رایزنی زنگنه با شرکت‌های خارجی

دنیای اقتصاد- رضا زندی: وزیر نفت ایران چهارشنبه شب چند ساعت پس‌از پایان یکصدوشصت‌وپنجمین کنفرانس وزرای اوپک به تهران بازگشت. بیژن زنگنه در زمان اقامت یک روزه‌اش در وین، با نمایندگان چند شرکت نفتی خارجی از جمله شرکت OMV اتریش دیدار کرد. او به هنگام ترک هتل محل اقامتش گفت که این دیدارها برای سرمایه‌گذاری در بخش بالا دستی صنعت نفت انجام شده است. سرمایه‌گذاری‌هایی که منوط به نتیجه مذاکرات ایران با ۱+۵ است. برخی رسانه‌های بین‌المللی این ملاقات‌ها را به‌عنوان تمایل شرکت‌های نفتی برای سرمایه‌گذاری در ایران در صورت لغو تحریم‌ها تفسیر کردند. زنگنه اما چه پیش از کنفرانس اوپک و چه قبل از ترک وین در مقابل سوالات پی‌در‌پی خبرنگاران، حاضر نشد نام شرکت‌های طرف مذاکره با ایران را ذکر کند: «این شرکت‌ها از اطراف دنیا هستند.» این را وزیر نفت در پاسخ به اصرار خبرنگاری برای نام بردن شرکت‌های خارجی بیان کرد. زنگنه برای دوره چهار ساله وزارتش افزایش ظرفیت یک میلیون بشکه‌ای تولید نفت خام و تکمیل ۱۷ فاز پارس جنوبی را هدف‌گذاری کرده است. هدفی که با شرایط موجود تحقق کامل آن دور از ذهن است.

زنگنه: مذاکره با روس‌ها در حد مذاکره است

کنگره جهانی نفت که بزرگ‌ترین گردهمایی نفتی‌های دنیاست از فردا در مسکو آغاز می‌شود. مقامات مهم کشورهای نفت‌خیز دنیا و همه شرکت‌های بزرگ نفتی در این کنگره و نمایشگاه جانبی آن شرکت می‌کنند. در میانه سوالات خبرنگاران در حاشیه اجلاس اوپک، خبرنگار پلاتس از زنگنه پرسید: «آقای وزیر مذاکره با روسیه برای صادرات نفت به این کشور (تهاتر نفت با کالا) در چه مرحله‌ای‌است؟» و این چنین پاسخ گرفت: «در مرحله مذاکره»! مقامات نفتی ایران به سرپرستی علی ماجدی، معاون امور بین‌الملل وزارت نفت، تاکنون چند دور مذاکره با طرف روسی برگزار کرده‌اند. منابع مطلع اصرار روسیه بر گرفتن تخفیف زیاد برای خرید نفت ایران را دلیل اصلی بن‌بست مذاکرات می‌دانند. هر چند رسانه‌های غربی مذاکره ایران و روسیه را در حد صادرات ۵۰۰ هزار بشکه نفت ذکر کرده بودند، اما یک مقام مطلع، ارقام ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار بشکه را میزان مطرح شده در مذاکرات اعلام کرده است. با اصرار روس‌ها برای گرفتن تخفیف بیش از حد، بعید است که مذاکره ایران و روسیه به مرحله توافق برسد. گفته شده که رئیس‌جمهور روحانی به‌زودی به مسکو خواهد رفت و یکی از موضوعات مهم مذاکره روحانی - پوتین، نفتی است.

دخایر نفتی تاثیر زیادی بر قیمت‌ها نگذاشته است

چند دقیقه پیش از شروع جلسه ۱۶۵ اوپک وزیر نفت به سوالات خبرنگارانی که دور میزش حلقه زده‌اند پاسخ می‌دهد. او در پاسخ به سوال «دنیای اقتصاد» درباره افزایش ذخایر نفت در ۶ ماهه دوم و تاثیر آن بر کاهش قیمت نفت می‌گوید: «فعلا تا اینجا ذخایر نفتی تاثیر زیادی بر قیمت نفت نگذاشته‌اند.» وقتی خبرنگاری از او خواست تا رقم ذخایر درجای نفت ایران را بگوید، پاسخ شنید: «نمی‌توانم عددش را بگویم.» ذخایر نفت ایران حدود ۱۵۸ میلیارد بشکه برآورد شده است. هر چند عده‌ای از کارشناسان اعتقاد دارند آمار ذخایر همه کشورهای خاورمیانه نادرست و بسیار با اغراق بیان می‌شود. شرکت‌های معتبر بین‌المللی اطلاعات ذخایر هیچ کدام از کشورهای خاورمیانه را ارزیابی و برآورد علمی نکرده‌اند. صدام حسین از جمله حاکمان خاورمیانه بود که به یکباره آمار ذخایر نفت عراق را بالا برد. سایر کشورهای خاورمیانه نیز برای دور نماندن از رقابت، عدد ذخایرشان را افزایش دادند.

