گروه خبر: حضور در جمع کارکنان محیط‌زیست برای حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران بهانه‌ای شد تا بی‌ارتباط با موضوع محیط‌زیست اشاره‌ای گذرا به مساله دین دولتی و دولت دینی کند و بگوید: «نمی‌دانم چرا بعضی‌ها که از سر بیکاری دچار توهم هستند، غصه دنیا و آخرت مردم را می‌خورند؟» این دومین بار است که رئیس‌جمهوری ایران در دو هفته گذشته به انتقاد از سیاست‌های آمرانه در حوزه فرهنگ می‌پردازد. حسن روحانی پیش از این و در همایش بیمه همگانی گفته بود: «نمی‌توان به زور شلاق مردم را راهی بهشت کرد.» برخی در واکنش به سخنان انتقادآمیز او مواضعی متفاوت اتخاذ کرده‌اند و حالا به‌نظر می‌رسد اظهارنظر اخیر رئیس دولت یازدهم پاسخی به انتقادات مطرح شده باشد. بحث بر سر «راه رسیدن به بهشت و جهنم» نخستین بار است که پس از روی کار آمدن حسن روحانی جان گرفته و بیشتر معطوف به عملکرد دستگاه‌ها و سازمان‌های فرهنگی در ارتباط با امر به معروف و نهی از منکر است.

بگذاریم مردم انتخاب کنند

پشتوانه اظهارنظر اخیر حسن روحانی، سخنرانی او در همایش بیمه همگانی است. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی رئیس‌جمهوری، او در این همایش که سوم خرداد ماه امسال و همزمان با سالروز آزادی خرمشهر برگزار شد، ضمن تاکید بر اینکه «نباید در زندگی مردم دخالت کرد»، متذکر شد: «بگذاریم مردم در سلامت روحی باشند، در زندگی مردم هرچند با نیت دلسوزی حق دخالت نداریم. بگذاریم مردم راه بهشت را خودشان انتخاب کنند؛ زیرا نمی‌توان به زور و با شلاق آنها را به بهشت هدایت کرد. حضرت رسول(ص) شلاق نداشت، او امید می‌داد، راه حق را نشان می‌داد و البته انذار می‌کرد.»

سه روز پس از آنکه رئیس‌جمهور چنین اظهارنظری مطرح کرد، حجت‌الاسلام احمد خاتمی امام جمعه موقت تهران در مراسم جشن بعثت پیامبر اکرم (ص) به انتقاد از سخنان روحانی پرداخت. او گفت: «حرفی نزنید که اهل گناه جریحه‌دار شوند، زیرا قرار نیست با زور کسی را بهشت ببریم.» به گزارش خبرگزاری فارس، خاتمی بعد از بیان این جمله، نقد خود را کامل کرد و گفت: «می‌گویند بگذارید مردم به حال خودشان باشند و به زور به بهشت نبرید، چشم امر به معروف و نهی از منکر را تعطیل می‌کنیم و به آقای دزد و دختر و پسر بدحجاب می‌گوییم بچه خوبی باش، آیا این اسلام است یا دغدغه اجرای دین را داشتن است.» او همچنین افزود: «شما با اظهارات خود جاده جهنم را برای کسی صاف نکنید.»

جمله روحانی سه معنا دارد

احمد خاتمی بار دیگر روحانی را در خطبه‌های نمازجمعه خطاب قرار داد و به تفسیر و تعبیر جمله حاشیه‌ساز رئیس‌جمهور پرداخت. به گزارش «ایرنا»، امام جمعه موقت تهران، جمعه گذشته با اشاره به این جمله روحانی که با زور شلاق نمی‌توان مردم را راهی بهشت کرد، گفت: «این جمله سه معنا دارد: یک معنایش که ما هم قبول داریم و آن معنا این است که مکتب ما مکتب منطق و استدلال است و مکتب شلاق نیست، اما اینکه آن را این طور معنی کنیم که مردم را آزاد بگذاریم هر کاری خواستند بکنند، در عرصه اخلاقی، اقتصاد و فرهنگ آزاد باشند و امر به معروف و نهی از منکر نداشته باشیم، به صراحت می‌گویم این معنی مورد تایید هیچکس نیست. اگر معنای این حرف این باشد که ما حتی موظف نیستیم جاده بهشت را صاف کنیم، این معنی هم درست نیست. حکومت وظیفه دارد جاده را هموار کند برای بهشتی شدن مردم. این تحلیل بدون هیچ‌گونه موضع‌گیری انجام شده است.» امام جمعه موقت تهران در خطبه‌های نماز جمعه همچنین تاکید کرد: «همه ائمه جمعه بر روی مسائل فرهنگی حساس هستند» و «اگر نقدی می‌شود هرگز بنا بر مخالفت و موضع‌گیری نیست.» احمد خاتمی همچنین روز گذشته در مصاحبه‌ای با خبرگزاری فارس هدف از انتقادات خود به دولت در خطبه‌های نماز جمعه را اینگونه توصیف کرد: «صحبت، تحلیل یک سخن بدون هیچ‌گونه هتکی بود.» و همچنین افزود: «کسانی که شعار لیبرالیستی می‌دهند، لنینیستی عمل می‌کنند، در حالی که لباس ما طلبه‌ها لباس امر به معروف و نهی از منکر است و در این عرصه کوتاهی نخواهیم کرد.» آیت‌الله علم‌الهدی، امام جمعه مشهد نیز در اظهارنظری مشابه در خطبه‌های نماز جمعه با انتقاد خطاب به روحانی گفت: «شلاق که سهل است با همه قدرت جلوی کسانی که مانع بهشت رفتن مردم می‌شوند خواهیم ایستاد.»

آقای رئیس‌جمهور درست می‌گوید

در اظهاراتی متفاوت، سردار احمدی مقدم فرمانده ناجا از سخنان رئیس‌جمهوری دفاع کرد و گفت: «آقای رئیس‌جمهور به درستی فرمودند که ما نمی‌توانیم به زور کسی را اهل یقین کنیم.»

آیت‌الله هاشم‌زاده هریسی عضو مجلس خبرگان رهبری نیز در مصاحبه‌ای با سایت خبری تحلیلی انتخاب، به دفاع از روحانی پرداخت و گفت: «باید با زبان نرم و مهربانی از مردم دعوت شود، آدم با مهربانی و احترام کسی را دعوت می‌کند نه با تشر و لحن زشت. هدایت و دعوت خیلی خوب است، اما این امور باید با احترام، ادب و نرمش دین همراه باشد، این نوع دعوت است که اثرگذار خواهد بود.»

گرچه محمد باقر نوبخت، سخنگوی دولت در آخرین جلسه هیات دولت متذکر شد: «منظور امام جمعه تهران به صحبت‌های آقای روحانی نبوده است.» اما به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، حسن روحانی در آخرین سخنرانی خود که روز گذشته در جمع کارکنان محیط‌زیست برگزار شد، گفت: «نمی‌دانم چرا بعضی‌ها که از سر بیکاری دچار توهم هستند مدام غصه دین و آخرت مردم را می‌خورند؛ درحالی‌که نه می‌دانند دین چیست و نه آخرت.»