6 برنامه وزارت نفت در اجرای اقتصاد مقاومتی

گروه خبر: روزگذشته وزیر نفت با حضور در صحن علنی مجلس از ۶ برنامه وزارت نفت برای پیشبرد سیاست‌های «اقتصاد مقاومتی» در این وزارتخانه رونمایی کرد. بیژن نامدار زنگنه، این برنامه‌ها را «افزایش تولید نفت خام، بهینه‌سازی مصرف سوخت، افزایش تولید و صادرات گاز، افزایش تولید و صادرات محصولات پتروشیمی، ایمن‌سازی تقاضای نفت و در نهایت، گازرسانی به روستاها» عنوان کرد و به تشریح هر یک از این برنامه‌ها پرداخت. حدود ۱۰۰ روز پیش، سیاست‌های «اقتصاد مقاومتی» که پیش از این به تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام رسیده بود؛ از سوی رهبر معظم انقلاب به روسای قوای سه‌گانه و رئیس این مجمع ابلاغ شد. بر اساس بخش مهمی از این سیاست‌های ابلاغی که به وظایف وزارت نفت در راستای «اقتصاد مقاومتی» اختصاص دارد؛ مقرر شده که «دولت درآمدهای خود را از مالیات افزایش دهد و سهمی از درآمدهای نفتی که به صندوق توسعه ملی می‌رود هر سال نسبت به سال قبل افزایش یابد. تا جایی که وابستگی بودجه سالانه به درآمدهای نفتی به صفر برسد.» در این بخش، ضربه‌پذیری درآمدهای نفتی نیز باید از طریق انتخاب مشتریان راهبردی، تنوع دادن به روش‌های فروش، مشارکت بخش خصوصی در فروش فرآورده‌های نفتی و افزایش صادرات گاز، برق و محصولات پتروشیمی کاهش یابد.

حال با گذشت بیش از سه ماه از ابلاغ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، وزیر نفت روز گذشته در مجلس حضور یافت تا از آخرین اقدامات این وزارتخانه برای پیاده‌سازی این سیاست‌ها در یکی از پیشروترین دستگاه‌های اجرایی بگوید.

برنامه اول: افزایش تولید نفت

بیژن نامدار زنگنه، نخستین برنامه وزارت نفت در جهت اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را «افزایش تولید نفت خام» عنوان کرد. برنامه‌ای که به گفته وی با «افزایش ظرفیت نفت خام و میعانات گازی» امکان‌پذیر می‌شود و به گفته زنگنه، در این طرح تولید نفت خام باید ۷۰۰ هزار بشکه افزایش پیدا کند. وزیر نفت در این باره به نمایندگان مجلس وعده داد که: «تا سال ۹۶ ظرفیت تولید به ۷/۵ میلیون بشکه در روز برسد.» او گفت: «در تلاش هستیم این برنامه را اجرایی کنیم؛ یعنی نسبت به حال حاضر ۵/۲ میلیون بشکه اضافه تولید و صادرات خواهیم داشت.» بنابر آمار ارائه شده از سوی‌سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک، در سال ۱۳۸۶ خورشیدی، ایران با صادرات ۲ میلیون و ۴۵۰ هزار بشکه نفت (به‌طور متوسط در روز) چهارمین صادرکننده عمده نفت در جهان بود. اما با تشدید تحریم‌ها در میانه‌های سال ۱۳۹۱، صادرات نفت ایران رو به کاهش گذاشت. به طوری که تا ۸۶۰ هزار بشکه در روز نیز رسید. این کاهش متاثر از عوامل متعددی نظیر تحریم خرید نفت ایران، ممانعت از بیمه نفتکش‌های ایرانی، تحریم بانک‌های ایرانی بود. گزارش موسسات معتبر بین‌المللی حاکی از آن است که تولید نفت خام ایران در ماه فوریه سال جاری میلادی (بهمن و اسفند ۹۲) به‌طور میانگین با افزایش روزانه ۵۰ هزار بشکه نسبت به ماه ژانویه، به روزانه ۲ میلیون و ۸۰۲ هزار بشکه رسیده است. حال مسوولان وزارت نفت امیدوارند با اتمام و تکمیل پروژه پارس جنوبی میزان تولیدات نفت خام افزایش یابد.