صراحت لهجه زنگنه در مورد لغو کنفرانس لندن

زنگنه در حاشیه اجلاس اوپک به هر سوالی که نخواست، پاسخ نگفت اما در پاسخ‌هایش صراحت داشت. زمانی که از او درباره برنامه تولید نفت در آینده سوال شد گفت: «سعی می‌کنیم تولید نفت‌مان را افزیش دهیم، اما اگر بخواهیم به تولید نهایی مان برسیم باید تحریم‌ها لغو شود.» پاسخ‌های وزیر نفت دولت روحانی شبیه وزرای قبلی نفت در چند سال گذشته نبود که همیشه تحریم‌ها را بی‌اثر توصیف می‌کردند. در یکی از جلسه‌های قبل اوپک، وقتی خبرنگاری از وزیر سابق نفت درباره تاثیر تحریم‌ها بر کاهش تولید نفت ایران سوال کرد او منکر تاثیر تحریم‌ها بر صنعت نفت ایران شد و در پاسخ، آمار گاز‌رسانی به روستاها را عنوان کرد. تعجب را می‌شد در چهره خبرنگار سوال‌‌کننده دید.

وزیر نفت:تکنولوژی اولویت دارد

در اجلاس ۱۶۵ هنگامی‌که خبرنگاری دلیل تعویق زمان رونمایی از قراردادهای نفتی ایران در لندن را پرسید باز هم زنگنه صریح پاسخ داد: «فشار خارجی». به گفته زنگنه قراردادهایی قرار است ضریب بازیافت میادین پیر فعلی نفتی ایران را بالا ببرد. هر چند گفته می‌شود کنفرانس رونمایی از قراردادهای نفتی ایران در ماه نوامبر سال‌جاری در لندن برگزار خواهد شد اما در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات هسته‌ای، فشارهای خارجی رفع نخواهد شد و احتمال برگزاری موفق این اجلاس باز هم ضعیف خواهد بود. وقتی از زنگنه پرسیده می‌شود که ترجیح می‌دهد چه شرکت‌هایی در قراردادهای نفتی ایران حاضر شوند اظهار تمایل می‌کند که شرکت‌های صاحب تکنولوژی به ایران بیایند: «این‌طور نیست که هر کس پول دارد بتواند وارد صنعت نفت ایران شود. مدیریت، فناوری و توان فنی اولویت دارد.»

افزایش مصرف ۱۰۰ هزار بشکه‌ای نفت در داخل

وقتی از زنگنه درباره میزان مصرف نفت در پالایشگاه‌های داخلی پرسیده شد او این رقم را یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز اعلام کرد. پیش از این میزان مصرف پالایشگاه‌های داخلی حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه عنوان می‌شد: بنا داریم با افزودن گاز ۴ فاز پارس جنوبی تا پایان سال روزانه ۱۰۰ میلیون مترمکعب به تولید گاز ایران اضافه کنیم.» گاز برخی چاه‌های فاز ۱۲ که معادل سه فاز تعریف شده است به خشکی رسیده است. او هدف‌گذاری تولید نفت ایران بعد از تحریم‌ها را افزایش ۵۰۰ هزار بشکه‌ای بلافاصله بعد از تحریم‌ها و افزایش ۲۰۰ هزار بشکه‌ای دیگر، چند ماه بعد از لغو تحریم‌ها عنوان کرد.

زنگنه مسیر صادرات گاز به کویت را مشخص کرد

حضور امیر کویت در ایران پیش از سفر زنگنه به اوپک، علاوه‌بر تحلیل سیاسی، تحلیل نفتی هم دارد. هم موضوع صادرات گاز به کویت روی میز است هم موضوع اختلاف دو کشور در میدان آرش. زنگنه با تایید مذاکره برای صادرات گاز به کویت گفت: «بحث به نتیجه رسیدن صادرات گاز به کویت بستگی به کویتی‌ها دارد. آنها باید بگویند در کجا و چقدر گاز می‌خواهند.» پیشنهاد زنگنه، اما ارسال گاز از بندر گناوه بود: «می‌توانیم از بندر گناوه با احداث نزدیک به ۲۰۰ کیلومتر خط لوله گاز به کویت بفرستیم.» صادرات گاز به امیرنشین کویت حتی می‌تواند سریع‌تر از صادرات گاز به امارات عملیاتی شود. هم حجم گاز کمتری لازم است هم مذاکره با کویتی‌ها پیچیدگی‌های مذاکرات گازی با امارات را ندارد.

