گروه دیپلماسی: پس از مذاکرات دوجانبه هسته‌ای ظریف و اشتون در استانبول ترکیه، اینک مذاکرات مستقیم دو روزه عراقچی و برنز در ژنو سوئیس نشانه‌های دلگرم‌کننده مبنی‌بر احتمال افزایش توافق در آستانه دور بعدی مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵ موسوم به «وین۵»، پس از بن‌بست مذاکرات «وین ۴» به چشم می‌خورد. گفت‌وگوی هیات‌های ایران و آمریکا در چارچوب مذاکرات ۱+۵ و برای اجرای گام نهایی توافق ژنو انجام می‌شود. حضور ویلیام برنز دیپلمات‌ارشد آمریکا و رئیس هیات آمریکایی در این مذاکرات هم حاکی از آن است که آمریکایی‌ها درصدد هستند تا روند مذاکرات را تا پیش از ۳۰ تیر یعنی اتمام مهلت ۶ ماهه «برنامه اقدام مشترک» به سرانجام مشخصی برسانند، به‌خصوص که در روزهای اخیر با مواضع سازنده طرف‌های مذاکرات و همچنین گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی‌بر پایبندی ایران به توافقات صورت گرفته، به‌نظر می‌رسد که طرفین در تلاش هستند تا پیش از آغاز مذاکرات رسمی در ۲۶ خرداد، چارچوب‌های توافق احتمالی را محکم کنند.

منابع نزدیک به مذاکرات گفته‌اند که در این مذاکره دو دستور کار مشخص برای مذاکرات وجود دارد: «اول مذاکره درباره پرونده هسته‌ای ایران و دوم مذاکره برای رفع تحریم‌هایی که علیه ایران وضع شده است.» دو موضوعی که تا حدی به هم پیوسته است. براساس اطلاعات این منبع، قرار نیست در این دیدار درباره موضوع دیگری بحث شود و طرف ایرانی به آمریکایی‌ها اطلاع داده است که فقط درباره این دو موضع مذاکرات را با آمریکایی‌ها انجام خواهند داد. موضوعی که عباس عراقچی مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران نیز به آن اشاره کرد و گفت که لغو تحریم‌ها یکی از موضوعات مورد بحث میان تهران و واشنگتن است.

حضور ویلیام بیل برنز در کنار وندی شرمن معاون وزیر امور خارجه آمریکا به‌شدت موردتوجه رسانه‌ها قرار گرفته است. برخی تحلیلگران حضور برنز در مذاکرات را نشانه‌ای دال بر پیچیده شدن مذاکرات و در عین حال تمایل اوباما برای توافق نهایی با ایران می‌دانند.

از این رو نشست سه‌جانبه معاونان سیاسی ایران، آمریکا و اتحادیه اروپا دیروز عصر به وقت تهران در ژنو آغاز شد. مذاکرات سه‌جانبه هیات‌های ایران و آمریکا به ریاست سیدعباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران و ویلیام برنز، قائم‌مقام وزیر خارجه آمریکا با حضور هلگا اشمید، معاون سیاسی کاترین اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ژنو آغاز شد.

پس از این مذاکرات، روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه هم هیات مذاکره‌کننده ایران در رم، علاوه‌بر شرکت در کنفرانس خلع سلاح با هیات روسیه نشست دوجانبه برگزار می‌کند و احتمالا با هیات‌های فرانسوی و آلمانی هم تا قبل از دور بعدی مذاکرات دیدار دوجانبه انجام خواهد داد.

سیدعباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای با بیان اینکه هنوز فاصله‌ها میان ایران و ۱+۵ در موضوعات مختلف وجود دارد، گفت که برای نزدیک‌شدن دیدگاه‌ها باید تلاش بسیاری شود و طرف‌های ما باید تصمیمات سختی بگیرند.

به گزارش «ایرنا»، معاون حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه در جمع خبرنگاران در ژنو تاکید کرد: «طرف‌های ما باید تصمیمات سختی بگیرند تا بتوانند دیدگاه‌های ما را تامین و با پذیرش حقوق ملت ایران آن را تثبیت کنند.»