برنامه دوم: افزایش تولید گاز طبیعی

وزیر نفت در ادامه گزارش خود به نمایندگان مجلس، برنامه دوم این وزارتخانه در راستای اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را «افزایش ظرفیت تولید گاز طبیعی به هزار میلیون متر مکعب در روز تا سال ۹۷» عنوان کرد. ایران هم‌اکنون بین ۶۰۰ تا ۶۵۰ میلیون متر مکعب تولید گاز طبیعی دارد و قرار بود تا پایان برنامه پنجم توسعه، یعنی سال جاری، تولید گاز ایران به هزار میلیون متر مکعب برسد. رقمی که دیروز از سوی وزیر نفت برای چهار سال آینده وعده داده شد. در برخی از شرکت‌های زیر مجموعه شرکت ملی گاز و وزارت نفت، تولید ۵۰۰ میلیون متر مکعب گاز تا پایان سال گذشته هدف‌گذاری شده بود اما با توجه به روند تحریم‌ها و نبود تکنولوژی استخراج در میادین مختلف به‌ویژه در میادین مشترک گازی، این هدف محقق نشد. هر چند که مسوولان وزارت نفت معتقدند با بهره‌برداری از فازهای بر زمین مانده پارس جنوبی تحقق اهداف تولید و صادرات گاز ایران امکان‌پذیر است. وزیر نفت در این مورد گفت: «در حال حاضر ما کشور را با ۴۰ میلیارد دلار اداره می‌کنیم، البته درست است که عالی نیست اما کشور در حال اداره شدن است. این ظرفیت مدیریتی بوده است. از طریق افزایش ۵/۲ میلیون بشکه‌ای صادرات نفت و وزارت نفت سعی دارد این میزان را در سال‌های آینده به ۴۰۰ میلیارد دلار برساند که جهشی بزرگ در اداره کشور خواهد بود.»

برنامه سوم: جلوگیری از خام فروشی

وزیر نفت در ادامه با تاکید بر اینکه جهش برای افزایش تولید و صادرات محصولات پتروشیمی و همچنین جلوگیری از خام فروشی از دیگر برنامه‌های وزارت نفت است، گفت: این برنامه‌ها در راستای اجرای بند‌های سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است که در اولین گزینه به تامین خوراک برای پتروشیمی از طریق طرح‌های پارس جنوبی و تولید طرح‌های بازیافت NGN می‌پردازد.

زنگنه تاکید کرد: «در مجموع هدف ما این است که بتوانیم ظرفیت تولید پتروشیمی را از ۲۵ میلیارد دلار فعلی به ۸۰ میلیارد دلار تا سال ۱۴۰۰ برسانیم.» وزیر نفت تصریح کرد: «هدفمان این است که ظرفیت پالایشگاه‌های نفت خام را به ۲ میلیون بشکه در روز رسانده و همچنین ظرفیت پالایشگاه‌های میعانات گازی را نزدیک به یک میلیون بشکه برسانیم.»

برنامه چهارم: بهینه‌سازی سوخت

زنگنه در ادامه «بهینه‌سازی مصرف سوخت» را از دیگر اهداف این وزارتخانه عنوان کرد و گفت: «اکنون به شهرداری‌ها گفته‌ایم تا در تمام شهرهایی که نیاز به ایجاد مترو است، مترو ایجاد کنند و همچنین اعلام کرده‌ایم به ازای هر مسافری که به سیستم حمل و نقل اضافه شود، رقمی به آنها پرداخت کنیم تا منبع جدیدی برای کارهای آتی ایجاد شود.»

برنامه پنجم: گازرسانی به روستاها

زنگنه با بیان اینکه تلاش برای گازرسانی روستایی از دیگر اهداف وزارت نفت به شمار می‌رود تصریح کرد: «ما درصدد هستیم تا پایان سال ۹۵ گازرسانی روستایی را تمام کنیم تا تمام روستاها حتی روستاهای حداقل ۲۰ خانوار نیز گازرسانی شود؛ این کار را از هفته آینده و پس از کسب مجوزهای لازم آغاز خواهیم کرد.»

برنامه ششم: ایمن‌سازی تقاضا

وزیر نفت برنامه آخر این وزارتخانه در راستای اقتصاد مقاومتی را « ایمن‌سازی تقاضا و بازارهای فروش نفت خام، فرآورده‌های نفتی و گاز طبیعی» عنوان کرد و گفت: « باید در پالایشگاه‌ها و پایانه‌های خارج از کشور از مشارکت‌های مالی استفاده کنیم و در زنجیره پالایش تا توزیع فرآورده‌ها در بازارهای هدف با تمرکز بر بازار آسیا و با هدف تضمین برداشت نفت از ایران و تامین امنیت تقاضا برای نفت کشور اقدامات اساسی را به‌کار گیریم در همین زمینه برای تضمین امنیت باید مشتریان خود را متعدد کنیم.»

تشکیل اتاق فکر مجلس و دولت

این عضو کابینه دولت یازدهم با اشاره به برنامه افزایش صادرات نفت گفت: «این برنامه موجب می‌شود طی سال‌های آینده بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار درآمدهای حاصل از فروش نفت افزایش یابد، از این‌رو باید اتاق فکری بین مجلس و دولت شکل گیرد تا شاهد بیراهه رفتن این منابع نباشیم.» وی ادامه داد: «افزایش پوشش استاندارد طرح‌های صنعت نفت موضوع مهم دیگر است که باید برای دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی لحاظ شود. جزئیات طرح‌های مذکور و اهداف کمی توسعه صنعت نفت در شورای اقتصاد همچنان در حال بررسی و کارشناسی تکمیلی است.»