برگشتن ژاپنی‌ها خیلی سخت است

خبرنگاری از زنگنه پرسید که آیا امکان دارد شرکت اینپکس ژاپن به توسعه میدان نفتی آزادگان برگردد، زنگنه پاسخ داد: «این مساله سخت است. چون کار توسعه میدان آزادگان پیشرفت کرده است.» او در حین پاسخش تولید فعلی میدان آزادگان را اعلام کرد: «ایران الان حدود ۸۰ هزار بشکه در روز در میدان آزادگان نفت تولید می‌کند.» بلافاصله پس از آغاز تحریم‌ها حدود ۱۰ سال پیش شرکت اینپکس ژاپن قرارداد امضا شده‌اش را برای توسعه میدان نفتی آزادگان رها کرد و از ایران رفت. هر چند ژاپن برای به‌دست آوردن قرارداد حدود چهار میلیارد دلار وام کم‌بهره به دولت سید محمد خاتمی داده بود. خبرنگار دیگری پیش از آغاز جلسه اوپک از زنگنه خواست نظرش را درباره عدم تعهد عربستان به رعایت سقف تولید اوپک بگوید: «الان اصلا در اوپک برای کشورها سقف تولیدی وجود ندارد. وقتی قیمت‌ها مناسب است هر کشوری هر چقدر بتواند نفت تولید می‌کند. اوپک همواره خواسته است یک سقفی از قیمت‌ها را در بازار داشته باشد.»

زنگنه: داوری در قرارداد گازی ترسناک نیست

زنگنه رسما تایید کرد که پاکستانی‌ها برای ساخت خط لوله انتقال گاز از ایران فرصت خواسته‌اند: «از طرف ایران ساخت خط لوله تقریبا تمام شده است. پاکستانی‌ها از ما مقداری فرصت خواسته‌اند.» او درباه داوری در قرارداد صادرات گاز به ترکیه هم گفت: «داوری در قرارداد چیز ترسناکی نیست. بحث داوری در موضع صادرات با خط لوله طبیعی است. این‌طور هم نیست که طرف مقابل در قرارداد حتما برنده شود. وی از تفاهم نانوشته‌ای با ترک‌ها برای مذاکره ۴۰ روزه در خصوص حل اختلاقات بین ایران و ترکیه در قرارداد گازی خبر داد: «اگر مذاکره به‌نتیجه نرسد آن‌گاه به داوری می‌رویم.» وزیر نفت درباره همکاری با چینی‌ها به‌رغم خلع ید سی.ان.پی.سی گفت: «با ساینوپک مشکلی نداریم.» وی درباره توسعه میدان گازی کیش هم اینچنین توضیح داد: «اگر شرکت‌های خارجی برای توسعه میدان گازی کیش پیشنهاد بدهند بررسی می‌کنیم، اما منتظر لغو تحریم‌ها نمی‌شویم و پروژه را خودمان انجام می‌دهیم. «او افزایش تولید از میادین مشترک غرب کارون را برای ایران با اهمیت توصیف کرد.»

زنگنه: ۱۰ میلیارد دلار برای اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی می‌خواهیم

وزیر نفت ایران در جمع خبرنگاران بین‌المللی حاضر در اجلاس اوپک در پاسخ به سوالی درباره تامین سرمایه مورد نیاز برای اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی گفت: «سرمایه مورد نیازمان را هم از صندوق ملی توسعه تامین می‌کنیم هم از منابع داخلی وزارت نفت.» زنگنه سرمایه لازم برای اجرای این سیاست‌ها را ۱۰ میلیارد دلار توصیف کرد. بر اساس سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی تولید نفت و گاز ایران از میادین مشترک باید افزایش یابد.

آمار تولید و قیمت نفت، وقتی روحانی آمد

اواخر هفته گذشته در وین، گزارش سالانه اوپک منتشر شد. بر اساس آمار این گزارش، متوسط تولید نفت ایران در سال ۲۰۱۳، روزانه ۲ میلیون و ۶۹۳ هزار بشکه بوده است حال آنکه رقم تولید ایران در سال ۲۰۱۲، به‌طور متوسط روزانه ۲ میلیون و ۹۷۳ و در سال ۲۰۰۹، به‌طور متوسط ۳ میلیون و ۷۲۵ هزار بشکه بوده است. بر اساس گزارش اوپک قیمت هر بشکه نفت ایران در سال ۲۰۱۲ بشکه‌ای ۱۰۹ دلار و ۶ سنت بود که این رقم برای سال ۲۰۱۳ بشکه‌ای ۱۰۵ دلار و ۷۳ سنت بوده است. قیمت نفت سبک ایران هم در سال ۲۰۱۳ به نسبت سال قبلش حدود ۲ دلار کاهش پیدا کرده است. بنابراین در سال گذشته هم تولید نفت ایران افت کرده است هم قیمت فروش نفت ایران پایین آمده است. پس درآمد ایران کمتر شده است. روحانی با این درآمد پایین آمده نفتی، دولت را از احمدی‌نژاد تحویل گرفت. امروز سالگرد ۲۴ خرداد است. انتخابات یازدهم ریاست‌جمهوری ایران.