعی برای مرکز جهان قابل زندگی و کنترل تسلیحات منتشر شد، آمده است: «در ادامه تلاش‌های دیپلماتها برای دستیابی به راهکاری سازنده برای پیشبرد برنامه هسته‌ای ایران، قدرت‌های جهانی اواخر وقت جمعه اعلام کردند که به زمان بیشتری برای مذاکره نیاز دارند و این فرصتی است که نباید آن را از دست داد. از دیپلماسی باید به‌عنوان راهکاری استفاده کرد که به‌وسیله آن بتوان به موفقیت رسید تا مبادا ناچار شویم با عواقب احتمالی شکست زندگی کنیم.»
فشار و انگیزه
همچنین روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» نیز به این موضوع پرداخته و مینویسد: «پشت تصمیم روز جمعه باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا برای تمدید مهلت مذاکرات با ایران برای چهار ماه دیگر، محاسباتی قرار دارد که دولت آمریکا ترکیبی از فشار و انگیزه را به کار گرفته است. در عین حال که اکثر تحریمهای مخرب علیه ایران را حفظ کرده است، اما دسترسی ایران به درآمدهایش در کشورهای خارجی به این مفهوم است که رسیدن به توافق محتمل است.» از دیگر سو، کنگره و برخی از کارشناسان هسته‌ای که خواستار موضع سخت‌تری در قبال ایران هستند، به‌شدت با این رویکرد مخالفند و معتقدند که تحریم‌ها و فشار اقدامات مخفیانه علیه برنامه هسته‌ای ایران بود که تهران را به میز مذاکرات آورد و اعتقاد دارند که برای رسیدن به توافق نهایی باید از فرمول تحریمهای بیشتر و فشار بیشتر استفاده کرد و پشت این فرمول تنها تهدید نظامی وجود دارد.
آلن ایر: اول چاه را بکن، بعد مناره را بدزد!
از دیگر سو، سخنگوی فارسی‌بلد وزارت خارجه آمریکا درباره سنگ‌اندازی‌های تندروهای کنگره آمریکا پس از دستیابی به توافق جامع هسته‌ای گفت: «هیچ‌گاه توافق جامع را به کنگره نخواهیم فرستاد.» به گزارش «ایسنا»، آلن ایر در گفت‌وگو با «نامه‌نیوز» با بیان اینکه تاکنون همکاری و هماهنگی میان کنگره آمریکا و دولت اوباما بسیار قوی و دائم بوده است، تاکید کرد: «دولت اوباما و کنگره از ابتدای مذاکرات هسته‌ای تاکنون همکاری بسیار خوبی با یکدیگر داشته‌اند و بدون شک ما بدون کمک آنها نمی‌توانستیم به اینجا برسیم.» او افزود: «توافقنامه جامع با ایران هم مانند توافقنامه ژنو، یک مدرک سیاسی است؛ البته ناگفته نماند که برداشته شدن برخی تحریم‌ها مستلزم پذیرش و دریافت تایید از سوی کنگره است، اما همان‌طور که جان کری، وزیر امور خارجه پس از ارزیابی فضای وین، برای مشورت و رایزنی با کنگره و اوباما به واشنگتن بازگشت، باید گفت که نظر غالب در کنگره برای دستیابی به این مهم و توافق نهایی با ایران اهمیت دارد.» آلن ایر همچنین درباره برخی تحرکات اخیر در کنگره آمریکا مبنی بر تایید و تصویب توافق نهایی در این کنگره، تاکید کرد: «آیا برنامه اقدام مشترک برای کنگره فرستاده شد؟ نه. توافق نهایی با ایران، مدرک قانونی، پیمان یا معاهده نیست که فرستاده شود، ولی ما کنگره را با خود شریک می‌دانیم و پذیرش و پشتیبانی کنگره از توافق جامع بسیار مهم است.» آلن ایر درباره برخی گمانه زنی‌های رسانه‌های غربی در مورد سفر احتمالی «باراک اوباما» به ایران در صورت توافق هسته‌ای با تهران، نیز تاکید کرد: «سیبی که بالا می‌اندازیم هزار چرخ می‌خورد تا پایین بیاید. همیشه می‌گویند اول چاه را بکن، بعد مناره را بدزد. بعد از حل پرونده هسته‌ای ایران می‌توان درباره سفر احتمالی اوباما به ایران صحبت کرد.»
بازگشت به غنی‌سازی ۲۰درصدی
از دیگر سو، در داخل ایران نیز این موضوع واکنشهای متفاوتی را در پی داشت. علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از بازگشت ایران به غنی‌سازی ۲۰ درصد در صورت نرسیدن به توافق جامع خبر داد. به گزارش خبرگزاری فارس، علاءالدین بروجردی در جمع خبرنگاران با اشاره به بحث تمدید مذاکرات هسته‌ای گفت: «تمدید چهار ماهه این مذاکرات نشان می‌دهد که اراده سیاسی دو طرف بر رسیدن به یک توافق جامع در چهار ماه آینده است.» او افزود: «البته این مساله به هیچ عنوان تضمینی بر این نیست که حتما توافقی به دست آید، بلکه هرگونه توافق در راستای توجه به حقوق هسته‌ای ایران است.» رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس با اشاره به اینکه مطالباتی که توسط مذاکره‌کنندگان هسته‌ای ایران در مذاکرات مطرح شده، مطالباتی حداقلی است و آمریکایی‌ها باید به آن توجه کنند، گفت:«از طریق مقامات ذی‌ربط به آمریکایی‌ها اعلام شده است که در صورت نرسیدن به تفاهم، ایران به سرعت به مراحل بعدی همچون غنی‌سازی ۲۰ درصد، راه‌اندازی سانتریفیوژهای جدید و همچنین راه‌اندازی رآکتور اراک بر می‌گردد.»
ارسال نظر