عراقچی گفت: «در آستانه دور بعدی مذاکرات هسته‌ای (۲۶ خردادماه در وین)، دیدارهایی دوجانبه با اعضای مختلف ۱+۵ تنظیم کرده‌ایم که بر این اساس، دوشنبه و سه‌شنبه با هیات آمریکایی با حضور خانم اشمید نماینده خانم اشتون دیدار سه‌جانبه برگزار خواهیم کرد.»

عراقچی هدف از برگزاری این دیدارها را رایزنی‌های جزئی‌تر و مفصل‌تر برای بررسی بیشتر گزینه‌ها و حالات مختلف دانست تا دو طرف بتوانند دیدگاه‌هایشان را به هم نزدیک‌تر کنند. او به برگزاری دور بعدی مذاکرات هسته‌ای از ۲۶ تا ۳۰ خرداد در وین اشاره کرد و گفت: «انتظار ما این است که در این دور بتوانیم از کلیات وارد جزئیات شویم و نگارش متن توافق جامع را آغاز کنیم؛ انتظاری که از مذاکرات وین ۴ داشتیم.»

عراقچی ابراز امیدواری کرد در نشست بعدی (وین ۵) این هدف تحقق یابد تا بتوان اختلافات را در مسائل کلی به هم نزدیک‌تر کرد و به جزئیات پرداخت که البته این هنوز خوش‌بینانه است. او گفت: «در این مذاکرات هدفی جز تثبیت حقوق ملت ایران در موضوع هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز داریم که امیدواریم به این هدف در فرصت باقیمانده تا پایان ۶ ماه اول توافق ژنو برسیم.»

عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران یادآور شد: «مذاکره دوجانبه با آمریکا فقط در حاشیه گفت‌و‌گوها با ۱+۵ بوده است، اما از آنجا که این بار مذاکرات به مراحل جدی رسیده است، می‌خواهیم مشورت جداگانه داشته باشیم.» او افزود: «بیشتر تحریم‌ها توسط آمریکا اعمال شده و سایر کشورهای عضو ۱+۵ در آن دخالتی نداشته‌اند.» از سوی دیگر مجید تخت‌روانچی معاون اروپا و آمریکای وزیر امورخارجه نیز پیش از عزیمت به ژنو در گفت‌و‌گو با «ایرنا» گفت: در ژنو گفت‌وگوهایی صریح در آستانه مذاکرات هفته آینده در وین خواهیم داشت. او تاکید کرد: «نظراتمان را با صراحت کامل و درچارچوب خطوط قرمز نظام مطرح می‌کنیم.» این دیپلمات کهنه‌کار ایران در پاسخ به پرسشی درباره میزان موفقیت مذاکرات ژنو گفت: «رمز موفقیت در گفت‌وگوهای ژنو تکیه بر واقعیت‌هاست و نه براساس توهمات و فشارهای خارجی.»

حضور برنز تلاشی برای دستیابی به توافق جامع است

همزمان مشاور سابق کاخ سفید در امور خلع سلاح درباره نشست معاونان وزرای خارجه ایران و آمریکا گفت که حضور ویلیام برنز در ژنو تلاشی است برای دستیابی به توافق جامع هسته‌ای تا ۲۹ تیر که پایان ۶ ماهه اول برنامه اقدام مشترک محسوب می‌شود. به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از رویترز، رابرت اینهورن درباره نشست هفته جاری معاونان وزرای خارجه ایران و آمریکا گفت: «نگرانی‌های رو به افزایشی درباره تاریخ ۲۰جولای(۲۹ تیر) در همه طرف‌های مذاکره ایجاد شده است.» او نقش ویلیام برنز قائم‌مقام وزارت خارجه آمریکا را در رسیدن به توافق نوامبر (برنامه اقدام مشترک) اساسی خواند و افزود: به‌نظرم دو طرف فکر کرده‌اند استفاده دوباره از این کانال مفید خواهد بود. به گزارش رویترز در حالی مذاکرات دوجانبه در سطح بالا بین ایران و آمریکا طی سال‌های اخیر قابل تصور نبود که این‌گونه نشست‌ها اکنون در حاشیه نشست‌های گروه ۱+۵ و ایران عادی شده است.